CZY JESTEŚ DOBRYM KOLEGĄ?
 Metody pracy:
 •Twórczego myślenia i rozwiązywania problemów;
 •Tworzenia i definiowania pojęć;
 •Pracy we współpracy;
 •Integracyjne;
 •Ewaluacyjne;
 oraz: 
 •Pedagogika zabawy wg Klanzy;
 •Gimnastyka Mózgu P.E. Dennisona;
 •Teoria inteligencji wielorakich Howarda Gardnera;
 Formy pracy: 
 Indywidualna, zbiorowa, grupowa;
Środki dydaktyczne:
 Tekst „Koledzy”; wierszyki i rymowanki; ilustracje obrazujące 
 zachowania w różnych sytuacjach; karty pracy; ilustracje–
 graficzne przedstawienie emocji; ilustracje z gazet; kartoniki z 
 wyrazami określającymi cechy charakteru i skojarzenia do pojęcia 
 „pomocny” i „pomagam”; krzyżówka; leniwe ósemki; kolorowe zagadki; 
 rozsypanka zdaniowa; tekturowe serduszka; kartoniki–sprawności; 
 kontury drzewa; schemat rytmiczny; Joanna Stec-Zagadki dla 
 najmłodszych; obręcze; pomoc ewaluacyjna „Kosz i walizeczka” CD– 
 J.Haydn „Serenada” CD-Tańce w kręgu; CD–Muzyka i ruch dla 
 każdego – Klanza; CD–Inspirowane folklorem – Zabawy muzyczno– 
 ruchowe oparte na polskiej muzyce ludowej - Klanza; CD– Moje 
 pierwsze piosenki–Centrum Edukacji Dziecięcej; CD–Zatańcz ze 
 mną –MACedukacja;
Cele ogólne:
 •Wzbogacanie osobowości poprzez rozwijanie wrażliwości, empatii i 
 obiektywizmu;
 •Stwarzanie warunków do rozwoju ucznia i tworzenia w różnych 
 dziedzinach artystycznych;
 •Doskonalenie planowania, poszukiwania, rozwiązywania problemów;
 Cele szczegółowe:
 •Dostrzega i rozumie problemy innych osób;
 •Potrafi mówić o swoich niepokojach;
 •Wzbogaca czynny słownik;
 •Wykorzystuje skojarzenia, symbole w poznawaniu i rozumieniu 
 otoczenia;
 •Gromadzi, analizuje, porządkuje informacje;
 •Wykorzystuje pantomimę w wyrażaniu emocji;
 •Potrafi improwizować;
 •Rozwija wyobraźnię i fantazję;
 •Uważnie słucha i odpowiada na pytania;
 •Wykonuje ćwiczenia wspomagające uwagę, koncentrację 
 i wypowiadanie się;
 •Potrafi współpracować w grupie;
 •Umie dokonać obiektywnej samooceny;
 •Zna swoje możliwości;
 •Potrafi cieszyć się z osiągnięć;
Przebieg zajęć:
 1.Muzyczny poranek:
 - piosenka powitalna „Wszyscy są...”
 - ruchowa ilustracja nastroju utworu muzycznego – J. Haydn 
 „Serenada”;
 2.Pantomimiczny obraz witania się z: radością, zaciekawieniem, 
 spokojem...;
 3.Kinezjologiczne rymowanki na „dzień dobry”: 
 - „Rano wyskakujesz z łóżka: 
 prawa ręka, lewa nóżka. 
 Lewa dłoń i pięta prawa! 
 Taki ruch – to zabawa!” 
 -”Witam łapki - /klask/ 
 Witam prawą - / ręka lewa o rękę prawą/ 
 Witam lewą - /ręka prawa o rękę lewą/ 
 Brawo, brawo!” - /klask/ 
 4.Trening ogólnorozwojowy – zabawy w kręgu: 
 „Wrzuć strach do kapelusza” /wzrost otwartości i akceptacji/
 Każde dziecko wypowiada zdanie rozpoczynające się od słów:tej 
 grupie boję się, że... oraz indywidualnie precyzuje swoje lęki, 
 czy obawy. Następnie „wrzuca” swój problem do położonego na 
 środku kapelusza.
