"Książka naszym przyjacielem". Program działań edukacyjnych dla dzieci 5-letnich

Program działań edukacyjnych
dla dzieci 5-letnich
„Książka naszym przyjacielem”


Opracowała: Ewa Komorowska

Warszawa 2012

SPIS TREŚCI
1. Wstęp.
2. Uwagi o realizacji programu
3. Cele główne programu.
4. Szczegółowe cele zajęć.
5. Przewidywane osiągnięcia dziecka
6. Metody i formy i środki realizacji
7. Plan działań edukacyjnych
8. Przewidywane efekty
9. Ewaluacja
10. Narzędzia ewaluacji
11. Bibliografia


WSTĘP

Do napisania tego programu skłonił mnie raport Biblioteki Narodowej z dnia 17-02-2011r cyt ponad połowa Polaków nie czyta nawet krótkich tekstów, nie tylko książek. Założeniem tego programu jest wyrobienie u dzieci nawyku sięgania po książkę jako źródła wiedzy i przeżyć. Zachęcenie również rodziców do czytania swoim dzieciom przynajmniej 20 minut dziennie, jak propaguje Kampania Cała Polska Czyta Dzieciom do ,którego przystąpiło nasze przedszkole w 2011r

CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
W dobie informatyzacji i wizualizacji życia codziennego dziecka jaki rodzica coraz rzadziej sięgamy po książkę. A jak wiadomo nie od dziś jest ona kopalnią wiedzy, źródłem poprawnego język polskiego. Pomaga również zachować równowagę emocjonalną. Odnosząc się do tych informacji uważam, że kontakt dziecka z książką powinien być już od najmłodszych lat. Aktywizuje on procesy mowy i myślenia, rozwija wrażliwość na dobro i zło, pobudza wyobraźnię i ciekawość. Wspólne rozmowy nauczyciela z dziećmi czy rodzica z dzieckiem na temat książek są okazją do wzajemnego poznania się, zadawania pytań, wymiany myśli, informacji, a nawet uczuć. Dlatego pomoc dziecku dorosłej osoby jest wskazana, która pokaże mu wzór ciekawego opowiadania. bajki, oraz pięknych ilustracji, które pobudzają jego wyobraźnię.
Program działań edukacyjnych „Książka naszym przyjacielem” przeznaczony jest do pracy z dziećmi pięcioletnimi w naszym przedszkolu. Dostosowany jest do możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci. Program zapewnia osiągnięcie celów edukacyjnych określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego z dnia 23 grudnia 2008r.

Główne cele edukacyjne zawarte w programie:
• Kształcenie intelektualnego i emocjonalnego stosunku do książki jako źródła wiedzy i przeżyć
• Kształtowanie pozytywnych wzorców spędzania czasu w tym nawyku czytania /słuchania
• Dostarczenie wzorów pięknej, polskiej mowy
• Wzbogacanie słownictwa, doskonalenie mowy komunikatywnej, poprawnej pod względem gramatycznym i artykulacyjnym
• Aktywizowanie postaw rodzicielskich i wzmacnianie więzi rodzinnych wobec dzieci poprzez aktywne codzienne czytanie dziecku książek.

Cele szczegółowe:
Rozbudzanie zainteresowań czytelniczych u dzieci poprzez:
• codzienne czytanie dzieciom książek,
• korzystanie z biblioteczki przedszkolnej
• udziału w zajęciach bibliotecznych
• korzystanie z książek w grupie
• przynoszenie własnych książek
• Kształtowanie umiejętności kulturalnego, spokojnego zachowania się w miejscach użyteczności publicznej. Używanie słów „dzień dobry”, „do widzenia” „dziękuję”, „proszę”
• Przypomnienie i przestrzeganie zasad i umów korzystania z książek w bibliotece publicznej oraz w kąciku książki w grupie
• Omówienie zasad wypożyczania książek z biblioteczki przedszkolnej
• Wdrażanie do poszanowania książek i pomaganie nauczycielowi w ich naprawie
• Budzenie aktywności i wytrwałości w pokonywaniu trudności życiowych oraz współdziałania w grupie rówieśniczej
• Wprowadzenie dziecka w świat wartości, odróżnianie dobra od zła
• Kształcenie umiejętności wyrażania emocji i uczuć
• Rozbudzanie zainteresowań teatrem w oparciu o treści literackie min wiersze, bajki, opowiadania
• Projektowanie własnych książek , albumów, akcesoriów teatralnych w oparciu o poznane książki
• Nabywanie umiejętności słuchania ze zrozumieniem
• Wdrażanie dzieci do samodzielnych wypowiedzi na temat ulubionych książek, ilustracji, zachowań bohaterów

