Stosowanie TIK na lekcjach

Tradycyjny model nauczania stał się obecnie dla ucznia nudny i męczący. Nauczyciel musi poszukiwać nowych, ciekawych rozwiązań na prowadzenie zajęć oraz zainteresowanie uczniów przedmiotem. Niezwykle pomocne są na tym polu nowoczesne technologie. Umożliwiają przekazanie wiedzy w sposób bardziej atrakcyjny, zwiększają aktywność uczniów, a w konsekwencji wpływają na poprawę skuteczności nauczania oraz zwiększenie poziomu motywacji i satysfakcji uczniów. W sieci znajdziemy mnóstwo informacji, wiele
z nich jest niesprawdzonych, błędnych, a poza tym sama informacja nie wystarczy – trzeba ją umieć zweryfikować, wykorzystać, ocenić. Fizyka i chemia to nauki, które opierają się na faktach zebranych poprzez badanie świata, eksperymentowanie oraz obserwację przebiegu i znaczenia procesów zachodzących w naturze. Moi uczniowie mogą doświadczać i poznawać w sposób naukowy, gdy prowadzą doświadczenia samodzielnie lub pod moim okiem. Praca tego rodzaju silniej angażuje uczniów w uczenie się niż przyswajanie informacji z wykładu, książek czy Internetu. Ma też dodatkową wartość, ponieważ uczący się planują i dokumentują swoją pracę. Technologia informacyjna nie zastąpi procesu uczenia się przez osobiste doświadczanie i przeżywanie, natomiast jest pomocna w utrwalaniu przebiegu i efektów badań oraz ułatwia zbieranie informacji, przetwarzanie ich i udostępnianie. Nie wszystko daje się poznać w bezpośredniej obserwacji czy eksperymencie „na żywo”; nie wszystko też można dostrzec gołym okiem. Wiele wymagań podstawy programowej z fizyki i chemii dotyczy zagadnień, których uczeń nie może zobaczyć na własne oczy. Czasami wykonywanie doświadczeń jest dla uczniów niemożliwe, a niekiedy może być nawet niebezpieczne dla zdrowia. W takich sytuacjach wykorzystuję możliwości, jakie niosą ze sobą narzędzia TIK. W ten sposób przyspieszam osiągnięcie celów edukacyjnych. Na przykład: analiza animacji przedstawiających zjawiska czy doświadczenia pomaga uczniom zrozumieć ich istotę, dyskusja w klasie po obejrzeniu filmu dokumentalnego rozwija wiedzę uczniów na temat katastrofy ekologicznej, a poprzez oddziaływanie polisensoryczne ułatwia uczenie się, gdyż sprzyja zapamiętywaniu i wykorzystywaniu przekazanych informacji.
Dziś nie jestem w stanie wyobrazić sobie szkoły bez komputerów i internetu. Mimo to efektywne nauczanie z wykorzystaniem TIK nie było dla mnie zadaniem łatwym. Samo wprowadzenie komputerów do klasy nie wystarczy, by usprawnić nauczanie, a posługiwanie się narzędziami TIK podczas lekcji nie jest moim celem. Wypracowałam sobie taką koncepcję stosowania nowych technologii, która wzbogaciła kompetencje uczniów. Zanim zaczęłam wprowadzać nową technologię, zastanawiałam się, po czym rozpoznam dobrą praktykę TIK, jak odróżnię ją od wykorzystania komputera i zasobów internetu dla samej ich obecności na lekcji. Jest dla mnie jasne, po co stosuję technologię cyfrową podczas konkretnych zajęć, jak zmienia i wspiera ona proces uczenia się moich uczniów. Nie chodziło mi o to, aby moi uczniowie po lekcji powiedzieli: „Było fajnie, bo używaliśmy komputerów”. Widziałam sens wykorzystania TIK podczas lekcji, kiedy mówili: „Zobaczyłem, jak wygląda atom. Nie umiałem sobie tego wyobrazić bez filmu i animacji”. Albo: „Praca nad realizacją naszego projektu, planowanie i dokumentowanie naszych doświadczeń bez pomocy komputera byłyby trudne i czasochłonne”. Tego rodzaju wypowiedzi uczniów uzasadniają wykorzystywanie nowoczesnych technologii w uczeniu się i potwierdzają jego sens. TIK ułatwiał i przyspieszał osiąganie celów edukacyjnych.
Po czym poznałam, że użycie TIK na danej lekcji zwiększyło osiągnięcia celów przez uczniów? Uczniowie byli skoncentrowani na celach uczenia się, a nie na obsłudze narzędzi TIK; szybciej osiągnęli cele uczenia się, niż wtedy, gdy nie używali TIK; więcej się nauczyli (pod względem wiedzy, świadomości i umiejętności); byli mocniej zaangażowani w uczenie się oraz bardziej aktywni intelektualnie; potrzebowali mniej czasu na opanowanie tych samych umiejętności niż przy zastosowaniu tradycyjnych metod nauczania.
iPad, Mac i Apple TV otworzyły przed moimi uczniami zupełnie nowe możliwości – w szkole i poza nią. iPad stwarza niespotykane dotąd warunki do zdobywania wiedzy, jest prawdziwym motorem kreatywności, Apple TV pomaga mi przykuć uwagę każdego ucznia.
Wykorzystywałam w pracy z uczniami:
iPady – uczniowie pracowali z iPadami indywidualnie i w
grupach.
Apple TV – uczniowie w każdej chwili mogli zaprezentować efekty
swojej pracy na tablicy interaktywnej.
Tablicę interaktywną.
Ebooki Nowej Ery.
Aplikacje, które najczęściej wykorzystywałam podczas lekcji fizyki i chemii :
• Numbers
Aplikacja ta służyła mi do prezentowania wyników pomiarów, tworzenia wykresów i przedstawiania wniosków w formie graficznej. Aplikacja ta idealnie nadaje się również do prezentowania wyników projektów długoterminowych realizowanych przez uczniów w ramach zajęć dodatkowych.
• Pages
To jedyny edytor tekstu, jaki kiedykolwiek powstał na urządzenie mobilne. Wykorzystywałam go do tworzenia raportów, ulotek, broszur informacyjnych przedstawienia najważniejszych informacji, plakatów i innych. Używałam pustego dokumentu jak i również tworzyłam w nim własne projekty. Dodawałam grafiki, filmy, dźwięki, wykresy i kształty.

