Logorytmika dla smyka - zabawy muzyczno-ruchowe rozwijające mowę dziecka. Zajęcie koleżeńskie

Scenariusz zajęcia koleżeńskiego przeprowadzonego w ramach WDN

Grupa wiekowa: dzieci 5- 6 letnie

Temat: „Logorytmika dla smyka”- zabawy muzyczno- ruchowe wspierające rozwój mowy

Cele:

- usprawnianie funkcji mowy: fonacji, oddychania, artykulacji
- rozwijanie funkcji słuchowych: wrażliwości na dźwięki otoczenia i mowy, koncentracji, uwagi, pamięci, poczucia rytmu, analizy i syntezy
- ćwiczenie koordynacji słuchowo-ruchowej

Metody:
• czynne (metoda ćwiczeń)
• słowne (objaśnienia, instrukcje, sposoby społecznego komunikowania się- odwoływanie się do umów, upomnienia, pochwały)
• oglądowe (obserwacja i pokaz)
• metody logopedyczne: logorytmika

Formy:
- indywidualna
- zbiorowa

Pomoce:
- odtwarzacz CD, płyta CD, pendrive, ilustracje z ćwiczeniami narządów mowy, plansze z arbuzem i zestaw papierowych pestek dla każdego dziecka, plastikowe miseczki, słomki do napojów, tekst wierszyka logopedycznego „Myszki”, marakasy, kolorowe kartki, woreczki sensoryczne

Przebieg zajęcia:

1. „To już czas”- zabawa przy muzyce połączona z gimnastyką
buzi i języka
(p.: odtwarzacz CD, CD „Bajkowy Maraton Artystyczny”, ilustracje z ćwiczeniami narządów mowy)

„To już czas, obudź się (przeciągamy się)
Wstaje nam, nowy dzień (wstajemy z pozycji kucanej)
Słońce znów śmieje się (machamy dłońmi nad głową)
Swe promienie dla nas śle”. (machamy paluszkami)

Dzieci śpiewają piosenkę i ilustrują ją ruchem. Na przerwie w śpiewaniu nauczyciel pokazuje ilustrację z ćwiczeniami buzi i języka- dzieci wykonują dane ćwiczenie według wzoru.

2. „Arbuz”- ćwiczenie oddechowo- fonacyjne
(p.: plansze z arbuzem i zestaw papierowych pestek dla każdego dziecka, plastikowe miseczki, słomki)

Nauczyciel rozdaje dzieciom plansze z arbuzem, słomki i miseczki z pestkami. Przypomina o bezpiecznym obchodzeniu się ze słomką. Wyjaśnia wykonanie zadania. Dzieci mają przenieść pestki na planszę z arbuzem za pomocą słomki (zasysając papierowe pestki).
Po skończonym zadaniu dzieci dotykając słomką arbuza rytmicznie mówią za nauczycielem „mniam-mniam, mniam-mniam-mniam” lub „mniam- mniam- mniam, mniam mniam”.
Wyznaczone dzieci pomagają uporządkować miejsce pracy- zbierają pomoce.

3. „Pięta i palce”- taniec dla dzieci
(p. odtwarzacz CD, pendrive)

„Pięta i palce, pięta i palce, brawo, brawo, brawo i hej. x2
W prawo idziemy, idziemy, idziemy, idziemy, idziemy, idziemy i stop.
W lewo idziemy, idziemy, idziemy, idziemy, idziemy, idziemy i stop.
Pięta i palce, pięta i palce, brawo, brawo, brawo i hej. x2
W prawo biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy i stop.
W lewo biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy, biegniemy i stop.
„Pięta i palce, pięta i palce, brawo, brawo, brawo i hej. x2

Ustawienie w kole. Dzieci ilustrują ruchem słyszany utwór.

4. „Myszki”- instrumentacja wierszyka logopedycznego
(p. tekst wierszyka, marakasy)

Myszek sto do norki szło:
SZO, SZO, SZO SZO, SZO, SZO
Wtem wybiegły koty dwa:
SZA, SZA, SZA SZA, SZA, SZA
A, że były bardzo złe
SZE, SZE, SZE SZE, SZE, SZE
To złapały myszki dwie
SZE, SZE, SZE SZE, SZE, SZE
Potem jeszcze zjadły trzy
SZY, SZY, SZY SZY, SZY, SZY
I ostrzyły ciągle kły
SZY, SZY, SZY SZY, SZY, SZY
Ale, że im brakło tchu
SZU, SZU, SZU SZU, SZU, SZU
Nie złapały wszystkich stu
SZU, SZU, SZU SZU, SZU, SZU.
Nauczyciel przypomina o ułożeniu narządów artykulacyjnych podczas realizacji głoski „sz” (język na wałku dziąsłowym, zęby zbliżone, usta ułożone w dziubek). Następnie czyta tekst wiersza, dzieci powtarzają sylaby, wybrane dzieci grają w odpowiednim rytmie na marakasach. Nauczyciel czyta tekst ponownie zmieniając tempo, zadaniem dzieci jest powtarzanie sylab w ten sam sposób.

