Innowacja pedagogiczna "Matematyka na wesoło"

KARTA INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ
TYTUŁ INNOWACJI: MATEMATYKA NA WESOŁO
OBJĘCI UCZNIOWIE: 5/6 -LATKI
CZAS TRWANIA( w latach) : 2019- 2021
RODZAJ INNOWACJI* :PROGRAMOWA
INNOWACJA BĘDZIE WDRAŻANA NA ZAJĘCICACH LEKCYJNYCH (jaki przedmiot): PRZEDSZKOLNE ZAJĘCIA EDUKACYJNE
CELE INNOWACJI:
• rozwijanie zainteresowań i uzdolnień matematycznych;
• zachęcanie do podejmowania różnorodnych działań matematycznych;
• zapobieganie ewentualnym niepowodzeniom w uczeniu się matematyki, wyrównywanie szans;
• stwarzanie warunków sprzyjających zdobywaniu kompetencji matematycznych w toku zabawy;
• kształtowanie odporności emocjonalnej niezbędnej do radzenia sobie z zadaniami o charakterze matematycznym;
• zdobywanie wiadomości i umiejętności niezbędnych do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.

EFEKTY INNOWACJI:
• orientuje się w przestrzeni;
• umie dodawać i odejmować na konkretach;
• posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi;
• porównuje liczebność zbiorów;
• ocenia ciężar na „oko”;
• ocenia wielkość;
• klasyfikuje przedmioty wg określonej cechy lub przeznaczenia;
• nazywa figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt.

PROGRAM INNOWACJI
Podstawowym celem wychowania przedszkolnego jest stymulowanie rozwoju dzieci i przygotowanie ich do podjęcia obowiązku szkolnego. Dobrane do potrzeb i możliwości dzieci treści programowe oraz metody pracy umożliwiają im osiągnięcie pełnego rozwoju fizycznego i intelektualnego. Uczenie przedszkolaków jest ściśle związane z działaniem, dlatego należy wybierać metody czynne, które w sposób naturalny wykorzystują potencjał dzieci. Dzieje się tak w „Dziecięcej matematyce. Program dla przedszkoli, klas zerowych i placówek integracyjnych”. Autorki programu Edyta Gruszczyk – Kolczyńska i Ewa Zielińska tak skonstruowały program, aby sprzyjał najbardziej efektywnemu i intensywnemu rozwojowi umysłowemu dzieci oraz kształtował te kompetencje, które będą potrzebne w szkole dla sprostania wymaganiom, zwłaszcza w edukacji matematycznej. Dlatego przygotowując innowację pedagogiczną postanowiłam oprzeć się na publikacji E. Gruszczyk – Kolczyńskiej i E. Zielińskiej oraz „Programie wychowania przedszkolnego” opracowanego przez wydawnictwo Nowa Era
Kształtowanie pojęć matematycznych u dzieci w wieku przedszkolnym jest procesem ciągłym i w głównej mierze dokonuje się w naturalnych sytuacjach życia codziennego oraz podczas nadarzających się okazji. Dlatego zabawy matematyką muszą być wtopione w te działania. Procesy intelektualne, od których zależą sukcesy w uczeniu się matematyki mają szeroki zakres , gdyż służą dzieciom do klasyfikowania i tworzenia wszelkich pojęć, tworzenia logicznych wypowiedzi i oceny innych , polepszenia spostrzegania, przewidywania skutków na bazie dostrzeżonych przyczyn oraz sprawnego liczenia.
Wprowadzając dzieci w wieku przedszkolnym w świat matematyki należy pamiętać o trzech najważniejszych elementach procesu edukacyjnego:
• dzieci w wieku przedszkolnym reprezentują poziom myślenia czynnościowego i konkretno – obrazowego,
• uczenie się matematyki jest procesem długofalowym, a zatem należy tak organizować dużą ilość powtórzeń danej czynności na różnorodnym materiale ( w pierwszej kolejności na materiale konkretnym, potem abstrakcyjnym)
• dzieci najefektywniej uczą się w działaniu i doświadczaniu.
Kształtując umiejętności matematyczne należy pamiętać o tym, że proces przyswajania nowych doznań i treści dokonuje się w naturalnych sytuacjach życia codziennego oraz podczas nadarzających się okazji.
Na podstawie obserwacji dzieci przedszkolnych, a także własnych doświadczeń opracowałam program „ Matematyka na wesoło” . Jest on skierowany dla 5/6- latków. Opracowany został, aby wspomagać i wspierać dziecięce rozumowanie bez podawania gotowych definicji. Ma za zadanie przybliżać trudne zagadnienia matematyczne poprzez zabawę.
Opracowany został, aby wspomagać i wspierać dziecięce rozumowanie bez podawania gotowych definicji. Ma za zadanie przybliżać trudne zagadnienia matematyczne w zabawie.

