Jak zmotywować ucznia do uczenia się języka angielskiego? - opis i analiza przypadku

Autor: Joanna Ćmiel
OPIS I ANALIZA PRZYPADKU
Jak zmotywować ucznia do uczenia się języka angielskiego?

I. Identyfikacja problemu
Do opisu i analizy wybrałam przypadek uczennicy klasy I liceum, ponieważ problem nie jest odosobniony. Zdarza się, że nie ma możliwości stworzenia grupy językowej dla początkujących. Sądzę, że kierowanie pracą ucznia nad uzupełnieniem braków będzie mi służyło za wzór w niejednym przypadku.

Agnieszka K. uczennica klasy pierwszej liceum osiągała słabe wyniki z języka angielskiego. W rezultacie przeprowadzonych przeze mnie badań testowych zorientowałam się, że uczennica ma ograniczony zasób słownictwa, popełnia liczne błędy ortograficzne, słabo czyta, nie potrafi tłumaczyć. Dzięki diagnozowaniu osiągnięć uczniów ustaliłam zakres braków w umiejętnościach Agnieszki.

II. Geneza i dynamika problemu

Potwierdziłam przypuszczenie, że dziewczynce brak motywacji do nauki języka angielskiego ze względu na niepowodzenia.
Brak osiągnięć stał się przyczyną braku motywacji do systematycznej nauki. Rozmowy z uczennicą i z rodzicami potwierdziły moją hipotezę. Agnieszka K. trafiła do klasy, w której poziom umiejętności posługiwania się językiem angielskim był dla niej zbyt wysoki. Dziewczynka nie mogła dorównać rówieśnikom, choć znalazła się w grupie mniej zaawansowanej. Nie uczyła się angielskiego w szkole podstawowej. W gimnazjum uczestniczyła tylko w zajęciach dodatkowych dla uczniów chcących uczyć się angielskiego, lecz nie były to zajęcia obligatoryjne.(Językiem wiodącym w gimnazjum był język niemiecki.) Nie wyrównała więc w tym czasie braków wiedzy i umiejętności. Różnice między poziomem grupy a poziomem znajomości angielskiego Agnieszki pogłębiały się. Problemem więc dla mnie stało się znalezienie sposobu zmobilizowania uczennicy do wyrównania zaległości i systematycznej nauki.

III. Znaczenie problemu i prognoza rozwoju sytuacji

Uświadomiłam sobie, że trudności Agnieszki będą narastały. Nie mając podstaw umiejętności posługiwania się językiem angielskim, Agnieszka nie jest w stanie uczyć się na bieżąco. Jeżeli podjęte działania nie spowodują zmian w postawie uczennicy, to w konsekwencji otrzyma ocenę niedostateczną na koniec roku szkolnego.
Zakładam, że uświadomienie uczennicy przyczyn trudności w nauce angielskiego i podjęcie działań mających na celu eliminację braków spowoduje zmianę jej stosunku do przedmiotu. Uzupełni ona braki i będzie osiągała pozytywne wyniki.
Prognozując i planując rozwiązanie oparłam się na:

-‘Teach Grammar 1’ i ‘Teach Grammar 2’ – A. Sikorzyńska, M. Jojdziałło-Odrobińska, WSiP
-‘Discover It Yourself’ - A. Sikorzyńska, WSiP
- ‘Word for Word’, Ch. Tribble, Longman
- ‘Well Spoken’ – G. Ramsey, H. Rees-Pernall, Longman
- ‘Tandem Plus’, C. Read – A. Matthews, Longman
- ‘Projects for the EFL Classroom’, S. Haines, Longman
- ‘Elementary Communication Games’, J. Hadfield, Longman

IV. Propozycje rozwiązania problemu – planowanie działań

CELE: Celem przyjętego programu oddziaływań była zmiana stosunku uczennicy do języka angielskiego jako przedmiotu, wzbudzenie wiary w możliwości osiągania pozytywnych wyników, zmodyfikowanie sposobów uczenia się uczennicy oraz zaangażowanie rodziców i kolegów w organizację pomocy dziewczynce.

Sporządziłam więc harmonogram działań uwzględniający formy realizacji, spodziewane efekty, osoby odpowiedzialne i terminy.

1.Uświadomienie
uczennicy przyczyn trudności w nauce angielskiego

a.Rozmowa z uczennicą na temat dotychczasowego trybu uczenia się języka.

b.Wspólna z uczennicą analiza jej prac pisemnych . Opracowanie wniosków wynikających z analizy.

Skutki to:
- Zrozumienie przez uczennicę, że przyczyna trudności nie tkwi w niej lecz w dotychczasowym trybie uczenia się języka angielskiego

2.Wzbudzenie w uczennicy wiary w możliwości pokonania trudności oraz wskazanie przykładów innych uczniów w podobnej sytuacji.

a. Indywidualna praca na lekcji by wskazać związek między brakami a bieżącymi tematami.

Skutki to:
- Wyrażenie przez uczennicę chęci podjęcia dodatkowej pracy na rzecz uzupełnienia braków.

3.Zaangażowanie dziewczynki w tworzenie planu działań nad wyrównywaniem umiejętności językowych oraz opracowanie wspólnie z uczennicą rejestru braków.

a. Sporządzenie harmonogramu działań z uwzględnieniem osób trzecich oraz uświadomienie przez Agnieszkę skali braków w umiejętnościach.

b. Wzbudzenie w uczennicy poczucia odpowiedzialności za realizację planu.

4. Eliminowanie braków w zakresie słownictwa
a.Polecenie uczennicy do opanowania zasobu słów jako dodatkowej pracy na każdą lekcję. Sprawdzanie i ocenianie.

b. Wyposażenie uczennicy w niezbędne pomoce naukowe- plansze, kserokopie, słownik oraz poszerzenie czynnego zasobu słownictwa przez uczennicę.

c. Ułatwienie uczennicy uczenia się poprzez różnorodne materiały pomocnicze.

5.Podniesienie poziomu umiejętności wymowy

a. Zmotywowanie- Agnieszki do uczestnictwa w kursie dla początkujących oraz wyposażenie uczennicy w CD.

b. Zaangażowanie zespołu kolegów do wspólnych ćwiczeń językowych.

c. Zaproszenie Agnieszki na zajęcia kursu dla początkujących.

d. Organizowanie lekcji powtórzeniowych z zakresu podstaw językowych.

Skutki powyższych działań to:
a. Nabycie umiejętności poprawnego akcentu, intonacji i wymowy przez uczennicę.

b. Agnieszka dostrzega życzliwość otoczenia, uczy się chętniej.

c. Uczennica dostrzega potrzebę intensywnego uczenia się.

d. Agnieszka może aktywnie uczestniczyć w zajęciach. Dostrzega wzrost poziomu swoich umiejętności.

6.Podniesienie poziomu umiejętności pisania

a. Polecenie uczennicy do przygotowania wypowiedzi na różne tematy z życia codziennego i środowiska.(tzw. speeche)

b. Przygotowanie przez uczennicę dialogów na tematy życia codziennego.

Skutki to:
Nabycie przez uczennicę umiejętności poprawnego konstruowania form wypowiedzi – ustnych i pisemnych.

7.Rozbudzenie zainteresowań językiem angielskim.
a.Udostępnienie uczennicy czasopism w języku angielskim- np. Bridge.

b. Zaproponowanie dziewczynce współpracy przy redagowaniu strony internetowej szkoły w języku angielskim.

c. Zaangażowanie Agnieszki do pracy nad przygotowaniem spektaklu na ,,dni otwarte” i dla dzieci w języku angielskim

Skutki to:
Agnieszka zainteresowana nauką języka angielskiego widzi korzyści wynikające z jego znajomości.

8.Zaangażowanie rodziców na rzecz wspierania uczennicy w jej pracy nad wyrównywaniem braków
a.Rozmowy z rodzicami o trudnościach Agnieszki.

b. Informacje dla rodziców o trybie wyrównywania braków.

c. Rozmowy z rodzicami o postępach uczennicy mobilizują córkę do wyrównywania braków.

V. Wdrażanie rozwiązania i jego efekty

Realizację założonego planu rozwiązania problemu rozpoczęłam od rozmowy z uczennicą na temat trybu dotychczasowej nauki języka angielskiego. W toku kolejnych rozmów Agnieszka nabrała do mnie zaufania. Starałam się okazać jej, że trudności mają swe źródło w tym, że nie ma ona podstaw umiejętności językowych. Stwarzałam sytuacje, by ją przekonać, że nadrobienie braków jest możliwe. Musiałam na to poświęcić więcej czasu niż planowałam. W listopadzie 2003r. wspólnie sporządziłyśmy harmonogram dalszych działań. Poprawiałam każdą pracę uczennicy unikając negatywnych ocen. Wskazywałam pierwsze osiągnięcia. Starałam się, by jednocześnie pracować nad eliminowaniem braków z zakresu słownictwa, umiejętności gramatycznych i wymowy. Najwięcej trudności sprawiało uczennicy poprawne wypowiadanie się w języku angielskim. Dzięki systematycznej pracy pod kierunkiem nauczyciela, dzięki pomocy kolegów i rodziców Agnieszka nadrobiła zaległości i osiąga pozytywne wyniki.

Według mojej oceny szczególnie pomyślnie przebiegała realizacja zadania dotyczącego eliminowania braków w zakresie słownictwa uczennicy. Podjęłam różnorodne formy pracy, by doprowadzić do poszerzenia czynnego i biernego zasobu słownikowego. Na każdą lekcję przygotowywałam zestaw kilkunastu słów, które Agnieszka powinna wprowadzać do swojego słownika. Polecałam, by w ramach dodatkowej pracy dokonała tłumaczenia wyrazów, umieszczała je w kontekście, dokonywała tłumaczeń krótkich tekstów, w których wybrane wyrazy występowały. Oceniałam i poprawiałam każdą pracę.

Ponadto wyposażałam uczennicę w niezbędne pomoce naukowe. Otrzymywała ode mnie plansze z ilustracjami słów, kserokopie tekstów oraz różne wersje słowników. Podczas lekcji pracowałam z Agnieszką indywidualnie, różnicowałam poziom wymagań. W rezultacie podjętych działań i dzięki zaangażowaniu uczennicy systematycznie poszerzała ona czynne i bierne słownictwo. Wskazywała, że w zapamiętywaniu pomagają jej barwne ilustracje oraz praca ze słownikiem.

Rozwiązanie tego problemu nauczyło mnie, że współdziałając z innymi łatwiej osiągnąć zamierzony cel. W tym przypadku moje działania bardzo wspierali rodzice, koledzy z klasy Agnieszki oraz wychowawca. Niezamierzonym rezultatem podjętych działań jest zainteresowanie uczennicy informatyką. Praca nad stroną internetową bardzo się Agnieszce spodobała, zachęciła ją do korzystania z Internetu w innych sytuacjach.