Program integracji uczniów, w tym uczniów cudzoziemskich

Momoty Górne, dnia ................................... Dyrektor szkoły:

Wstęp
Rozpoczynając naukę szkolną dziecko wkracza w nowy etap. Spotyka się z sytuacją wymagającą zmian w dotychczasowym sposobie życia. Zmienia się podstawowa forma aktywności dziecka, zabawę zastępuje nauka. Przejście i adaptacja należą do istotnych bodźców rozwojowych. Stanowią ważny przełom w życiu każdego dziecka. Podjęcie nowej roli – roli ucznia, która jest dużą zmianą, wymagającą wielu umiejętności emocjonalnych, społecznych i poznawczych. W tej sytuacji dziecku często towarzyszą negatywne emocje: obawa, lęk, niepokój przed nowym i nieznanym. Rolą nauczyciela wychowawcy jest pomoc dziecku w eliminowaniu tych odczuć.
Planując możliwie łagodną adaptację uczniów-pierwszoklasistów w szkole należy mieć na uwadze także przemiany społeczno-kulturowe i polityczne dokonujące się w świecie, ponieważ wkraczają one również w przestrzeń edukacji. W polskich szkołach uczą się również uczniowie cudzoziemscy i stają się integralnymi członkami społeczności uczniowskiej. Kształcenie cudzoziemców i wspieranie ich w procesie integracji stało się również moim udziałem, bowiem do mojej klasy pierwszej zostało zapisanych 2 uczniów z Ukrainy. Włączenie ich w społeczność klasową jest zadaniem trudnym, ale wykonalnym.
Mając na względzie wyżej wymienione aspekty postanowiłam tak zaprojektować proces dydaktyczny i wychowawczy, by umożliwić integrację uczniów cudzoziemskich z pozostałą częścią dzieci. Do realizacji tego celu niezbędne jest wsparcie psychologiczne, które ułatwi uczniom-cudzoziemcom przepracowanie trudnych doświadczeń pochodzących z ojczystego kraju. Wyjazd z ojczyzny zwykle następuje gwałtownie. W tej sytuacji ani rodzice, ani tym bardziej dzieci nie posiadają wiedzy na temat nowego miejsca zamieszkania, nie znają jego kultury ani języka, co utrudnia odnalezienie się w nowej rzeczywistości społeczno-kulturowej. Proces wchodzenia w nową rzeczywistość (akulturacja) jest długotrwały i obejmuje różnorodne płaszczyzny, będą one wskazanie podczas omówienia zadań szczegółowych programu.
Biorąc pod uwagę powyższe jak również mając na względzie dzieci polskie, które po okresie przedszkolnym nagle stają się uczniami i muszą nauczyć się współistnieć w społeczności szkolnej postanowiłam opracować Program integracji uczniów (w tym uczniów cudzoziemskich)w Publicznej Szkole Podstawowej w Momotach Górnych, który niniejszym przedstawiam.

