Paluszkowa gimnastyka dla małego smyka - program wspomagający rozwój motoryki małej u dzieci w wieku przedszkolnym

INNOWACJA PEDAGOGICZNA

Paluszkowa gimnastyka dla małego smyka – program wspomagający rozwój motoryki małej u dzieci w wieku przedszkolnym

Opracowały:
mgr Elżbieta Daniel
mgr Iwona Malara

OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

Temat innowacji: „Paluszkowa gimnastyka dla małego smyka – program wspomagający rozwój motoryki małej u dzieci w wieku przedszkolnym”

Autorzy i realizatorzy innowacji: mgr Elżbieta Daniel, mgr Iwona Malara

Miejsce realizacji: Przedszkole nr 10
ul. Braterska 7
43-100 Tychy

Rodzaj innowacji: Innowacja metodyczna. Programem zostanie objęta grupa "Skrzaty" - dzieci 5 letnie

Termin realizacji: 1 rok (od 7 września 2015r do 30 czerwca 2016r)

Koszty finansowania: własne, środki pozyskane od Rady Rodziców

I Wstęp

Ruch towarzyszy dziecku od samych narodzin, stanowi jego naturalną potrzebę. Na początku dziecko porusza się w sposób mało skoordynowany i planowy, aby wraz z wiekiem nabyć umiejętności planowania ruchu i wykonywania go w sposób precyzyjny.
Dziecko w wieku przedszkolnym podczas zajęć przedszkolnych nabywa umiejętności potrzebne do późniejszej nauki pisania. W podstawie programowej wychowania przedszkolnego czytamy iż: „dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej ... dysponuje sprawnością rąk oraz koordynacją wzrokowo - ruchową potrzebną do rysowania, wycinania i nauki pisania” . Ważne jest jednak, aby nabywanie tych umiejętności nie było żmudną pracą, ale wypływało ze spontanicznej działalności i dawało dziecku radość i satysfakcję z osiąganych sukcesów. Poprzez odpowiednie dobranie i zestawienie różnych metod wspomagających motorykę małą, a także zastosowanie metod polisensorycznych można wzbudzić w dziecku motywację i chęć do działania w tym zakresie. Pragniemy aby nauka była zabawą, a zabawa nauką. Mamy również nadzieję, że dzięki temu idąc do szkoły mały uczeń będzie dobrze przygotowany do dalszej nauki oraz otwarty na nowe doświadczenia.