5. „Klaskany”-zabawa przy utworze S. Solis y Orquesty Clap-Clap Sound (p. kolorowe kartki dla każdego dziecka, odtwarzacz CD, pendrive)

Dzieci otrzymują kolorowe kartki. Podczas trwania utworu naśladują czynności wykonywane przez nauczyciela: idziemy po kole, stoimy, kucamy, klaszczemy przed sobą, nad głową, wchodzimy do koła, wychodzimy na zewnątrz itp. rytmicznie uderzając w trzymane kartki.

6. „Wędrujący woreczek”- zabawa rytmiczna przy utworze „Gotitas De Amor” Jesse & Joy
(p. odtwarzacz CD, pendrive, woreczki sensoryczne)
Dzieci biorą po jednym woreczku gimnastycznym. Nauczyciel przypomina reguły zabawy. Dzieci wykonują układ ruchowy:
1) Podczas przygrywki uderzają w ręce, kolana, ruszają ramionami.
2) 2 razy uderzają w ręce
3) Biorą woreczek z podłogi
4) Uderzają nim w jedno i drugie kolano
5) Kładą woreczek przed osobą siedzącą po prawej stronie
Po skończonej zabawie dzieci zbierają woreczki.

7. Podziękowanie dzieciom za udział, pożegnanie nauczycielek.

LOGORYTMIKA

Logorytmika to jedna z metod pracy logopedycznej. Jest to program (zbiór) ćwiczeń muzyczno‐ruchowych, realizowanych z dziećmi z zaburzeniami mowy, z zaburzeniami zachowania oraz z upośledzonym słuchem lub wzrokiem, ściśle podporządkowanych terapii logopedycznej. Logorytmika jest swoistą formą połączenia rytmiki i terapii logopedycznej. Wykorzystuje bowiem możliwość oddziaływania na sferę słuchową, słuchowo‐ruchową i ruchową w ścisłym połączeniu z metodologią pracy logopedycznej.
Logorytmika wyrosła w dużej mierze z założeń rytmiki Emila Jaques‐Dalcroze`a oraz metody Carla Orffa, który za podstawę swej koncepcji obrał syntezę słowa, muzyki i ruchu. Ruch w logorytmice powinien być naturalny i swobodny, wynikający bezpośrednio ze słyszanej muzyki.

Cele logorytmiki:

• wykazanie związku ruchu z muzyką (doskonalenie zakresu i formy ruchu, wzbogacanie doznań słuchowych),
• zwrócenie uwagi na zjawiska wspólne dla dźwięków muzyki i dźwięków mowy:
 rytm,
 tempo,
 wysokość dźwięku (melodię),
 dynamikę,
 akcent
 artykulacja
• budowanie lub doskonalenie percepcji dźwięków,
• realizacja funkcji uspołeczniających i wychowawczych (kształcenie: aktywności, zdyscyplinowania, poczucia odpowiedzialności, umiejętności współdziałania w grupie, samodzielności),
• usprawnianie ruchowe i słuchowe: ćwiczenia mają zlikwidować zaburzenia współtowarzyszące zaburzeniom mowy, a także zlikwidować dysfunkcje, które je powodują.

Działy logorytmiki:

