"Wiwat Maj, Trzeci Maj, wiwat Konstytucja!" - inscenizacja szkolna

Osoby:

Prowadzący I, Prowadzący II – osoby prowadzące inscenizację
Duch historii
Osoba 1
Osoba 2
Osoba 3
Osoba 4
Osoba 5
Osoba recytująca „Hymn do miłości ojczyzny”
Osoba czytająca najważniejsze uchwały Konstytucji 3 Maja (z księgą)
Król
4 osoby prezentujące portrety twórców Konstytucji
Poza tym w inscenizacji bierze udział grupa 5-6 dziewcząt, które prezentują układ taneczny z parasolkami.

Potrzebne są podkłady muzyczne: „Preludium nr 15 „Deszczowe” Des-dur op. 28 F. Chopina oraz nagranie „Witaj majowa jutrzenko”.
Rekwizyty: portrety czterech twórców Konstytucji 3 Maja: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Potockiego, Hugo Kołłątaja i Stanisława Małachowskiego.
Król ubrany jest w czerwony płaszcz/pelerynę, na głowie ma koronę. Duch ma na sobie białe prześcieradło, przepasany jest w pasie czerwonym materiałem, twarz ma ubieloną mąką. Potrzebne jest duże, wygodne krzesło (tron), dwa krzesełka dla prezenterów, biało-czerwone chusteczki do powiewania, kosze z narwanymi sezonowymi kwiatami (mogą być kwiatki z bibuły), kolorowe parasolki dla dziewcząt, pięć batonów (nagrody w konkursie). W tle wielki napis „Wiwat Maj, Trzeci Maj, wiwat Konstytucja!”, flaga biało-czerwona i kwiaty.

INSCENIZACJA

(słychać muzykę – „Preludium deszczowe” F. Chopina, wychodzą PROWADZĄCE i siadają na krzesłach)

PROW. 1: I już maj!

PROW. 2: Jak ten czas szybko leci. Dopiero co rozpoczynaliśmy rok szkolny!

PROW. 1: No właśnie! A już niedługo przyjdzie nam się rozstać!

PROW. 2: Poczekaj, ale zanim się rozstaniemy, jeszcze wiele rzeczy przed nami.

PROW. 1: Chyba masz rację. Maj zapowiada się bardzo ciekawie!

PROW. 2: Maj to miesiąc wyjątkowy. Niektórzy mówią, że najpiękniejszy w roku –
obchodzimy Dzień Matki, jest cudowna wiosna, ciepło, ptaki śpiewają, pada
deszcz...

PROW. 1: Moja babcia twierdzi, że od takiego majowego deszczu się rośnie.

(muzyka głośniej, wychodzą dziewczęta z parasolkami i wykonują króciutki układ taneczny, schodzą ze sceny, potem muzyka cicho)

PROW. 2: Już to kiedyś słyszałam, to „Preludium deszczowe” Fryderyka Chopina.

PROW. 1: Faktycznie jakby deszcz padał. Może Chopin szukał natchnienia w majowym
deszczu, kto wie?

(muzyka znowu nieco głośniej, prowadzące słuchają zadumane, jakby zasypiają, w końcu muzyka zupełnie cichnie, na scenie pojawia się DUCH HISTORII, budzi prowadzące)

PROW. 2: Kim jesteś? Nie znamy cię!

PROW. 1: Dziwnie wyglądasz!

DUCH: Jestem duchem historii i przybywam tu specjalnie dzisiaj. Rozmawiacie o majowej pogodzie i muzyce, ani słowem nie wspominając o naprawdę wielkich sprawach. Pozwólcie, że przypomnę, czym był maj w naszej historii.

(DUCH klaszcze w dłonie, wchodzi grupa osób (ok. 7-8), wśród nich jest król, który siada na krześle w głębi sceny i przygląda się grupie)

OSOBA 1 (ma w koszu kwiaty z bibuły, zaczyna je rozsypywać po scenie):
Rzucajmy kwiat po drodze,
Kędy przechodzić mają
Szczęścia narodu wodze,
Co nowy rząd składają.
Weźmy weselne szaty,
Dzień to kraju święcony.
Jakże ten król nasz bogaty!
Skarb jego – serc miliony!

DUCH: Ten pełen radości wiersz powstał po uchwaleniu bardzo ważnego dokumentu –
Konstytucji 3 Maja w 1791 roku. Mija właśnie 218. rocznica tego zdarzenia!

PROW. 2: A dlaczego to było takie ważne dla Polaków?

DUCH: Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie, a drugą na świecie ustawą, która
regulowała podstawowe problemy społeczno-polityczne, prawa i obowiązki
obywateli państwa. Określała zasady, na jakich miała opierać się władza państwa.

(DUCH klaszcze w dłonie, z grupy wychodzi OSOBA 2)

OSOBA 2: Najważniejsze było to, że Konstytucja 3 Maja była wyrazem nadziei Polaków na
wzmocnienie Polski osłabionej po I rozbiorze, nadzieją na silną władzę królewską
i silną armię. Sytuacja mieszczan i chłopów też miała się poprawić. Była to po
prostu wielka próba ratowania Rzeczypospolitej, którą podjęli posłowie Sejmu
Czteroletniego.