Przewidywane osiągnięcia dziecka
powinno ono:
- uważnie słuchać prezentowaną treść utworu;
- ciekawie opowiadać wybrany fragment utworu;
- dokonać adekwatnej ilustracji do tekstu; ułożyć książeczkę obrazkową;
- wczuć się w rolę bohaterów utworów i przedstawić ich za pomocą mimiki, ruchu i gestu;
- ułożyć historyjkę obrazkową w kolejności występowania wrażeń;
- znać wybrane postacie autorów literatury dziecięcej;
- szanować udostępnione pozycje z księgozbioru;
- zaprojektować i wykonać zakładkę, okładkę;
- znać podstawowe zasady regulaminu biblioteki publicznej i przedszkolnej
- umieć samodzielnie wybrać książkę dla siebie
- brać udział w konkursach i przedstawieniach przedszkolnych w oparciu o literatur

Metody pracy:
Czynne:
• metoda samodzielnych doświadczeń
• metoda kierowana własną działalnością dziecka
• metoda działań stawianych dziecku
• metody aktywizujące
Oglądowe:
• obserwacja i pokaz
• osobisty przykład nauczyciela
• udostępnianie sztuki/dzieła plastyczne, przedstawienia teatralne, ilustrowane artystycznie utwory literackie
Słowne:
• rozmowy
• opowiadania
• objaśnienia i instrukcje
• metody żywego słowa
• techniki twórczego myślenia
• elementy metody Wspierania Rozwoju –terapia bajką

Formy pracy:
• indywidualna
• zespołowa
• zbiorowa

Środki realizacji:
Literatura dla dzieci, informacje dla rodziców na tablice i stronę internetową, ankieta ewaluacyjna, karty biblioteczne, zdjęcia rodzinne, materiały przyrodnicze, kartki, kleje, krepina, nożyczki, ozdoby drobne, materiały ,szary papier, gazety, pocztówki


PLAN DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH PODZIELONYCH NA MIESIĄCE

Termin: Wrzesień
Temat zajęć-zadania:
­ Sporządzenie „Listy książek”
­ Kontynuacja programu „Cała Polska Czyta Dzieciom”
­ „Czytam codziennie 20 minut”
Realizacja zadań:
­ Sporządzenie listy książek na cały rok szkolny do przeczytania dla wszystkich grup przedszkolnych we współpracy z nauczycielami i zaleceniami Programu Cała Polska czyta dzieciom” i-umieszczenie ich na tablicy informacyjnej dla rodziców
­ Umieszczenie na tablicy i na stronie internetowej przedszkola informacji o kontynuacji programu w naszym przedszkolu
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ Wyrażanie siebie poprzez scenki dramowe oraz prace plastyczne - kształcenie umiejętności wyrażania emocji i uczuć przez dzieci w oparciu o wybrane treści z literatury

Termin: Październik
Temat zajęć-zadania:
­ „Nasz kącik czytelniczy”
­ Wyjście do biblioteki nr 5
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć:
­ Wyznaczenie miejsca na książki w sali:
• ustalenie zasad korzystania z książek
• przynoszenie własnych książek wspólne oglądanie , opowiadanie ich.
­ W bibliotece-Temat :„Zdrowe odżywianie”
• uważne słuchanie prezentowanych treści
• zdobywanie wiedzy n/t zdrowej żywności
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ Co było dalej? –zabawa polegająca na zmianie akcji lub zakończenia książki. Tworzenie własnych opowiadań przez dzieci.
­ Kim jestem? –przedstawianie dzieciom ruchem, gestem , słowem wybranej postaci z przeczytanej książki