CELE I ZADANIA PROGRAMU
• rozwijanie zainteresowań i uzdolnień matematycznych;
• zachęcanie do podejmowania różnorodnych działań matematycznych;
• zapobieganie ewentualnym niepowodzeniom w uczeniu się matematyki, wyrównywanie szans;
• stwarzanie warunków sprzyjających zdobywaniu kompetencji matematycznych w toku zabawy;
• kształtowanie odporności emocjonalnej niezbędnej do radzenia sobie z zadaniami o charakterze matematycznym;
• zdobywanie wiadomości i umiejętności niezbędnych do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.

CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA
Wspomaganie rozwoju dziecka w kształceniu i doskonaleniu umiejętności matematycznych (obszary z podstawy programowej: IV.1, 5, 8, 11–17)
Planowanie przez nauczyciela działań edukacyjnych powinno opierać się na wiedzy o rozwoju poznawczym dziecka i uwzględniać zasadę indywidualizacji.
Bez względu na poziom rozwoju umysłowego, w okresie przedszkolnym dziecko powinno przyswajać
pojęcia i umiejętności matematyczne poprzez osobiste doświadczenia w czasie zabaw i ćwiczeń. Warunkiem skutecznego uczenia się są zatem odpowiednio dobrane pomoce dydaktyczne i zabawki, którymi dziecko będzie mogło manipulować. Rola nauczyciela w edukacji przedszkolnej nie powinna polegać na przekazywaniu informacji/wiedzy, lecz na stawianiu przed dzieckiem zadań rozbudzających jego ciekawość, pobudzających go do dociekań i formułowania wniosków, aby wiedza
teoretyczna była przyswajana „przy okazji”, mimowolnie. Podstawą rozwoju poznawczego dzieci w wieku przedszkolnym jest działanie na konkretach i nie zastąpią tego obrazki w książce, a tym bardziej symbole. Brak sukcesów dziecka nie powinien być komentowany i oceniany negatywnie przez nauczyciela(np. Źle policzyłeś). Powinien być sygnałem dla nauczyciela o konieczności udzielenia wsparcia dziecku tak, aby nie straciło swojego entuzjazmu i zapału do poznawania świata matematyki. Dzieci w wieku przedszkolnym różnią się zdolnością do wykonywania czynności matematycznych. Dziecko, które bardzo dobrze przelicza, dodaje i odejmuje, może np. nie rozróżniać ręki prawej od lewej i jest to sygnał dla nauczyciela, że powinien kształtować umiejętności dziecka
w tym zakresie. Planując działania wspomagające kształtowanie się w umyśle dziecka pojęć matematycznych, nauczyciel powinien uwzględniać zasadę oddziaływań w sferze najbliższego rozwoju dziecka.

