Sztuka odmawiana - asertywność

Cele:
- poznanie pojęcia asertywność,
- przedstawienie modelu zachowań asertywnych,
- rozpoznanie zachowań agresywnych, uległych i asertywnych,
- nabywanie umiejętności zachowań asertywnych,
Metody i formy:
- burza mózgów,
- drama,
- pogadanka,
- grupowa,
- indywidualna,
Środki dydaktyczne:
- karteczki samoprzylepne,
- mazaki,
- tablica,
- kreda,
- kwestionariusz asertywności,
Czas: 45 min.

Przebieg zajęć:

1. Wychowankowie siadają wygodnie w fotelach i wyobrażają sobie następującą sytuację:

Koleżanka idzie na imprezę i chce pożyczyć od Ciebie bluzkę. Nie za bardzo chcesz się zgodzić, ponieważ jest to Twoja ulubiona bluzka, ale obiecuje ze jutro odda, więc się zgadzasz. Koleżanka przynosi Ci bluzkę dopiero po tygodniu (gdy już wykonałaś do niej kilka telefonów z prośbą zwrotu), w dodatku na środku bluzki jest wielka plama.
Wychowankowie zastanawiają się jak zachowaliby się w takiej sytuacji, zapisują swoje odpowiedzi na karteczkach samoprzylepnych. (10 min.)
2. Wychowawca rysuje na tablicy linię, na jednym jej końcu pisze ULEGŁOŚĆ, na drugim AGRESJA, zaznacza także środek linii.
Wychowankowie głośno odczytują to co zapisali na karteczkach i przyczepiają przy odpowiednim napisie. (10 min.)
3. Wychowawca przy zaznaczonym środku linii pisze hasło ASERTYWNOŚĆ, uczniowie na tablicy zapisują wszystkie skojarzenia związane z tym słowem. Następnie wychowawca przytacza słownikową definicję asertywności, a wychowankowie zastanawiają się jak zachować się asertywnie w przytoczonej wcześniej sytuacji. (10 min.)
Asertywność to termin oznaczający posiadanie i wyrażanie własnego zdania oraz bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw w granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób oraz własnych, bez zachowań agresywnych, a także obrona własnych praw w sytuacjach społecznych.
Osoba asertywna ma jasno określony cel i potrafi kontrolować własne emocje, nie poddaje się zbyt łatwo manipulacjom i naciskom emocjonalnym innych osób.
4. Uczniowie zostają podzieleni na grupy. Każda z grup ma za zadanie odegrać następujące scenki:
- grupa 1- koleżanki namawiają Ciebie do picia alkoholu (za pomocą mimiki),
- grupa 2- koleżanki namawiają Ciebie do zapalenia papierosa (za pomocą gestów),
- grupa 3- koleżanki namawiają Ciebie do pójścia na wagary (za pomocą tonu głosu),
Rozmowa na temat odczuć poszczególnych osób: odmawiających i tych którzy spotkali się z odmową. (10 min.)
5. Uczniowie wypełniają kwestionariusz asertywności. Krótka rozmowa dotycząca sytuacji, w których najczęściej czują się skrępowani. (5 min.)

Wzór kwestionariusza asertywności:

Oznacz przez „v” te z poniższych sytuacji, w których czujesz się swobodnie, a przez „x” te, w których czujesz się skrępowany.
1. Słyszysz komplement o swoim wyglądzie.
2. Słyszysz komplement o czymś, co zrobiłeś.
3. Odpowiadasz „nie” na prośbę kolegi.
4. Prosisz nauczyciela, by pozwolił ci później przynieść pracę domową.
5. Przypominasz koledze, że jest ci winien pieniądze.
6. Umawiasz się na randkę przez telefon.
7. Umawiasz się na randkę podczas bezpośredniej rozmowy.
8. Mówisz, że nie przyjdziesz na randkę.
9. Przyznajesz, że nie miałeś racji.
10. Bronisz się przed nieuzasadnioną krytyką.
11. Prosisz kolegę, by coś ci pożyczył.
12. Nie chcesz jechać samochodem z pijanym kierowcą.
13. Mówisz koledze, że cię zdenerwował.
14. Mówisz komuś, że go lubisz.
15. Zabierasz publicznie głos.