1. Założenia ogólne programu
– pomoc uczniom w zaadaptowaniu się w nowych warunkach życia w szkole, w dostosowaniu się do wymogów środowiska uczniowskiego,
– wspieranie uczniów cudzoziemskich w procesie integracji,
– rozbudzanie gotowości dzieci do pełnienia coraz ważniejszych ról w społeczności klasowej i szkolnej,
– kształtowanie poczucia współodpowiedzialności za wszystko, co dzieje się w szkole,
– współuczestnictwo w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych sprzyjających procesom poznawczym i podejmowaniu działań aktywizujących,
– stwarzanie uczniom klimatu sprzyjającego współpracy z innymi oraz podejmowaniu pracy nad doskonaleniem swojej osobowości,
– systematyczne dokształcanie nauczycieli i rodziców, kształtowanie właściwych postaw w stosunku do otoczenia,
– rozwijanie uczniowskich kompetencji międzykulturowych,
– dbanie o integrację międzykulturową na przestrzeni klasy i szkoły,
–upowszechnianie programu i jego efektów w środowisku (zebrania z rodzicami, spotkania z przedstawicielami samorządu lokalnego, ciekawymi ludźmi pochodzącymi ze środowiska lokalnego itp.).
Interdyscyplinarność programu pozwala na włączenie się w jego realizację wszystkich chętnych nauczycieli, rodziców i pracowników szkoły.
2. Cele Programu integracji
Program integracji ma na celu kształtowanie postaw osobowych w oparciu o realizację zadań ogólnych szkoły zawartych w Podstawie Programowej nauczania zintegrowanego, a także zapewnienie wychowankom, przy uwzględnieniu Planu Pracy i Planu Wychowawczego Szkoły, możliwości rozwoju indywidualnych predyspozycji i zdolności oraz przygotowanie do dalszego etapu kształcenia.
Zadaniem głównym programu jest realizacja zadania: Tworzymy zwartą grupę klasową, współpracujemy z innymi zespołami klasowymi, współtworzymy społeczność szkolną.
Ta idea przewodnia realizowana jest poprzez:
– systematyczne prowadzenie zajęć w szkole i poza nią połączone z prezentacją osiągnięć w formie konkursów, pokazów, ekspozycji, wycieczek, wystaw itd.,
– aktywne włączanie rodziców i przedstawicieli środowiska lokalnego w działania na rzecz programu,
– przybliżanie treści opartych na Podstawie Programowej oraz szerzenie wiedzy ogólnej z zakresu pedagogiki i dydaktyki.
3. Treści programowe
Program obejmuje trzy zakresy działań:
• Integrowanie zespołu klasowego.
• Współpraca między zespołami poszczególnych klas.
• Współtworzenie zwartej społeczności szkolnej.
Uwagi ogólne dotyczące realizacji zadań programowych:
• Zależnie od potrzeb i bezpośrednich zainteresowań uczniów zakres treści i tematyka szczegółowa mogą ulegać modyfikacji.
• Nauczyciele w oparciu o zdobytą wiedzę oraz przy wykorzystaniu istniejącej bazy mogą dobierać pomoce dydaktyczne i formy pracy tak, by zajęcia z uczniami przynosiły konkretne efekty edukacyjne i wychowawcze.
• Na szkoleniach dla nauczycieli i spotkaniach z rodzicami będą prezentowane metody i sposoby pracy wychowawczej z uczniami.
Integralną część programu stanowi ochrona podstawowych wartości etyczno-moralnych w połączeniu z dziedzictwem kulturowym regionu oraz poczucie przynależności do niego oraz tworzenie międzykulturowej przestrzeni klasy i szkoły.
4. Zadania do realizacji

