Powtórzenie wiadomości, dział: "Organizmy i ich środowisko. Populacja". Hospitacja diagnozująca w kl. III gimnazjum

HOSPITACJA DIAGNOZUJĄCA sprawdzająca opanowanie przez uczniów klasy III gimnazjum wiadomości i umiejętności z działu :,,Organizmy i ich środowisko. Populacja’’

Temat:
Powtórzenie wiadomości, dział: „Organizmy i ich środowisko. Populacja”.

Scenariusz lekcji:
Data: 02.12.2008r
Klasa: III gimnazjum
Przedmiot: biologia
Prowadzący: Aleksandra Mazur
Formy pracy: grupowa, indywidualna.
Metody i techniki pracy: praca z kartą zadań, drama,
Środki dydaktyczne: prezentacja multimedialna lub zdjęcia kilku gatunków zwierząt i roślin, karty z zadaniami, ankieta ewaluacyjna,
Podstawa programowa: relacje wewnątrz- i międzygatunkowe w przyrodzie,
Standardy osiągnięć:
- uczniowie potrafią współpracować ze sobą, -uczniowie ponoszą odpowiedzialność za jakość i wynik pracy.
Standardy egzaminacyjne:
1. Rozumienie;
- uczniowie stosuje terminy i pojęcia przyrodnicze,
- odczytują informacje przedstawione w formie wykresu,
- operują otrzymanymi informacjami,
2. Wykorzystywanie wiedzy w praktyce;
- uczniowie stosują zintegrowaną wiedzę do objaśniania zjawisk przyrodniczych i rozwiązywania problemów.

Temat: Powtórzenie wiadomości, dział: „Organizmy i ich środowisko. Populacja”.

Cel główny: opanowanie wiadomości i umiejętności z działu: „Organizmy i ich środowisko.Populacja”.

Cele operacyjne:
w zakresie wiadomości:
•uczeń prawidłowo operuje pojęciami: gatunek, populacja,
•uczeń zna system podwójnego nazewnictwa organizmów (binominalnego),
w zakresie umiejętności:
•uczeń rozpoznaje przedstawione na ilustracji organizmy żywe,
•uczeń na podstawie wykresu wskazuje organizmy, które są eurybiontami i stenobiontami wobec światła oraz uzasadnia swoją odpowiedź,
•uczeń podaje pełne nazwy gatunkowe przedstawionych organizmów żywych,
•uczeń określa cechy populacji na podstawie informacji zawartych w zadaniu,
•uczeń rozróżnia typy oddziaływań międzygatunkowych,
•uczeń przyporządkowuje szkodniki do miejsc ich żerowania,
•uczeń podaje sposoby zwalczania szkodników w magazynach zbożowych i na polach
•uczeń wskazuje populacje dla których charakterystyczne są krzywe przeżywania zaznaczone na wykresie oraz podaje przykłady wśród organizmów,

Przebieg lekcji :

a) Faza przygotowawcza
1.Nawiązanie do tematu lekcji.
Nauczyciel informuje uczniów o celach lekcji.
2.Sformułowanie tematu lekcji.

b )Faza realizacyjna
I. Uczniowie otrzymują karty zadań. Zawarte w niej zadania wykonują w grupach. Za prawidłową odpowiedź otrzymują 3pkt, za częściową- 1 pkt, a za nieprawidłową - 0 pkt. Dodatkowo można otrzymać 2 pkt za najszybsze wykonanie zadania oraz 3pkt za „pytanie premia”

Zadania na karcie:
1. Pokaz zdjęć na podstawie , których uczniowie definiują pojęcie gatunku.

2. Podpisywanie nazwami gatunkowymi przedstawione organizmy żywe : pszczoła miodna, jaszczurka zwinka, mniszek lekarski, świerk pospolity.

3. Wskazanie co oznacza pierwszy i drugi człon w nazwie gatunkowej rozpoznanych zwierząt.
-pytanie premia: Jak nazywa się uczony, który wprowadził system podwójnego nazewnictwa organizmów (binominalnego)?

4. Na podstawie ilustracji podanie definicji populacji i jej cech.

5. Na podstawie wykresu wskazanie organizmów, które są eurybiontami i stenobiontami wobec światła oraz uzasadnienie swojej odpowiedzi.

6. Określenie cech populacji na podstawie informacji zawartych w zadaniu:
Wokół osiedla mieszkaniowego na powierzchni 1000m2 rośnie w grupach wiekowych 75 sosen pospolitych, w tym 42 sosny to młode siewki, 25 to drzewka 15-letnie, a pozostałe 8 mają po około 100 lat. Podaj cechy populacji sosny pospolitej na tym terenie:
Liczebność:........................................
Zagęszczenie:........................................
Struktura wiekowa........................................
Rozmieszczenie osobników:.................................

7. Drama.
Uczniowie losują jeden rodzaj oddziaływania między populacjami i przedstawiają go ruchem, gestem, mimiką, tworzą potrzebne rekwizyty.
Grupa przedstawiająca otrzymuje 3pkt za właściwy pokaz, a pozostałe grupy otrzymują po 3 pkt za odgadnięcie i opisanie oddziaływania.

