SCENARIUSZ ZAJĘĆ
z wykorzystaniem programu „Twórczo odkrywam świat” w edukacji  wczesnoszkolnej
Ośrodek tematyczny: Sprawiamy radość innym – klasa III;
Temat zajęć: Wesele Kopciuszka
Cele ogólne:
• Stwarzanie warunków do rozwijania wrażliwości, estetyki, wyobraźni, ekspresji plastycznej, muzycznej, ruchowej;
• Doskonalenie planowania, poszukiwania, rozwiązywania problemów;
Cele szczegółowe:
• Rozumienie problemów innych osób;
• Gromadzenie, analizowanie, porządkowanie informacji;
• Świadomość celu działania;
• Wzbogacenie słownika dziecka;
• Wspomaganie uwagi, koncentracji i wypowiedzi;
Metody pracy:
• Twórczego rozwiązywania problemów;
• Tworzenia i definiowania pojęć;
• Integracyjne;
• Pracy we współpracy;
• Ewaluacyjne;
oraz: techniki freinetowskie, solmizacja względna w nauczaniu muzyki, ćwiczenia z „Gimnastyki Mózgu” P. E. Dennisona 
(Kinezjologia Edukacyjna), teoria inteligencji wielorakich H. Gardnera;
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa, grupowa; 
Środki dydaktyczne: ilustracje do baśni Ch. Perrault „Kopciuszek”; CD – „Tańce w kręgu”; CD – „Muzyka i ruch dla każdego”- KLANZA; CD- „Kinezjologiczne nutki”; CD – Humoreska op. 101 nr 7 – A Dworak; CD – L. Delibes „Pizzicato” /Gry i zabawy muzyczne w edukacji wczesnoszkolnej/; Napisy – nazwy zawodów; Mandale; „Leniwe ósemki”; flet prosty sopran C; Ćwiczenia; pomoc ewaluacyjna „Kosz i walizeczka” ;
PLAN ZAJĘĆ
ETAP I – INSPIRACJA
Obszar twórczości: Wartości autokorekcyjne – moja samoocena;
 Wartości etyczne – integracja i współpraca;
 Obszar edukacji: muzyczna, polonistyczna,
 Rodzaj aktywności: mówienie, tworzenie, śpiew, improwizowanie;
 Formy pracy: zbiorowa, grupowa;
 Strategia: czujności
I. Chwila z muzyką:
• Dzieci ustawione w kręgu; Ruchowo i mimicznie obrazują nastrój utworu muzycznego /J.Haydn „Serenada”/;
• Telefon muzyczny – so – mi – la - re z fonogestyką /w kole/;
II. Powitanie przez nauczyciela wszystkich, którzy: 
• Potrafią narysować wielkie serce; 
• Nie boją się trudnych zadań,
• Lubią pomagać innym;
• Zaśpiewają piosenkę „W naszym zamku”;
III. Ćwiczenia : koordynacja, artykulacja:
• Powiedz sześć / N, unosi kartonik z cyfrą 6 / i podaj koledze cześć;
• Powiedz pięć /5/ i łokciami stuknij się;
• Powiedz trzy /3/ i ręce złóż na krzyż; itp.;
IV. ĆWICZENIA TWÓRCZE:
1. ZABAWY SŁOWEM:
• Gwiazda skojarzeniowa do pojęcia „;pomagam”;
• Łańcuch skojarzeń do pojęcia „praca”;
• Tworzenie rymów – nauczyciel podaje wyraz, do którego uczniowie tworzą rymy, np. Kopciuszek - fartuszek; krawcowa – mowa; przyjęcie – zaklęcie; wróżka – dróżka; woźnica – spódnica; itp.
2. ZABAWY OBRAZEM:
• Graficzne prezentacje – uczniowie za pomocą symboli graficznych przedstawiają pojęcia: pomagać,cieszyć się, oczekiwać, przyjaźń, niespodzianka, itp. wyrażone w formie słownej;
• Zaczarowana szara kartka – uczniowie zamalowują miękkim ołówkiem powierzchnię kartki. 