L.P. Zadania szczegółowe Forma realizacji Termin realizacji
A. Przygotowanie merytoryczne nauczyciela-wychowawcy do pracy w klasie wielokulturowej Kursy, szkolenia Wrzesień – grudzień 2019, cały okres stażu
B. Nawiązanie bliskiego i serdecznego kontaktu z nauczycielem i innymi dziećmi Zabawy integrujące Cały okres stażu
C. Pomoc dziecku, w tym dziecku cudzoziemskiemu, w odnajdywaniu jego miejsca w grupie rówieśniczej i społeczności szkolnej. Zabawy integrujące Cały okres stażu
D. Przestrzeganie określonych zasad zachowania się w szkole. Zawarcie "klasowej umowy". Cały okres stażu
E. Prezentowanie własnej osoby. Zabawy zapoznawcze. Cały okres stażu
F. Ocena swojej działalności . Samoocena. Cały okres stażu
G. Poznanie i nazywanie swoich stanów emocjonalnych oraz nabywanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach przykrych przez wspólną rozmowę z nauczycielem i dziećmi. Rozmowa, pokaz, drama. Cały okres stażu
H. Uczestnictwo w zabawach i grach zespołowych. Gry i zabawy zespołowe. Cały okres stażu
I. Uczestniczenie w sytuacjach, kiedy nabywa się przekonania, że wiele zależy ode mnie. Nabywanie właściwego stosunku do innych dzieci, w tym dzieci cudzoziemskich. Zajęcia, rozmowa. Cały okres stażu
J. Rozumienie znaczenia takich wartości jak: tolerancja, życzliwość, koleżeństwo. Przyzwyczajanie dzieci do współpracy i współdziałania w grupie. Rozmowy, zabawy. Cały okres stażu
K. Kształtowanie poszanowania dla innych dzieci i pracowników szkoły. Rozmowy. Cały okres stażu
L. Ostrożne, uważne i swobodne poruszanie się po sali i innych pomieszczeniach szkoły. Zwiedzanie budynku szkoły, pokaz, rozmowa. Cały okres stażu
M. Reagowanie na wezwania i polecenia nauczyciela. Rozmowa, obserwacja prowadzona przez nauczyciela. Cały okres stażu
N. Utrzymanie porządku w sali . Rozmowa, pokaz. Cały okres stażu
O. Stwarzanie sytuacji sprzyjających integracji rodziców między sobą i ze szkołą, nauczycielem. Udział rodziców w zajęciach otwartych. Zajęcia, zabawy, spotkania, uroczystości klasowe, szkolne, regionalne i państwowe. Cały okres stażu
P. Prowadzenie zajęć z języka polskiego dla uczniów cudzoziemskich. 2 godz./tyg. zajęć Cały okres stażu
R. Poznawanie dorobku kulturowego społeczności lokalnych, z których uczniowie się wywodzą:
- pasowanie na ucznia,
- andrzejki,
- spotkanie wigilijne, stroiki świąteczne, kartki bożonarodzeniowe i wielkanocne,
- Ocalić od zapomnienia - spotkanie pokoleń,
- Dzień Matki, Dzień Babci, Dzień Dziadka, Dzień Dziecka,
Gazetki ścienne, prace rysunkowe uczniów, rozmowy, uroczystości klasowe, szkolne i regionalne, rozmowy Cały okres stażu, zgodnie z kalendarzem
S. Tworzenie międzykulturowej przestrzeni szkoły:
- Dzień z Językiem Obcym - konkursy wiedzy o kulturze ukraińskiej,
- prezentacja (w miarę możliwości uczniów) treści odnoszących się do kultur mniejszościowych: gazetek ściennych o symbolach narodowych oraz dotyczących kultury, religii, obyczajów Ukrainy, prezentacja legend, pieśni i tańców narodowych i ludowych. Protokoły przeprowadzonych konkursów, rozmowy, gazetki, zajęcia plastyczne i wokalne
T. Integracja z innymi zespołami klasowymi poprzez:
- wspólne wycieczki po okolicy,
- wyjazdy do kina i teatru,
- wycieczki turystyczno-krajoznawcze. Obserwacja, rozmowy
U. Współzawodnictwo i zdrowa rywalizacja wśród uczniów klasy i z innymi zespołami klasowymi:
- uczestnictwo w konkursach wiedzowych, m.in. w XX Turnieju Z podwórka na stadion o puchar Tymbarku oraz w konkursach recytatorskich (Jesienny Konkurs Recytatorski),
-uczestnictwo w konkursach sportowych piłki nożnej, zawodach szachowych i tenisa stołowego Rozmowy z nauczycielem przygotowującym do konkursu, obserwacja
Treningi sportowe Cyklicznie każdego roku, według kalendarza
W. Praca na rzecz innych:
- udział w akcjach charytatywnych (Góra grosza, I ty możesz zostać Świętym Mikołajem, zbiórka zużytych baterii, kapsli, nakrętek plastikowych itp.)
-troska o środowisko naturalne – dokarmianie ptaków zimą, zbiórka makulatury, dbałość o czystość klasy i otoczenia szkoły Gromadzenie makulatury, niepotrzebnych ogniw i elementów plastikowych –zajęcia porządkowe, wykonywanie stroików i kartek świątecznych – zajęcia plastyczne Cały okres stażu, stosownie do potrzeb i zgodnie z kalendarzem

5. Przewidywane efekty
Efektem działań integracyjnych będzie uczeń komunikatywny, kulturalny, systematyczny, tolerancyjny, kreatywny, ciekawy siebie i świata, znający swoją wartość.
Współpraca wszystkich podmiotów wychowawczych, dobra współpraca z samorządem lokalnym i środowiskiem pozwolą:
– rozwijać umiejętność przystosowania się do norm współżycia społecznego,
– radzić sobie z trudnościami osobistymi,
– rozwijać możliwości twórcze uczniów,
– wskazać dzieciom właściwe formy spędzania czasu wolnego,
– rozwijać możliwości twórcze.
6. Uczestnicy programu
– uczniowie,
– wszyscy nauczyciele uczący,
– rodzice,
– środowisko lokalne.
Program zakłada uczestnictwo (czynne i bierne) rodziców i środowiska poprzez:
– spotkania dyskusyjne,
– udział w imprezach kulturalnych,
– lekcje otwarte,
– wspólne zajęcia turystyczno- poznawcze i rekreacyjno- sportowe.
7. Czynniki wpływające na realizację programu:
– postawa i zaangażowanie rodziców,
– samodzielność uczniów,
– wzbogacanie wiedzy nauczycieli, uczniów i rodziców na temat integracji, w tym integracji międzykulturowej,
– postawa nauczycieli i uczniów,
– pozytywne myślenie o przyszłości.
8. Dokumentacja programu
– zdjęcia, slajdy, rysunki eksponowane w gablocie klasowej oraz na korytarzu szkoły,
– dokumenty i materiały nieksiążkowe (w zbiorach klasowych i szkolnych),
– sprawozdania, opisy, materiały zamieszczane w gazetce szkolnej, prasie lokalnej,
– kronika szkoły, kroniki klasowe ze zdjęciami z uroczystości i spotkań, wpisami pamiątkowymi, wyniki ewaluacji itp.
9. Osoby i instytucje wspierające realizację programu
– rodzice,
– rada szkoły, nauczyciele, wychowawcy,
– samorząd gminy/wójt,
– osoby i instytucje zajmujące się działalnością wychowawczą i edukacyjną.