(na scenę wychodzi osoba z pamiątkową księgą i odczytuje najważniejsze założenia Konstytucji 3 Maja, jeśli to możliwe, mówi tekst z pamięci):

1. Konstytucja likwidowała unię Polski z Litwą i zatwierdzała jedność państwa
polskiego.
2. Uznawała religię katolicką za wyznanie państwowe, jednak wolność i opiekę
prawa zapewniała także innym wyznaniom.
3. Konstytucja gwarantowała pierwszoplanową pozycję szlachty w życiu
publicznym.
4. Mieszczanie uzyskali prawo nabywania dóbr ziemskich, dostęp do wysokich
urzędów i godności duchownych, a także prawo wysyłania na sejm swoich
przedstawicieli.
5. Konstytucja znosiła liberum veto – żaden z posłów nie miał już prawa zrywać
sejmu, a decyzje mogły zapadać tylko większością głosów.
6. Dokument likwidował wolną elekcję – Polska miała stać się monarchią
dziedziczną.
7. Władzę państwową podzielono na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Organem ustawodawczym miał być dwuizbowy sejm, a posłów uznano za
reprezentantów narodu. Władza wykonawcza należała do króla oraz rządu
zwanego Strażą Praw. Władza sądownicza miała być sprawowana przez
trybunały niezależne od władzy wykonawczej.
8. Postanowiono też przeprowadzanie rewizji konstytucji co 25 lat.

(DUCH znowu klaszcze, wychodzą 4 osoby z portretami twórców Konstytucji 3 Maja, OSOBA 3 wysuwa się naprzód)

OSOBA 3: Mieszkańcy Warszawy z radością przyjęli nowy dokument, wiwatowali od rana na Placu Zamkowym na cześć jego twórców: króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Potockiego, Hugo Kołłątaja i Stanisława Małachowskiego.
(grupa wiwatuje, powiewając chusteczkami i chorągiewkami, portrety są prezentowane, gdy padają kolejne nazwiska twórców Konstytucji)

(nagranie „Witaj majowa jutrzenko”, grupa cały czas wiwatuje, potem muzyka cicho)

OSOBA 4: Zgoda Sejmu to sprawiła,
Że nam wolność przywróciła.
Wiwat, krzyczcie wszystkie stany,
(wszyscy): niechaj żyje król kochany!

OSOBA 5: Wiwat Sejm i naród cały!
Dziś nam nieba żywot dały.
Wiwat, krzyczcie wszystkie stany
(wszyscy): niechaj żyje król kochany!

DUCH: Konstytucja, niestety obowiązywała tylko 14 miesięcy. Po wydarzeniach w
Targowicy doszło do wojny z Rosją i do kolejnego rozbioru Polski. Jeszcze przez
wiele lat Polacy musieli walczyć o swoją wolność i prawa.

OSOBA 4: Jednak Konstytucja 3 Maja stała się symbolem wielkiej siły narodu, który okazał się zdolny do odrodzenia.

(wychodzi Dziewczynka do recytacji wiersza „Hymn do miłości ojczyzny”):

Dziewczynka: Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe.
Dla ciebie zjadłe smakują trucizny,
Dla ciebie więzy, pęta niezelżywe!
Kształcisz kalectwo przez chwalebne blizny,
Gnieździsz w umyśle rozkosze prawdziwe.
Byle cię można wspomóc, byle wspierać,
Nie żal żyć w nędzy, nie żal i umierać!

(po recytacji wszyscy ustawiają się na scenie, powiewają chusteczkami)

PROW. 1: Maj to rzeczywiście piękny miesiąc i okazji do świętowania nie brakuje.

PROW. 2: Duch historii przypomniał o jednym z najważniejszych wydarzeń historycznych,
uchwaleniu Konstytucji 3 Maja – pamiętajmy o tym!

(prowadzące dołączają do reszty i wszyscy śpiewają „Witaj majowa jutrzenko”, dzieci w tym czasie powiewają chusteczkami, dziewczęta kręcą parasolkami)

Witaj majowa jutrzenko,
świeć naszej polskiej krainie,
uczcimy ciebie piosenką,
która w całej Polsce słynie.

Witaj Maj, Trzeci Maj,
dla Polaków błogi raj! (2x)

Ucisk braci naszych cisnął,
niemoc w ręku króla spała,
a wtem Trzeci Maj zabłysnął
i cała Polska powstała.

Witaj Maj, trzeci Maj
dla Polaków błogi raj (2x)

W piersiach rozpacz uwięziona,
w Listopadzie wstrząsła serce,
wstaje Polska z grobów łona,
pierzchają dumni morderce.

Błysnął znów Trzeci Maj
I jest wolny młody kraj (2x)

PROW. 1: A teraz chcielibyśmy zaprosić Was do udziału w krótkim konkursie. Jeśli ktoś zna
prawidłową odpowiedź, prosimy o podniesienie ręki. Dobre odpowiedzi
nagrodzimy batonikami.

PYTANIE 1: Podaj dokładną datę uchwalenia konstytucji, o której była mowa w inscenizacji.
(odp. 3 maja 1791)
PYTANIE 2: Wymień choć jednego z twórców Konstytucji (nazwisko, imię).
(odp. Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Stanisław Małachowski
lub Hugo Kołłątaj)
PYTANIE 3: Którą rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja obchodzimy w tym roku?
(odp. 218.)
PYTANIE 4: Jak długo obowiązywała Konstytucja 3 Maja?
(odp. 14 miesięcy)
PYTANIE 5: Jaka jest potoczny tytuł utworu muzycznego Fryderyka Chopina, który został
wykorzystany w inscenizacji?
(odp. „Preludium deszczowe”)

PROW. 1: Dziękujemy bardzo za uważne śledzenie inscenizacji i za udział w konkursie!


(wszyscy kłaniają się publiczności i schodzą ze sceny)

KONIEC