Brutalizacja telewizyjnych programów dostępnych dzieciom

Współcześnie, związek pomiędzy telewizją a dziećmi można uznać jako zagadnienie globalne. Niezależnie od płci, wieku, rasy, wyznawanej religii czy zamieszkiwanego regionu geograficznego, regularnie oglądają one telewizję. W związku z tym, iż to zjawisko jest wszechobecne w życiu dzieci, budzi zainteresowanie ich rodziców, opiekunów, nauczycieli, studentów i wielu innych ludzi, pokrótce – nas wszystkich. Oczywiste jest, że wraz z rozwojem różnych dziedzin życia człowieka, zmienia się też rzeczywistość wokół dziecka. Jak pisze Jadwiga Izdebska, współczesny świat jest zdominowany przez media elektroniczne, jak: telewizja lokalna, kablowa, satelitarna, komputer, Internet, telefon komórkowy. „Codzienna przestrzeń życia dziecka – jak podkreśla autorka - poszerza się gwałtownie o nowe media i multimedia. (...). Stają się one jego podstawowym i dominującym ogniwem”. Dzieci bardzo wcześnie zaczynają korzystać z mediów. Kontakt ten, do okresu przedszkolnego przybiera już charakter systematyczny, codzienny, a nawet wielogodzinny.
Dziecko oglądając codziennie świat przedstawiony w mediach, nawiązuje z nim określone relacje o charakterze pośrednim. Kontakt dziecka z obiektem poznania następuje więc za pomocą symbolicznych reprezentacji tego obiektu. W ten sposób kreowany świat jest często odrealniony, upozorowany, konkurencyjny do prawdziwego i przenika do życia dziecka. Z jednej strony pełen sukcesów, osiągnięć i szans, z drugiej zaś wojen, dyskryminacji i okrucieństwa.
W związku z tym, iż telewizja stanowi w obecnych czasach środowisko wychowawcze, w znacznej mierze wpływa na kształtowanie postaw kolejnych pokoleń. Na szczególna uwagę zasługuje fakt, iż dzieci, za pomocą telewizji, mają więc bezpośredni kontakt ze światem dorosłych, który powinien być przez nie odkrywany stopniowo, na przełomie ich dorastania. Należy pamiętać, że obejrzenie pojedynczych filmów nie musi być szkodliwe dla młodego odbiorcy lecz ich systematyczne oglądanie może negatywnie oddziaływać na widza.
Współcześnie telewizja posiada szeroką ofertę edukacyjną. Media pełnią ważną rolę w edukacji szkolnej, w realizacji zadań edukacji globalnej, planetarnej, międzykulturowej, w edukacji dla pokoju i demokracji. Zakres odbioru przez dzieci programów telewizyjnych jest bogaty w źródła nowych, nieznanych wcześniej wiadomości dotyczących różnych kręgów tematycznych, wartości społeczno – moralnych, czy inspiracji do działań. Dzięki atrakcyjnej formie przekazu telewizyjnego, która ma charakter mimowolny i okazjonalny, zdobywanie wiedzy jest przyjemnością i kojarzy się dzieciom z relaksem i rozrywką. Jest to wobec tego najlepszy sposób na zainteresowanie dzieci nowymi dziedzinami wiedzy i rozwijanie ciekawości poznawczej, za pomocą programów popularno – naukowych, przyrodniczych, geograficznych i innych.
Należy pamiętać, że aby oddziaływanie mass mediów było pozytywne, niezbędne są działania profilaktyczne, które zmierzają do wyrobienia kompetencji u małych medialnych odbiorców – naszych dzieci.
Opracowała:
Emilia Gajewska

Bilbiografia:

1. D. Lemish, Dzieci i telewizja, perspektywa globalna, Kraków 2008.

2. J. Izdebska, Wprowadzenie. Dziecko i media elektroniczne – aktualność tematu, jego znaczenie pedagogiczne i społeczne (w:) J. Izdebska, T. Sosnowski (red.), Dziecko i media elektroniczne – nowy wymiar dzieciństwa, tom I Telewizja i inne mass media w życiu dziecka – wyzwaniem dla edukacji medialnej, Białystok 2005.

3. J. Gajda, Media audiowizualne – wpływowe środowisko wychowawcze dziecka: zagrożenia, szanse, profilaktyka (w:) J. Izdebska, T. Sosnowski (red.), Dziecko i media elektroniczne – nowy wymiar dzieciństwa, tom I Telewizja i inne mass media w życiu dziecka – wyzwaniem dla edukacji medialnej, Białystok 2005.