I. Kompetencja: orientowanie się w przestrzeni oraz na kartce papieru
Cele kształcenia i wychowania:
–– Kształtowanie świadomości własnego ciała, rozróżnianie lewej i prawej strony.
–– Kształtowanie umiejętności wyznaczania kierunków od osi własnego ciała: w górę, w dół, w przód, w tył, w lewo, w prawo.
–– Ustalanie położenia obiektów względem własnego ciała.
–– Wdrażanie do przyjmowania punktu widzenia drugiej osoby.
–– Ustalanie położenia obiektów względem drugiej osoby.
–– Kształtowanie pojęć dotyczących położenia przedmiotu w stosunku do innych przedmiotów.
–– Doskonalenie umiejętności posługiwania się określeniami: na, pod, przed, poza, obok, między, wyżej, niżej, daleko, blisko, dalej, bliżej, wewnątrz,
na zewnątrz.
–– Kształcenie umiejętności orientacji na kartce papieru.

II. Kompetencja: dostrzeganie i tworzenie rytmów
Cele kształcenia i wychowania:
–– Rozwijanie umiejętności dostrzegania powtarzających się sekwencji i kontynuowania ich.
–– Doskonalenie sprawności w przekładaniu dostrzeżonych regularności z jednego poziomu reprezentacji na inny.
–– Zachęcanie dzieci do uczenia się na pamięć rymowanek, wyliczanek, wierszy i piosenek.
–– Uświadamianie dzieciom stałego następstwa dni i nocy, rytmu dni tygodnia, pór roku, miesięcy w roku.
–– Rozwijanie pojęć określających wydarzenia w czasie: dziś, jutro, wczoraj, pojutrze, przedwczoraj.
–– Przybliżenie obliczeń kalendarzowych i zegarowych.

III. Kompetencja: przeliczanie, doliczanie i liczenie na konkretach
Cele kształcenia i wychowania:
– Rozszerzanie zakresu liczenia i ustalanie liczebności zbioru.
– Uświadamianie dzieciom reguł występujących w czasie przeliczania.
– Rozwijanie umiejętności przeliczania od dowolnego miejsca.
– Wdrażanie do skupiania uwagi na przeliczaniu, kiedy dziecko samo wykonuje tę czynność oraz kiedy robi to druga osoba.
– Zachęcanie do porozumiewania się co do liczebności zbioru.
– Liczenie na palcach i liczenie po pięć i po dziesięć.
– Przybliżenie dzieciom umów dotyczących wartości przedmiotów, zachęcanie do wymiany jeden za jeden, dwa za jeden itd.
– Wykorzystywanie umiejętności przeliczania w grach i zabawach.

IV. Kompetencja: wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania
Cele kształcenia i wychowania:
–– Ustalanie wyniku dodawania i odejmowania poprzez manipulowanie na przedmiotach.
–– Dodawanie i odejmowanie na palcach i liczmanach.
–– Kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania w zakresie 10.
–– Kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania na zbiorach zastępczych i w pamięci.
–– Kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania po kilka.
–– Wykorzystywanie umiejętności dodawania i odejmowania w rozwiązywaniu zadań tekstowych.
–– Posługiwanie się znakami „+”, „–”, „=”.
V. Kompetencja: określanie i porównywanie liczebności zbiorów
Cele kształcenia i wychowania:
–– Kształcenie umiejętności planowania zabaw tematycznych, przydzielania i odgrywania ról.
–– Rozwijanie umiejętności dostrzegania skutków zmian i ustalania, które z nich są odwracalne lub częściowo odwracalne, a które są nieodwracalne.
–– Kształtowanie umiejętności porównywania liczebności zbiorów.
–– Rozwiązywanie zagadek matematycznych typu: ile trzeba dołożyć, aby otrzymać daną liczbę.
VI. Kompetencja: klasyfikowanie przedmiotów zgodnie z wyznaczonymi kryteriami
Cele kształcenia i wychowania:
– Zachęcanie dzieci do grupowania przedmiotów, obrazków – tworzenie kolekcji.
– Przygotowanie dzieci do posługiwania się umiejętnością klasyfikowania w sytuacjach życiowych.
– Doskonalenie umiejętności:
• klasyfikowania na poziomie operacji konkretnych,
• segregowania i opisywania obiektów według podanych cech.
VII. Kompetencja: posługiwanie się pojęciem liczby naturalnej
Cele kształcenia i wychowania:
– Utrwalanie pojęcia równoliczności zbiorów i określanie ich wielkości.
– Wprowadzenie liczby w aspekcie głównym, kardynalnym i porządkowym, symbolicznym i algebraicznym.
VIII. Kompetencja: szacowanie i mierzenie długości
Cele kształcenia i wychowania:
–– Przybliżenie dzieciom sensu pomiaru długości.
–– Rozwijanie umiejętności szacowania długości przedmiotów, porównywania ich i wyciągania wniosków z pomiaru.
–– Porównywanie przedmiotów względem siebie, układanie serii malejących i rosnących.
–– Mierzenie długości za pomocą dowolnie obranej jednostki miary (np. krokami, stopa za stopą).
–– Przybliżenie dzieciom narzędzi, którymi dorośli mierzą długość.

