Woda i roztwory wodne. Stężenie procentowe roztworu - chemia, klasa VII

Temat lekcji: Stężenie procentowe roztworu.

Podstawa programowa:

V.7) wykonuje obliczenia z zastosowaniem pojęć: rozpuszczalność, stężenie procentowe ( procent masy), masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu, (...)

Cele lekcji:

GŁÓWNY:
□ uczeń wie:
- co to jest stężenie procentowe roztworu,
- jaki jest wzór na stężenie procentowe,
- w jakich jednostkach wyraża się stężenie procentowe roztworu,
- co wyraża się przez masę roztworu,
- jaki jest wzór na gęstość,
- w jakich jednostkach wyraża się gęstość,
- jaka jest zależność między stężeniem procentowym roztworu a masą substancji,

OPERACYJNE:

□ uczeń potrafi:
- zdefiniować pojęcie stężenia procentowego,
- podać poprawny wzór na stężenie procentowe roztworu, masę substancji, masę roztworu, masę rozpuszczalnika, gęstość, objętość,
- obliczać stężenie procentowe roztworów,
- obliczać masę roztworu, masę substancji, masę rozpuszczalnika, gęstość oraz objętość roztworu,
- wskazać znane z życia codziennego przykłady roztworów o określonych stężeniach procentowych,

WYCHOWAWCZY:
- pracuje aktywnie, wytrwale i systematycznie,
- jasno wyraża swoje myśli,
-starannie zapisuje informacje,
- potrafi pracować w zespole ( praca w grupie 2 osobowej)
- jest zdyscyplinowany, pilnuje ładu, dokładności,

Metody pracy:
 pogadanka, ilustracyjna,
 praktyczna,
 słowna

Materiały dydaktyczne:
 podręcznik,
 zeszyt ćwiczeń,- wzory,
 załącznik 2 - karta pracy
 opakowania substancji o określonym stężeniu procentowym
 załącznik 3- praca domowa

Przebieg lekcji:

I. Część wstępna – wprowadzająca

Przywitanie .
Sprawdzenie listy obecności.

Część nawiązująca:

• przypomnienie pojęcia rozpuszczalności, substancja rozpuszczona, roztwór,
rozpuszczalnik,
• jakie są rodzaje roztworów,
• jaki to jest roztwór nasycony,
• jaki to jest roztwór nienasycony,
• jaki to jest roztwór właściwy.

Uczniowie odpowiadają na pytania.

Założone efekty:
• Rozpuszczalność substancji - to maksymalna liczba gramów substancji, jaką można rozpuścić w 100g rozpuszczalnika w danej temperaturze i pod danym ciśnienie, aby otrzymać roztwór nasycony.
• Substancja rozpuszczona- to taka substancja, która dodajemy do rozpuszczalnika.
• Roztwór- to mieszanina jednorodna rozpuszczalnika i substancji rozpuszczanej.
• Rozpuszczalnik- to substancja, do której dodajemy substancję rozpuszczaną ( jest go zawsze więcej).
• Rodzaje roztworów: r. właściwy, r. nasycony, r. nienasycony, r. stężony, r. rozcieńczony
Roztwór nasycony- to roztwór, w którym w danej temperaturze nie można już rozpuścić więcej substancji.

Roztwór nienasycony- to roztwór, w którym w danej temperaturze można jeszcze rozpuścić pewną ilość danej substancji.

Roztwór właściwy- to roztwór, w którym cząstki substancji rozpuszczonej mają rozmiary mniejsze od 10-9m.

II. Część właściwa- realizacyjna:

1. Podanie tematu lekcji .
( str. 184-191 podręcznik)

2. Nauczyciel informuje uczniów o celach lekcji oraz przebiegu lekcji.

* zapoznanie z definicją stężenia procentowego roztworu,
* zapisanie wzoru na stężenie procentowe roztworu,
* przekształcanie wzoru na stężenie procentowe roztworu- masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa rozpuszczalnika,
* zapisanie wzoru na gęstość i jego przekształcenia ( masa substancji , objętość),

Uczniowie zapisują w zeszytach wzory z tablicy ( otwierają podręczniki na str. 184) Wklejają do zeszytu kartki z przykładem zadania na obliczanie stężenia procentowego roztworu.

Cp- stężenie procentowe roztworu,
ms- masa substancji rozpuszczanej
mr – masa roztworu ( masa substancji + masa rozpuszczalnika)
mrozp. – masa rozpuszczalnika, np. wody

mr = ms + mrozp.

Wzór na gęstość substancji:

m- masa
V- objętość
d- gęstość substancji
Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy.
Rozwiązywanie zadań na stężenie procentowe roztworu.

Uczniowie pracują z kartą pracy ( rozwiązują zadania w parach ).

Rozwiązują zadanie 1 ze strony A. Nauczyciel prosi uczniów o odczytanie zadania. Pyta uczniów o propozycję rozwiązania, kontroluje pracę uczniów, naprowadza ich. Prosi o zapisanie rozwiązania na tablicy lub zapisuje sam.
Pyta uczniów, czy rozumieją zadanie ( samoocena- podniesienie przez uczniów odpowiednich sygnalizatorów : różowy- nie rozumiem, zielony –rozumiem).

Uczniowie rozwiązują zadanie 2 ze strony A. ( zadanie jest w tym samym typie jak poprzednie)
Nauczyciel kontroluje pracę uczniów, naprowadza w razie potrzeby, zachęca do podejmowania wysiłku. Pyta uczniów, czy rozumieją zadanie , podobnie jak w zadaniu 1.
Nauczyciel zachęca uczniów do korzystania z „sygnalizatorów samooceny” w trakcie lekcji, nawet jeśli nie pyta o rozumienie treści zadania.
Chętny uczeń czyta na głos rozwiązanie zadania. Zapisanie rozwiązania w karcie pracy.

Uczniowie pracują z kartą pracy- indywidualnie.

Uczniowie rozwiązują zadanie 1 ze strony B.
Nauczyciel wyznacza czas 2 minut na zapoznanie się z zdaniem i ustalenie sposobu rozwiązania.
Nauczyciel naprowadza (w razie potrzeby ) uczniów mających problemy ze zrozumieniem zadania.

III. Część podsumowująca:

1. Podsumowanie umiejętności uczniów:

▪ zdefiniowanie nowych pojęć:
- stężenie procentowe roztworu,
▪ zależność wartości stężenia procentowego
roztworu od ilości substancji,
▪ zależność wartości stężenia procentowego
roztworu od ilości rozpuszczalnika,

2. Podanie pracy domowej:
( rozwiązywanie zadań na stężenie procentowe roztworu )

Wklej do zeszytu zadanie domowe i je:
• zadanie: 1,2, 3 dla wszystkich
• zadanie :4,5,6 dla chętnych

Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdania:
- Na dzisiejszej lekcji dowiedziałem się, .................................
- Jakie dane musimy mieć, aby obliczyć stężenie procentowe roztworu........................................

Jeżeli uczniowie mają kłopot ze zbudowaniem odpowiedzi, nauczyciel stosuje podpowiedź.

3. Samoocena i ocena pracy uczniów.

Uczniowie używają sygnalizatorów samooceny.
Nauczyciel ocenia pracę uczniów ( słownie oraz oceną w dzienniku lekcyjnym).