 Słuchając utworu muzycznego pocierają wybrane powierzchnie i „wyczarowują” obrazy inspirowane muzyką;
• Dopełnianie form - uczniowie otrzymują kolorowe kartki z niepełnym obrazem jakiegoś przedmiotu. Następnie dorysowują lub doklejają według własnego pomysłu różne elementy w dowolnym układzie. Podają skojarzenia i nadają im tytuł;
ETAP II – OTWIERANIE UMYSŁU – dostrzeganie i nazywanie problemów;
Obszar twórczości: Myślenie krytyczne;
 Wartości etyczne – dostrzegam problemy;
 Obszar edukacji: polonistyczna, społeczna;
 Rodzaj aktywności: słuchanie, analizowanie, tworzenie;
 Formy pracy: zbiorowa; grupowa;
 Strategia: jasno określonego celu; ukierunkowanej emocji;
Uczniowie znają treść baśni Ch. Perraulta „Kopciuszek”; 
I. Wymieniają postacie główne i drugorzędne, dokonują ich oceny;
II. Myślę pytajnie:
 Praca uczniów w dwóch grupach; Ustne argumentacje:
• Zalety Kopciuszka /wrażliwa, troskliwa, pracowita, opiekuńcza, szczera, posłuszna .../;
• Wady Kopciuszka /zbyt ufna, nieśmiała, nieostrożna, zagubiona, trochę lekkomyślna.../;
III. Nauczyciel informuje dzieci, że Kopciuszek ma pewne problemy i zwrócił się w liście do nich o pomoc. Głośne odczytanie listu /zał.1/;
IV. Kłopoty Kopciuszka :
• Analiza i podkreślenie w tekście czynności do wykonania;
• „Giełda pomysłów” /poprosić innych, próbować, zrezygnować, zwrócić się do specjalistów itp. .../;
• spośród przypiętych na tablicy nazw zawodów /dawnych i współczesnych/ pomocnych w rozwiązaniu problemu: / kucharz, piekarz, cukiernik, kelner, krawiec, hafciarka, szewc, fryzjer, dekorator wnętrz, woźnica, koniuszy, kołodziej, wodzirej, meteorolog, projektant .../;
V. Konsekwencje: 
 Dzieci podają prawdopodobne konsekwencje sytuacji typu: 
• „Co by było, gdyby...” 
- Nie wynaleziono koła?
- Nikt nie lubił słodyczy?
- Nie było szewca?
- Nie znano nożyczek?
• „Chińska encyklopedia” – dz. dokonują podziału zawodów według nieoczekiwanych kryteriów, np.
- zaliczane do grupy wesołych;
- zaliczane do grupy kolorowych; - zaliczane do grupy chodzącej z głową w chmurach itp.;
VI. Identyfikacja;
• Szyldy / do nazwy zawodu dobierają odpowiednie rysunki, np. szewc – but; krawiec – igła; kołodziej – koło, itd.; /zał.2/;
• „Kto tam pracuje?” - improwizacja ruchowo – mimiczna zajęcia z wylosowanej karteczki z nazwą zawodu; 
VI. Współzależność i współpraca:
• Recytacja przez N. wiersza J. Tuwima „Wszyscy dla wszystkich”;
• Wypowiedzi dz. o konieczności współpracowania i szacunku dla innych;
• „Łańcuch zawodów”- łączenie zawodu związanego z poprzednim i tworzenie grup;
• Klasyfikowanie do podanego schematu: /zał.3/;
 STRÓJ - PRZYJĘCIE / MENU - OBSŁUGA
ETAP III – ROZWIĄZANIA / KREACJA
Obszar twórczości: Wartości etyczne – twórczo zmieniam otoczenie;
 Obszar edukacji: społeczna, plastyczna, muzyczna, polonistyczna, 
 przyrodnicza, matematyczna;
 Rodzaj aktywności: wypowiada się, organizuje, tworzy, rysuje, śpiewa, improwizuje;
 Formy pracy: indywidualna, zbiorowa, grupowa;
 Strategia: ukierunkowanej emocji;
I. Sytuacja problemowa: 
 1. Rozwój inteligencji interpersonalnej - „Argumentacyjny 
 kiermasz”: „Pomogę Kopciuszkowi, bo...” 