 „Podaj swój ruch”/koncentracja, komunikacja, wyobraźnia/
 Dziecko z kręgu pokazuje swój ruch, drugie powtarza ruch 
 pierwszego i dodaje swój. Każde następne odtwarza wcześniejsze 
 ruchy, dodając swój. Zabawa trwa do zamknięcia kręgu. 
 5.Słowna rozgrzewka:
 -Śmieszne zdania niedokończone /np. Pan Majewski jest .....bardzo 
 ciekawski. Mam nos czerwonyi ......śmieją się ze mnie gawrony./;
 -Kojarzenie wyrazów /np. auto + bus; para + lotnia; koło + 
 wrotki;/;
 -Rymujące imiona /np. Małgosia – Gosposia; Tadek – Niejadek; 
 Agnieszka – Śmieszka/;
 -Tworzenie wyrazów z wyrazu /np. kolega – lok, Ola, Elka, Kola, 
 lek, gol, Olek, Eko.../;
 6.Zabawy obrazem:
 -Twórcze opowiadanie – dzieci siedzą w kręgu i każde trzyma 
 jedną ilustrację. Następnie w kolejności układają zdanie do 
 swojego obrazka nawiązując do poprzedzającego. 
 -Loteryjka wyrazowa „Jaki jestem?”
 Dzieci losują karteczki z wyrazami: śmiech, płacz, złość, radość 
 itp. Za pomocą pantomimy obrazują stany emocjonalne, a pozostali 
 zgadują / uśmiechnięty, zły, smutny, radosny, obojętny itp./ 
 i przedstawiają je za pomocą symboli – graficzne prezentacje; 
 Podają z własnych doświadczeń przykłady takich stanów, /np. Byłem 
 smutny, bo otrzymałem uwagę./;
 7.Krzyżówka z wyrazów o malejącej liczbie liter. Pierwsze litery 
 ułożonych wyrazów czytane pionowo, dają rozwiązanie – POMAGAM; 
 8.Wpisanie wyrazu POMAGAM w alfabetyczną ósemkę; 
 9.Łańcuch skojarzeń do danego pojęcia – „pomagać” - dawać, bawić 
 się, pożyczyć, troszczyć się, posprzątać, pocieszyć, opiekować 
 się, rozśmieszyć, zabawić, zaśpiewać, podać, zaproponować, zabrać 
 do..., podarować, przynieść, przeczytać, rozweselić...; 
Sytuacja problemowa – oceniam siebie;
1.Test - /uczniowie zaznaczają kolorem w kartach pracy/ 
 a)Czy pomagam innym? TAK - NIE 
 b)Jak często to robię?
 zawsze–często–czasami–rzadko–nigdy
 c)Komu najczęściej pomagam? rówieśnicy – rodzice – rodzeństwo 
 –dziadkowie–sąsiedzi–znajomi
 2.W jaki sposób pomagam? – ustne wypowiedzi dzieci; 
 Następnie uczniowie odkrywają karteczki określające cechy 
 charakteru, znajdujące się „na kole”w „Słownym Młynie”/, tworząc 
 łańcuch skojarzeń - „pomocny, czyli...” /koleżeński, miły, grzeczny, 
 serdeczny, kulturalny, życzliwy, opiekuńczy, troskliwy, 
 zdyscyplinowany, posłuszny, spokojny, sprawiedliwy, wyrozumiały.../. 
 Każde dziecko otrzymuje małe serduszko;
 3.Wspólny taniec „Tańczymy labado”;
 4.Ocena zachowań /dystans do siebie i sytuacji, akceptacja/;
 a)wyobrażone:
 Część dzieci inscenizuje śpiewanki, a pozostała grupa dokonuje 
 oceny zachowań przedstawianych postaci: 
 - „Siała baba mak” - /dziadek – złośliwy, samolubny/;
 - „Grozik” - /braciszek – psotny, dokuczliwy, zły/;
 - „Mam chusteczkę...”, „Jawor”, „Łabędzie”, „Nie chcę cię znać” - 
 /Nie gniewaj się, to tylko zabawa/;
 b)realne:
 -Czy to są dobrzy koledzy?
 Odsłonięcie na tablicy czterech ilustracji obrazujących zachowania 
 chłopców w różnych sytuacjach. Uczniowie przyporządkowują 
 ilustracjom tytuły. Oceniają kolegów.
 W kartach pracy numerują tytuły zgodnie z kolejnością ilustracji 
 na tablicy. 
 5.Konsekwencje 
 a)Co by było, gdyby chłopiec:
 - zamknął drzwi?