Termin: Listopad
Temat zajęć-zadania:
­ Zebranie z rodzicami
­ „Lubię książki”
­ Wyjście do biblioteki nr5
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć:
­ Zapoznaniem rodziców z programem edukacyjnym „Książka naszym przyjacielem” realizowanym w naszej grupie
• zapoznanie rodziców z miejscem biblioteki przedszkolnej zasadami jej korzystania oraz regulaminem.
• Podpisanie przez rodziców zgody na uczestnictwo dziecka w programie
­ Uporządkowanie książek, założenie wybranym książkom karty umożliwiające jej wypożyczanie do domu.
• zapoznanie dzieci z miejscem biblioteki przedszkolnej zasadami jej korzystania oraz regulaminem.
• samodzielne wybranie książki dla siebie
• Przyniesienie jednej książeczki do przedszkola – wzbogacanie księgozbioru
­ W bibliotece-Temat:„Bezpieczeństwo”
• Zapoznanie oraz utrwalenie z dziećmi z zasad bezpiecznego zachowania się podczas zabaw w przedszkolu domu na podwórku/ulicy oraz w kontaktach z obcymi.
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ Swobodne wypowiedzi dzieci n/t przeczytanych utworów
­ „Ułóż zdanie”- układanie zdań z wyrazem nowo poznanym z opowiadania lub bajki.
­ „Jaki mam tytuł”- utrwalanie tytułu książki po jej okładce

Termin: Grudzień
Temat zajęć-zadania:
­ „Szanuję książki”
­ „Święta Bożego Narodzenia w książce”
­ Wyjście do biblioteki nr5
­ Aktualizacja tablicy dla rodziców Cala Polska Czyta Dzieciom
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć
­ „Szanuj mnie-” wspólna z dziećmi reperacja książek zniszczonych pogadanka n/t szanowania książek.
• Zajęcia biblioteczne przeprowadzone w przedszkolu przez mamę Józia- bibliotekarkę
• Wzbogacenie zbioru biblioteki przedszkolnej przez mamę Józia poprzez przyniesienie z biblioteki wielu książek
­ W bibliotece-Temat :”Zwyczaje Bożonarodzeniowe”
• Utrwalanie polskich zwyczajów i tradycji takich jak :ubieranie choinki, spotkanie z Mikołajem, prezenty gwiazdkowe, wspólne kolędowanie, Jasełka.
­ Aktualizacja tablicy dla rodziców
• Aforyzmy o książkach
• Kopie wybranych książek o zimie i świętach BN (okładki)
• Zachęcanie rodziców i dziadków do codziennego czytania dzieciom książek w domu i przedszkolu
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ „Słuchowisko „ zabawa integracyjna polegająca na aktywnym słuchaniu i włączaniu się dzieci w opowiadaną historię. Osoba prowadząca czyta bajkę i gdy w jej treści pojawiają się charakterystyczne momenty (np. bohater jedzie na koniu) lub postaci (np. zwierzęta), prosi słuchaczy o dodanie efektów dźwiękowych.

Termin: Styczeń
Temat zajęć-zadania:
­ Przedszkolna biblioteka
­ Tworzenie gry na podstawie bajki o „Czerwonym kapturku”
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć
­ Przypomnienie zasad wypożyczania książek z przedszkolnej biblioteki. Wypożyczanie i oddawanie książek w każdy piątek miesiąca.
­ „Czerwony kapturek-” wspólne z dziećmi zaprojektowanie planszy na dużej powierzchni kartki narysowanie tła i postaci, zrobienie i pomalowanie pionków, ustalenie zasad gry. Wspólna gra.
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ „Z jakiej bajki pochodzę”- odgadywanie z jakiej bajki pochodzi przedmiot.
­ „Bajkowe puzzle”- rysowanie postaci lub ulubionego fragmentu bajki, pocięcie, układanie.

