X Używamy plików cookie i zbieramy dane m.in. w celach statystycznych i personalizacji reklam. Jeśli nie wyrażasz na to zgody, więcej informacji i instrukcje znajdziesz » tutaj «.

»» ZDALNE NAUCZANIE. U nas znajdziesz i opublikujesz scenariusze ««
Numer: 5673
Przesłano:
Dział: Gimnazjum

Propozycja programu zajęć pozalekcyjnych dla uczniów klas I - III gimnazjum "Nastolatki a savoir - vivre"

SPIS TREŚCI

WSTĘP
1. Idee i cele programu
2. Treści programu
3. Założenia organizacyjne
4. Metody i formy pracy
5. Plan realizacji i wykaz osiągnięć
6. Sposoby ewaluacji.
BIBLIOGRAFIA

Opracowała: mgr Agata Mazur – Świertnia
Gimnazjum nr 10 przy Zespole Szkół nr 1 w Tychach

W S T Ę P

Savoir-vivre czyli ogłada, dobre maniery, bon-ton, konwenans towarzyski, kindersztuba; znajomość obowiązujących zwyczajów, form towarzyskich i reguł grzeczności obowiązujących w danej grupie. Wyrażenie to pochodzi z języka francuskiego i jest złożeniem dwóch czasowników w formie bezokolicznika. Savoir znaczy wiedzieć, za to vivre znaczy po prostu żyć. Stąd savoir-vivre przetłumaczyć można jako sztuka życia. Wzięte razem, tworzą popularny splot słów, który można rozumieć jako:
1 - znajomość obyczajów i form towarzyskich, reguł grzeczności;
2 - umiejętność postępowania w życiu i radzenia sobie w różnych trudnych
sytuacjach.
Najogólniej, zasady savoir-vivre'u to: uśmiech, uprzejmość, życzliwość, punktualność, dyskrecja, lojalność, grzeczność.
Zasady savoir-vivre'u dotyczą przede wszystkim kilku głównych dziedzin życia:
- nakrywania, podawania do stołu i jedzenia,
- wyglądu, prezencji (np. postawy, higieny) i właściwego ubioru,
- form towarzyskich (np. w miejscu pracy, w rodzinie, na przyjęciach),
- komunikacji (także telefonicznej i internetowej),
- zachowania się w szczególnych sytuacjach.
(Definicja ze strony: http://pl.wikipedia.org/wikw/Savoir-vivre ).
Savoir-vivre w przeszłości bywał dosyć wymagający (zwłaszcza w tzw. wyższych sferach), a jego łamanie pociągało za sobą poważne sankcje towarzyskie. Były to czasy pojedynków, a szlacheckie słowo honoru pełniło taką nieomal rolę jak spisywana obecnie u notariusza umowa cywilna. Współczesny savoir-vivre jest o wiele bardziej elastyczny. Ubyło wiele sztywnych norm. Jeszcze bardziej elastyczny jest savoir-vivre nastolatka. Wiadomo, młodość jest nacechowana dużą zmiennością. Jednak i w tym okresie życia, wbrew pozorom, obowiązuje sporo reguł towarzyskich. Każde pokolenie tworzy własny kodeks dobrych manier.
Bez względu na to w jakich czasach żyjemy ludzie pragną oprzeć wzajemne stosunki na poszanowaniu godności człowieka z racji jego osobistych cech, tolerancji, uprzejmości i życzliwości. Wynika to z zasady, że powinniśmy postępować tak, jak chcielibyśmy, aby inni zachowywali się w stosunku do nas. Zbiór tych reguł – „savoir – vivre” wyraża szacunek, troskę i życzliwość niezależnie od wykształcenia, wykonywanego zawodu, pełnionej funkcji.
Najważniejszym miejscem, w którym dzieci kształtują dobre obyczaje jest dom rodzinny. Rodzice odgrywają tu pierwszoplanową rolę. Rodziców w tej pracy wspiera szkoła oraz inne placówki oświatowe poprzez wzbogacanie wiedzy i umiejętności dzieci z zakresu savoir – vivre’u. Każdy z nas ma świadomość, że aby ułożyć zasady zgodnego współżycia potrzebne jest wzajemne porozumienie się i przestrzegania przyjętych reguł postępowania. Stosowanie się do norm obyczajowych nie zmienia warunków życia, ale czyni je przyjemniejszym. Stąd też znajomość i ich przestrzeganie jest szczególnie ważne w domu, w szkole, urzędzie, na ulicy i u znajomych.
Abyśmy się czuli dobrze z innymi ludźmi i aby inni odbierali nas życzliwie powinniśmy dążyć do poznania i przestrzegania przyjętych reguł obyczajowych, ponieważ poprzez nieznajomość form grzecznościowych można niechcący kogoś urazić a nasze dobre intencje mogą być źle zrozumiane. Każdy z nas chce zasłużyć na dobrą opinię, zyskać sympatię otoczenia i osiągnąć sukces. Dobre formy towarzyskie to nić, która wiąże ludzi.
Proponowany program „Nastolatki a savoir – vivre” daje uczniom okazję do koleżeńskich spotkań połączonych z nauką dobrych manier oraz poprawnego zachowania.

