Rola nauczyciela jako wychowawcy i opiekuna

Im bardziej wychowawcy klasowi korzystać będą z szansy stania się rzeczywistymi autorytetami, doradcami, mistrzami,i przewodnikami dla uczniów, tym większe stworzą uczniom możliwości ich pełnego rozwoju. W wychowaniu trzeba być blisko życia. Wychowanie jest rodzajem sztuki, w której tak ważną rolę odgrywa wyczucie potrzeb chwili, okoliczności, miejsca i czasu. Trzeba w tej dziedzinie korzystać ze stale rosnącej literatury.

Opieka jest działalnością ludzką występujących w różnych postaciach szkolnych. Działalności opiekuńcze skupia się zawsze na zaspokojeniu tych potrzeb jednostek lub grup, których one nie są w stanie zaspokoić i regulować przejściowo lub trwale, częściowo lub całkowicie. W każdej z postaci opieki międzyludzkiej: rodzinnej, indywidualnej i społecznej można wyróżnić działanie ściśle opiekuńcze oraz związane z osiąganiem innych celów, niż opiekuńcze. W poszczególnych okresach rozwoju jednostki ludzkiej opieka i związane z nią czynności skupiają się na różnych sprawach życiowych, odmienne są różne formy i sposoby jej sprawowania. Opieka ściśle wiąże się z wychowaniem, która odbywa się na gruncie tej opieki i poprzez nią.

Pozytywne postawy opiekuńcze to: akceptacja każdego wychowanka, takiego, jakim jest, życzliwość wobec podopiecznego, liczenie się z jego osobowością i indywidualnością, kierowanie się rzeczywistym interesem podopiecznego. Szkoła jest drugim po domu rodzinnych środowiskiem wychowawczym, które ma zapewnić prawidłową opiekę i wychowanie.

Na wychowawcy klasy jako organizatora wszelkich poczynań opiekuńczo-wychowawczych spoczywa zadanie tworzenia mikrosystemu wychowawczego w klasie oraz rozwijanie różnorodnych form współpracy z rodzicami i innymi nauczycielami.

Podstawowymi zadaniami organizacyjnymi wychowawcy względem uczniów są: poznanie zespołu swej klasy i każdego ucznia oraz jego środowiska rodzinnego, zaktywizowanie wszystkich uczniów w życiu klasy i szkoły, opracowanie planu i imprez klasowych i wycieczek, systematyczna kontrola frekwencji, analiza postępów w nauce. Spośród nich na plan pierwszy wysuwa się obowiązek poznania zespołu klasy poszczególnych uczniów. Podstawa dobrze zorganizowanego procesu opieki jest wnikliwa znajomość ucznia, jego potrzeb i możliwości, zainteresowań, uzdolnień a także warunków środowiskowych, w jakich żyję i wychowuję się. Systematyczne gromadzenie danych o wychowaniu poprzez obserwację, ankietę, wywiad, rozmowę z nim samym, rozmowę z nauczycielem i rodzicami umożliwia wykrycie przyczyn jego aktualnego zachowania i planowego zorganizowania procesu wychowawczego i opieki. Koordynacja całego procesu dydaktycznego i opiekuńczo- wychowawczego w klasie uwarunkowana jest w dużej mierze od postaw w stosunku i do podopiecznych wychowawcy klasy, który troszczy się o odpowiednią atmosferę wśród nich, dąży do tego, aby klasa szkolna była miejscem wypełnionym ciepłem, zrozumieniem i poczuciem bezpieczeństwa.