Alkany. Scenariusz lekcji, klasa 8

Klasa VIII
Temat : Alkany.

Treści podstawy programowej:VIII.1; VIII.2;
Uczeń:
1. Definiuje pojęcia: węglowodory nasycone(alkany) i nienasycone(alkeny, alkiny);
2. Tworzy wzór ogólny szeregu homologicznego alkanów( na podstawie wzorów kolejnych alkanów) i zapisuje wzór sumaryczny alkanu o podanej liczbie atomów węgla; rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe) alkanów o łańcuchach prostych do czterech atomów węgla w cząsteczce; podaje ich nazwy systematyczne;

Cel ogólny:
Kształtowanie myślenia analitycznego poprzez interdyscyplinarne podejście do nauczania przedmiotów przyrodniczych i ścisłych oraz poprzez pogłębianie umiejętności matematycznych w kształceniu ogólnym.
Uczniowie powinni poznać podstawowe pojęcia związane z alkanami oraz zrozumieć ich strukturę.

Cele szczegółowe:
-zna kolejność alkanów( do 4 atomów węgla) w szeregu homologicznym węglowodorów nasyconych
-rozumie pojęcia: węglowodór nasycony, węglowodór nienasycony, wzór strukturalny i półstrukturalny
-zna nazwy, wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów ( do 4 atomów węgla)
-wskazuje różnicę w budowie cząsteczki alkanu, alkenu i alkinu

Nacobezu:
- definiuję pojęcia węglowodorów nasyconych(alkany)i nienasyconych(alkenów i alkinów)
- podaje nazwy czterech pierwszych węglowodorów w szeregu homologicznym alkanów
- potrafię zapisać wzór sumaryczny(metan , etan , propan, butan)
- rysuję wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów( metan , etan , propan, butan)

Kompetencje kluczowe:
-kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii
-kompetencje cyfrowe
-umiejętność uczenia się

Czas trwania lekcji: 45 min.

Środki dydaktyczne:
- tablica multimedialna z dostępem do internetu
-prezentacja multimedialna na platformie Genially
-zadanie interaktywne na platformie learningApps.com
-tablica na platformie Canva
-karta pracy
-skanery kodów QR(smartphone)
-tabliczki z oznaczeniami (kciuk w górę, kciuk w dół)
-modele kulkowe alkanów

Metody i formy pracy:
-ustawienie ławek w sali lekcyjnej w podkowę
-praca w parach
-metoda podająca
-wykorzystanie TIK
-gra dydaktyczna
-metoda nauczania innych
-metoda ewaluacji niedokończonych zdań oraz „ kciuk w górę –kciuk w dół”

Przebieg lekcji:

Faza wstępna:(15minut)
1. Nauczyciel prosi uczniów o zajęcie przypisanych do nich miejsc, oznaczonych patyczkami.
2..Nauczyciel sprawdza obecność, a następnie prosi jednego ucznia o przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji.
Pytania:
-czym zajmuje się chemia organiczna
-wymień źródła węglowodorów
-gdzie znajdują zastosowanie produkty destylacji ropy naftowej.
3. Nauczyciel wyjaśnia na czym polega metoda „Kciuk w górę –kciuk w dół”
Wykorzystana metoda : „ Kciuk w górę - kciuk w dół” jako jeden z elementów oceniania kształtującego. Polega ona na tym, że uczeń w trakcie lekcji sygnalizuje nauczycielowi stopień rozumienia omawianego zagadnienia, pokazując tabliczkę z odpowiednim kciukiem. W ten sposób informuje, że:
• daje sobie świetnie radę, wszystko rozumie – kciuk w górę;
• nie rozumie i prosi o pomoc – kciuk w dół
3. Nauczyciel wyjaśnia uczniom cele lekcji podając NACOBEZU, a następnie prosi o wykonanie zadania 1 na Karcie pracy w celu zapisania tematu.

Faza wykonawcza: (20 minut)
1. Nauczyciel przedstawia uczniom podział węglowodorów na nasycone i nienasycone, ze szczególnym uwzględnieniem wiązań występujących między atomami węgla.
2. Dodatkowo nauczyciel zwraca uwagę na końcówki w słowach : alk-an, alk-en, alk-in. Prosi uczniów o zapamiętanie tych końcówek.
3. Nauczyciel wskazuje na wzór ogólny alkanów. Prosi o wykonanie polecenia w parach: Określ wzór sumaryczny dla metanu, wiedząc, że ma 1 atom C. Następnie wyznacza jedną osobę do wykonania polecenia na tablicy.
4. Nauczyciel przedstawia szereg homologiczny alkanów, przedstawia modele tych związków. Następnie na przykładzie metanu i etanu zapisuje wzór półstrukturalny , po czym prosi uczniów o zapisanie wzorów półstrukturalnych dla propanu i butanu( Zadanie 2- Karta pracy)
Poprawność wykonania zadania uczniowie sprawdzają w ten sposób, że przekazują swoją kartę pracy osobie po swojej prawej stronie. Jeżeli uczeń sprawdzający odnajdzie błąd, ma zadanie wytłumaczyć w jaki sposób poprawnie zapisać wzór.
Nauczyciel kontroluje czy sprawdzanie przebiega prawidłowo.
5. Nauczyciel odwołuje się do wiedzy matematycznej uczniów i prosi o wykonanie polecenia 3 oraz 4 w wyznaczonych parach. Utrwalamy jednostkę miary , jaką jest hektar.

Faza podsumowująca:( 10 minut):
1. W celu podsumowania zajęć uczniowie mają za zadanie skleić kostkę( sześcian), aby następnie wykonać polecenie 5.
2. Wykonanie zadania interaktywnego w aplikacji learning.apps przez wybranego ucznia( uczeń zdolny)
3. Nauczyciel prosi uczniów o podejście do monitora interaktywnego i uzupełnienia zdań (ewaluacja).
4. Nauczyciel zadaje pracę domową:
Wykonaj model 3D atomu alkanu o 4 atomach węgla( Zadanie 6)

Załącznik 1 – Karta pracy
Nacobezu:
-definiuję pojęcia węglowodorów nasyconych(alkany)i nienasyconych(alkenów i alkinów)
- podaje nazwy czterech pierwszych węglowodorów w szeregu homologicznym alkanów
- potrafię zapisać wzór sumaryczny(metan , etan , propan, butan)
- rysuję wzory strukturalne i półstrukturalne alkanów( metan , etan , propan, butan)

Zadanie 1. Napisz wzory półstrukturalne dla propanu i butanu.

Propan Butan

Zadanie 2. Rzuć kostką raz i dopisz wylosowany wzór do poniższego fragmentu alkanu. Rzuć kostką drugi raz i dopisz wylosowany wzór do fragmentu alkanu. Określ nazwę powstałego alkanu.
...............-CH2-.................. nazwa alkanu:

Zadanie 3. Praca domowa. Wykonaj model 3D atomu butanu dowolną techniką.

* Kostkę można wykonać samemu lub dokleić wzory na istniejącej kostce