Termin: Luty
Temat zajęć-zadania:
­ Wyjście do biblioteki nr5
­ Wypożyczanie książek z przedszkolnej biblioteki
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć:
­ W bibliotece-Temat: ”Aktywność fizyczna”
• Nabywanie wiedzy iż ruch to zdrowie a prawidłowy rozwój człowieka od małego dziecka powoduje, że jest ono szczęśliwe , sprawne i dobrze się uczy.
­ Wypożyczanie książek z przedszkolnej biblioteki. Przypomnienie dzieciom o zwrocie książek wypożyczonych w dobrym stanie i w terminie. Swobodna rozmowa n/t przeczytanych książek. Co się wam w nich podoba najbardziej.
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ „Czy można inaczej” -wprowadzenie dziecka w świat wartości, odróżnianie dobra od zła, postrzeganie zachowań bohaterów książek poprzez własne doświadczenie, przemyślenia i wypowiedzi.

Termin: Marzec
Temat zajęć-zadania:
­ Wyjście do biblioteki nr5
­ Aktualizacja tablicy dla rodziców Cała Polska Czyta Dzieciom
­ Wypożyczanie książek z przedszkolnej biblioteki
­ Czytam codziennie 20 minut
Realizacja zajęć:
­ W bibliotece- Temat::”Prawa i obowiązki dziecka”
• Uświadamianie dzieciom iż każdemu dziecku przysługują prawa tak, jak każdemu dorosłemu człowiekowi, .ale z prawami łącza się również obowiązki. Utrwalenie poznanych praw i obowiązków dziecka.
­ Aktualizacja tablicy dla rodziców:
• Wiersz o mądrości czytania.
• Wystawka prac plastycznych dzieci związanych z treściami z książek
• Wiosna w książkach-
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ „Tato, mamo-poczytaj mi”- aktywizowanie rodziców do regularnego czytania dzieciom książek jako źródła wiedzy oraz mądrego i miłego spędzania czasu z dzieckiem
­ Każde dziecko przynosi do przedszkola swoją ulubioną książkę, przerysowuje ,kopiuje lub kalkuje wybrane ilustracje, koloruje pastelami. Praca zaplanowana na cały miesiąc. Wystawka książek dla rodziców w miesiącu kwietniu.

Termin: Kwiecień
Temat zajęć-zadania:
­ Wyjście do Biblioteki nr 5
­ Wypożyczanie książek z przedszkolnej biblioteki
­ Teatrzyk młodego widza
­ Czytam codziennie 20 minut

Realizacja zajęć
­ W bibliotece- Temat:” Ochrona środowiska”
• Segregowanie opadów- utrwalenie wiadomości
• Wyznaczenie pudełka w które będziemy wrzucać zużyty papier( na nowe książki)
­ Pantonima pokaz getem ruchem postaci lub zdarzenia lub etiuda pantomimiczna z rekwizytem w oparciu o przeczytaną literaturę.
­ Zabawy w teatr w oparciu o przeczytane książki: tworzenie strojów z kawałów materiałów, papieru. Odgrywanie ról i scenek dramowych
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ Tworzenie pacynek na patyczku- odgrywanie ról w oparciu o literaturę
­ „Mały teatrzyk”-wykonanie z pudełka teatrzyku ogrywanie ról za pomocą np. takich rekwizytów jak. : małych zwierzątek, kredek, postaci, rzeczy zrobionych z klocków

Termin: Maj
Temat zajęć-zadania:
­ Wyjście do biblioteki nr 5
­ Wyjście do biblioteki szkolnej
­ Czytam codziennie 20 minut
­ Wypożyczanie książek z przedszkolnej biblioteki