2. Problem realizacyjny – organizacja pomocy; 
 Podział uczniów na grupy /Inteligencje wielorakie H.Gardnera – wachlarz możliwości /:
Zadania rozwijające inteligencje:
 - wizualno – przestrzenna - grupa I STRÓJ /projekt mandali ozdabiających suknię, welon oraz serwety /zał.4/;
 - matematyczno – logiczna - grupa II MENU /propozycja zestawu dań /zał.5/; 
 - językowa i przyrodnicza - grupa III OBSŁUGA /opracowanie prognozy pogody /zał.6/;
 - muzyczna - grupa IV OBSŁUGA /oprawa muzyczna na przyjęciu/zał.7/
• Wizytówki – wszyscy uczniowie losują numerki i wpisują swój w dekoracyjną „leniwą ósemkę” /zał.8/;
II. Prezentacja grup:
 1. „Zaczarowane koło” - wystawa mandali;
 2. „Karuzela smaków”- menu;
 3. „Do odważnych świat należy!”- prognoza pogody na dany dzień;
 4. „Zawrót głowy” – propozycja tańców, pląsów, piosenek, zabaw dziecięcych i innych rozrywek;
III. Twórcza wizualizacja kierowana wyobraźnią dzieci;
Uczniowie siedzą w kręgu wybierając dogodną pozycję Dennisona; w tle muzyka dworska; Nauczyciel wprowadza dz. w klimat przyjęcia; uczniowie opowiadają o swoich wyobrażeniach;
IV. Próba generalna ;
A.
 • Uczniowie dobrani w pary zgodnie z numerkami na wizytówkach /ch. – dz./, dokonują prezentacji, np. Pan sześć z panią szóstką; Pani ósemka z panem osiem, itd.; kłaniają się „luźne skłony’; /w tle muzyka/;
 • Wspólny taniec do piosenki „Stań ze mną w koło”;
 • Kilkoro dzieci gra na flecie „Sto lat”, pozostali śpiewają z fonogestyką; 
B. Nauczyciel przejmuje rolę wodzireja;
 • „Pary parzyste na lewą stronę, przodem do okna, tyłem do drzwi! A nieparzyste pod ścianą stają i parzystym brawo biją!”
 • „Nieparzyste tworzą koło. Parzyste zaś trójkąt wielki.”
 • „Z koła i trójkąta wychodzą panie, bo w prostokącie pokażą taniec!”
C. „Z reporterskich zapisków...”
1. Do klasy zawitał niespodziewany gość – reporter / fotograf. 
 Obecny na przyjęciu u Kopciuszka i Księcia, przyniósł najnowsze wieści. Opowiada i odczytuje prośbę państwa młodych.
 „Gdy już zabawa od dawna trwała, do pałacu gromada gości dostać się chciała.
 Któż to taki?! Co się dzieje?! I dlaczego późno tak?
 W końcu po naradzie otworzono bramy
 i wtedy wtoczył się do salonu tłum mocno pomieszany,
 i bardzo zdenerwowany!!!
 Nikt nie mógł odszukać partnera swojego!
 A wszystkiemu winne przeszkody na drodze do pałacu pana młodego!
 Odjemna szuka partnera.
 Składniki wymieszane z czynnikami.
 Różnica z sumą się użera !
 Iloczyn tłumaczy, że nic nie ma wspólnego z odjemnikami !
 Jedynie dzielna i dzielnik z ilorazem.
 Aby zabawa dalej trwała,
 para młodych o pomoc woła:
 „Pół królestwa oddamy, jeśli znajdzie się śmiałek
 gotowy ustawić poprawnie ten tłum pomieszany !!!
 I wręczy im znaki – dla poznaki !” + - x : 
odjemna ..................... = ..........................
 .............................. ......................... = suma
 czynnik .................. = iloczyn
 ......................... dzielnik = ..........................
2.Samoocena:
 Uczniowie wykonują zadanie, sprawdzając poprawność z fiszką 
 autokorektywną /zał.9/;
 Oddają pracę reporterowi i zasiadają w kręgu; 
PODSUMOWANIE:
 1.Rada nauczyciela:
 „Czytaj, pisz, obserwuj i przeżywaj!
 Pomagaj innym!
 Śpiewaj i tańcz!
 Uwielbiaj zajęcia z plastyką.
 Ale nie zapominaj o przyjaźni z ... matematyką!”
