Prawa człowieka - lekcja powtórzeniowa

Temat: Utrwalanie wiedzy na temat praw człowieka.
Kluczowe pytanie do uczniów:
1. Czy można odebrać przysługujące nam prawa, gdy nie wykonujemy swoich obowiązków ?

Wymagania z podstawy programowej:
- ma podstawową wiedzę na temat praw człowieka, środków masowego przekazu oraz wybranych spraw międzynarodowych;
- wykorzystuje swą wiedzę do interpretacji wydarzeń życia społecznego, w tym publicznego,
- rozpoznaje przypadki łamania praw;
- przedstawia własne prawa i obowiązki;
- współpracuje z innymi – dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich.
Powiązanie z wcześniejszą wiedzą lub innym przedmiotem: wykorzystanie wiedzy zdobytej na poprzednich lekcjach.
Kompetencje kluczowe kształcone na lekcji:
- porozumiewanie się w języku ojczystym: wypowiedzi uczniów dotyczące tematu lekcji,
- umiejętność uczenia się, organizowanie własnego procesu uczenia się, indywidualnie oraz w grupach,
- kompetencje społeczne i obywatelskie,
- poczucie inicjatywy i przedsiębiorczość, wcielanie pomysłów w czyn, kreatywność, innowacyjność i podejmowanie ryzyka, a także zdolność do planowania przedsięwzięć i prowadzenia ich dla osiągnięcia zamierzonych celów;
- świadomość i ekspresja kulturowa, twórczego wyrażanie idei, doświadczeń i emocji.
Treści z doradztwa zawodowego kształcone na lekcji:
- rozwijanie umiejętności uczenia się,
- kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej,
- przestrzega zasad kultury i etyki,
- współpracuje w zespole klasowym,
- uczeń jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań,
- zna swoje prawa i obowiązki.

Cele lekcji (nauczyciela):
1. Będziesz potrafił wymienić generacje praw człowieka.
2. Zna cechy praw człowieka.
3. Potrafi wymienić organizacje pozarządowe stojące na straży praw człowieka.
Cele sformułowane w języku ucznia:
1. Potrafi współdziałać w grupie i wraz z nią wykonywać zadania.
2. Wie czym zajmują się organizacje chroniące prawa człowieka.

„Nacobezu” – „ na co będę zwracał uwagę”:
1. Potrafię podać przykłady praw człowieka należących do pierwszej, drugiej i trzeciej generacji.
2. Potrafię określić kategorie praw dziecka.
3. Przedstawiam wybrane organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony praw człowieka.

Przebieg lekcji (Metody prowadzenia lekcji i aktywności uczniów:
1. Podanie tematu i celów lekcji.
2. Podział klasy na dwie grupy (czerwoni i czarni). Zabawa w kalambury – wybrane osoby z danej grupy pokazują bądź rysują na tablicy wylosowane prawo człowieka dla drużyny przeciwnej, która musi odgadnąć hasło.
3. Podział klasy na siedem grup (asy, króle, damy, walety, dziesiątki, dziewiątki, ósemki). Rozdanie grupom materiałów dydaktycznych. Przyporządkowanie praw człowieka odpowiednim generacjom. Po zakończonej pracy, wyświetlenie poprawnych odpowiedzi na tablicy multimedialnej, sprawdzenie poprawności zadania.
4. Praca z tekstem źródłowym. Na podstawie tekstu źródłowego uczniowie określają jaka kategoria praw dziecka została naruszona w podanym tekście. Sprawdzenie wyników pracy.
5. Zawody dydaktyczne. Podział klasy na cztery grupy (piki, kiery, trefle, karo). Każda z grup po kolei losuje pytania, decydując najpierw o tym za jaką ilość punktów ma być wylosowane pytanie (za 1, 2 lub 3 punkty). Drużyna która uzyska najwięcej punktów dostaje nagrodę (ocenę celującą za pracę na lekcji).
6. Próba odpowiedzi na pytanie kluczowe lekcji.
7. Minutowe podsumowanie – uczniowie przez minutę zapisują na kartkach najważniejsze rzeczy, których się nauczyli (użyteczne, znaczące, zaskakujące, warte zapamiętania). Odpowiedzi wkładają do pudełka.

Materiały wykorzystane podczas lekcji:
1. Lista praw człowieka:
Prawa I generacji

Prawo do życia
Prawo do wolności i bezpieczeństwa
Wolność od tortur
Swoboda wyboru miejsca pobytu
Tajemnica korespondencji
Prawo do rzetelnego procesu sądowego
Równość wobec prawa
Prawo do ochrony prawnej
Prawo do prywatności
Równe prawa małżeńskie kobiet i mężczyzn
Wolność myśli, słowa i wyznania
Prawo własności
Prawo do obywatelstwa
Prawo do zrzeszania się
Prawo do udziału w życiu publicznym
Prawo wyborcze
Prawo do skargi na organy państwa
Prawo do informacji