1. IDEE I CELE PROGRAMU

Ideą programu jest umożliwienie uczniom pożytecznego i miłego spędzania wolnego czasu w gronie swoich kolegów a przy okazji daje im możliwość pełnienia odpowiedzialnych ról społecznych. Uczestnictwo w spotkaniach ma zaspokoić ich potrzeby psychiczne (akceptacji, sukcesu, kontaktu z drugim człowiekiem) oraz wzbogacić relacje koleżeńskie.
Uczniowie kończąc pierwszy etap edukacyjny (szkołę podstawową) mają już w zakresie podstawowym ukształtowane nawyki bon – tonu i podstawową w tym zakresie wiedzę. Dlatego przygotowany program ma doskonalić u uczniów wcześniej zdobyte umiejętności i nawyki, pogłębiać je i uczyć stosowania ich w nowych sytuacjach.
Uczniowie wkraczający w kolejny etap edukacyjny posiadają podstawowe umiejętności uczenia się i potrafią już czynnie uczestniczyć w procesie dydaktycznym. Przyjmując więc, że rolą prowadzącego zajęcia jest zorganizowanie ich w ten sposób, aby stwarzały warunki do samodzielnego pogłębiania wiedzy o kulturze obyczajów i doskonalenia technik uczenia się. Stąd celem głównym programu jest ukierunkowanie i wspomaganie w zakresie doskonalenia i stosowania przyjętych zasad savoir – vivre’u w oparciu o aktywne metody pracy i twórczą działalność uczniów.
Z przyjętego celu głównego wynikają następujące cele szczegółowe:
- wspieranie i motywowanie ucznia w doskonaleniu poprawnych form zachowania się i umiejętność stosowania ich w określonych sytuacjach;
- wyrobienie przekonania, że kultura dnia codziennego ułatwia nawiązywanie kontaktów, a uprzejmość i ogłada towarzyska ułatwiają stosunki międzyludzkie;
- uświadomienie, że stosowanie form grzecznościowych daje dobre świadectwo o człowieku a savoir – vivre jest sztuką, której można się nauczyć i którą należy doskonalić;
- zaznajomienie ze źródłami informacji w zakresie bon – tonu;
- uświadomienie, że formy grzecznościowe są wyrazem szacunku dla drugiego człowieka i uwrażliwienie na przejawy niekulturalnego zachowania się innych;
- wyrobienie przekonania, że reguły dobrego wychowania zmieniają się razem ze zmianą obyczajów i warunków życia;
- uświadomienie, że stosowanie form grzecznościowych wymaga samodyscypliny i pokonywania własnego egoizmu;
- podejmowanie działań przyczyniających się do podniesienia kultury w najbliższym środowisku.
Program „Nastolatki a savoir – vivre” jest zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego dla gimnazjów zawartą w rozporządzeniu MENiS z dnia 26 lutego 2002r., która mówi, że jednym z zadań gimnazjum jest „rozwijać umiejętności społeczne ucznia przez zdobywanie prawidłowych doświadczeń we współżyciu i współdziałaniu w grupie rówieśniczej”.

