Czy zasypią nas śmieci? Zajęcia z zakresu edukacji matematycznej dotyczące gospodarki odpadami

Bożena Niewdana
nauczycielka nauczania zintegrowanego
Szkoła Podstawowa w Krzyżowej

„Czy zasypią nas śmieci?”

Zajęcia z zakresu edukacji matematycznej w nauczaniu zintegrowanym
dotyczące gospodarki odpadami.

METODA PROJEKTU.

Czy zasypią nas śmieci?

Śmieci z gospodarstw domowych są wynoszone do śmietników (zsypów), a stamtąd wywożone na wysypiska śmieci. Ilość śmieci stale rośnie. Znalezienie nowych terenów na wysypiska jest coraz trudniejsze. Władze wielu miast wydają mnóstwo pieniędzy na przewóz śmieci do bardzo dalekich wysypisk. W śmieciach znajdują się: szkło, papier, tworzywa sztuczne, metale oraz odpadki żywnościowe. Większość odpadków (śmieci) mogłaby być poddana przeróbce jako surowce wtórne, lub użyta jako paliwo. Wykorzystanie surowców wtórnych obniża koszt nowych wyrobów i przyczynia się do oszczędności.
Podczas realizacji tego projektu będziemy mierzyli różnymi jednostkami wielkość za-grożeń związanych z ilością śmieci w środowisku naturalnym oraz możliwości ich wtórnego wykorzystania.

ROZWAŻANIA.

Jak zmierzyć ilość „produkowanych” śmieci?

Ile śmieci pochodzi z jednego gospodarstwa domowego, ile to będzie w skali gminy, powiatu, województwa, a ile w skali kraju?
Jakimi jednostkami posłużysz się do określenia ilości „produkowanych” śmieci? Jakie wielkości nimi wyrazisz?
Jakimi jednostkami mierzono by to zjawisko dawniej a jakimi określa się je obecnie?
Jaki jest koszt wywozu śmieci z jednego gospodarstwa domowego, a jaki w skali gminy, powiatu, województwa, całego kraju?

Czy na śmieciach można zarobić?

Czy wszystkie śmieci, to śmieci bezwartościowe?
Które śmieci mogą wspomóc budżet domowy, gminy, wojewódzki czy państwowy?
Jakie korzyści płyną z recyklingu czyli odzyskiwania surowców wtórnych?
W jakim czasie następuje naturalna, a w jakim zaplanowana likwidacja poszczególnych śmie-ci?
Czy Ty potrafisz wpłynąć na racjonalną gospodarkę leśną?
Czy potrafisz zmniejszyć powierzchnię wysypisk śmieci?

TROCHĘ FAKTÓW.

UWAGA!
Przy obliczeniach skorzystaj z różnych danych statystycznych z dostępnych Ci źródeł.

Średnie gospodarstwo domowe (5 osób) „produkuje” ok.. 1 tony śmieci w ciągu roku.
- Ile ton śmieci „wyprodukuje” się w gminie liczącej 5 tys. mieszkańców?
- Jaką ilość śmieci wywiezie się z powiatu liczącego 20 podobnych gmin?
- Jaka to będzie ilość śmieci w skali naszego województwa, a jaka w skali kraju?

Do kontenera o dł. 3 m wchodzi ok. 1 tony śmieci.
- Jaką długość miałyby kontenery ułożone jeden za drugim w Twojej gminie, w powie-cie, w województwie, w kraju?

Średnie wysypisko śmieci, o powierzchni 15 ha może pomieścić ok. 1000 ton śmieci.
- Jaką powierzchnię mogą zająć wysypiska w naszym województwie, a jaką w całym kraju?

Przeciętne gospodarstwo liczące 5 osób płaci za wywóz śmieci ok. 75 zł. w ciągu roku.
- Jaki będzie roczny koszt wywozu śmieci z miejscowości liczącej ok. 5 tys. mieszkań-ców ?
- Jaki będzie roczny koszt wywozu śmieci z miasta liczącego 100 tys. mieszkańców, a ile z Warszawy?
- Jaki byłby roczny koszt wywozu śmieci w naszym kraju?

W wyniku procesu biodegradacji, czyli rozkładu naturalnych produktów (w tym żywnościowych) otrzymuje się kompost czyli naturalny nawóz. 1 tona kompostu może wynawozić ok. 2 arów ziemi.
- Ile ton kompostu potrzeba na wynawożenie 1 ha, a ile na 100 hektarów ziemi?
- Załóżmy, że ¼ powierzchni Twojej gminy jest przeznaczona pod uprawę ziemi. Ile trzeba kompostu na jej wynawożenie?