Prawa II generacji
Prawo do pracy
Prawo do godziwego wynagrodzenia
Prawo do nauki
Prawo do ochrony zdrowia
Prawo do zabezpieczenia społecznego
Prawo do ochrony w razie bezrobocia
Prawo do ochrony małżeństwa
Prawo do wypoczynku
Prawo do szczególnej ochrony małżeństwa
Wolność twórczości artystycznej
Prawo do korzystania z dóbr kultury krajowej i światowej

Prawa III generacji
Prawo do czystego środowiska
Prawo do rozwoju
Prawo do pokoju
Prawo do demokracji
Prawo do dostępu do czystej wody i urządzeń sanitarnych

2. film przygotowany przez Amnesty International (czas trwania filmu 2 min, źródło: http://bit.ly/2G1SVZa

3. Teksty źródłowe.
Apel UNICEF (fragment)
W Sudanie Południowym* niemal milion dzieci poniżej piątego roku życia jest niedożywionych. Śmierć głodowa grozi 50 tysiącom z nich. Dlatego konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań. Dramatyczna walka z czasem trwa! Ale nie myśl teraz o tej przerażającej liczbie, pomyśl o tym jednym głodującym dziecku, które czeka na Twoje wsparcie. Za pomocą tej strony przekaż darowiznę, która uratuje mu życie.
* Sudan Południowy – państwo położone w środkowo-wschodniej Afryce.
Źródło: https://www.unicef.pl/.
Życie tysięcy dzieci w Sudanie jest zagrożone, ponieważ nie są tam realizowane ich prawa:
A. polityczne.
B. kulturalne.
C. socjalne.
D. osobiste.
Apel UNICEF (fragment)
W nepalskich* wioskach zniszczonych podczas trzęsienia ziemi tysiące dzieci zostało pozbawionych opieki medycznej, w tym dostępu do ratujących życie szczepień. Teraz grożą im choroby, które u nas w Polsce zostały już
praktycznie wyeliminowane! Dla dziecka w Nepalu zachorowanie na gruźlicę, odrę czy polio w wielu przypadkach
oznacza po prostu śmierć. Dlatego dziś dzieci w Nepalu ponownie są w niebezpieczeństwie. Nie możemy na to
pozwolić!
* Nepal – państwo położone w południowej Azji.
Źródło: https://www.unicef.pl/.

Życie wielu dzieci w Nepalu jest zagrożone, ponieważ nie są tam realizowane ich prawa
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

W raporcie-Zagrożona przyszłość: Sytuacja dzieci rekrutowanych przez siły zbrojne we wschodnim Czadzie-, ponad 40 byłych i aktualnych dzieci żołnierzy z Czadu i Darfuru opisuje, jak zostało zmuszonych do przystąpienia do oddziałów.
-To jest dramatyczna sytuacja, w której tysiące dzieci są pozbawiane dzieciństwa i manipulowane przez dorosłych po to, by walczyć w ich walce,- powiedział Erwin van der Borght, Dyrektor Programowy Amnesty International ds. Afryki. -Nie możemy pozwolić na to, by to skandaliczne nadużycie wobec dzieci, trwało dalej.-
-Zarówno rząd Czadu, jak i zbrojne ugrupowania z Czadu i Sudanu działające we wschodnim Czadzie, natychmiast muszą zakończyć rekrutację dzieci poniżej 18 roku życia i zwolnić wszystkie dzieci, które wciąż przebywają w ich szeregach.

Życie wielu dzieci w Czadzie jest zagrożone, ponieważ nie są tam realizowane ich prawa
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

TORTURY I INNE FORMY ZŁEGO TRAKTOWANIA Zatrzymanych, w tym dzieci, przetrzymywano w ciężkich warunkach, często w podziemnych celach i kontenerach przewozowych, bez dostępu do jedzenia, wody, miejsca do spania, urządzeń sanitarnych oraz światła dziennego. W niektórych przypadkach warunki te były nie do zniesienia. Niekiedy dzieci przetrzymywano z dorosłymi.

Przetoczony tekst z raportu Amnesty International, opisuje łamanie praw dziecka:
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

PRZEMOC WOBEC KOBIET I DZIEWCZYNEK W IRAKU Kobiety i dziewczynki doświadczały dyskryminacji zarówno w teorii jak i w praktyce. Były one w niewłaściwy sposób chronione przeciwko przemocy seksualnej i innym formom agresji. Na obszarach kontrolowanych przez Państwo Islamskie doświadczały okrutnego znęcania się. Kobiety i dziewczynki podobno były sprzedawane jako niewolnice. Były również zmuszane do poślubiania bojowników, a za odmowę zabijano je. W marcu siły Państwa Islamskiego rzekomo zabiły przynajmniej 9 szyickich kobiet, które należały do mniejszości turkmeńskiej. Zostały zabite tylko dlatego, że odmówiły poślubienia bojowników, po tym jak zabili ich mężów.
Przetoczony tekst z raportu Amnesty International, opisuje łamanie praw dziecka:
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

Władze Izraela uruchomiły nową falę dławienia palestyńskich protestów na Okupowanych Terytoriach Palestyńskich, co doprowadziło do eskalacji przemocy począwszy od października. Aresztowano ponad 2500 Palestyńczyków, w tym setki dzieci, a także korzystano z administracyjnego więzienia. Ponad 580 palestyńskich więźniów administracyjnych znajdowało się w więzieniach z końcem roku, w tym przynajmniej 5 dzieci.

