Opis i analiza przypadku - Wojtek lat 5

OPIS I ANALIZA PRZYPADKU - Wojtek lat 5

I. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

Do przedszkola przychodzą różne dzieci, jedne z dużą łatwością nawiązują kontakty społeczne w grupie przedszkolnej inne mają duże problemy z adaptacją. Są to dzieci nieśmiałe w kontaktach z rówieśnika są niepewne siebie, swoich działań, szybko się peszą, funkcjonowanie w grupie sprawia im wiele trudności Doświadczenia życiowe dziecka nieśmiałego należą do trudnych i mogą w konsekwencji doprowadzić do zmniejszenia własnej aktywności , a co za tym idzie zamknięcia się w sobie. Takim chłopcem jest Wojtek J. obecnie ma 5 lat. Do przedszkola uczęszcza pierwszy rok. Wojtek posiada Opinię o wczesnym wspomaganiu wydaną ze względu na nieharmonijny rozwój psychoruchowy oraz opóźniony rozwój mowy. Problem został zidentyfikowany na podstawie obserwacji, opinii o wczesnym wspomaganiu. Chłopiec od początku pobytu w przedszkolu był nieśmiały o zaniżonym obrazie własnej osoby. W kontaktach z rówieśnikami był niepewny siebie, swoich działań, szybko się peszył. Funkcjonowanie w grupie sprawiało mu wiele trudności. Nie brał udziału we wspólnych zabawach, nie bawił się z dziećmi, nie odzywał się do nikogo Następstwem tego było to, że biernie uczestniczył w zajęciach. Mama wiedziała, że przedszkola służą do tego, aby dziecko przystosowało się do nowego środowiska, przygotowało je do pełnienia obowiązków przedszkolaka, jak również umiejętności współżycia i współdziałania w grupie rówieśniczej. To tutaj dzieci zdają sobie sprawę, że żyją w pewnej społeczności. Uczą się uczestniczyć w życiu całej grupy. Wspólnie bawią się i uczą. Jest to pierwszy krok ku życiu w społeczeństwie, którym najpierw będzie grupa przedszkolna, potem klasa szkolna, później miejsce pracy.

II. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA
Dziecko wychowuje się w 4 osobowej rodzinie pełnej. Wojtek urodził się w Wielkiej Brytanii gdzie przebywał z rodzicami do wiosny 2012 roku. Po powrocie do kraju, zamieszkał z mamą i nowonarodzonym bratem u babci. Tata pracuje nadal w W. Brytanii, przyjeżdża na święta. W opinii matki Wojtek był dzieckiem spokojnym i cichym, nieśmiałym. Nie sprawiał żadnych kłopotów wychowawczych. W obecności obcych lub krewnych wstydził się. Zapytany o coś, chował się za rodzica, odwracał lub wbijał wzrok w ziemię. Po powrocie do kraju, mama wykonała badania specjalistyczne w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Dużym problemem Wojtka związanym z funkcjonowaniem w grupie były czynności związane z komunikacją.
Podczas zajęć zorganizowanych chłopiec nie odzywa się, lecz obserwuje i słucha. Zapytany podczas zajęć indywidualnych odpowiada na pytania. Chłopiec jest wdrożony do pracy z książką, wie co należy wykonać, nie potrzebuje powtórzenia polecenia. Z rozmów z matką wynikało, że chłopiec pomimo problemów z funkcjonowaniem w grupie spowodowaną nieprawidłową mową i nieśmiałością chce chodzić do przedszkola.

III. ZNACZENIE PROBLEMU
Środowisko rodzinne jako pierwsze i przez długi czas jedyne, w którym wzrasta i rozwija się dziecko, ma bardzo duży wpływ na jego rozwój fizyczny i umysłowy, emocjonalny, moralny i społeczny. Sprawia ono, że rodzina może zaspokoić liczne potrzeby psychiczne dziecka, przede wszystkim zaś potrzebę bezpieczeństwa. Małe dziecko czuje się bezpiecznie tylko w domu, u siebie. Dom rodzinny jakby uzbraja, wyposaża w ufność wobec ludzi. Przebywanie w środowisku dwujęzycznym (dzieci i sąsiedzi mówili po angielsku, rodzice po polsku), opóźniony rozwój mowy oraz deficyty w komunikowaniu się ukształtowały w dziecku takie cechy jak: zachowanie aspołeczne, niezdolność do nawiązywania więzi uczuciowych, brak obiektywnej samooceny, brak wiary we własne siły, niepewność, które utrudniają prawidłowe funkcjonowanie w przedszkolu. Nadopiekuńczość, nieprawidłowe funkcjonowanie w środowisku (bariery językowe)i obniżony poziom komunikowania się sprawiły, że dziecko nie miało sposobności do ćwiczenia swoich umiejętności społecznych.