1. Ćwiczenia ruchowe
Deficyt sprawności ruchowej u dzieci z zaburzeniami mowy i słuchu obejmuje różne sfery motoryki. Przejawia się on w zaburzeniach różnych rodzajów koordynacji, orientacji przestrzennej, kierunkowej i czasowej oraz napięcia neuromięśniowego. Wymienione zaburzenia powodują obniżenie ogólnej sprawności ruchowej, stąd realizuje się ćwiczenia, których zadaniem jest skorygowanie błędów w realizacji przede wszystkim podstawowych form ruchu oraz wyuczenie ruchów w ogóle niewykonywanych.
2. Ćwiczenia słuchowo‐ruchowe
Ich zadaniem jest wykształcenie u dzieci gotowości do percepcji zróżnicowanych bodźców muzycznych. Gotowość ta jest warunkiem do prawidłowego funkcjonowania koordynacji słuchowo‐ruchowej. Nadrzędnym zaś celem ćwiczeń słuchowo‐ruchowych jest wykształcenie u dzieci wrażliwości słuchowej, warunkującej odbiór poprawnego wzorca, na przykład podawanego przez logopedę, a także wykształcenie umiejętności dokonywania samokontroli słuchowej koniecznej w czasie mówienia. Ćwiczenia te charakteryzuje ścisły związek ruchu z muzyką.
Większość ćwiczeń słuchowo‐ruchowych organizuje muzyka, jest ona nieodłącznym ich elementem. Może to być muzyka fortepianowa, można również prowadzić zajęcia grając na instrumentach perkusyjnych, korzystać z nagrań magnetofonowych, a także wykorzystać tekst (np. rytmizowane wiersze i piosenki).
Rodzaje ćwiczeń słuchowo- ruchowych:
• Ćwiczenia różnicowania tempa (wolno-szybko)
,,Zegary”- tempo wolne: duży zegar mówi ,,bim – bam”- dzieci naśladujące duży zegar stoją w małym rozkroku, tułów mają lekko pochylony do przodu, kołyszą rękami w prawo i w lewo, ruchy rąk przypominają wahadło; średnie tempo- średni zegar mówi ,,tik – tak”- dzieci chodzą po sali, na ,,tik”- ramiona rozprostowują na bok, na ,,tak”- ramiona zginają w łokciach kładąc dłonie na barkach; szybkie tempo: mały zegar mówi ,,cyk, cyk”- dzieci truchtem biegają po sali
• Ćwiczenia różnicowania dynamiki (cicho-głośno)
„Niedźwiedzie i myszki” - Na dźwiękach głośnych dzieci są niedźwiedziami - chodząc głośno tupią; na dźwiękach cichych są myszkami - cicho chodzą na palcach.
• Ćwiczenia różnicowania wysokości dźwięku (wysoko- średnio-nisko)
„Kotek”- reagowanie na zmiany w muzyce- dźwięki wysokie - kot wspina się wysoko,
dźwięki niskie - pije mleko, dźwięki średnie - chodzi na czworakach
• Ćwiczenia różnicowania rytmu
„Pociągi”- dzieci podzielone na trzy grupy: pociągi osobowe, towarowe, pospieszne. Nauczycielka wystukuje na bębenku rytm wolny- rusza pociąg towarowy, rytm umiarkowany- rusza pociąg osobowy a zatrzymuje się towarowy, szybki- rozpędza się pociąg pospieszny, a zatrzymuje osobowy.

3. Ćwiczenia kształcące inwencję twórczą dziecka
Należą do nich swobodne improwizacje ruchowe do muzyki dziecięcej, inscenizacje ruchowe piosenek i scenki pantomimiczne.

Literatura:

Kilińska- Ewertowska E., Ćwiczenia logorytmiczne, Gdańsk 1993
Stadnicka J. , Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową. Warszawa 1998
Elżbieciak M.: Muzyka w terapii logopedycznej dzieci w wieku przedszkolnym, „Logopeda” 1(2)/2006.
Sprawka R., Graban J.: Logopedyczne zabawy grupowe dla dzieci od 4 do 7 lat, Gdańsk 2005.
„Śpiewanki pokazywanki do śpiewania, słuchania, nauki i zabawy”- CD
http//:poradnik logopedyczny.pl- interdyscyplinarny serwis logopedyczny

Lista obecności na zajęciu koleżeńskim „Logorytmika dla smyka”- zabawy muzyczno- ruchowe wspierające rozwój mowy”
prowadzonym przez Alicję Brulińską dn. 13.05.2019r. w ramach WDN

Lp. Imię i nazwisko Podpis

1. „To już czas”- zabawa przy muzyce połączona z gimnastyką
buzi i języka
(p.: odtwarzacz CD, CD „Bajkowy Maraton Artystyczny”, ilustracje
z ćwiczeniami narządów mowy)

2. „Arbuz”- ćwiczenie oddechowo- fonacyjne
(p.: plansze z arbuzem i zestaw papierowych pestek dla każdego dziecka, plastikowe miseczki, słomki)

„mniam-mniam, mniam-mniam-mniam” lub „mniam- mniam- mniam, mniam mniam”.

3. „Pięta i palce”- taniec dla dzieci
(p. odtwarzacz CD, pendrive)

4. „Myszki”- instrumentacja wierszyka logopedycznego
(p. tekst wierszyka, marakasy)

Myszek sto do norki szło:
Wtem wybiegły koty dwa:
A, że były bardzo złe
To złapały myszki dwie
Potem jeszcze zjadły trzy
I ostrzyły ciągle kły
Ale, że im brakło tchu
Nie złapały wszystkich stu

5. „Klaskany”-zabawa przy utworze S. Solis y Orquesty Clap-Clap Sound
(p. kolorowe kartki dla każdego dziecka, odtwarzacz CD, pendrive)

Dzieci otrzymują kolorowe kartki. Podczas trwania utworu naśladują czynności wykonywane przez nauczyciela: idziemy po kole, stoimy, kucamy, klaszczemy przed sobą, nad głową, wchodzimy do koła, wychodzimy na zewnątrz itp. rytmicznie uderzając w trzymane kartki.

6. „Wędrujący woreczek”- zabawa rytmiczna przy utworze „Gotitas De Amor” Jesse & Joy (p. odtwarzacz CD, pendrive, woreczki sensoryczne)
Dzieci biorą po jednym woreczku gimnastycznym. Nauczyciel przypomina reguły zabawy. Dzieci wykonują układ ruchowy.
Po skończonej zabawie dzieci zbierają woreczki.

7.Podziękowanie za udział, zakończenie zajęć.