Jestem bezpieczny i zdrowy - program edukacyjny

PROGRAM EDUKACJI
dotyczący bezpieczeństwa i zdrowia
dla dzieci 5-6 letnich
na rok szkolny 2014/15
„JESTEM BEZPIECZNY I ZDROWY”
PRZEDSZKOLA NR 27
w Bielsku- Białej

Opracowała:
mgr Monika Kuźmicz
Program został zatwierdzony uchwałą nr 2/2014/2015 Rady Pedagogicznej Przedszkola Nr 27 w Bielsku- Białej z dnia 29.08. 2014 r. w sprawie programów pracy Przedszkola nr 27 w Bielsku- Białej
SPIS TREŚCI

WSTĘP........................................3
CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE ............... ..5
OBSZARY PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO
ZAWARTE W PROGRAMIE JESTEM
BEZPIECZNY I ZDROWY ................................7
METODY PRACY.................................... 9
FORMY PRACY........................................10
ZAKRES TREŚCI PROGRAMU........................................11
TREŚCI KSZTAŁCENIA I PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI........................................11
EWALUACJA PROGRAMU........................................20
LITERATURA........................................21
ZAŁĄCZNIKI........................................22

WSTĘP
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU

Edukacja przedszkolna w trosce o wszechstronny rozwój dziecka realizuje różne treści z różnorodnych dziedzin wychowania. