Dźwięki są wokół nas. Konspekt lekcji przyrody w klasie V

Konspekt lekcji przyrody w klasie V: "Dżwięki sa wokół nas" w oparciu o podręcznik :" Przyrodo witaj!"


Temat lekcji: Dźwięki są wokół nas.

Cel główny: zapoznanie uczniów z pojęciem dźwięku

Cele szczegółowe określające oczekiwane osiągnięcia ucznia:

Uczeń potrafi:
• wyjaśnić pojęcie dźwięku,
• wymienić źródła dźwięków,
• wyszukać w otoczeniu ciała, które drgając wytwarzają dźwięki,
• podać przykłady świadczące, że w różnych ośrodkach dźwięki rozchodzą się z różną prędkością,
• wyjaśnić od czego zależy prędkość rozchodzenia się dźwięków w różnych substancjach,
• skonstruować kartę doświadczenia i wykonać proste doświadczenie w jej oparciu,
• sformułować wnioski wynikające z wykonanego doświadczenia.

Metody:
• słowna – pogadanka, dyskusja, praca z książką,
• oparta na obserwacji,
• oparta na działalności praktycznej uczniów.

Środki dydaktyczne:
• podręcznik,
• zeszyt ćwiczeń,
• zeszyt przedmiotowy,
• przedmioty codziennego użytku, które można wprowadzić w drania np.: gumka recepturka, linijka itp.,
• zestaw doświadczalny na każdy stolik uczniowski:
-słoik szklany,
-woreczek foliowy,
-łyżeczka soli kuchennej,
-gumka recepturka.

Przebieg lekcji:
1. Faza wstępna:
• nawiązanie do poprzednich lekcji – przypomnienie jakimi zmysłami człowiek może odbierać bodźce z otaczającego świata,
• podanie tematu lekcji,
• rozmowa na temat roli dźwięków w przyrodzie,
• podanie źródeł dźwięków ( np.: radio, instrumenty muzyczne itp.).

2. Faza wykonawcza:
• nauczyciel wyszukuje z otoczenia przedmioty, które pobudzone do drgań wysyłają dźwięki np. rozciągnięta gumka, plastikowa linijka itp.
• uczniowie wprawiają w drgania różne przedmioty,
• nauczyciel zadaje pytanie: „Co to jest dźwięk?”,
• uczniowie przy pomocy nauczyciela formułują wniosek: „ ciała drgające, szybko poruszające się, wytwarzają dźwięki”,
• nauczyciel stawia problem: „ skoro szybko drgające ciała wytwarzają dźwięki to jak to się dzieje że docierają one do naszych uszu?”; prowadzi skojarzenia uczniów tak, aby samodzielnie doszli do wniosku, że musi je coś przenosić; nawiązuje do wiadomości z klasy 4 dotyczących cząsteczkowej budowy substancji.
• uczniowie przypominają, że każda substancja zbudowana jest z drobin, które poruszają się; dochodzą do wniosku, że dźwięki docierają do naszych uszu dzięki drobinom powietrza,
• zapis w zeszycie przedmiotowym: „ Dźwięki wywoływane są przez szybko drgające ciała i przekazywane są do naszych uszu przy pomocy drobin powietrza”.
• nauczyciel stawia problem: „ czy tylko powietrze potrafi przenosić dźwięki?”; nakierowani przez nauczyciela uczniowie dochodzą do wniosku, że dźwięki będą się rozchodzić w każdej substancji zbudowanej z cząsteczek,
• zapis w zeszycie przedmiotowym: „ Dźwięki rozchodzą się wszędzie tam, gdzie są drobiny substancji stałych, ciekłych i gazowych”,
• nauczyciel zadaje pytanie: „ czy w kosmosie, gdzie nie ma powietrza będziemy słyszeć dźwięki?”,
• uczniowie odpowiadają, że kosmosie nie będzie drobin, które mogły by przenosić dźwięki do uszu dlatego ich nie będziemy słyszeć,
• nauczyciel zwraca uwagę, że w próżni, też nie będziemy słyszeć dźwięku, zaznacza także, że w różnych substancjach, prędkość rozchodzenia się dźwięku będzie różna, związane jest to z odległościami między cząsteczkami w substancjach stałych, ciekłych, gazowych.
• uczniowie formułują wniosek: „ najszybciej dźwięk będzie się rozchodził w substancjach stałych ponieważ odległości między drobinami tych substancji są niewielkie”,
• zapis w zeszycie przedmiotowym: „ Prędkość dźwięku zależy od substancji w jakiej się on rozchodzi. W cieczach i ciałach stałych dźwięk będzie rozchodził się szybciej niż w powietrzu.”.
• nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie przyniesionych materiałów potrzebnych do wykonania doświadczenia,
• uczniowie konstruują kartę doświadczenia, jednocześnie wykonują doświadczenie i formułują wnioski - zapis w zeszycie przedmiotowym: „ Czy możemy zobaczyć dźwięk? – Doświadczenie.
-Temat doświadczenia: Czy możemy zobaczyć dźwięk?
-Potrzebne materiały: słoik, gumka recepturka, woreczek foliowy, sól kuchenna,
-Przebieg doświadczenia: na słoik nakładamy woreczek foliowy i mocujemy go gumką recepturką. Na naciągnięty woreczek sypiemy odrobinę soli. Wydajemy dźwięki głosem o różnym natężeniu w pobliżu słoika z solą.
-Obserwacje: Podczas wydawania dźwięków, sól na woreczku naciągniętym na słoiku zaczęła podskakiwać.
-Wniosek: dźwięk posiada energię.
• uczniowie rozwiązują zad 1 i 2 w zeszycie ćwiczeń.
• nauczyciel zwraca uwagę, że istnieją dźwięki, których człowiek nie słyszy. Są to: infradźwięki i ultradźwięki.

3. Faza podsumowująca:
• uczniowie samodzielnie rozwiązują zadanie 3 i 4 z zeszytu ćwiczeń i odczytują głośno zaproponowane odpowiedzi. Nauczyciel koryguje ewentualne nieścisłości.
• Podanie zadania domowego: „Wyjaśnij co to są infradźwięki i ultradźwięki, podaj przykłady zwierząt, które się nimi posługują”.