"Pan Tadeusz" jako epos

„Pan Tadeusz” jako epos

EPOS

Jest to jeden z gatunków epickich, wykształconych w starożytności. Utwór wierszowany i bardzo rozbudowany. Przedstawia losy legendarnych lub mitycznych bohaterów na tle wydarzeń ważnych dla danej społeczności

Epos opowiada panoramiczną wizję społeczeństwa w przełomowym dla niego momencie historycznym.

Momentem przełomowym dla społeczności szlacheckiej jest kampania napoleońska 1812 roku, ale nie tylko. Wydarzeniem, które w sposób ewidentny zapowiada zmierzch sarmackiej Rzeczypospolitej, jest decyzja Tadeusza i Zosi o zniesieniu pańszczyzny.

W „Panu Tadeuszu” występuje

bohater zbiorowy - szlachta

Cechy eposu w „Panu Tadeuszu”:

1. Inwokacja - „Litwo, ojczyzno moja”

Poeta zwraca się do ojczyzny i Matki Boskiej, prosząc, jak to w inwokacji być powinno, o pomoc

w tworzeniu dzieła.

2. Trzynastozgłoskowiec -

metrum, które w literaturze przypisane jest dziełom poważnym.

3. Narrator – w przeważającej części trzecioosobowy, zdystansowany, przedstawia odbiorcy osoby i wydarzenia, sam zaś swoje uczucia ujawnia tylko w Inwokacji.

4. W sferze języka występuje:

- rozlewność epicka ;

- poetyka detalu;

- porównania homeryckie – np. w opisach przyrody, chmur;

- realizm szczegółu – czyli metoda opisywania rzeczy z taką dokładnością, tak, że na podstawie tego opisu można by odmalować daną rzecz np. słynny serwis rodowy, strój zaręczynowy Zosi.

5. Epizodyczność akcji – wiele jest epizodów – opisy przyrody, spór Rejenta i Asesora o psy, gra Jankiela – nie stanowią głównej osi wydarzeń, a spełniają ważną rolę w utworze.