• Explain everything,
Explain everything to interaktywna tablica, na której przedstawiałam animowane prezentacje. Aplikacja umożliwiała mi oraz moim uczniom tworzenie slajdów z wykorzystaniem zaimportowanych obrazków, zdjęć, filmów, plików dźwiękowych, dokumentów PDF oraz zrzutów ekranu, przy jednoczesnym prowadzeniu narracji.

• Keynote,
Ta mobilna wersja edytora prezentacji, która wchodzi w skład pakietu iWork była bardzo często wykorzystywana przeze mnie podczas lekcji fizyki. Za jej pomocą moi uczniowie w prosty sposób tworzyli nowe prezentacje, które później prezentowali w klasie, łącząc się z tablicą interaktywną przy użyciu Apple TV.

• Simple Mind,
Mapy myśli to według mnie doskonały sposób nauki do sprawdzianów, dobry sposób na przejrzystą prezentację projektów i pomysłów, a także idealne narzędzie do kreatywnej burzy mózgów w klasie.

• QR reader
Wykorzystywałam kody QR na lekcjach w przeróżny sposób. Najczęściej kodowałam adresy stron internetowych przy użyciu QR kreatora i zamiast podawać w materiałach prezentacyjnych długie linki z mnóstwem ukośników, numerków czy innych znaków, wstawiałam kod QR, który uczniowie odczytywali przy użyciu iPada. Często wykorzystywałam kody QR, chcąc zaciekawić uczniów zakodowanym tekstem dostępnym do odczytania tylko z wykorzystaniem technologii – różnego rodzaju gier i zabaw, zgadywanek, czy chociażby odpowiedzi na powtórzeniach wiadomości, które uczeń odczytał dopiero po napisaniu własnej odpowiedzi celem samodzielnego sprawdzenia wiedzy.

• BookCreator
Aplikacja, którą wykorzystywałam do tworzenia książek , z możliwością dodawania nie tylko tekstu i zdjęć, ale też interaktywnych linków, filmów i nagrań dźwiękowych. Tekst, oczywiście, można było formatować, książkę wzbogacać ilustracjami i multimediami, a stworzoną przesłać do iBooks, ale też do Dropboxa czy Google Drive. Aplikacja bardzo dla mnie przydatna, szczególnie przy realizacji projektów edukacyjnych. Uczniowie tworząc książkę, mogli w ciekawy sposób przedstawić zagadnienia, którymi zajmowali się w grupie projektowej.