10. Metody realizacji założeń programowych
Program integracji uczniów Publicznej Szkoły Podstawowej w Momotach Górnych zmierza do zaspokojenia potrzeb uczniów, szczególnie na etapie kształcenia zintegrowanego. Stosując różnorodne metody dydaktyczne i wychowawcze pragnę realizować założenia programu koncentrując się na następujących potrzebach uczniów:
Opieki i bezpieczeństwa,
Uznania,
Przynależności,
Samorealizacji.
Poziom potrzeb opieki i bezpieczeństwa to działania zmierzające do stabilizacji, bezpieczeństwa, ładu i porządku, wolności od lęków i niepokojów.
Poziom potrzeby uznania to działania, w wyniku których doświadcza się szacunku, uznania w oczach innych i własnych, poczucia własnej wartości, niezależności, wolności.
Poziom potrzeby przynależności to działania skierowane na akceptację, miłość, przyjaźń, aprobatę, przynależność do grupy.
Poziom potrzeby samorealizacji kieruje działania na poznanie, rozwój twórczy, dążenie do ideałów, rozwój zainteresowań.
Realizując program integracji wykorzystam następujące metody pracy:
• obserwacja
• pokaz
Zastosuję także:
• Metody oparte na słowie:
rozmowa
dyskusja
objaśnienia
• Metody czynne – oparte na działalności dzieci:
metoda samodzielnych doświadczeń
metoda zadań stawianych dziecku
• Metody interaktywne:
burza mózgów
krąg
drama
Techniki:
• rysunek
• zabawy ruchowe
Formy pracy:
• zespołowa
• grupowa
• indywidualna.
11. Wskazówki do realizacji programu
Wszelkie działania związane z realizacją programu podporządkowane są wartościom uniwersalnym, odnoszącym się do pozytywnych i ponadczasowych wzorców.
Wszyscy dorośli uczestnicy programu służą pomocą w uzyskaniu przez uczniów (w tym również uczniów cudzoziemskich) hierarchii wartości etycznych, w odnalezieniu miejsca w rodzinie, grupie klasowej, w szkole i w środowisku.
Wychowankowie będą przyuczani do ponoszenia odpowiedzialności za kształtowanie życia w szeroko rozumianym środowisku, od środowiska klasowego i szkolnego poczynając.
Szczególny nacisk położony będzie na współpracę ze wszystkimi rodzicami i środowiskiem lokalnym.
Szanujemy rodziców wychowanków i oczekujemy, że w szczery i otwarty sposób włączą się w realizację programu, czyli świadomie podejmą współodpowiedzialność za wychowanie dzieci.
Planowane są wyróżnienia i nagrody dla uczniów mających właściwą postawę moralną i kulturalną.
Tradycje klasowe, szkolne i międzykulturowe będą kultywowane.
12. Sposoby ewaluacji
Realizacja Programu jest oceniana:
• Na bieżąco (są to informacje zbierane w formie pytań, uwag, propozycji i skarg oraz za pomocą ankiety skierowanej do rodziców i nauczycieli). Materiały opracuje autorka programu. Na podstawie wniosków możliwe jest dokonywanie zmian w programie.
• Okresowo - po trzech latach, gdy uczniowie będą kończyć naukę w klasie trzeciej. Dokona jej wychowawca klasy.

Program zatwierdzono do użytku szkolnego decyzją Rady Pedagogicznej z dnia ..............................
pod numerem .................................
Niniejszym zatwierdzam umieszczenie na liście programów nauczania realizowanych w Publicznej Szkole Podstawowej w Momotach Górnych programu nauczycielskiego Program integracji uczniów (w tym uczniów cudzoziemskich).