2. „Kosz i walizeczka” :
 Uczniowie wybierają spośród zgromadzonych na tablicy wyrazów te, które pomogły im podjąć decyzję o pomocy Kopciuszkowi i określają emocje towarzyszące w trakcie zajęć. Pakują je do „walizeczki”. 
 Pozostałe wyrazy umieszczają w „koszu”;
radość, smutek, złość, obojętność, troska, zabawa, śmiech, niechęć, znudzenie, obawa, duma, zadowolenie, przyjemność, życzliwość, strach, bezradność /zał. 10/;
3. Piosenka pożegnalna;
KOMPETENCJE UCZNIA:
 • Analityczne – zna sposoby formułowania i różne rodzaje pytań;
 - zna swoje mocne i słabe strony;
 - wzbogaca słownictwo; 
 - rozwija zainteresowania;
 • Praktyczne - analizuje i uwrażliwia się na problemy i innych;
 - skutecznie wypowiada się i słucha; 
 - tworzy w różnych dziedzinach artystycznych;
 - współpracuje z innymi w działaniu;
 - tworzy hierarchie informacji;
 • Kreatywne - problematyzuje własną wiedzę;
 - rozumie dobro innych;
 - pobudza wyobraźnię; 
 - wykorzystuje skojarzenia, symbole w poznawaniu i rozumieniu otoczenia; 
 Wykorzystano:
TECHNIKI TWÓRCZEGO MYŚLENIA:
 1. Zabawy słowem:
 • Gwiazda skojarzeniowa do pojęcia;
 • Łańcuch skojarzeń;
 • Tworzenie rymów;
 • Chińska encyklopedia;
 2. Zabawy obrazem:
 • Graficzne prezentacje;
 • Zaczarowana szara kartka;
 • Dopełnianie form
TECHNIKI TWÓRCZEGO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW:
 • Giełda pomysłów;
 • Kiermasz ofert;
 ĆWICZENIA KINEZJOLOGICZNE :
 • Luźne skłony;
 • Kinezjologiczne nuty;
 • Pozycja Dennisona;
 • Leniwa ósemka; 
oraz TECHNIKI FREINETOWSKIE – swobodna twórczość artystyczna, fiszka autokorektywna;
WNIOSKI 
 Wybrany temat nie jest obcy dziecku, które przebywając z rówieśnikami, dorosłymi w środowisku, bliskimi w rodzinie często styka się ze zjawiskiem pomocy drugiemu człowiekowi. 
 Uwrażliwienie dziecka i bezinteresowność są najtrudniejszymi elementami procesu wychowawczego, ale niezwykle ważne w prawidłowym rozwoju jego osobowości kształtującej charakter. 
 Temat oparty na baśniowych treściach nabrał lekkości, łatwości zrozumienia sensu, lecz nie lekceważenia. W trakcie zajęć zauważało się dużo spontaniczności, otwartości i szczerości w działaniu. Nie zabrakło również myślenia poważnego i konsekwentnego. Wyobraźnia dziecięca bywa zaskakująca, a pomysły często są nietypowe i bardzo oryginalne.
 Muzyka w czasie zajęć pobudzała emocje i uczucia dzieci, wspierając ich rozwój i rozumienie otaczającej rzeczywistości. 
 Do realizacji tematu wykorzystałam techniki twórczego myślenia, rozwiązywania problemów, strategie programu „Twórczo odkrywam świat” oraz wybrane ćwiczenia Dennisona, techniki freinetowskie. 
 Wykorzystałam teorię H. Gardnera uwzględniającą profil inteligencji / wachlarz możliwości/.
 Treści zajęć zostały zintegrowane z edukacją społeczną, polonistyczną, przyrodniczą, matematyczną, artystyczną. 
 Wykorzystałam obszary twórczości związanej z kreacją „Ja” oraz w dziedzinie dobra publicznego i społecznego. Zadania uczniów realizowane w trzech etapach poznawania i tworzenia (Inspiracja; 
 Otwieranie umysłu – dostrzeganie i nazywanie problemu; 
 Rozwiązania/Kreacja) zawierały różne rodzaje aktywności: mówienie, słuchanie, tworzenie, organizowanie, śpiewanie, tańczenie, gra na flecie, improwizowanie, wpłynęły na rozwój ich kompetencji.
Załącznik 1
 Drogie dzieci!
