Kinezjologia edukacyjna w nauczaniu

Kinezjologia edukacyjna w nauczaniu

Kinezjologia edukacyjna, (czyli gimnastyka umysłu), to nauka o ruchu (grec. kinesis – ruch, logos – nauka). Zajmuje się ruchem i jego wpływem na proces uczenia się. Opiera się na współdziałaniu sfery fizycznej, emocjonalnej i intelektualnej. Natomiast edukacja (łac. educare – wychowywać, kształcić), to poszukiwanie wiedzy o sobie i o wewnętrznych przeszkodach w procesie rozwoju. Kinezjologia edukacyjna wspiera naturalny rozwój człowieka, (bez względu na jego wiek), oparta jest na specjalistycznych ćwiczeniach ruchowych.

Cele kinezjologii edukacyjnej to m.in.:
- aktywizacja mechanizmów odpowiedzialnych za naturalny rozwój,
- integracja funkcji obu półkul mózgowych,
- wykorzystanie jednoczesne rozwoju ruchowego, emocjonalnego i intelektualnego,
- zrozumienie reakcji organizmu na krótkotrwały i intensywny wysiłek fizyczny.

Zadania kinezjologii polegają na:
- wspieraniu naturalnego rozwoju dziecka,
- stymulowaniu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
- wprowadzaniu ciała i umysłu w stan najbardziej optymalny stan do przyswajania wiedzy,
- poprawianiu koncentracji,
- usprawnianiu koordynacji wzrokowo-ruchowej,
- poprawianiu oddychania,
- zwiększaniu zdolności manualnych,
- uaktywnianiu lewej półkuli mózgu, odpowiedzialnej za umiejętności,
- synchronizowaniu współpracy obu półkul mózgowych,
- usuwaniu zmęczenia, udzielaniu pomocy w łagodzeniu stresów.

Popularnym ćwiczeniem jest tzw. leniwa ósemka (na wysokości oczu, naprzeciw nosa wyznaczamy punkt, od niego rozpoczynamy kreślenie koła - w lewą stronę do góry a po powrocie do punktu wyjścia kreślimy drugie koło- w prawą stronę, ku górze. Oczy muszą podążać za ruchem ręki. Czynność taką powtarzamy wielokrotnie.
Oddziaływanie na umysł:
- wzrokowe przekraczanie środkowej linii
- koordynacja pracy narządu wzroku
- wzmocnienie zakresu pola widzenia
- poprawa ruchliwości gałek ocznych
Poprawa umiejętności szkolnych:
- proces czytania (wodzenie oczami od lewej do prawej strony)
- kodowanie i odszyfrowywanie pisemnej informacji
- czytanie i rozumienie - usprawnienie pamięci długotrwałej
- zdolność oka do odpoczynku w czasie czytania
- rozróżnianie symboli
Ósemki możemy kreślić w wielu sytuacjach i na różne sposoby - w przestrzeni, na plecach innej osoby, na ścianie, na papierze, na ziemi itp.
Leniwa ósemka ma już dość długo zastosowanie w dydaktyce specjalnej; pomaga w usuwaniu zaburzeń takich, jak: dysleksja, dysgrafia.
Dr Dennison dołączył ćwiczenia te do grupy wymiaru stabilności. Pomagają one w odzyskiwaniu sprawności wzrokowej oraz pobudzają odwagę - zwiększają koordynację ciała w grach i czynnościach zespołowych.

Ćwiczenia kinezjologiczne należą bez wątpienia do ćwiczeń aktywizujących. W ostatnim stuleciu były one używane w przypadkach zaburzeń neurologicznych, gdzie celem było zwiększenie potencjalnych zdolności wydajnego uczenia się. Dr Dennison udowodnił, że ćwiczenia naprzemienne pobudzają chłonność półkul mózgowych, przyczyniając się do łatwiejszego opanowania materiału czy jego późniejszego odtwarzania. Jest to holistyczne wspomaganie procesów uczenia się. W praktyce szkolnej czynności umysłowe są oddzielane od fizycznych. Nauczyciele wychowania fizycznego wspomagają sprawność fizyczną i właściwą postawę ciała a nauczyciele innych przedmiotów - wspierają rozwój intelektualny. Nie wyposażają natomiast swoich uczniów w wiedzę i metody wpływające na rozwój zdolności uczenia się. Dr Paul Dennison odkrył ścisły związek między stanem mięśni a możliwościami uczenia się. Udowodnił on, że człowiek w sytuacji stresu ma przykurczone, napięte mięśnie, co blokuje przepływ bodźców nerwowych, a tym samym utrudnia proces uczenia się. Przykładem jest chociażby zauważenie związku między przykurczem mięśni łydki a wymową czy zdolnościami językowymi. Jego metoda proponuje specjalne ćwiczenia rozciągające mięśnie, „odblokowujące” funkcje związane z mową, poprawiające rozróżnianie i zapamiętywanie informacji, pamięć długoterminową , słuchową, jak również koncentrację. Dlatego kinezjologia edukacyjna pojawia się, jako stały, istotny element w nauczaniu.