Reakcja zobojętniania - konspekt do lekcji

TEMAT: Czerwoni przeciwko niebieskim, czyli kwasy kontra zasady.
I. Cele lekcji:

A) dydaktyczno – wychowawcze:
- wprowadzenie pojęcia sole
- wprowadzenie pojęcia reakcja zobojętniania
- wprowadzenie I sposobu otrzymywania soli
B) operacyjne:
- projektuje doświadczenia ilustrujące przebieg reakcji zobojetniania
- zapisuje równania reakcji zobojętniania
- tłumaczy sens reakcji zobojętniania
- określa odczyn roztworu za pomocą skali pH.

II. Metody pracy:

- słowno- oglądowa
- praktyczna

III. Pomoce naukowe:
- prezentacja multimedialna
- karty pracy
- podręcznik
- rzutnik pisma
- odczynniki: HCl, NaOH, fenoloftaleina, szkło laboratoryjne
IV. Ogniwa lekcji:

1. Organizacja klasy:
- sprawdzenie obecności
- oddanie sprawdzianów
- podanie tematu lekcji i tematu działu
- rozdanie kart pracy

2. Część właściwa lekcji:
*pogadanka na temat soli, ich pochodzenia: podręcznik str. 108
*nawiązanie do nowego tematu przez ponowną analizę ogólnego wzoru kwasów i reguły określania wartościowości reszty kwasowej oraz analizę wzoru ogólnego wodorotlenków( na podstawie prezentacji multimedialnej)
Mm (OH)Im Hn Rn

metal grupa funkcyjna reszta kwasowa
( wodorotlenowa)

*wprowadzenie definicji soli jako związków zbudowanych z metalu i reszty kwasowej oraz wzoru ogólnego soli ( na podstawie prezentacji multimedialnej)

Mmn Rn m

m- wartościowość metalu i ilość reszt kwasowych

n- wartościowość reszty kwasowej i ilość atomów metalu w soli

*D1. Reakcja zasady sodowej w obecności fenoloftaleiny z kwasem solnym Doświadczenie na rzutniku pisma: punkt 1
*zwrócenie uwagi na fakt, że zmiana zabarwienia wskaźnika świadczy o zmianie odczynu: prawidłowo sformułowany wniosek z doswiadczenia 1.
*wprowadzenie pojęcia reakcji zobojętniania: punkt 2
*reakcja zobojętniania jako sposób otrzymywania soli: punkt 3
*ćwiczenia w pisaniu reakcji zobojętniania: punkt 4 i 5
*podsumowanie lekcji : Dlaczego reakcje kwasów z zasadami nazywamy reakcjami zobojętniania: punkt 6
*Zadanie zadania domowego.

1. Uzupełnij równania reakcji i uzgodnij współczynniki:

Cu(OH)2 + ................. → CuSO4 + ...................

NaOH + H3PO4 → ............... + .....................

2.Ktoś zniszczył etykietki na trzech naczyniach zawierających trzy różne substancje- kwas, zasadę i oranż metylowy.

Czy potrafisz naprawić błąd i na podstawie poniższych informacji podpisać naczynia?

A) Po zmieszaniu zawartości pierwszego naczynia z zawartością drugiego naczynia powstaje czerwone zabarwienie
B) Zmieszanie zawartości naczynia pierwszego z trzecim daje w roztworze jony metalu i jony reszty kwasowej

1. ........................................
2. ........................................
3. ........................................

KARTA PRACY: Czerwoni przeciwko niebieskim, czyli kwasy kontra zasady.

1.
D1
Opis: Doświadczenie na rzutniku pisma. Do naczynia z wodą dodajemy fenoloftaleinę, wsypujemy granulki NaOH i kroplami roztwór HCl

Obserwacja: Roztwór NaOH barwi fenoloftaleinę na kolor ................................. .Po dodaniu
........................................ następuje ..................................... roztworu. Po odparowaniu powstaje ........................ osad.

Wniosek: W wyniku reakcji .......................... z ..................................... powstaje sól.

NaOH + HCl → NaCl + H2O
chlorek sodu

wymiana

2. Reakcje kwasów z zasadami nazywamy reakcjami............................. . Produkt powstający w wyniku reakcji to .............. , która nie ma cech ani kwasu ani .................... .

Mmn Rn m
m- wartościowość metalu i ilość reszt kwasowych

n-........................................

3.Reakcja kwasu z zasada jest jedną z metod otrzymywania soli. Uzupełnij schemat:

ZASADA + KWAS → .......................... + ...........................

Mm (OH)Im + Hn Rn → Mmn Rn m+ H2O

4. Dokończ reakcje:

2NaOH + H2S → Na2S + 2 H2O

Fe(OH)2 + HNO3 → ............ + .................

Fe(OH)3 + HNO3 → ............ + .................

KOH + H2SO3 → ............ + .................

Ca(OH)2 + H3PO4 → ............ + .................

5. Na podstawie wzoru z tabeli napisz w postaci równań reakcji jakie kwasy i jakie zasady muszą wziąć udział w reakcji , aby otrzymać AlCl3 i CaCO3

Na2 CO3

2 NaOH H2CO3

Na – metal pochodzący z wodorotlenku sodu
CO3- reszta kwasowa kwasu węglowego

2 NaOH + H2CO3 → Na2 CO3 + 2 H2O

........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
........................................
6. Nazwa reakcja zobojętniania pochodzi od tego, że w trakcie reakcji zmienia się ........................................ .
Zadanie domowe:
1.Uzupełnij równania reakcji i uzgodnij współczynniki:

Cu(OH)2 + ................. → CuSO4 + ...................

NaOH + H3PO4 → ............... + .....................

2.Ktoś zniszczył etykietki na trzech naczyniach zawierających trzy różne substancje- kwas, zasadę i oranż metylowy.

Czy potrafisz naprawić błąd i na podstawie poniższych informacji podpisać naczynia?

C) Po zmieszaniu zawartości pierwszego naczynia z zawartością drugiego naczynia powstaje czerwone zabarwienie
D) Zmieszanie zawartości naczynia pierwszego z trzecim daje w roztworze jony metalu i jony reszty kwasowej

1. ........................................
2. ........................................
3. ........................................