• iMovie
Bardzo często na lekcji przydaje mi się iMovie – prosta i doskonała aplikacja do tworzenia filmów, oferująca oprócz możliwości samodzielnego montażu, dodania do filmu napisów i muzyki, a także efektów – całkiem spory zasób szablonów do tworzenia zwiastunów filmowych. Nieocenione narzędzie, doskonałe było dla mnie zarówno na lekcji, jak i w życiu szkolnym. Najprostsza opcja tworzenia filmu – połączenie z muzyką zdjęć zrobionych w danym dniu – wymagało jedynie kilku kliknięć w ekran iPada. Tak powstawały fotorelacje, pamiętniki, sprawozdania. W czasie nauczania zdalnego nagrywanie lekcji stało się jedną z podstawowych form pracy z uczniami. Nagrania przesyłałam uczniom za pomocą wygenerowanego do nich linku. Uczniowie mogli dzięki temu oglądać nagrania dowolną ilość razy w celu lepszego opanowania omawianego materiału. Dostawałam wiele pozytywnych komentarzy dotyczących lekcji zdalnych realizowanych w taki sposób.
Na lekcjach wychowawczych wykorzystywałam iPad oraz Internet w celu uświadomienia uczniom, jak ważne jest nie tylko wyszukiwanie informacji, ale także ich selekcjonowanie i krytyczna analiza. Wynikało to z faktu bezrefleksyjnego kopiowania informacji z Internetu podczas odrabiania prac domowych. Podczas tych zajęć pokazałam uczniom, w jaki sposób odnajdywać interesujące ich zagadnienia oraz z których stron korzystać. Przydatna okazała się tutaj wiedza wyniesiona z udziału
w szkoleniach dotyczących wykorzystywania nowoczesnych technologii informacyjno – komunikacyjnych, której efektem był cykl lekcji nt. bezpieczeństwa w sieci.
Oprócz tego przybliżyłam uczniom techniki manipulacyjne wykorzystywane przez różnego rodzaju media – telewizję, radio, Internet oraz język reklam i jego manipulacyjną funkcję. Pokazywałam uczniom różnego rodzaju reklamy z telewizji, omawiałam techniki manipulacyjne i uświadamiałam, na jakich zasadach działają i skąd się bierze ich skuteczność. Na lekcjach wychowawczych omówiłam zjawisko cyberprzemocy, uzależnienia od gier komputerowych i komputera, wady postawy, problemy ze wzrokiem. Zapoznałam uczniów z bezpiecznymi stronami internetowymi dzieckowsieci.fdn.pl oraz sieciaki.pl, Asy Internetu.

UZYSKANE EFEKTY

Jako nauczyciel:
Prowadzę atrakcyjne dla uczniów zajęcia poprzez wykorzystanie dostępnych programów edukacyjnych, prezentacji multimedialnych oraz innych samodzielnie przygotowanych pomocy dydaktycznych.
Posiadam umiejętność wykorzystania iPada, komputera, tablicy interaktywnej, Apple TV i internetu na zajęciach lekcyjnych.
Zachęcam uczniów do samodzielnego zdobywania informacji.
Stwarzam warunki do nabywania umiejętności wyszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, z zastosowaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych.
Posiadam pełną i uporządkowaną dokumentację swojej pracy.
Mam stały dostęp do aktualnych informacji.

Dzięki moim umiejętnościom szkoła:
Zwiększa efektywność uczenia poprzez wykorzystanie komputera oraz internetu na zajęciach.
Przygotowuje uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.
Jest atrakcyjniejszym miejscem dla obecnych i przyszłych uczniów.
Wzbogaca warsztat pracy nauczyciela.
Dba o bezpieczne korzystanie z internetu przez uczniów.
Promuje nowatorskie sposoby pracy na lekcji.
Zachęca do korzystania z ciekawych rozwiązań metodycznych, co podniosło jej poziom nauczania.
Dzięki moim działaniom uczeń:
Chętnie uczestniczy w zajęciach, podczas których wykorzystywane były zasoby Internetu.
Doskonali umiejętność obsługi komputera i korzystania z multimedialnych źródeł informacji.
Jest zaangażowany podczas pracy na lekcji.
Jest przekonany o korzyściach płynących z edukacji informacyjnej i komunikacyjnej.
Zaprzestał bezrefleksyjnego kopiowania informacji z internetu podczas odrabiania prac domowych.
Zna techniki manipulacyjne wykorzystywane przez różnego rodzaju media – telewizję, radio, internet.
Wie, na czym polega zjawisko cyberprzemocy, uzależnienie od gier komputerowych i komputera.
Zna bezpieczne strony internetowe.