 - nie pomógł w zadaniu?
 - nie zaproponował zabawy?
 - przeszedł obojętnie?
 b)Jak ty byś się zachował?
 Określenia do literowego schematu – p...b...z...g 
 /pomógł, bawił, zaopiekował się, podzielił się/;
6.Rytmizacja tekstu według schematu. Nauka na pamięć wierszyka:
 „Radość z nim pomnożę,
 a smutki swe podzielę.
 Samemu zawsze gorzej,
 z kolegą jest weselej!” 
 7.Improwizacja ruchowa piosenki „Paluszki”; 
ROZWIĄZANIA
 Podróż na „Nieszczęśliwą wyspę”
 1.Nauczyciel informuje dzieci, że na odległej wyspie, wszyscy jej 
 mieszkańcy z jakiegoś powodu są nieszczęśliwi. Proponuje zbadanie 
 problemu i zorganizowanie wyprawy. 
 Uczniowie dobrani w grupy pokonują trasę w „łodziach”/obręcze 
 plastikowe/, zmagając się z licznymi trudnościami – sztorm, 
 wichura, ulewa, rekiny, piraci. /Grozy dodają efekty dźwiękowe - 
 CD/.Kiedy docierają w końcu do celu podróży, okazuje się, że aby 
 wejść na ląd, należy spełnić pewne warunki:
 a)Przedstawić plastycznie fragment trasy podróży – dopełnianie 
 form – uczniowie otrzymują kartki z fragmentem jakiegoś rysunku. 
 Następnie dorysowują według własnego pomysłu różne elementy w 
 dowolnym układzie i nadają im tytuł.
 b)Zagadki /kolory/ - na tablicy „wyspa” przykryta jest kawałkami 
 kolorowego papieru/puzzle/, które zostają zdejmowane wraz z 
 odgadnięciem czytanych przez nauczyciela kolorowych zagadek.
 2.Wypowiedzi dzieci na temat widoku „wyspy”/ płaczące dzieci, 
 smutni dorośli, przestraszone zwierzęta, zwiędnięte kwiaty i 
 drzewa, ciemne chmury, brak słońca.../;
 3.Ustalanie przyczyn takiego zjawiska - /strach mieszkańców przed 
 piratami, zanieczyszczenie powietrza, sztormy i wichury, brak 
 przyjaźni, lenistwo, złośliwość, bójki, choroby.../;
 4.Giełda pomysłów – Czy da się uratować wyspę? 
 - Uczniowie podają swoje propozycje;
 - Spośród zbioru wyrazów wybierają takie określenia, które 
 odmienią wyspę - /przyjaźń, pomoc, radość, troska, zabawa, 
 praca, odwaga, chęć, miłość, opieka/ i umieszczają je w 
 odpowiednich miejscach „Wyspy”;
 5.Problem realizacyjny – Jak sprawić radość koledze z „Wyspy”?
 Podział uczniów na grupy /Inteligencje wielorakie H. Gardnera – 
 wachlarz możliwości/;
 Zadania dla grup:
 1 - wizualno – przestrzenna – Plakat szczęśliwej wyspy;
 2 – matematyczno – logiczna – Zagadki, rebusy, łamigłówki 
 matematyczne;
 3 – językowa – Scenka dramowa o przyjaźni;
 4 – muzyczna - Ilustracja muzyczna piosenki „Jak to dobrze 
 mieć przyjaciół” /ruch, rytmizacja,akompaniament/;
 6.Prezentacja grup;
 7.Ewaluacja:
 •Przypięcie w środku „koła” /”Słowny Młyn”/ napisu:
 DOBRY KOLEGA 
 •Przypięcie na drzewie serduszek otrzymanych w trakcie zajęć – 
 określenie swojego miejsca;
 •„Kosz i walizeczka” – spośród wyrazów wybierają te, które 
 określają emocje towarzyszące w trakcie zajęć. Pakują je do 
 „walizeczki”, a pozostałe umieszczają w „koszu”;/radość, 
 smutek, złość, obojętność, troska, zabawa, śmiech, znudzenie, 
 zadowolenie, przyjemność, życzliwość, strach, bezradność/; 
 •Wręczenie sprawności uczniowskiej „DOBRY KOLEGA”;
8.Piosenka „Jak to dobrze mieć przyjaciół”;