2. TREŚCI PROGRAMU

Treści programowe zostały tak dobrane, aby odpowiadały one sytuacjom w jakich najczęściej znajdują się uczniowie. Niektóre zagadnienia przyswojone przez uczniów w szkole podstawowej zostały uszczegółowione, inne stanowią nowy element i są kontynuacją naturalnego wchodzenia dzieci w coraz trudniejsze role. Zasób wiadomości i proponowanych umiejętności został zaczerpnięty z poradników savoir – vivre’u.

KLASA I

1. Kultura osobista a nasz wizerunek .
2. Jak ubierać się na różne okazje.
3. Jak zachowywać się w podróży?
4. W jaki sposób dać i przyjąć prezent?.
5. Zachowanie się przy stole oraz podczas innych spotkań towarzyskich (przy grillu, ognisku
i na pikniku).

KLASA II

1. Relacje między kierującym i pieszym.
2. Dobre maniery w podróży.
3. Sztuka porozumiewania się, rozmowy telefoniczne.
4. Reagowanie na różnego rodzaju sytuacje (mimika i gesty, ruchy i odruchy).
5. „Dobry zwyczaj nie pożyczaj” – czyli pożyczaj z umiarem.

KLASA III

Obowiązki wynikające z bycia gospodarzem domu.
Umiejętność konwersacji oraz wspólnej zabawy.
Gafa za gafą!
Jesteśmy gośćmi pensjonatu lub schroniska.
Etykieta a ocenianie człowieka.

3. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNE

Program „Nastolatki a savoir – vivre” jest propozycją zajęć pozalekcyjnych, które będą realizowane w ramach nieodpłatnego koła zainteresowań. Proponowane zajęcia są przeznaczone dla uczniów klas I – III gimnazjum. Uczestnictwo w nich ma charakter dobrowolny, potwierdzony zgodą rodziców. Aby w aktywny sposób zorganizować zajęcia zaplanowano stworzenie grupy liczącej około 12 – 15 osób.
Aby spełnić wymogi formalne program zostanie zaopiniowany, a po przedstawieniu go Radzie Rodziców zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną i wpisany do szkolnego zestawu programów.
Na realizację programu przewiduje się około 30 godzin w każdej klasie. Spotkania będą odbywać się raz w tygodniu (jedna godzina lekcyjna) lub raz na dwa tygodnie (dwie godziny lekcyjne). Ilość spotkań dostosowana zostanie do specyfiki tematu, wykorzystywanych metod i form pracy oraz samodzielnej aktywności dzieci.
Każdy ośrodek tematyczny będzie realizowany z zachowaniem trzech etapów. Część wstępna zajęć będzie polegała na szukaniu informacji o poprawnych zasadach savoir – vivre’u i wzorach postępowania. Bazować się będzie także na umiejętnościach, które posiadają uczniowie w oparciu o np. burzę mózgów, symulację rozmowy oraz wskazując uczniom drogę poszukiwania informacji w tekstach źródłowych i poprzez spotkania z profesjonalistami.
W drugim etapie uczniowie będą próbowali dowiedzieć się, na ile przestrzegane przez środowisko normy zachowania są zgodne z przyjętymi wzorami. Aby ocenić sytuację zaproponuje się uczniom przeprowadzenie w środowisku wywiadu, obserwacji, ankiety czy dyskusję. Zebrane w ten sposób informacje posłużą do wyciągnięcia wniosków, które przejawy kulturalnego zachowania należy doskonalić.
W trzecim etapie zajęć uczniowie będą prezentowali zdobyte wiadomości i umiejętności w środowisku szkolnym poprzez gazetki, prezentacje z komentarzem, małe formy teatralne czy wykonanie gier dydaktycznych.
W ten sposób zawarto wszystkie elementy niezbędne dla budowania trwałej postawy: sferę poznawczą (zdobycie i przekształcanie wiadomości), sferę emocjonalną (budzenie pozytywnego nastawienia) i sferę behawioralną (działanie). Taki sposób realizacji zajęć sprzyja pełnemu kształtowaniu wizerunku człowieka mającego ogładę towarzyską.

