Cele i zadania zabaw i gier ruchowych - referat

Zabawy i gry ruchowe stanowią ważny element edukacji fizycznej. O ich wartości świadczą uniwersalne możliwości zastosowania gier i zabaw, ich prostota i przystępność, nieskomplikowana technika oraz możliwość realizacji w dowolnych warunkach, kontakty rówieśnicze i międzypokoleniowe, jak również przyjemne spędzenie wolnego czasu.
Szczególnego znaczenia nabierają w pracy z dziećmi o obniżonej sprawności fizycznej. Wynika to z faktu dziecięcej akceptacji tej formy ruchu oraz występujących korzyści zdrowotnych, gdzie zabawy i gry ruchowe stają się podstawowym środkiem wspomagającym rozwój aparatu ruchu oraz układów: oddechowego, krwionośnego i nerwowego w rozwoju osobniczym dzieci.
Zdrowotne znaczenie zabaw i gier ruchowych podkreślane jest w niwelowaniu zaburzeń i odchyleń rozwojowych u dzieci nadpobudliwych, otyłych, z niedorozwojem motoryki.
Przemyślane i odpowiednio przeprowadzone zabawy i gry ruchowe stają się zatem ważnym środkiem oddziaływania zdrowotnego i wychowawczego, a w dalszych etapach rozwoju człowieka mogą być atrakcyjnym środkiem aktywności fizycznej. Wymaga to od prowadzącego tego typu zajęcia dobrego przygotowania zawodowego.
W pierwszym etapie edukacji z najmłodszymi dziećmi zabawy i gry ruchowe są wykorzystywane najczęściej. W późniejszych etapach edukacji zabawy i gry ruchowe są jedynie formą uzupełniającą prowadzone zajęcia.

1. CELE OGÓLNE ZABAW I GIER RUCHOWYCH:

• Kształtowanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania poprawnych kontaktów z innymi dziećmi i dorosłymi.
• Kształtowanie poczucia przynależności do swojej społeczności ( przedszkola), środowiska lokalnego.
• Kształtowanie umiejętności działania w różnych sytuacjach przedszkolnych.
• Kształtowanie umiejętności ruchowych niezbędnych w różnych przejawach działalności ludzkiej – utylitarnej, rekreacyjnej, sportowej, obronnej, artystycznej oraz służącej zdrowiu.
• Wyposażenie uczniów w zasób wiedzy niezbędnej do podejmowania samodzielnych działań służących zdrowiu, prawidłowemu rozwojowi organizmu i aktywności ruchowej oraz rozbudzaniu potrzeb do czynnego uczestnictwa w różnych formach kultury przez całe życie.
• Kształtowanie charakteru i pożądanych postaw w działaniu zarówno indywidualnym jak i zespołowym.
• Harmonijny rozwój organizmu.

2. CELE SZCZEGÓŁOWE:

Można je podzielić na trzy grupy:
1. cele kształtujące:
dotyczą ciała ludzkiego i jego motoryki, a zmierzają do wzbogacenia zasobu umiejętności ruchowych, doskonalenia sposobów wykonania różnych czynności, kształtowania motoryki, modyfikowania budowy i postawy ciała, poprawy wydolności i odporności organizmu;
2. cele poznawcze:
przybliżają dzieciom wiedzę o potrzebach zdrowia fizycznego i psychicznego, przezornego zachowania się w różnych sytuacjach życiowych oraz uświadamiają zasady poprawnego wykonywania różnych czynności ruchowych
3. cele wychowawcze:
dotyczą cech charakteru, postaw moralno-społecznych, zainteresowań i zamiłowań do ruchu, samooceny i samokontroli swoich osiągnięć, estetyki i kultury ruchu.

Pierwsza grupa celów dotyczy biologicznej strony osobowości dziecka i jest osiągana za pomocą czynników i środków fizykalnej natury (ruch, słońce, powietrze, teren, przyrządy, urządzenia sportowe).
Zmierza się tu przede wszystkim do:
- kształtowania struktury somatycznej, a przy tym do usprawniania funkcji wegetatywnych ustroju,
- doskonalenia narządów zmysłowych,
- rozwijania zasobu umiejętności, a przy tym techniki ruchów (utylitarnych, sportowych i obronnych itp.),
- kształtowanie motoryki,
- podnoszenie odporności i zdolności adaptacyjnych organizmu.