Przetoczony tekst z raportu Amnesty International, opisuje łamanie praw dziecka:
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

TORTURY I INNE FORMY ZŁEGO TRAKTOWANIA Izraelskie wojsko i policja, jak również personel Izraelskiej Agencji Bezpieczeństwa (Israel Security Agency -ISA), torturowały palestyńskich osadzonych, w tym dzieci, szczególnie podczas aresztowania i przesłuchań. Liczba informacji o stosowaniu tortur znacznie wzrosła od masowych aresztowań, które rozpoczęły się w październiku. Wśród metod znalazły się bicie pałkami, bicie, dławienia, spętanie, pozycje stresowe, odmowa snu i groźby.

Przetoczony tekst z raportu Amnesty International, opisuje łamanie praw dziecka:
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

KARA ŚMIERCI W JEMENIE Kara śmierci ciągle jest przewidziana za szereg przestępstw. Sądy wydawały wyroki śmierci i przeprowadzano egzekucje. Pośród więźniów w celach śmierci prawdopodobnie znajdują się dziesiątki nieletnich przestępców skazanych za czyny, które popełnili mając mniej niż 18 lat.

Przetoczony tekst z raportu Amnesty International, opisuje łamanie praw dziecka:
A. osobiste.
B. socjalne.
C. kulturalne.
D. polityczne.

4. Zawody dydaktyczne - pytania.
Podaj przykład sytuacji, w których dochodzi do łamania postanowień Konwencji Praw Dziecka.

Wyjaśnij, w jaki sposób sądy traktują osoby pomiędzy 13 a 17 rokiem życia, które popełniły przestępstwo.

Prawda czy fałsz. Prawa człowieka pierwszej generacji mają charakter indywidualny, czyli dotyczą jednostki.

Prawda czy fałsz. Wszystkie prawa człowieka mają charakter niezbywalny, czyli nie można się ich zrzec na czyjąś korzyść.

Prawda czy fałsz. Prawa człowieka są powszechne, czyli przysługują w równym stopniu wszystkim ludziom.

Poniżej przedstawiono opis sytuacji, w której doszło do naruszenia przez władze praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji Rzeczypospolitej. Dopisz do każdego opisu to prawo (lub wolność) człowieka i obywatela, które zostało naruszone przez władze w przedstawionej sytuacji.
A. Władze samorządowe jednego z miast podjęły decyzję o rozpoczęciu budowy spalarni
śmieci w pobliżu nowego osiedla. Według ekspertów powołanych przez mieszkańców
osiedla funkcjonowanie spalarni może zagrozić zdrowiu mieszkańców.

Poniżej przedstawiono opis sytuacji, w której doszło do naruszenia przez władze praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji Rzeczypospolitej. Dopisz do każdego opisu to prawo (lub wolność) człowieka i obywatela, które zostało naruszone przez władze w przedstawionej sytuacji.
B. Burmistrz miasta podjął decyzję o rozwiązaniu legalnej pikiety zorganizowanej przez
kupców, którzy protestowali przeciwko likwidacji targowiska, chociaż jej przebieg nie
zagrażał zdrowiu i życiu ludzi.

Poniżej przedstawiono opis sytuacji, w której doszło do naruszenia przez władze praw i wolności człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji Rzeczypospolitej. Dopisz do każdego opisu to prawo (lub wolność) człowieka i obywatela, które zostało naruszone przez władze w przedstawionej sytuacji.
C. Rząd wprowadził obowiązkową opłatę za przystąpienie ucznia do sprawdzianu
przeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej.

Wyjaśnij, czym jest cyberprzemoc i podaj jej przykłady.

Które z wymienionych dokumentów są dokumentami prawa międzynarodowego ?
a) Konstytucja 3 Maja,
b) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka,
c) Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności,
d) Deklaracja Niepodległości Stanów Zjednoczonych,
e) Francuska Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela.

Wymień trzy organizacje pozarządowe działające na rzecz praw człowieka.

Wymień trzy prawa kulturalne dziecka:

Podaj nazwę organu władzy, stojącego na straży praw dzieci w Polsce.

Ile lat trwa kadencja Rzecznika Praw Dziecka w Polsce ?

Jaka jest podstawowa forma działalności Amnesty International ?

Wskaż właściwe dokończenie zdania.
Organizowanie pomocy humanitarnej jest głównym celem:
a. Human Rights Watch
b. Amnesty International
c. Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża
d. Helesińskiej Fundacji Praw Człowieka