II Opis zasad innowacji

1. Motywacja wprowadzenia i oczekiwania związane z innowacją

Pomysł wprowadzenia i realizacji innowacji pojawił się w związku z ukończonymi przez nas szkoleniami z zakresu: Edukacji przez ruch, wykorzystania mas sensorycznych, terapii ręki, terapii integracji sensorycznej. Poza tym, motywacją stała się także obserwacja dzieci podczas pobytu w przedszkolu – tego czym się interesują, jaką działalność najchętniej podejmują, jakimi metodami uczą się najefektywniej oraz z jakimi najczęściej borykają się problemami. Wzięłyśmy także pod uwagę to w jakie umiejętności powinno być wyposażone dziecko idąc do szkoły.
Z naszej wieloletniej obserwacji wynika, że dzieci mają coraz niższy poziom umiejętności manualnych. Zauważyłyśmy coraz częstsze opóźnienie lub nieprawidłowy rozwój motyki rąk. Przyczyna ta leży w opóźnionym rozwoju praksji, niskiej sprawności ruchowej przejawiającej się małą precyzją drobnych ruchów. Dzieci te, gdy idą do szkoły mają duże trudności z samoobsługą, wycinaniem nożyczkami, słabym poziomem graficznej strony pisania, nieprawidłowy chwytem narzędzia pisarskiego itp. Z takimi problemami borykają się również dzieci z naszej grupy. Mając na uwadze właściwe przygotowanie dzieci do podjęcia nauki w szkole w trakcie rocznego przygotowania przedszkolnego chcemy poprzez zawarte w tej innowacji metody w sposób ciekawy i atrakcyjny rozwinąć ich umiejętności związane z wycinaniem, pisaniem, rysowaniem itp. Przyczyni się to łatwiejszego podjęcia trudu związanego z nauką pisania w szkole, a pośrednio do szybszej adaptacji dzieci do warunków szkolnych.
Proponowana przez nas innowacja ukierunkowana jest na podejmowanie działań służących rozwojowi motoryki małej ale również wszechstronnemu rozwojowi dziecka poprzez stymulowanie zmysłów w działaniu. Zwraca na to uwagę w swej metodzie „Edukacja Przez Ruch” Dorota Dziamska. Pisze iż, „aby człowiek miał możliwość poznania otaczającego go świata musi się ruszać a przez to uaktywnić zmysły: oko, ucho, dotyk” . Opierając się na tej opinii uważamy, iż najlepiej sprawdzą się w podejmowanych przez nas działaniach metody aktywne wykorzystujące działanie polisensoryczne.
Proponowane zestawienie metod: Edukacja Przez Ruch, Metoda Dobrego Startu oraz wierszyków paluszkowych w naszej ocenie daje możliwość poznania przez dzieci świata wielozmysłowo. Stosowanie aktywnych metod w pracy z dzieckiem wpływa na rozwój twórczego myślenia, kreatywności, rozbudzenia zainteresowania otaczającym światem i wyrabianie poprzez aktywną i bezpośrednią działalność dziecka motywację.
Wprowadzenie nowatorskich metod pracy pozwala na podniesienie jakości pracy przedszkola, zwiększenie oferty zajęć przedszkolnych. Przede wszystkim jednak przyczyni się do stworzenia sytuacji, w których dzieci zaspokoją swoje potrzeby m.in.: ruchu i zabawy.


2. Opis, zakres i miejsce innowacji

Proponowana innowacja pedagogiczna powstała w oparciu o Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki wraz z późniejszymi zmianami.
Innowacją zostaną objęte dzieci 5-letnie z grupy „Skrzaty”. Zajęcia odbywać się będą przez cały rok szkolny 2015/2016 na terenie Przedszkola nr 10 w Tychach. W czerwcu 2015 roku, podczas ostatniego zebrania podsumowującego rok szkolny, rodzice zostaną zapoznani z celami i założeniami danej innowacji, co pozwoli im na podjęcie decyzji czy ich dzieci będą brały udział w zajęciach.
Niniejsza innowacja jest innowacją metodyczną. Polega na prowadzeniu zajęć edukacyjnych z wykorzystaniem elementów metody D. Dziamskiej: „Edukacja przez ruch”, metody M. Bogdanowicz: „Dobrego Startu”, a także tzw. zabaw i wierszyków paluszkowych. Zajęcia będą się odbywać raz w tygodniu zgodnie z planem działań innowacyjnych (załącznik nr 1), a także w czasie zabaw popołudniowych i poranków.

3. Zasady innowacji

• Opracowanie planu działań innowacyjnych
• Celowość i systematyczność podejmowanych działań
• Zintegrowanie innowacji z realizacją zadań wynikających z podstawy programowej wychowania przedszkolnego
• Wzbogacenie zajęć edukacyjnych oraz dowolnej działalności dzieci o działania z wykorzystaniem metod polisensorycznych
• Sprawdzenie skuteczności przeprowadzonej innowacji poprzez ewaluację końcową.

4. Cele ogólne

• stwarzanie dzieciom warunków do wszechstronnego rozwoju poprzez stymulowanie zmysłów w działaniu,
• wyrównanie szans edukacyjnych oraz ułatwienie adaptacji do warunków szkolnych,
• usprawnienie motoryki małej,
• rozwijanie koordynacji wzrokowo – ruchowo – słuchowej, percepcji wzrokowej,
• kształtowanie umiejętności wyrażania muzyki poprzez ruch i określony rytm,
• pobudzenie ciekawości, aktywności twórczej,
• nauka współpracy w grupie bądź zespole,
• rozwijanie pamięci ruchowej,
• kształtowanie odporności emocjonalnej, doświadczenie radości,
• rozbudzenie motywacji do nauki.

