Kiedy jestem z dzieckiem w domu - wskazówki logopedy - głoska r

„Kiedy jestem z dzieckiem w domu” – wskazówki logopedy

Moje dziecko nie wymawia głoski „r”!
Głoska „r” jest spółgłoską przedniojęzykowo-dziąsłową, ustną, dźwięczną. Przy jej wymowie wibruje czubek języka, boki jego przylegają do wewnętrznych powierzchni górnych zębów
i dziąseł. Głoska ta powinna pojawić się w zasobie dźwiękowym dziecka w 5 – 6 roku życia.
Niedostateczna sprawność ruchowa czubka języka jest bezpośrednią przyczyną złej wymowy głoski „r” lub jej braku w mowie dziecka.
Jak samemu pomóc dziecku, nie wychodząc z domu!
Ćwiczenia przygotowawcze do wymowy głoski r
Na wstępnym etapie ćwiczeń najważniejsze jest uświadomienie dziecku wibracji czubka języka.
1. Rozpoczynamy od szybkiego wymawiania głosek t i d. Możemy bawić się w mechanika samochodowego, który wymienia silniki w pojazdach. Naśladujcie odgłosy pracy silnika mówiąc wielokrotnie logotomy:
tttt, dddddd, tdtdtd, tdn, teda, tedu, tede, tedo, tedy, dda, ddo, dde, ddu, ddy, bda, bde, bdo, bdu, bdy
2. Ćwiczenia prowadzimy przy otwartych ustach, gdyż wtedy zmuszamy język
do wykonywania ruchów potrzebnych przy td.
3. Wymawiaj ddd..., przesuwaj szybko palcem pod językiem w prawo i w lewo, pobudzając go do drgań (język szeroki, rozluźniony, ułożony tuż za górnymi zębami).
4. Wąski pasek papieru umieszczamy na czubku języka za górnymi zębami i polecamy dmuchać na język energicznie wymawiając ttt następnie tr. Wówczas papierek odskoczy.
5. Próbuj mówić głoskę „r” w wyrazach podpierając ją głoską „d”, np. tdrawa, tdramwaj, tdrudny itd.
6. Powtarzaj szeptem, a następnie głośno:
• la, la, la, trla,
• lo, lo, lo, trlo,
• lu, lu, lu, trlu,
• !e, le, le, trle,
• ly, ly, ly, trly,
• li, li, li, trli.
7. Szeptem i głośno wypowiadaj trla, trlo, trle, trlu, trly.
8. Próbuj naśladować odgłosy, zaczynając od szeptu:
• śpiewu ptaków - tri li li,
• gry na trąbce - tra ta ta, tru tu tu, tre te te,
• zepsutego zamka karabinu - tr tr tr, dr dr dr,
• warczenia psa - wrr, wrr, wrr,
• ruszającego traktora - tur tur tur, tyr tyr tyr, pyr pyr pyr,
• odlotu ptaków - fru, fru, fru,
• ćwierkania wróbli - ćwir, ćwir,
• zatrzymywania konia - pr, pr,
• odgłosu świnki - chrum, chrum,
• chrapania - chr, chr, chr,
• dzwoniącego tramwaju - dryń, dryń,
• chrupania - chrup, chrup,
• szorowania - szuru, szuru,
• zapalania światła – pstryk,
• łamania gałęzi – trach.
NALEŻY PRZESTRZEAGAĆ KOLEJNOŚCI PODANYCH ĆWICZEŃ
Praca nad wywołaniem głoski [r] trwa niekiedy tygodniami i wymaga wielu ćwiczeń. Aby uniknąć zniechęceniu i monotonii warto tworzyć karty, rysunki lub gry. Poprzez zabawę wprowadzimy trudne ćwiczenia .
Jeśli uzyskamy dźwięk przypominający głoskę [r], choć z jednym drgnięciem przodu języka
w czasie ćwiczeń, możemy zacząć wymawiać logotomy, wyrazy i zestawy wyrazowe.
tra, tro, tre, tru, try
dra, dro, dre, dru, dry
TRAWA, TRASA, TRAMWAJ, TRATWA, TRAMPKI, TROJE TROCHĘ TRUDNY, TRUSKAWKA, TRYBUNA
DRABINA, DROGA, DREWNO, DREWNIAKI, DRUT
atra, otro, etre, utru, ytry
STRAŻAK, WIATRAK, SIOSTRA, JUTRO, LUSTRO, STRUMYK, OPATRUNEK, STRUŚ, CYTRYNA
adra, odro, edre, udru, ydry
KOŁDRA, WIADRO, ZDROWY, BIEDRONKA, LANDRYNKI, ADRES
TRUDNA DROGA, DROBNY DRUK, DRUGA STRONA, DREWNIANY WIATRAK

Obserwujcie dziecko, podążajcie za jego możliwościami i efektami uzyskanej pracy.
Logopeda Ewa Jaszczura