 Książę poprosił mnie o rękę i zaślubin zbliża się czas.
 Lecz ja przeżywam wielkie męki i o pomoc proszę Was!
 Moje zadanie – przyjęcie przygotować,
 a nie umiem smażyć, piec, gotować, szyć, ani haftować!
 Muszę buty obstalować, upiąć welon, wymodelować włosy,
 przystroić stół ... 
 O nie!!!
 A skąd wezmę konie?
 I do karety zapasy kół?
 Kto powoził będzie?!
 Czy przyjęcie w pałacu, a może w ogrodzie?
 Ale ja nic nie wiem o nadchodzącej pogodzie!
 Gości trzeba rozweselać, bawić i umilać im czas ...
 Nie podołam! O pomoc błagam Was!!!
Załącznik 2
 Do nazwy zawodu dobierz lub dorysuj odpowiednie rysunki związane z 
 wykonywaną pracą:
 kucharz, piekarz, cukiernik, kelner, krawiec, hafciarka, szewc, 
 fryzjer, dekorator wnętrz, woźnica, koniuszy, kołodziej, wodzirej, 
 meteorolog; 
 Załącznik 3
 Umieść podane zawody tak, aby praca tych ludzi była pomocna w 
 przygotowaniu przyjęcia:
 kucharz, piekarz, cukiernik, kelner, krawiec, 
 hafciarka, szewc, fryzjer, dekorator wnętrz, woźnica, 
 koniuszy, kołodziej, wodzirej, meteorolog;
STRÓJ - PRZYJĘCIE / MENU - OBSŁUGA
Załącznik 4
 ZACZAROWANE KOŁO – mandale (prace dzieci)
Załącznik 5
 Oblicz, uporządkuj wyniki rosnąco, a następnie rozdziel potrawy 
 tak, aby powstał zestaw obiadowy / danie główne, sałatki, deser/
KARUZELA SMAKÓW
 • Pierożki z życzeniami-o 5 mniej niż kotlecików z marzeń/........./
 • Ciastka z dobrych ocen z zadowoloną polewą - iloczyn liczb 2 i 2 
 ............/
 • Radosna marchewka z jabłkiem -/najmniejsza liczba dwucyfrowa 
 ........./
 • Kotleciki z marzeń -/ 3 x 9 = ...../
 • Pulpety z uśmiechów -3 razy więcej niż cebulkowej z łezką-/..../ 
 • Cebulkowa z łezką-2 razy mniej niż radosnej marchewki z jabłkiem 
 / .............../
Załącznik 6
 Ułóż i zaprezentuj prognozę pogody na najbliższy czas. Wykorzystaj 
 rysunki i oznaczenia na mapie;
Załącznik 7
 Przygotuj oprawę muzyczną: Ułóż listę zabaw, piosenek, śpiewanek; zaprezentuj je;
 ZAWRÓT GŁOWY
Zaproponowane przez dzieci zabawy ruchowe: 
 Jawor;Jestem muzykantem konszabelantem; Ojciec Wirgiliusz; 
 Stary Niedźwiedź; Tańczymy labado; Grozik; Nitka; 
 Nie chcę Cię znać; Mam chusteczkę haftowaną; Był sobie Król; 
Zaproponowane przez dzieci piosenki:
 Zielony mosteczek; Jabłoneczka;Tam nad Wisły doliną; 
 Maki i powoje; Uciekła mi przepióreczka; Krajka;
Załącznik 8
 Przygotuj dekoracyjną wizytówkę wpisując wylosowany numer w 
 „leniwą ósemkę 
Załącznik 9
 Uzupełnij brakujące miejsca znakami i pojęciami matematycznymi;
odjemna ..................... = ..........................
 .............................. ......................... = suma
 czynnik .................. = iloczyn
 ......................... dzielnik = .......................... 
Załącznik 10
 Spośród zgromadzonych wyrazów wybierz te, które pomogły Ci podjąć decyzję o pomocy Kopciuszkowi i określają emocje towarzyszące w trakcie zajęć.Zapakuj je do „walizeczki”. Pozostałe wyrazy wrzuć 
do „kosza”: radość, smutek, złość, obojętność, troska, zabawa, śmiech, niechęć, znudzenie, obawa, duma, zadowolenie, przyjemność, życzliwość, strach, bezradność;