4. METODY I FORMY PRACY.

W programie „Nastolatki a savoir – vivre” zastosowane zostaną metody aktywizujące, aby dać każdemu dziecku możliwość uczestniczenia w procesie dydaktycznym, ułatwić przyswajanie wiedzy, wspomagać go w dążeniu do sukcesu.
Metody oparte na działaniu ucznia (aktywność poznawczo – praktyczna), a zwłaszcza te, polegające na uczeniu innych, zapewniają większą ilość i lepszą jakość przyswajanej wiedzy. Stosowanie ich wpływa korzystnie nie tylko na ucznia (wiedza i umiejętności zdobyte samodzielnie są trwalsze), lecz także na nauczyciela, stawiając go w roli badacza i twórcy.
Innowacyjność programu polega na podsumowaniu każdego tematu w formie działań na rzecz środowiska. W tym celu planuje się przygotowanie prezentacji, instruktażu, dramy czy konkursów, w których uczestnicy zajęć będą ekspertami w dziedzinie savoir – vivre’u.
Zakłada się, że zdobywanie informacji i kształtowanie nawyków oparte zostanie głównie na wywiadzie środowiskowym, spotkaniach z profesjonalistami czy wycieczkach. Proponuje się również pracę z tekstem, obserwację, zajęcia oparte na działalności praktycznej.
W pracy z dziećmi wykorzystane zostaną metody aktywizujące, takie jak: drama, symulacja, metaplan, burza mózgów, mapa pojęciowa, dyskusja dydaktyczna czy metoda projektu.
Zakłada się możliwość dostosowania przyjętych metod do zainteresowań i potrzeb uczniów, warunków materialnych ich rodzin i dostępności do źródeł informacji.
Oceny wybranych sposobów pracy w czasie realizacji programu „Nastolatki a savoir – vivre” dokona się poprzez ankietę ewaluacyjną.

5. PLAN REALIZACJI I WYKAZ OSIĄGNIĘĆ
KLASA I
Temat1: Kultura osobistej a nasz wizerunek.
Metody i formy realizacji:
-burza mózgów;
-obserwacja;
-wywiad środowiskowy;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-zna pojęcia savoir – vivre, bon – ton, etykieta;
-rozumie, że kulturalne zachowanie świadczy o człowieku;
-dostrzega w otoczeniu przejawy kulturalnego zachowania;
-umie zinterpretować przysłowia: „Nie szata zdobi człowieka”, „Jak cię widzą, tak cię piszą”.

Temat2:Jak ubierać się na różne okazje?
Metody i formy realizacji:
-dyskusja;
-gra dydaktyczna;
-pokaz mody na każdą okazję.
Osiągnięcia uczniów:
-wie jak się ubrać na każdą okoliczność;
-zna pojęcia określające ubiór (smoking, garnitur, żakiet itp.);
-potrafi umiejętnie dobrać dodatki do stroju, dba o schludny wygląd;
-umie z wyczuciem dostosować ubiór do aktualnych trendów mody.

Temat3:Jak zachowywać się w podróży?
Metody i formy realizacji:
-burza mózgów;
-dyskusja dydaktyczna;
-spacer po mieście.
Osiągnięcia uczniów:
-zna i stosuje zasady savoir – vivre’u obowiązujące w grupie idącej ulicą;
-zna formy grzecznościowe w windzie, na schodach, w przejściach;
-wie jak bezpiecznie i z kulturą samemu poruszać się na ulicy.

Temat4:Jak dać i przyjąć prezent?
Metody i formy realizacji:
-opowiadanie literackie;
-praca plastyczna – bilecik do prezentów;
-nauka pakowania prezentów.
Osiągnięcia uczniów:
-potrafi właściwie dobrać prezent w zależności od okoliczności i osoby obdarowywanej;
-ma świadomość, że prezent wykonany samemu ma szczególną wartość;
-potrafi efektownie zapakować prezent i dołączyć bilecik;
-wie, jak wręczyć prezent; jak przyjąć prezent i podziękować za niego.