Realizacja zajęć
­ W bibliotece - Temat:” Książka moim przyjacielem” Indywidualne i grupowe oglądanie ulubionych Książek, próby czytania , opowiadania, odgadywania tytułów i imion głównych bohaterów opowiadań, bajek
­ Zapoznanie dzieci z biblioteką szkolną zasadami korzystania z książek i regulaminem.
­ Wspólne oglądanie i słuchanie książek
­ Codzienne czytanie wybranych pozycji z listy na rok 2012/2013
­ „Różnice i podobieństwa” -.Jaka jest różnica między biblioteką a księgarnią. Co wspólnego oferują.?
­ Quiz n/t wypożyczanych książek. Odgadywanie tytułu książki po okładce, przeczytanym fragmencie , rekwizycie z bajki, scence dramowej, pacynce, charakterystycznej postaci.

Termin: Czerwiec
Temat zajęć-zadania:
­ Jestem aktorem”
­ Kącik ciekawej książki
­ Czytam codziennie 20 minut

Realizacja zajęć
­ Przygotowanie przedstawienia w oparciu o bajkę.
­ Wspólne z rodzicami przygotowanie dekoracji i strojów dla dzieci
­ Utworzenie kącika książki na pikniku rodzinnym
­ Ulotka dla rodziców zachęcająca do codzienne czytania dziecku
­ Ja wybieram co czyta Pani
­ Czytanie dzieciom ulubionych przez nich książek.
­ Utrwalenie wierszy poznanych w ciągu roku Jana Brzechwy i Juliana Tuwima

PRZEWIDYWANE EFEKTY PROGRAMU DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH
1. Kącik czytelniczy –szanowanie książek
2. Kącik teatralny
3. Segregowanie papieru do specjalnego pudełka
4. Udział w konkursach zewnętrznych plastycznych i recytatorskich
5. Zbiórka ciekawych książek do przedszkolnej biblioteki
6. Znajomość wybranych tytułów utworów z literatury dziecięcej oraz ich bohaterów
7. Znajomość autora ulubionej bajki, baśni i wiersza.
8. Odróżnianie dobra od zła
9. Uczestnictwo w zajęciach bibliotecznych
10. Odważne prezentowanie treści literackich przed grupą.
11. Umiejętne wyrażanie swoich emocji
12. Wzbogacone słownictwo dzieci, uważne słuchanie, komunikatywne porozumiewania się


Ewaluacja z realizacji programu działań edukacyjnych wyrażona będzie poprzez:
1. Prace plastyczne, które zostaną umieszczone na stronie internetowej przedszkola
• Jesienny album zrobienie wspólnie z dziećmi książeczki w formie albumu.
• Album rodzinny-wspólna praca na spotkaniu dzieci z rodzicami ze zdjęć rodzinnych zrobienie albumu, ozdobienie pierwszej strony -okładki
• „Bajki,i bajeczki -wspólne zespołowe wykonanie plakatu dowolną techniką plastyczną przedstawiającego wybraną bajkę.
• „Moja ulubiona książka”- wykonanie samodzielne ulubionej książki dowolną techniką.
• Album o Warszawie – wspólne zrobienie albumu o Warszawie z pocztówek, ilustracji, rysunków własnych szkiców ołówkiem.
• Wykonanie zakładki do książki.
2 Udział w konkursach zewnętrznych (literackim,plastycznym)
3 Ankietę dla rodziców (zał1)
4 Kwestionariusz wywiadu z dziećmi (zał nr2)
5 Własne obserwacje osiągnięć dzieci,
6 Wyrażenie informacji zwrotnej dot atrakcyjności poszczególnych zajęć za pomocą ustalonych znaków rączek „zoomów” (kciuk do góry- bardzo ciekawe, kciuk poziomo – średnio interesujące, kciuk w dół – nie podobały mi się) lub słoneczek –bardzo ciekawe, chmurka na słonku- średnio interesujące, chmurka-nie podobały mi się.