IX. Kompetencja: porównywanie ciężaru przedmiotów oraz ich ważenie
Cele kształcenia i wychowania:
– Wspomaganie dzieci w operacyjnym rozumieniu pomiaru ciężaru obiektów, oddzielenie cechy ciężaru od wielkości ważonych przedmiotów.
– Wzbogacanie doświadczeń dzieci w zakresie ustalania ciężaru przedmiotów.
– Przybliżenie sensu ważenia za pomocą wag i odważników.

X. Kompetencja: ustalanie stałości ilości płynów
Cele kształcenia i wychowania:
–– Wspomaganie dzieci w operacyjnym rozumieniu stałości ilości płynu, mimo obserwowanych zmian.
–– Kształtowanie umiejętności mierzenia płynu.
XI. Kompetencja: dostrzeganie i określanie cech wielkościowych przedmiotów
Cele kształcenia i wychowania:
– Rozwijanie umiejętności różnicowania przedmiotów za pomocą wzroku i dotyku.
– Rozwijanie umiejętności porównawczych przy użyciu wspólnych punktów odniesienia.
– Rozwijanie umiejętności wzrokowego oceniania wielkości.
– Porównywanie przedmiotów według podanych dwóch cech.

XII. Kompetencja: rozpoznawanie i konstruowanie prostych figur geometrycznych
Cele kształcenia i wychowania:
–– Wspomaganie dzieci w dostrzeganiu i wyodrębnianiu kształtu spośród innych cech jakościowych obiektów.
–– Rozwijanie umiejętności rozpoznawania figur geometrycznych.
–– Konstruowanie figur geometrycznych, takich jak: trójkąt, kwadrat, koło, prostokąt, z różnych materiałów.
–– Zachęcanie do komponowania ornamentów, szlaczków, mozaik z figur geometrycznych.

TEMATYKA ZAJĘĆ
• Doskonalenie umiejętności liczenia.
• Dodawanie i odejmowanie liczb w zakresie dziesięciu i więcej.
• Poznawanie zapisu liczebników do 20.
• Rozwiązywanie prostych zadań matematycznych z użyciem znaków: +, -, =.
• Porównywanie liczb stosując znaki; <, >, =.
• Tworzenie zbiorów równolicznych.
• Porównywanie liczebność zbiorów.
• Rozpoznawanie i nazywanie figur geometrycznych oraz tworzenie z nich kompozycji płaskich i przestrzennych.
• Porównywanie wielkość przedmiotów, mierzenie, rozumienie pojęcia stałości miary.
• Waga i ważenie.
• Mierzenie płynów.
• Rozwiązywanie prostych zadań z treścią.
• Układanie treści zadania do działania.
• Klasyfikowanie przedmiotów według różnych cech.
• Orientacja przestrzenna.

PRZEWODYWANE EFEKTY INNOWACJI
• orientuje się w przestrzeni;
• umie dodawać i odejmować na konkretach;
• posługuje się liczebnikami głównymi i porządkowymi;
• porównuje liczebność zbiorów;
• ocenia ciężar na „oko”;
• ocenia wielkość;
• klasyfikuje przedmioty wg określonej cechy lub przeznaczenia;
• nazywa figury geometryczne: koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt.

Autor innowacji : mgr Ewa Nowicka