Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku szkolnym

Zaburzenia integracji sensorycznej u dzieci w wieku szkolnym

Coraz większa liczba uczniów otrzymuje diagnozę o zaburzeniach w przetwarzaniu bodźców zmysłowych, ale czym one są?
Według Jean Ayers, autorki metody „Integracja sensoryczna to podświadomy proces zachodzący w mózgu (zachodzi bez udziału naszej świadomości, tak jak oddychanie).Porządkuje informacje pobrane przez zmysły (smak, wzrok, słuch, dotyk, powonienie, ruch, grawitacja, pozycja). Nadaje znaczenie temu, co jest doświadczane, przez selekcję informacji i wybór tego, na czym mamy się skupić (np. słuchanie nauczyciela i ignorowanie hałasu na zewnątrz). Pozwala nam celowo działać i celowo reagować na sytuacje, których doświadczamy (tzw. odpowiedź adaptacyjna). Tworzy fundamenty edukacji i zachowań społecznych”. Kształtuje się już w łonie matki. Niektóre zmysły funkcjonują w pełnym swoim zakresie już od urodzenia np. słuch, inne doskonalą się w pierwszych latach życia dziecka. I to właśnie ten okres, sięgający po początkowy etap szkoły jest krytyczny dla ich integracji.
W tym wieku dzieci uczą się głownie przez zmysły. Umiejętności pozyskane w tym okresie są bazą do osiągania sukcesów edukacyjnych w przyszłości. W bardzo dużym uproszczeniu każdy bodziec odebrany przez zmysł wędruje do mózgu, gdzie powinien zostać odebrany, zinterpretowany i powinna zostać nadana odpowiedź. Jeśli, na którymś z tych elementów napotykany jest problem wówczas możemy przypuszczać iż osoba ma zaburzenia przetwarzania bodźców sensorycznych. U osób z niepełnosprawnością intelektualną spodziewać się będziemy nieprawidłowości w drugim i trzecim etapie tej drogi czyli w interpretacji i odpowiedniej reakcji.
Zmysły dalekie są dobrze znane każdemu z nas : wzrok, słuch, węch i smak Jednak każdy z nas posiada jeszcze trzy (choć specjaliści chcą wyróżnić czwarty) tj. dotyk, propriocepcję i równowagę i to one są kluczowe.
W oparciu o wiedzę dotyczącą lokalizacji poszczególnych zmysłów w mózgu człowieka wykwalifikowany terapeuta poprzez ćwiczenia odbierane przez dziecko jako zabawę stymuluje te obszary do pracy mając na celu pobudzenie tych ośrodków i opierając się o wiedzę dotyczącą plastyczności mózgu wytworzenie nowych połączeń nerwowych rozpoczynając od najniższych-pierwotnych pięter mózgu, by dotrzeć do najwyższych- kory mózgowej odpowiedzialnej m.in. za umiejętności szkolne.
Wartościowym dla nauczycieli narzędziem jest Lista kontrolna dla dzieci w wieku szkolnym ( od 5 do 12 lat). Zawiera pytania dotyczące wszystkich zmysłów. Zliczenie wyników może sugerować trudności i ewentualną diagnozę SI.
Terapeuci Integracji Sensorycznej zajmują się równie często obserwowanym obszarem tj.dyspraksją. Powoduje ona, iż dziecko odbierane jest jako niezgrabne/niezdarne, ciągle przewracające się czy wylewające płyny, mają trudności w zakresie dużej i małej motoryki, nie są chętnie wybierane do gier zespołowych. Przyczyna, jednak nie leży w złej woli dziecka, tylko braku umiejętności wpływania na własne ciało.