Druga grupa celów – to przede wszystkim przyswojenie pewnego podstawowego zasobu wiedzy o fizycznej stronie naszego człowieczeństwa. Działania w tej płaszczyźnie będą obejmowały:
- przekazanie i przyswojenie takiego poziomu wiedzy, który umożliwi zrozumienie podstawowych zagadnień ogólnego rozwoju człowieka,
- przyswojenie praktycznej wiedzy dotyczącej zachowania i ochrony zdrowia, higieny osobistej, higieny środowiska oraz higieny pracy i wypoczynku,
- pokazanie i przyswojenie zasad poprawnego wykonywania różnych czynności ruchowych,
- przyswojenie niezbędnych przepisów ruchu drogowego, zachowania się na boiskach i placach sportowych czy terenie, a także przepisów niektórych gier, co umożliwi zachowanie koniecznego ładu i dyscypliny.

Trzecia grupa celów, nadaje głębszy sens wychowawczy zajęciom ruchowym. Do tych celów zaliczamy:
- wyrabianie pozytywnych cech moralno-społecznych i charakterologicznych,
- kształtowanie pozytywnej motywacji do zajęć ruchowych poprzez rozbudzanie zainteresowań i zamiłowań w tej dziedzinie,
- wytwarzanie postaw i nawyków higieniczno-zdrowotnych, a zwłaszcza umiejętnego korzystania z takich czynników jak: ruch, powietrze, słońce, teren,
- rozwijanie inwencji twórczej dzieci, poczucia piękna, rytmu,
- wdrażanie do samodzielności, samooceny i samokontroli,
- rozwijanie wrażliwości na piękno przyrody i wdrażanie do jej ochrony.

3. ZADANIA ZABAW I GIER RUCHOWYCH:

• Rozwijanie cech fizycznych.
• Rozwijanie sprawności fizycznej.
• Podnoszenie stanu zdrowia.
• Przygotowanie do uprawiania różnych dyscyplin sportowych.
• Szybkie oswajanie się ze sprzętem i środowiskiem.
• Poprawa kontaktów w grupie.
• Dostosowanie swojego zachowania do wymogów środowiska.
• Przyswojenie zasad życia społecznego.


Zdaniem S. Strzyżewskiego metody wychowania fizycznego to sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych, w których uczniowie pod kierunkiem nauczyciela dokonują zmian w strukturze całego ciała I jego funkcjach, zdobywają umiejętności i nawyki w zakresie kultury fizycznej oraz kształtują pozytywną postawę wobec niej.
W dążeniu do realizacji tych wszystkich celów i zadań należy: uwzględnić naturalne prawa kierujące procesem rozwoju dzieci, śledzić trendy w nauce i lepsze poznanie czynników, które by przyspieszały i potęgowały zdrowie i rozwój każdej osoby.
Zabawy i gry ruchowe są dzisiaj niezbędnym elementem rozwoju
dzieci i młodzieży, a odpowiednio przemyślane i przeprowadzone w ramach
zorganizowanego procesu kształcenia i wychowania stają się środkami o znaczącym oddziaływaniu pedagogicznym, biologicznym oraz społeczno-adaptacyjnym.

4. SYSTEMATYKA METOD WEDŁUG S. STRZYŻEWSKIEGO:

- reproduktywne (odtwórcze): naśladowcza, zadaniowa, programowego uczenia się.
- proaktywne (usamodzielniające): zabawowo – naśladowcza, zabawowo – klasyczna, bezpośredniej celowości ruchu, programowego usprawnienia się.
- kreatywne (twórcze): ruchowej ekspresji twórczej, problemowa.

Zabawy ruchowe:
- proste: zabawy ze śpiewem, zabawy orientacyjno – porządkowe, zabawy bieżne, zabawy na czworakach, zabawy skoczne, zabawy rzutne, zabawy kopne, zabawy z mocowaniem i dźwiganiem.
Gry ruchowe:
- proste, złożone, przejściowe, specjalistyczne, drużynowe.

W okresie przedszkolnym dużą rolę odgrywają zabawy i gry ruchowe na czworakach, ponieważ sprzyjają prawidłowemu kształtowaniu fizjologicznych krzywizn kręgosłupa oraz kształtowaniu prawidłowej postawy ciała. Wzmacniają aparat kostno – stawowo – więzadłowy. Zabawy i gry na czworakach sprzyjają kształtowaniu siły, zwinności, wzmacniają mięśnie brzucha i tułowia.

LITERATURA:

• J. Urniaż, M. Jurgielewicz – Urniaż, E. Witkowicz – "Zabawy i gry ruchowe cz. 1" Olsztyn 2006, Wydawnictwo Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.
• J. Urniaż, M. Jurgielewicz – Urniaż, E. Witkowicz – "Zabawy i gry ruchowe cz. 2" Olsztyn 2006, Wydawnictwo Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego.