Realizacja wniosków z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych - raport z badania ewaluacji wewnętrznej

Raport z badania ewaluacji wewnętrznej
„ Realizacja wniosków z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych”
1. Charakterystyka działania.
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez zespół ewaluacyjny w składzie..........................
Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje obszar: „Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej oraz opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły”, a dotyczy wymagania „Szkoła, organizując procesy edukacyjne uwzględnia realizację wniosków z analizy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych”.
2. Cel ewaluacji.
Celem badania było stwierdzenie, czy w szkole analizuje się wyniki egzaminu gimnazjalnego oraz wyniki innych badań zewnętrznych i wewnętrznych; czy analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których nauczyciele planują i podejmują działania oraz czy działania prowadzone przez szkołę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzeb – modyfikowane.
3. Pytania kluczowe:
W ramach prowadzonych badań szukano odpowiedzi na następujące pytania kluczowe:
1. Czy w szkole przeprowadza się analizy wyników sprawdzianu oraz badań zewnętrznych i wewnętrznych?
2. Jak często szkoła analizuje wyniki ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej?
3. Kto zajmuje się analizą wyników?
4. Kto i w jaki sposób formułuje wnioski i rekomendacje do planowania i podejmowania działań?
5. W jaki sposób i komu przekazywane są wyniki oraz wnioski z analizy sprawdzianu i badań?
6. W jaki sposób nauczyciele wykorzystują te wnioski i zalecenia do planowania i podejmowania działań?
7. Jak często modyfikowane są te działania? W jakim zakresie?
8. Dostępność wyników egzaminów dla nauczycieli, uczniów i rodziców.
4. Narzędzia i metody, grupa badawcza:
Badanie było realizowane w ........................ i obejmowało analizę dokumentacji szkolnej (pisemnych analiz wyników sprawdzianów i egzaminu przeprowadzanych w szkole, protokołów rad pedagogicznych, dzienników lekcyjnych, protokoły zebrań z rodzicami), wywiad z Dyrektorem szkoły oraz badania wśród nauczycieli (24 osoby), uczniów klas III (62 osoby) oraz ich rodziców (60 osób) – w formie ankiety.
Prezentacja wyników badań
1. Analiza ankiety skierowanej do nauczycieli.
Ankieta zawierała 15 pytań.
Ad.1. Na pytanie czy w szkole prowadzona jest szczegółowa analiza wyników egzaminów gimnazjalnych oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych 100% respondentów dało odpowiedź pozytywną.
Ad.2. Na pytanie kto przygotowuje i w jakiej formie przedstawia wnioski z analiz: 17 osób odpowiedziało, że są opracowywane w zespołach przedmiotowych, jak również przygotowywane są jako pisemne sprawozdania przez nauczycieli – wskazały tak 22 osoby.
Ad.3. Jak często to się odbywa: 23 osoby odpowiedziały, że po każdym egzaminie gimnazjalnym orz innym badaniu zewnętrznym i wewnętrznym, 6 osób zapoznaje się zawsze na początku nowego roku szkolnego a 9 na cyklicznych spotkaniach zespołów przedmiotowych.
Ad.4. 24 osoby zapoznają się z tymi analizami dzięki obecności na posiedzeniach rady pedagogicznej, dodatkowo 7 osób z lektury protokołów, 3 z zestawienia priorytetów przekazanych każdemu nauczycielowi przedmiotu oraz 15 osób z prezentacji analiz na posiedzeniach zespołów przedmiotowych.
Ad.5. Na pytanie: Jakie dane Państwo otrzymujecie – 100% ankietowanych odpowiedziało, że porównanie wyników szkoły z wynikami w skali powiatu, województwa i kraju, 13 osób otrzymało wartość średniej arytmetycznej i wskaźników statystycznych, 17 osób łatwość standardów dla poszczególnych zadań i klas a 6 osób rozwiązywalność poszczególnych zadań w kontekście podstawy programowej.
Ad.6.19 osób zdecydowanie tak wdraża wnioski z analizy egzaminów gimnazjalnych oraz innych egzaminów zewnętrznych i wewnętrznych, 4 osoby odpowiedziały raczej tak a jedna, że jej nie dotyczy .
Ad.7. Na pytanie : W jaki sposób wdrażają Państwo wnioski z tych analiz- 21 osób dostosowuje formy i metody pracy do wymagań egzaminacyjnych, 15 przeprowadza próbne testy lub inne sprawdziany wewnętrzne, 14 osób poprzez wprowadzanie zmian w kształconych umiejętnościach, a 9 wprowadza zmiany w zakresie realizowanego materiału.
Ad.8. 15 osób zdecydowanie omawia z uczniami wyniki egzaminów, a 9 osób odpowiedziało, że raczej tak.
Ad.9. Na pytanie: Czy Państwa zdaniem wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia : 14 osób odpowiedziało raczej tak, 8 osób zdecydowanie tak, 1 osoba raczej nie oraz jedna osoba nie podała żadnej odpowiedzi.
Po dokonaniu szczegółowej analizy ankiety można wyciągnąć następujące wnioski:
1. W szkole prowadzona jest szczegółowa analiza wyników egzaminów gimnazjalnych oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych.
2. Wnioski z analiz przygotowywane są przez nauczycieli w zespołach przedmiotowych, głównie w formie pisemnych sprawozdań.
3. Prawie wszyscy uważają, że analizy te przygotowywane są po każdym egzaminie gimnazjalnym oraz innym badaniu zewnętrznym i wewnętrznym.
4. Wszyscy badani nauczyciele wskazują, że zapoznają się z tymi analizami dzięki obecności na posiedzeniach rad pedagogicznych oraz ponad połowa dodatkowo jeszcze na posiedzeniach zespołów przedmiotowych.
5. Główne dane zawarte w tych analizach to porównanie wyników szkoły z wynikami w skali powiatu, województwa i kraju oraz określenie łatwości standardów dla poszczególnych zadań i klas. Połowa badanych potwierdza, że poznaje dzięki nim wartość średniej arytmetycznej oraz wskaźników statystycznych.
6. Zdecydowana większość badanych nauczycieli wdraża wnioski z tych analiz.

2. Analiza ankiety skierowanej do uczniów.
Ankieta, o wypełnienie której zostali poproszeni uczniowie składała się z 6 pytań.
Ad. 1 Udzielając odpowiedzi na pierwsze pytanie, czy uczniowie znają znają wyniki egzaminów zewnętrznych i wewnętrznych przeprowadzanych w szkole i wnioski z ich analizy, 11 osób odpowiedziało, że „zdecydowanie tak”, 36 osób, że „raczej tak”, 12 osób stwierdziło, że „raczej nie”, natomiast 3 osoby, że „zdecydowanie nie”.
Ad. 2 Na kolejne pytanie dotyczące sposobów, w jaki uczniowie pozyskali te informacje (można tutaj było wybrać więcej, niż jedną odpowiedź), 30 uczniów przyznało, że na lekcjach poświęconych omówieniu wyników egzaminów próbnych, 21 stwierdziło,iż nauczyciele omawiają to zagadnienie na początku roku szkolnego, 12 osób odpowiedziało, że odbywa się to w trakcie pogadanek poświęconych przygotowaniu do egzaminów zewnętrznych a 2 uczniów wskazało prezentację przez nauczyciela przyjętych na dany rok szkolny priorytetów jako źródło informacji.
Ad. 3 Z odpowiedzi na pytanie 3 – czy uczniowie wiedzą, nad jakimi umiejętnościami jeszcze popracować, 35 uznało, że „raczej tak”, 16 – „zdecydowanie tak”, 7 – „raczej nie” i 1 uczeń – „zdecydowanie nie”. 3 osoby nie udzieliły odpowiedzi na to pytanie.
Ad. 4 Na pytanie, czy nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzonych w szkole próbnych egzaminów oraz testów wewnętrzszkolnych, zdecydowana większość udzieliła odpowiedzi „raczej tak”, 19 uczniów stwierdziło, że „zdecydowanie tak”, 7 uczniów – „raczej nie”, 1 uczeń – „zdecydowanie nie”.
Ad. 5 Odpowiadając na kolejne pytanie – czy wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia, 22 uczniów przyznało, że „raczej tak”, 18 uczniów stwierdziło, iż „trudno powiedzieć”, 8 uznało, że „raczej nie”, 7 – „zdecydowanie tak”, 4 – „zdecydowanie nie”, 3 odpowiedziało „nie wiem”.
Ad. 6 Ostatnie pytanie skierowane do uczniów dotyczyło zadań podejmowanych przez nauczycieli w celu poprawy wyników egzaminu gimnazjalnego oraz sprawdzianów przeprowadzanych w szkole. Uczniowie zostali poproszeni o zaznaczenie wybranego wariantu w tabeli. 20 uczniów stwierdziło, że „bardzo często” nauczyciele kładą nacisk na ćwiczenie na lekcjach tych zagadnień, które sprawiły najwięcej problemów, 35 uczniów uznało, że dzieje się tak „czasami”, a 7 uczniów, że „bardzo rzadko”.
Za opcją, że nauczyciele zadają „bardzo często” odpowiednio opracowane prace domowe opowiedziało się 16 uczniów, 29 uczniów uznało, że nauczyciele zadają je „czasami”, 16 uczniów, że „bardzo rzadko” 1 uczeń, że „nigdy”.
30 uczniów stwierdziło, że nauczyciele w celu poprawy wyników „czasami” przeprowadzają kartkówki i sprawdziany wiedzy z określonego we wnioskach z analiz zakresu materiału, 22 uczniów określiło, że dzieje się to „bardzo często”, 9 uczniow, że „bardzo rzadko”, 1 uczeń stwierdził, że nauczyciele „nigdy” nie przeprowadzają takich sprawdzianów.
Podobnych odpowiedzi uczniowie udzielili w odniesieniu do przeprowadzanych w szkole testów próbnych.
24 uczniów zadeklarowało, że nauczyciele „czasami” zachęcają uczniów do samodzielnej pracy, 12 uczniów, że robią to „bardzo często”, jednak 18 uczniów uznało, że spotykali się z taką formą pomocy „bardzo rzadko” a 8 uznało, że „nigdy”.
Podobne zdanie uczniowie mają w odniesieniu do indywidualnych konsultacji poświeconych omówieniu poprawności wykonywanych zadań – 5 osób przyznało, że takie konsultacje odbywają się „bardzo często”, 27 osób, że „czasami”, natomiast 21 uznało, że „bardzo rzadko” biorą udział w takich konsultacjach a 9 osób, że w ogóle.
Ostatnią wymienioną formą pomocy bylo prowdzenie przez nauczycieli dodatkowych zajęć wyrównujących braki. Zdecydowana większość uczniów – 50 potwierdziła, że nauczyciele „bardzo często” (17) bądź przynajmniej „czasami” (33) pomagają im w ten sposób. Pozostali uczniowie uznali, że dzieje się tak „bardzo rzadko” (9) bądź „nigdy” (3).

Po dokonaniu szczegółowej analizy można wyciągnąć następujące wnioski:
1. Uczniowie w zdecydowanej większości (76%) znają wyniki egzaminów i sprawdzianów przeprowadzanych w szkole a informacje o tych wynikach uzyskują przede wszystkim od nauczycieli, na lekcjach poświęconych omówieniu tych wyników na początku lub w trakcie trwania roku szkolnego.
2. Zdecydowana większość uczniów (86%) wie, nad jakimi umiejętnościami musi popracować.
3. Zdaniem większości wdrażane wnioski z analizy przyczyniają się do wzrostu efektów kształcenia.
4. Nauczyciele udzielają uczniom pomocy w celu poprawy wyników osiąganych na egzaminach i sprawdzianach poprzez prowadzenie dodatkowych zajęć, przeprowadzanie sprawdzianów i kartkówek w oparciu o wnioski z analiz, ćwiczenie na lekcjach zagadnień sprawiających problemy oraz zadawanie odpowiednio opracowanych prac domowych, jednak więkcej uwagi powinni poświęcić indywidualnym kontaktom z uczniami.
3. Analiza ankiety skierowanej do rodziców.
Ad. 1 Na pytanie czy rodzice znają wyniki egzaminów i innych sprawdzianów przeprowadzanych w szkole 49 z nich udzieliło odpowiedzi „zdecydowanie tak”, pozostałych 11 – „raczej tak”.
Ad. 2 Odpowiadając na pytanie drugie, gdzie możliwych było do zaznaczenia kilka odpowiedzi 58 rodziców stwierdziło, że nauczyciel-wychowawca przekazał im dane o wynikach, natomiast 24 wskazało, że uzyskało informacje podczas spotkań indywidualnych z wychowawcą lub nauczycielami przedmiotowymi.
Ad. 3 37 rodziców odpowiedziało na pytanie „Czy wiedzą Państwo, co sprawia uczniom największą trudność na egzaminie i sprawdzianach i przeprowadzanych w szkole „zdecydowanie tak”, 23, że „raczej tak”.
Ad. 4 Prawie wszyscy rodzice potwierdzili, że zostali poinformowani przez nauczycieli nad jakimi umiejętnościami uczniowie muszą jeszcze popracować (35 „zdecydowanie tak”, 23 „raczej tak”, 2 rodziców stwierdziło, iż „trudno powiedzieć”.
Ad. 5 Wszyscy rodzice są na bieżąco informowani przez nauczycieli o planowanych w szkole egzaminów oraz sprawdzianach wewnątrzszkolnych (39 rodziców „zdecydowanie tak, 21 „raczej tak”.
Ad. 6 Odnośnie pytania o to, czy nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki przeprowadzanych w szkole egzaminów i sprawdzianów 39 odpowiedziało, że „zdecydowanie tak”, 19 „raczej tak”, 1 rodzic – „trudno powiedzieć”, 1 rodzic – „nie wiem”.
Ad. 7 Na ostatnie pytanie „Czy wdrażanie przez szkołę wniosków z analizy wyników przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia uczniów” prawie wszyscy rodzice uznali , że tak (19 – „zdecydowanie tak”, 38 „raczej tak”), 3 rodziców odpowiedziało, że „raczej nie”.
Po dokonaniu szczegółowej analizy można wyciągnąć następujące wnioski:
1. Rodzice znają wyniki egzaminów i innych sprawdzianów przeprowadzanych w szkole a informacje o szczegółowych wynikach przekazywane są im przez nauczycieli wychowawców i nauczycieli poszczególnych przedmiotów; są też na bieżąco informowani o planowanych egzaminach bądź sprawdzianach.
2. Rodzice w większości wiedzą nad jakimi umiejętnościami uczniowie powinni jeszcze popracować.
3. Większość rodziców stwierdza, że nauczyciele omawiają z uczniami na lekcjach wyniki egzaminów i sprawdzianów przeprowadzanych w szkole a wdrażanie wniosków z analizy wyników raczej przyczynia się do wzrostu efektów kształcenia.
4. Analiza kwestionariusza wywiadu z Dyrektorem szkoły.
Z uzyskanych danych z wywiadu z Dyrektorem szkoły wynika, że w szkole dokonuje się szczegółowej analizy wyników sprawdzianów zewnętrznych oraz przeprowadzanych w ciągu roku wewnętrznych sprawdzianów. Po każdym przeprowadzonym sprawdzianie lub egzaminie nauczyciele analizują wyniki tych sprawdzianów i egzaminów a następnie przygotowują wnioski w formie raportów, które przedstawiają podczas spotkań zespołów oraz rad pedagogicznych. O wynikach sprawdzianów próbnych i egzaminu uczniowie są informowani przez nauczycieli uczących danych przedmiotów lub wychowawców. Wychowawcy na spotkaniach z rodzicami omawiają wyniki sprawdzianu bądź egzaminu swojej klasy na tle szkoły. Nauczyciele wdrażają wnioski z analizy egzaminu gimnazjalnego oraz innych badań zewnętrznych oraz wewnętrznych planując pracę na następny rok szkolny. Nauczyciele dostosowują też formy i metody pracy do możliwości uczniów, prowadzą zajęcia wyrównawcze i koła zainteresowań. Wdrażane wnioski nie przyczyniły się jeszcze do wzrostu efektów kształcenia. Po egzaminie gimnazjalnym nastąpi kolejna analiza efektów kształcenia i ich ocena.
5. Analiza dokumentów szkolnych.
Zarówno protokoły rad pedagogicznych, jak i pisemne analizy wyników sprawdzianów i egzaminów przeprowadzanych w szkole potwierdzają, że w szkole prowadzona jest szczegółowa analiza ich wyników a wnioski z analizy przedstawiane są na radach pedagogicznych jako zestawienie priorytetów do realizacji a następnie uwzględniane są w planie nadzoru pedagogicznego i w planie pracy na następny rok szkolny. Wnioski określają szczegółowe działania, które należy podjąć w celu polepszenia wyników pracy dydaktycznej oraz wyników egzaminu oraz sprawdzianów. Zapisy w dziennikach lekcyjnych, oddane do wglądu protokoły zebrań z rodzicami potwierdzają, że nauczyciele oraz wychowawcy klas informują uczniów oraz ich rodziców o wynikach sprawdzianów przeprowadzanych w szkole, o tym, co sprawiło uczniom największą trudnośc oraz nad jakimi umiejętnościami powinni oni jeszcze popracować. Zgodnie z zapisami nauczyciele informują także o planowanych w szkole egzaminach próbnych i ich wynikach oraz omawiają te wyniki na lekcjach.
Rekomendacje:
1. Warto w dalszym ciągu diagnozować i analizować poziom osiągnięć, aby określić braki edukacyjne uczniów, dostosować metody i formy pracy na lekcji, organizować dodatkowe zajęcia dla uczniów mających problemy z danym materiałem, zwiększyć ilość ćwiczeń z danego zakresu, utrwalać wiadomości, których poziom jest niezadowalający.
2. Należy też wciąż doskonalić sposób analizy wyników egzaminu, by wdrażane wnioski znacząco przyczyniały się do poprawy jakości pracy szkoły, a co za tym idzie miały większy wpływ na wyniki uczniów z egzaminów zewnętrznych oraz sprawdzianów wewnętrznych.
3. Warto też mobilizować uczniów do systematycznej pracy w szkole i w domu, samodzielnego utrwalania materiału omawianego na zajęciach np. przy pomocy Internetu lub innych źródeł a także do systematycznego udziału w zajęciach pozalekcyjnych oraz z większą konsekwencją uwzględniać w pracy dydaktycznej mozliwości każdego ucznia, w większym stopniu stosować indywidualizację nauczania poprzez np. indywidualne konsultacje poświęcone omówieniu poprawności wykonywanych działań a także uatrakcyjniać metody pracy na lekcjach i dostosowywać je do możliwości intelektualnych uczniów.
4. Należy też dopracować wzajemną komunikację między szkołą a rodzicami na temat analiz egzaminu i sprawdzianów oraz płynących z nich wniosków i tego, jakie znaczenie ma wdrażanie wniosków z tych analiz na osiągane przez uczniów wyniki.