5. Cele szczegółowe

Dziecko:
• podejmuje współpracę w zespole podczas tworzenia grupowych prac plastycznych
• potrafi przetworzyć podany rytm na ruch (kreski, kropki, spirale), tworząc rysunki i prace plastyczne
• kreśli wzory i szlaczki po śladzie
• poprawnie trzyma narzędzie pisarskie
• wycina nożyczkami
• składa papier wg instrukcji słownej i pokazu
• chętnie podejmuje działania plastyczne, również w czasie zabaw dowolnych
• skupia się na podejmowanym zadaniu
• zapamiętuje treści wierszy i piosenek
• wykonuje prace starannie i estetycznie.

6. Przewidywane efekty

Dziecko objęte programem innowacyjnym będzie:
• Wszechstronnie rozwinięte, dzięki stymulacji zmysłów w działaniu
• Dążyć to poznania otaczającego świata
• Zdyscyplinowane, potrafiące współpracować w zespole zgodnie z zasadami współżycia z grupą rówieśniczą
• Z radością tworzyć i działać
• Odpowiednio przygotowane do podjęcia nauki pisania w szkole.


III Ewaluacja

Na bieżąco, przez cały okres trwania innowacji prowadzona będzie obserwacja postępów dzieci. Pozwoli to na sprawdzenie czy wprowadzona innowacja przynosi zamierzone efekty. Jeżeli zaistnieje taka potrzeba, zostaną wprowadzone modyfikacje.
W czerwcu 2016 roku zostanie przeprowadzona ewaluacja końcowa, która udzieli informacji w jakim stopniu przeprowadzone działania wpłynęły korzystnie na rozwój dzieci z naszej grupy. Wnioski te zostaną wyciągnięte i zebrane w oparciu o wyniki uzyskane z kwietniowej diagnozy gotowości szkolnej dziecka oraz wypełnione ankiety skierowane do rodziców.
Po zakończeniu działań innowacyjnych nastąpi analiza wyników i zostanie sporządzone pisemne sprawozdanie z którym zostanie zapoznany Dyrektor Przedszkola nr 10 w Tychach, a następnie Rada Pedagogiczna oraz Rodzice dzieci z grupy „Skrzaty”.


Załącznik nr 1

Plan działań innowacyjnych - System Edukacji przez ruch


L.P DZIAŁANIE

1. Jesienne drzewa
Praca grupowa
2. Wozy z warzywami
Praca indywidualna i grupowa
3. Jeże
Praca indywidualna i grupowa
4. Mikołaje
Praca indywidualna i grupowa
5. Okrągłe bałwanki
Praca indywidualna
6. Zimowe drzewa
Praca grupowa
7. Zajączki z 8
Praca indywidualna
8. Wiosenne drzewa
Praca grupowa
9. Kwiaty w wazonie
Praca indywidualna
10. Tulipany
Praca indywidualna


Plan działań innowacyjnych

Ćwiczenia graficzne w oparciu o „Rysowane wierszyki” oraz elementy Metody Dobrego Startu „Od wierszyka do rysunku”


1. Prostokąt
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Od wierszyka do rysunku)Praca indywidualna
2. Jeżyk
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna
3. Miś
(E. Minczakiewicz, Rysowane wierszyki i zagadki) Praca indywidualna
4. Krzyżyk
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Od wierszyka do rysunku) Praca indywidualna
5. Trójkąt
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Od wierszyka do rysunku)Praca indywidualna
6. Domek
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna
7. Kotek i myszka
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna
8. Kurczątko
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna
9. Kwiatek
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna
10. Auto
(E. Skorek, Rysowane wierszyki) Praca indywidualna


Plan działań innowacyjnych

Piosenki i opowiastki muzyczne wykorzystujące elementy Metody Dobrego Startu „Piosenki do rysowania”