Załóżmy, że 1/3 wysypiska śmieci to odpady żywnościowe i surowce podlegające biodegradacji.
- Ile ton kompostu otrzymano by z tych surowców w skali województwa, a ile w skali kraju?

Do wyprodukowania 1 tony papieru trzeba ściąć 17 drzew. Jest to powierzchnia ok. 1 ara lasu.
- Ile drzew trzeba by ściąć do rocznej produkcji papieru w najbliższej papierni, a ilu w 30 takich zakładach?

Wyprodukowanie jednej tony papieru powoduje zużycie ok. 8 tys. kWh energii, oraz zanieczyszczenie ok. 440 tys. litrów wody.
- Jakie będzie roczne zużycie energii w najbliższym zakładzie produkującym papier, a ile w 30, 50, 100 takich zakładach?
- Ile litrów wody zostanie w nich zanieczyszczone?

Do produkcji papieru wykorzystuje się ścier drzewny, wybielone szmaty oraz makulaturę. Im więcej makulatury, tym lepsza jakość papieru.
- Ile drzew w lesie można by uratować zastępując ilość potrzebnego drewna w ½, w 1/3 makulaturą w wyprodukowaniu 1 tony papieru i w całej, rocznej produkcji papierni?
- Jaką powierzchnię lasu w ten sposób uratujemy?

W skupie 1 kg makulatury kosztuje 50 gr.
- Jaką kwotę otrzymałbyś za 10 kg, 100 kg, 1 tonę sprzedanej makulatury?
- Jeżeli z tej tony makulatury wyprodukowano by 2 tony papieru, ile drzew uratowałbyś i jaka by to była powierzchnia lasu?

Tworzywa sztuczne to odpady uciążliwe. Lekka i wygodna butelka PET rozkłada się 500000 lat. Aby zmniejszyć powierzchnię wysypisk śmieci, po segregacji odprowadza się je do zakładów utylizacyjnych.
- Przelicz, ile takich butelek zmieści się w worku na śmieci? Ile ich wejdzie do 100, 1000, 10000, itd. takich worków?

Bezmyślnie porzucona puszka po konserwie przetrwa ok. 10 – 15 lat. Jeszcze bardziej odporna na działanie środowiska jest zwykła, aluminiowa puszka – rozpada się dopiero po ok. 10000 lat. Może być jednak wtórnie przetworzona.
Na 1 kg wychodzi ok. 60 puszek. W skupie metali kolorowych otrzymuje się za 1 kg puszek 2 zł 50 gr.
- Ile otrzymasz pieniędzy za 180, 540 puszek, a ile za 100 kg?

Do produkcji żelaza wykorzystuje się złom. W skupie 1 tona złomu kosztuje 50 zł.
- Ile można zarobić na 3, 100, 500 tonach złomu?

Wyroby ze szkła mogą być wielokrotnie używane.
- Ile trzeba butelek lub słoików o pojemności ¼ , ½, 1, 2 litrów, do zaprawienia 50, 100 litrów soku?

EKSPERYMENTY I PROBLEMY BADAWCZE.

Obejrzyj planszę przedstawiającą wysypisko śmieci (lub przyjrzyj się śmieciom w koszu, w kontenerze, w worku itp.). Wyróżnij, dokonując ich segregacji, grupy surowców wtórnych. Wyniki zilustruj w postaci zbiorów.

Zbadaj czas rozkładania się: ogryzka jabłka, śruby żelaznej, kawałka tkaniny lnianej i syn-tetycznej, kubka po jogurcie, kawałka szkła.
W tym celu w oddzielnych pojemnikach zakop w wilgotnej ziemi te przedmioty. Utrzymuj stałą wilgotność gleby.
Zbadaj co się dzieje z tymi przedmiotami po 1 tygodniu, po 2 tygodniach, po 1 miesiącu, po 2 miesiącach.
Zilustruj wyniki obserwacji na wykresie i określ co ulega najszybszemu rozkładowi, co wolniejszemu, a co w ogóle się nie rozkłada?

Zilustruj na diagramie jaką część powierzchni naszego kraju zajęłyby wszystkie wysypiska śmieci (przyjmij okres 1 roku).

PREZENTACJE.

Zorganizowanie konkursu klasowego i szkolnego na zbiórkę surowców wtórnych.
Przeznaczenie otrzymanych pieniędzy na cele klasowe i szkolne.
Zilustrowanie wyników konkursu na ściennej gazetce szkolnej.
Opublikowanie sprawozdania zawierającego zebrane dane (wyniki pomiarów), poparte wykresami, diagramami na łamach szkolnej gazetki.
Zorganizowanie happeningu z okazji Światowego Dnia Ziemi (22 kwietnia) zachęcającego do segregowania śmieci oraz zbiórki i sprzedaży surowców wtórnych.