Temat5:Zachowanie się przy stole oraz podczas innych spotkań towarzyskich (przy ognisku, grillu, i na pikniku).
Metody i formy realizacji:
-burza mózgów;
-wycieczka do restauracji;
-ćwiczenia praktyczne – nakrywanie stołu;
-zorganizowanie pikniku;
-gry i zabawy.
Osiągnięcia uczniów:
-umie kulturalnie zachować się przy stole;
-potrafi nakryć stół do obiadu (codziennego, uroczystego);
-wie, jakich sztućców użyć jedząc różne potrawy;
-stara się unikać popełniania gaf przy stole
-umie przygotować się do pikniku (ubiór, naczynia, prowiant);
-dba o zachowanie zasad bezpieczeństwa;
-potrafi zorganizować zabawę towarzyską i dba o zachowanie porządku po spotkaniu

LASA II
Temat1:Relacje między kierującym a pieszym.
Metody i formy realizacji:
-dyskusja;
-wywiad środowiskowy;
-projekt
Osiągnięcia uczniów:
-ma świadomość, że kultura przejawia się w przestrzeganiu przepisów;
-zna zasady obowiązujące pasażera w samochodzie;
-wie, jak zachowuje się kulturalny kierowca i rowerzysta;
-wie, jakim gestem okazać uprzejmość na drodze

Temat2: Dobre maniery w podróży.
Metody i formy realizacji:
-ćwiczenia praktyczne;
-pokaz z komentarzem;
-przedstawienie teatralne.
Osiągnięcia uczniów:
-potrafi właściwie ubrać się na czas podróży, właściwie spakować bagaż;
-wie, jak zachować się w autobusie i pociągu;
-zna formy grzecznościowe stosowane wobec współpasażerów.

Temat3:Sztuka porozumiewania się, rozmowy telefoniczne
Metody i formy realizacji:
-burza mózgów;
-symulacja;
-drama;
-projekt.
Osiągnięcia uczniów:
-potrafi kulturalnie przedstawić się i zna zasady, kto kogo pozdrawia;
-wie, kiedy wstajemy przy powitaniu, kto komu podaje rękę i jak się ukłonić;
-wie, jak rozpocząć rozmowę dzwoniąc prywatnie czy do urzędu;
-potrafi dostosować czas rozmowy do okoliczności (kiedy i jak długo);
-wie, w jaki sposób prowadzić rozmowę telefoniczną;
-zna zasady savoir – vivre’u korzystając z telefonu komórkowego;
-umie nagrać wiadomość na automatyczną sekretarkę

Temat4:Reagowanie na różnego rodzaju sytuacje (mimika i gesty, ruchy i odruchy).
Metody i formy realizacji:
-burza mózgów;
-drama;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-wie, jak właściwie utrzymać pozycję ciała (siedząc, stojąc, idąc);
-rozróżnia gesty uprzejme i nieuprzejme;
-wie, jak zachować się kaszląc, kichając, ziewając;
-ma świadomość, że mowa ciała świadczy o kulturze człowieka

Temat5:Dobry zwyczaj nie pożyczaj – czyli pożyczaj z umiarem.
Metody i formy realizacji:
-burza wywiad środowiskowy;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-zna obowiązki pożyczającego i stosuje się do nich;
-wymienia rzeczy, których się nie pożycza;
-zna zasady obowiązujące przy pożyczaniu pieniędzy;
-rozumie znaczenie pojęć: przysługa, pasożytowanie, niedźwiedzia przysługa.

KLASA III
Temat1:Obowiązki wynikające gospodarza bycia gospodarzem domu
Metody i formy realizacji:
-drama;
-zabawa dydaktyczna;
-projekt;
-spotkanie z tancerzem lub wodzirejem;
-ćwiczenia praktyczne.
Osiągnięcia uczniów:
-zna formy zapraszania gości, wie, jak powitać przybyłych;
-potrafi umiejętnie rozsadzić gości przy stole, umie obsłużyć zaproszonych;
-potrafi podtrzymać rozmowę towarzyską, zna obowiązki wobec partnera na zabawie;
-umie kulturalnie poprosić do tańca, potrafi formy grzecznościowe dostosować do rodzaju zabawy tanecznej (bal, dyskoteka, prywatka.)

Temat2:Umiejętność konwersacji oraz wspólnej zabawy.
Metody i formy realizacji:
-dyskusja dydaktyczna;
-praca z tekstem;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-zna pojęcia: pogawędka, rozmowa towarzyska, dyskusja, umie rozpocząć rozmowę;
-rozumie, jak sposób bycia wpływa na podtrzymanie rozmowy;
-wie, jakich tematów unikać w czasie rozmów;
-umie okazać rozmówcy swoje zainteresowanie

Temat3:Gafa za gafą!
Metody i formy realizacji:
-symulacja;
-praca z tekstem;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-zna pojęcia: gafa, afront, niedyskrecja;
-umie wybrnąć z trudnej sytuacji;
-potrafi zachować się w stosunku do osoby popełniającej gafę;
-zna sposoby radzenia sobie w nowych sytuacjach.

