Metody i formy pracy w świetlicy

Formy i metody pracy wychowawczo-opiekuńczej w świetlicy stanowią istotny element warsztatu pedagogicznego, które wyznaczają poziom efektywności. Muszą być one dokładnie przemyślane, właściwie dobrane do wieku, płci, zdolności i możliwości. Wybór ich zależy także od osobowości, specyfiki grupy wychowawczej, możliwości i umiejętności wychowawcy oraz instytucji (np. szkoła) lub środowiska lokalnego (świetlice pozaszkolne). Wyróżniamy formy pracy indywidualnej, zespołowej i zbiorowej. W zależności od tego na czym skupiamy swoją działalność wyróżniamy formy: zabawowe, poznawcze, twórcze, turystyczne itp. (H. Muszyński, 1981). Bardzo ważne jest gdy mamy możliwość stosowania zróżnicowanych form jak i metod pracy. Cenne w pracy świetlicy są metody aktywizujące, zadaniowe, czynne uaktywniające poprzez różne rodzaje działań: zabawę, pracę, naukę, rekreację, sport, turystykę, twórczość, kulturę itp. Ważne jest oddziaływanie poprzez nie na wszystkie zmysły dziecka jednocześnie w jednej jednostce metodycznej, tj. słuchowe, wzrokowe, smakowe, zapachowe, kinestetyczno-ruchowe. Metody aktywizujące nawiązują do terminu „aktywność” działania, ruchu, zachowania, procesów psychicznych, czy raczej „aktywacji” – przygotowania do działania, pobudzania czy bycia aktywnym, czynnym (A. S. Reber, 2000).
Metody aktywizujące w latach 90-tych stały się alternatywą dla tradycyjnych metod, opartych na bierności dziecka i aktywności, głównie mówienia, działania nauczyciela, które tak często były nieskuteczne, w których dziecko miało jedynie słuchać.
Podsumowując należy dobierać różnorodne formy i metody oddziaływania w zależności od doboru ich do grupy, z którą pracujemy. Nie można przesadnie odrzucać innych metod, a pracować wyłącznie metodami aktywizującymi. Do podstawowych jednak form pracy wychowawczej w świetlicy jak podkreślali A. i Z. Wiechowie należą: zabawy i prace dowolne dzieci, które pozwalają na stworzenie dziecku najlepszych warunków do czynnego odpoczynku, kształcenia zdolności poznawczych zdobywania wiadomości i umiejętności.

Opracowanie na podstawie: Teoretyczno-metodyczne podstawy pracy opiekuńczo wychowawczej w świetlicy, G. Gajewska, K. Bazydło-Stodolna.

Literatura

1. Muszyński Henryk 1981r. Zarys teorii wychowania. Warszawa
2. Wiechowie A. i Z. 1986r., Poradnik dla wychowawców świetlic szkolnych. Warszawa
3. Więckowski R. 1992r., Edukacja alternatywna, jej istota, podstawowe problemy. Kraków