L.P DZIAŁANIE
tematyka zajęć muzycznych wspierających motorykę dłoni i palców
1. Fruwające rączki
(A. Kornacka, B. Bleja-Sosna, A. Rydzewska-Walichniewicz, Rymowana gimnastyka dla smyka) Praca indywidualna
2. Idzie jeż
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania)Praca indywidualna
3. Buzia, ręce...
(A. Kornacka, B. Bleja-Sosna, A. Rydzewska-Walichniewicz, Rymowana gimnastyka dla smyka) Praca indywidualna
4. Odwiedzinki u rodzinki - opowiastka muzyczna Praca indywidualna
5. Śniegowa kula
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania) Styczeń 2016 Praca indywidualna
6. Kucharka – opowiastka muzyczna Praca indywidualna
7. Hej ślimaku wystaw rogi
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania)Praca indywidualna
8. Trzy kurki
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania)Praca indywidualna
9. Uśmiechnięte buzie
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania Praca indywidualna
10. Mam chusteczkę haftowaną
(M. Bogdanowicz, M. Barańska, E. Jakacka, Piosenki do rysowania) Praca indywidualna

Plan działań innowacyjnych

Wiersze do ilustracji ruchowych wspierające motorykę małą


L.P DZIAŁANIE
tematyka zajęć wspierających motorykę dłoni i palców
1. Rodzinka
(M. Barańska, Wchodzi, wchodzi strach na dach) Praca indywidualna
2. Nikt się nie spodziewa
(M. Barańska, Wchodzi, wchodzi strach na dach) Praca indywidualna
3. Pięć palców
(M. Barańska, Wchodzi, wchodzi strach na dach) Praca indywidualna
4. Pięć kociątek
(M. Barańska, Wchodzi, wchodzi strach na dach) Praca indywidualna
5. Trzy guziczki
(M. Barańska, Wchodzi, wchodzi strach na dach) Praca indywidualna
6. Biedronka
(K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe) Praca indywidualna
7. Witające się rączki
(K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe) Praca indywidualna
8. Pająk
(K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe) Praca indywidualna
9. Paluszek
(K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe) Praca indywidualna
10. Gość
(K. Sąsiadek, Zabawy paluszkowe) Praca indywidualna


Plan działań innowacyjnych

Działalność podczas zabaw i zajęć porannych i popołudniowych

DZIAŁANIE
tematyka zajęć dowolnych wspierających motorykę dłoni i palców
1. Wspólne wykonywanie mas plastycznych, zabawy masami:
- masa solna
- plastopianka
- ciastolina
- plastelina
- sztuczny śnieg
- żelowe glutki itp.
2. Gry zręcznościowe, m.in. żabki, pomelo, nawlekanki, geoplan, grzybki
3. Kreślenie po śladzie: labirynty magnetyczne, drewniane tabliczki ze szlaczkami
4. Rysowanie na tabliczkach suchościeralnych
5. Loteryjki dotykowe, tabliczki z alfabetem grawerowanym


Załącznik nr 2

Ankieta dla rodziców

Szanowni Państwo, przez cały rok szkolny Państwa dzieci brały czynny udział w realizacji innowacji pedagogicznej „Paluszkowa gimnastyka dla małego smyka – program wspomagający rozwój motoryki małej u dzieci w wieku przedszkolnym". Proszę odpowiedzieć na kilka pytań, które pomogą dokonać podsumowań oraz wyciągnąć wnioski z realizacji innowacji.

1. Czy dostrzegają Państwo celowość prowadzonej innowacji pedagogicznej.

Tak

Nie

2. Czy innowacja przyniosła efekty ? Jeżeli tak - to jakie?

Tak

poprawa umiejętności rysowania i kreślenia
prawidłowy chwyt kredki/ołówka
poprawa umiejętności wycinania
większe zainteresowanie działaniami plastycznymi w domu
inne ........................................

Nie

3. Czy mają Państwo jakieś uwagi odnośnie prowadzonej innowacji?

........................................


Dziękuję

mgr Elżbieta Daniel
mgr Iwona Malara