IV. PROGNOZA
Negatywna – brak odpowiednich działań spowoduje, że dziecko przez dłuższy czas będzie:
• izolowało się od grupy;
• miało mniej kolegów;
• traktować nauczycielkę jak kogoś, kto zabiera mu poczucie bezpieczeństwa;
• zamknięte się w sobie ,
• miało brak apetytu, zaburzenia snu, złe samopoczucie;
• miało nieprawidłowe relacje społeczne.
Pozytywna – jeżeli działania przyniosą należyty skutek:
• ukształtuje się pozytywny stosunek emocjonalny do przedszkola i do nauczyciela, pokona lęk;
• chętnie będzie chodził do przedszkola;
• start w usamodzielnienie się będzie przebiegał łagodnie i w poczuciu bezpieczeństwa;
• chłopiec zacznie nawiązywać prawidłowe kontakty z rówieśnikami;
• będzie współpracował w grupie, znajdzie swoje miejsce w grupie;
• nabierze wiary we własne możliwości, wzmocni swoją samoocenę;
• będzie prawidłowo się rozwijał; osiągnie dojrzałość szkolną;
• w przyszłości będzie prawidłowo funkcjonował w każdym środowisku.

V. PROPOZYCJE ROZWIĄZANIA
Aby „plan naprawczy” powiódł się niezbędna jest dobra współpraca rodziców z nauczycielką, jednakowe oddziaływanie przedszkola i domu rodzinnego. Wyjaśnienie problemu rodzicom, wskazanie literatury jak powinni postępować ze swoim dzieckiem. Aby plan pomocy powiódł się niezbędna jest szeroko rozwinięta indywidualizacja pracy z tym dzieckiem, zarówno w przedszkolu jak i w domu. Nawiązałam dobry kontakt z dzieckiem i zdobyłam jego zaufanie. Utrzymywałam ścisły kontakt z matką chłopca. Prowadziłam rozmowy z dziećmi, aby otoczyli chłopca opieką i próbowali wciągnąć go do wspólnych zabaw. Organizowałam zabawy integracyjne z całą grupą. Zachęcałam do wszelkiego rodzaju aktywności na zajęciach przeciwdziałając występującej u chłopca skłonności do izolacji. Zainteresowanej mamie Wojtka zrobiłam ksero tych materiałów do przeczytania, przemyślenia i zastosowania. W pracy z Wojtkiem zaplanowałam realizację następujących celów: zorganizowanie pomocy logopedycznej, pedagogicznej; zorganizowanie pomocy w relacji z rówieśnikami; rozwijanie umiejętności komunikowania się; zapewnienie dziecku bezpieczeństwa psychicznego; wzmacnianie poczucia jego własnej wartości; uczenie odkrywania w sobie cech pozytywnych; doprowadzenie do sytuacji, w której Wojtek otworzyłby się na siebie i na innych ludzi.

VI. WDRAŻANIE ODDZIAŁYWAŃ
Przezwyciężenie problemów Wojtka polegało na stworzeniu okazji do częstych kontaktach z dziećmi oraz stworzenia sytuacji edukacyjnych i terapeutycznych umożliwiającej mu szansę możliwości realnego przeżycia sukcesu.
W związku z tym:
1. Przekonałam mamę, żeby więcej czasu poświęcali dziecku w domu – ćwiczenia logopedyczne i rozwijanie sprawności manualnej palców, dłoni.
2. Systematycznie współpracowałam z mamą, informowałam ją o postępach chłopca, podczas rozmów indywidualnych następowała informacja zwrotna.
3. Podczas wolnego czasu zachęcałam Wojtka i inne dzieci do wspólnych ćwiczeń narządów artykulacyjnych.
4. Prowadziłam wiele zabaw integracyjnych, zabaw w kole, w parach. Prowadziłam systematycznie zajęcia Ruchu Rozwijającego na które uczęszczają dzieci z rodzicami. Codziennie prowadzone są zajęcia M. CH. Knillów w celu ukształtowania komunikacji i mowy. Początkowo chłopiec nie brał udziału w zajęciach, ale systematyczna praca dała efekty, dziecko obecnie bierze udział w zajęciach i zabawach. Nadal wykazuje problemy w komunikacji interpersonalnej przebywając w dużej grupie dzieci. W grupie 2,4 –osobowej nawiązuje dialog.
5. Właściwie motywowałam Wojtka do współpracy, stosowałam jasne zasady w życie codziennym oraz wytyczałam czytelne granice.
6. Udzielałam pozytywnych, bezpośrednich wzmocnień, odnoszących się do sukcesów chłopca.

VII. EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ
W efekcie wdrożonych działań wychowawczo-terapeutycznych oraz zaangażowania mamy, zauważyłam efekty „postępowania naprawczego”. Dzięki pomocy mamy, zyskałam u niego zaufanie, chętnie chodzi do przedszkola, jest zadowolony, nauczył się wielu zasad współdziałania w grupie. Raz w miesiącu razem z mamą i bratem uczestniczy w zajęciach Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Nabrał wiary we własne możliwości, pewności siebie. Często odpowiada kolegom, co świadczyć może o tym, że dziecko się otworzyło i próbuje się komunikować z innymi dziećmi. Zauważyłam stopniową przemianę zachowań dzieci wobec Wojtka, zaczęli zauważać go podczas wspólnych zabaw zorganizowanych oraz indywidualnych. Jest lubiany przez dzieci, często bawi się z nimi – budują z klocków, bawią się samochodzikami, grają w ,,piłkarzyki” już nie izoluje się. Chętnie rozmawia z dziećmi. Podczas zabaw słychać jak swobodnie rozmawia z dziećmi. Myślę, że działania podjęte przez terapeutów pracujących w przedszkolu (logopeda, pedagog wspomagający) doprowadzą w przyszłości do efektów zbliżonych do pozytywnej prognozy.