Proszę o ciszę! Baśń się tworzy!...- Grzegorz Ptak "Oto moja baśń." Konspekt lekcji

Konspekt lekcji języka polskiego w klasie IV

Temat: Proszę o ciszę! Baśń się tworzy!...- Grzegorz Ptak „Oto moja baśń”

Cel główny: Uczeń, w kontakcie z tekstem kultury rozpoznaje jego konwencje gatunkowe, uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie. Rozwija umiejętność poszukiwania interesujących go wiadomości oraz ich porządkowania.

Cele szczegółowe:
Edukacyjne:
Uczeń potrafi:
- formułuje temat na podstawie celu lekcji,
- odbiera teksty kultury na poziomie dosłownym i przenośnym,
- operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych związanych z prezentowanym dziełem literackim,
- uczestniczy w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat, prezentuje własne zdanie i uzasadnia je,
- formułuje wnioski dotyczące interpretacji dzieła literackiego,
- rozwija umiejętność wypowiadania się w mowie i piśmie,
- odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisane w teksty kultury (kontrast),
- charakteryzuje i ocenia bohaterów,
- formułuje przesłanie baśni.

Uczeń wie:
- poznaje teksty kultury – baśnie,
- zna pojęcia związane z utworem literackim (baśń i pojęcia z nią związane),
- zna autorów baśni,
- rozpoznaje konwencje gatunkowe, swoistość artystyczną dzieła,
- odróżnia realizm od fantastyki.

Wychowawcze:
Uczeń:
- rozwija zainteresowanie prozą,
- kształtuje swoją wrażliwość i gust estetyczny,
- kształci umiejętności nazywania reakcji czytelniczych,
- kształtuje własną tożsamość - sięga do wspomnień z dzieciństwa,
- dzieli się wiedzą.

Metody:
- praca z tekstem
- elementy dyskusji,
- elementy heurezy
- problemowa
- ćwiczeń praktycznych
- praca w grupach
- „klasowi eksperci”

Formy pracy:
- grupowa
- zbiorowa (całą klasą)
- indywidualna

Środki dydaktyczne:
- podręcznik „Słowa z uśmiechem” Literatura i kultura”
- prezentacja uczniowska – scenka dramowa fragment „Czerwonego Kapturka”
- „Wilk” – postać z baśni jako woreczek z pojęciami

Tok lekcji:
1. Przywitanie i sprawdzenie listy obecności.
2. Scenka dramowa w wykonaniu uczniów – „Czerwony Kapturek”.
3. Słowo wstępne nauczyciela nakierowujące uwagę uczniów na cel lekcji.
4. Sformułowanie tematu lekcji.
5. Zapisanie tematu.
6. Wybór 9 liderów – ekspertów.
7. „Wilk- pomocnik” – losowanie haseł prowadzących do zdefiniowania pojęcia baśni.
8. Próba definiowania haseł.
9. Wspólne tworzenie definicji baśni.
10. Wklejenie notatki.
11. Podział klasy na 9 grup.
12. Przydzielenie ilustracji poszczególnym grupom. Odgadywanie tytułów baśni.
13. Uzupełnianie kart pracy. Załącznik nr 1.
14. Prezentacje liderów – ekspertów.
15. Zadanie pracy domowej: Na podstawie wybranej baśni uzupełnij tabelę. Narysuj ilustrację do baśni.

Karta pracy - uczeń:
Baśń – opowiadanie niewielkich rozmiarów, oparte zazwyczaj na motywie walki ..................... ze ...................... Kończy się ......................, dobro wygrywa, zło zostaje ...................... Wydarzenia i bohaterowie ............................ występują obok wydarzeń i bohaterów .......................... np.

Bohater realistyczny:
Bohater fantastyczny:

Wydarzenie realistyczne:
Wydarzenie fantastyczne:

Czas i miejsce w baśni jest ................................, występują charakterystyczne ........................ na początku i na końcu typu: Dawno, dawno temu, Za górami, za lasami, I żyli długo i szczęśliwie. Bohaterowie zestawieni są na zasadzie .............................: bohater pozytywny i „czarny charakter. Występują ........................ ......................... np. różdżka, latający dywan itp.
Baśń kończy się lub zawiera w swej treści .............................., czyli mądrość życiową płynącą dla czytelnika.
Wiele baśni łączą ze sobą ........................... ........................, czyli powtarzające się w różnych utworach postacie, przedmioty lub wydarzenia typu smok, szczęśliwa miłość królewny i królewicza.
Przyroda w baśniach często jest uosobiona, czyli posiada cechy ludzkie, pomaga ona w działaniu bohaterom pozytywnym. Zabieg ten zwany jest ........................................
Baśnie tworzyli m.in. ........................................, .................................., Charles Perrault.

Materiały nauczyciela:
CZARNY CHARAKTER
KONTRAST
MOTYW WĘDROWNY
PRZESŁANIE (POUCZENIE, MĄDROŚĆ ŻYCIOWA)
WYDARZENIA FANTASTYCZNE <> WYDARZENIA REALISTYCZNE
POSTACIE FANTASTYCZNE <> POSTACIE REALISTYCZNE
ANTROPOMORFIZACJA PRZYRODY
MAGICZNE PRZEDMIOTY
WALKA DOBRA ZE ZŁEM
SZCZĘŚLIWE ZAKOŃCZENIE
CZAS NIEOKREŚLONY
MIEJSCE NIEOKREŚLONE
CHARAKTERYSTYCZNE ZWROTY

Baśń – opowiadanie niewielkich rozmiarów, oparte zazwyczaj na motywie walki dobra ze złem. Kończy się szczęśliwie, dobro wygrywa, zło zostaje ukarane. Wydarzenia i bohaterowie fantastyczni występują obok wydarzeń i bohaterów realistycznych np.
Bohater realistyczny:
Bohater fantastyczny:
Wydarzenie realistyczne:
Wydarzenie fantastyczne:

Czas i miejsce w baśni jest nieokreślone, występują charakterystyczne zwroty i wyrażenia na początku i na końcu typu: Dawno, dawno temu, Za górami, za lasami, I żyli długo i szczęśliwie. Bohaterowie zestawieni są na zasadzie kontrastu: bohater pozytywny i „czarny charakter. Występują magiczne przedmioty np. różdżka, latający dywan itp.
Baśń kończy się lub zawiera w swej treści przesłanie, czyli mądrość życiową płynącą dla czytelnika.
Wiele baśni łączą ze sobą motywy wędrowne, czyli powtarzające się w różnych utworach postacie, przedmioty lub wydarzenia typu smok, szczęśliwa miłość królewny i królewicza.
Przyroda w baśniach często jest uosobiona, czyli posiada cechy ludzkie, pomaga ona w działaniu bohaterom pozytywnym. Zabieg ten zwany jest antropomorfizacją.
Baśnie tworzyli m.in. Hans Christian Andersen, bracia Grimm, Charles Perrault.

Ilustracje-kolorowanki wg. podanych tytułów:
1. Czerwony Kapturek – Charles Perrault
2. Trzy małe świnki – Bracia Grimm
3. Dziewczynka z zapałkami – Hans Christian Andersen
4. Brzydkie kaczątko - Hans Christian Andersen
5. Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków – Bracia Grimm
6. Muzykanci z Bremy – Bracia Grimm
7. Kot w butach – Charles Perrault
8. Mała Syrenka – Hans Christian Andersen
9. Kopciuszek – Bracia Grimm
10. Calineczka – Hans Christian Andersen