Antagonistyczne- drapieżnictwo, pasożytnictwo, konkurencja
Nieantagonistyczne- mutualizm, komensalizm, protokooperacja,

8. Przyporządkowanie szkodników do miejsc ich żerowania:

stonka ziemniaczana 1
wołek zbożowy 2 A – pole ............
brudnica mniszka 3 B – las..................
bielinek kapustnik 4 C - magazyn zbożowy..................
barczatka sosnówka 5
mklik mączny 6

9. Podanie sposobów zwalczania szkodników w magazynach zbożowych i na polach.
Pytanie premia: Podaj definicję gradacji.

10. Wskazanie dla jakich populacji charakterystyczne są krzywe przeżywania zaznaczone na wykresie oraz podanie przykładów wśród organizmów.

b ) Faza końcowa.
II. Nauczyciel ocenia uczniów za podstawie uzyskanej przez zespoły punktacji.
III. Podsumowanie lekcji:
- zadanie pracy domowej – wykonanie zad. 2 str.81, przygotowanie się do sprawdzianu,
- wypełnienie przez uczniów ankiety ewaluacyjnej.


KARTA ZADAŃ:

1.Na podstawie ilustracji podaj definicję gatunku.

2.Podpisz nazwami gatunkowymi przedstawione zwierzęta i rośliny.

3.Napisz co oznacza pierwszy i drugi człon w nazwie gatunkowej rozpoznanych organizmów.

4.Na podstawie ilustracji podaj definicję populacji biologicznej i wymień jej cechy.

5.Na wykresie przedstawiono zakresy tolerancji trzech gatunków (A,B,C) wobec światła. Wskaż, które z nich są eurybiontami, a które stenobiontami i wyjaśnij dlaczego?

6.Wokół osiedla mieszkaniowego na powierzchni 1000 m2 rośnie w grupach wiekowych 75 sosen pospolitych, w tym 42 sosny to młode siewki, 25 to drzewka 15-letnie, a pozostałe 8 ma po około 100 lat.

Podaj cechy populacji sosny pospolitej na tym terenie: liczebność, zagęszczenie, strukturę wiekową i rozmieszczenie osobników.

7. DRAMA: Przedstaw ruchem, gestem, mimiką wylosowany rodzaj oddziaływań między populacjami.

8. Przyporządkuj podane szkodniki do miejsc ich żerowania:
1. stonka ziemniaczana
2. wołek zbożowy
3. brudnica mniszka
4. bielinek kapustnik
5. barczatka sosnówka
6. mklik mączny

A- pole, B- las, C- magazyn zbożowy

9.Podaj sposoby zwalczania szkodników w magazynach zbożowych i na polach uprawnych.

10. Wskaż dla jakich populacji charakterystyczne są krzywe przeżywania zaznaczone na wykresie (typ I,II,III) oraz podaj przykłady wśród gatunków.

UMIEJĘTNOŚCI OPANOWANE PRZEZ UCZNIA

1. Uczeń zna pojęcia: gatunek, populacja.
Trudno zaobserwować
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
2. Uczeń rozpoznaje przedstawione na ilustracji organizmy żywe i nazywa je stosując system podwójnego nazewnictwa .
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
3. Uczeń na podstawie wykresu wskazuje organizmy, które są eurybiontami i stenobiontami wobec światła oraz uzasadnia swoją odpowiedź.
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
4. Uczeń określa cechy populacji na podstawie informacji zawartych w zadaniu.
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
5.Uczeń rozróżnia typy oddziaływań międzygatunkowych.
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
6. Uczeń przyporządkowuje szkodniki do miejsc ich żerowania.
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
7. Uczeń podaje sposoby zwalczania szkodników w magazynach zbożowych i na polach
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-
8. Uczeń wskazuje populacje dla których charakterystyczne są krzywe przeżywania zaznaczone na wykresie oraz podaje przykłady wśród organizmów,
Trudno zaobserwować-
Słabo-
Przeciętnie-
Dobrze -
Bardzo dobrze-
Znakomicie-

KARTA SAMOOCENY UMIEJĘTNOŚCI UCZNIA.

Postaw „x” w odpowiednich miejscach.

1. Znam pojęcia: gatunek, populacja.
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

2. Rozpoznaję wybrane organizmy żywe i nazywam je stosując system podwójnego nazewnictwa
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

3. Wskazuję na podstawie wykresu organizmy, które są eurybiontami i stenobiontami.
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

4.Określam cechy populacji
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

5. Rozróżniam typy oddziaływań międzygatunkowych. Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

6. Znam szkodniki oraz sposoby ich zwalczania.
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

7. Wskazuję populacje dla których charakterystyczne są krzywe przeżywania zaznaczone na wykresie oraz podaję przykłady wśród organizmów.
Tak -
Czasami popełniam błędy -
Muszę doskonalić -

OCENA PRACY ZESPOŁOWEJ
Moje zaangażowanie w rozwiązywanie zadań w grupie:
Pełne -
Częściowe -
Niewielkie -

DODATKI

Podziekowanie.
Serdecznie dziekujemy za udział w otwartej lekcji biologii w klasie III Gimnazjum na temat:
,,Organizmy i ich srodowisko. Populacja.’’

Nauczyciel BIOLOGII wraz z Uczniami z kl.III

Certyfikat
Pomyslnie ukonczył(a) pan(i) zajecia z biologii z zakresu ,,Organizmy i ich srodowisko. Populacja.’’

Nauczyciel BIOLOGII