Temat4:Jesteśmy gośćmi pensjonatu, schroniska.
Metody i formy realizacji:
-wywiad środowiskowy;
-burza mózgów;
-gazetka.
Osiągnięcia uczniów:
-zna pojęcia: gafa, afront, niedyskrecja;
-umie wybrnąć z trudnej sytuacji;
-potrafi zachować się w stosunku do osoby popełniającej gafę;
-zna sposoby radzenia sobie w nowych sytuacjach.

Temat5:Etykieta a ocenianie człowieka.
Metody i formy realizacji:
-wywiad środowiskowy;
-burza mózgów;
-gazetka.
Osiągnięcia uczniów:
-wie, że należy stosować się do regulaminu ośrodków wypoczynkowych;
-zna ogólnie przyjęte zasady w schroniskach i pensjonatach;
-zna formy kontaktów towarzyskich ze współmieszkańcami

Temat6:Etykieta a ocenianie człowieka.
Metody i formy realizacji:
-opowiadanie literackie;
-burza mózgów;
-mapa pojęciowa.
Osiągnięcia uczniów:
-wie, jak dbać o swój pozytywny wizerunek;
-zna uprzejmości wskazujące na dobre maniery;
-zna pojęcia savoir – vivre’u: żart, plotka.
6. SPOSOBY EWALUACJI
Aby się przekonać, czy zaproponowany przez nas program miał pożądany wpływ na uczniów przeprowadzimy jego ewaluację. W tym celu zostanie opracowany test, który zostanie przeprowadzony w rozpoczęciem zajęć, w trakcie realizacji i po ich zakończeniu. Po zakończeniu programu zostanie przeprowadzona również ankieta(anonimowa), która posłuży do uzyskania informacji czy tematyka zajęć, atmosfera w grupie, stosowane metody i formy pracy spełniły ich oczekiwania. Przeprowadzenie testu i ankiety pozwoli ocenić skuteczność podejmowanych działań. Wyniki posłużą do refleksji na temat jakości programu, oszacowania w jakim stopniu został on wdrożony, uświadomienia trudności w jego realizacji.
Jednak najważniejsza ewaluacja odbędzie się poza naszym zasięgiem, ponieważ dotyczyć będzie dorastającego człowieka. Prezentowane przez niego w przyszłości dobre maniery oraz oddziaływanie na środowisko poprzez jego dobry przykład będą świadectwem skuteczności naszej pracy.
BIBLIOGRAFIA
Praca powstała przede wszystkim w oparciu o książkę: H. Schwinghammera „Wielka księga Savoir – vivre’u” KDC 2003.
Ponadto wykorzystano następujące pozycje:
1.Hryniewicz H. „Jak cię widzą, tak cię piszą”. Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988.
2.Incze G. „O kulturalnym zachowaniu”. Wydawnictwo Diogenes, Warszawa 1999.
3.Kamieńscy W. M. „Poradnik dobrych manier”. Videograf, Katowice 1999.
4.Kędzierska J. (red.) „Nauczyciel i jego program autorski”. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2001.
5.Nowacki T. „Aktywizujące metody w kształceniu”. Wydawnictwo CODN, Warszawa 1994.
10. Pietkiewicz E. „Savoir – vivre dzisiaj”. Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 1990.
11. Popławska A. „Jak się zachować?” Wydawnictwo Leliwa, Warszawa 1997.
12. Rau K., Ziętkiewicz E.„Jak aktywizować uczniów?” Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań 2000.
13. Ziółkowska M. „Bądź uprzejmy na co dzień i od święta”. Wydawnictwo Glob, Szczecin 1987.
14.Ziółkowska M. „Jak się zachować?” Wydawnictwo Warta, Warszawa 1975.
Ponadto wykorzystano informacje znajdujące się na stronach internetowych:
-http://www.savoir-vivre.wiesz.pl
-http://www.gotowanie.v9.pl
-http://www.dobre-maniery.com
-http://www.savoir-vivre.rolnicy.co/etykieta-telefoniczna/
-http://www.poradniczki.pl

O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2024 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.