Załączni nr 1
Ankieta dla rodziców na temat czytelnictwa
Imię nazwisko rodzica........................................Data........................................
Odpowiedź Tak-lub Nie zakreśl kółkiem
1.Czy lubisz czytać swojemu dziecku książki?
Tak-Nie i dlaczego?........................................
2.Kto w domu czyta dziecku książki ?
Kto?........................................
Jak często?........................................
3.Jakie książki czytacie?
........................................
4.Czy w prezencie np.: na gwiazdkę kupujesz dziecku książkę czy zabawkę?- uzasadnij wybór
........................................
5.Czy wiesz jaka jest ulubiona książka twojego dziecka-podaj tytuł?
Tak-Nie........................................
6.Czy dziecko opowiada ci treść przeczytanych książek w przedszkolu.?
Tak-Nie i podaj fragment wypowiedzi dziecka........................................
........................................
7.Czy twoje dziecko lubi chodzić do biblioteki nr 5 i dlaczego?
Tak-Nie i dlaczego?........................................
7.Czy zauważyłaś/łeś że regularne czytanie książek twojemu dziecku wpływa na jego zainteresowania i wiedzę o otaczającym świecie?
Tak-Nie podaj przykład ........................................
Załącznik nr2
Wywiad z dzieckiem na temat czytelnictwa
Imię i nazwisko dziecka........................................Data wywiadu........................................
1.Czy lubisz książki?
Tak-Nie i dlaczego?........................................
2.Czy w domu ktoś czyta ci książki ?
Kto?........................................
Jak często?........................................
3.Jakie książki czytacie?........................................
4.Czy w prezencie na gwiazdkę wolałbyś dostać książkę czy zabawkę dlaczego?
........................................
5.Czy masz swoją ulubioną książkę-podaj tytuł?
Tak-Nie........................................
6.Czy lubisz w przedszkolu jak nauczyciele czytają ci książki i dlaczego?
Tak-Nie i dlaczego?........................................
7.Czy lubisz chodzić do biblioteki nr 5 i dlaczego?
Tak-Nie i dlaczego?........................................
8.Czy uważasz że z książek można się czegoś nowego nauczyć?
Tak-Nie i dlaczego?........................................

Bibliografia:
Literatura dla dzieci 5-letnich 2012/2013
1. Florence and Richard Atwater - Pan Popper i jego pingwiny
2. Hans Christian Andersen - Baśnie
3. Wanda Chotomska – Wiersze; Pięciopsiaczki
4. Carlo Collodi - Pinokio
5. Waclaw Ctvrtek - O gajowym Chrobotku; Bajki z mchu i paproci
6. Iwona Czarkowska – Biuro zagubionych zabawek
7. Eva Janikovszky – Gdybym był dorosły
8. Grzegorz Janusz – Misiostwo świata
9. Roksana Jędrzejewska-Wróbel – Sznurkowe historie
10. Asa Lind – Piaskowy Wilk
11. Astrid Lindgren - seria o Pippi Pończoszance; Emil ze Smalandii
12. Hugh Lofting - seria o Doktorze Dolittle
13. Kornel Makuszyński - Przygody Koziołka Matołka
14. Małgorzata Musierowicz - Znajomi z zerówki
15. Alan A. Milne - Kubuś Puchatek, Chatka Puchatka
16. Renata Piątkowska - Na wszystko jest sposób ; Nie ma nudnych dni
17. Barbara Stępniak-Wilk - Tulisia
18. Małgorzata Strzałkowska - Leśne głupki; Wierszyki łamiące języki
19. Danuta Wawiłow – Wiersze
20. Maria Molicka Bajki terapeutyczne cz IiII
21. Ewa Wilamowska, Joanna Walczak Czarodziejskie bajki
Program działań edukacyjny ma charakter otwarty , zastrzegam sobie prawo do modyfikacji programu w zależności od potrzeb i możliwości dzieci, placówki oraz własnych.

Opracowała:Ewa Komorowska, Przedszkole, Warszawa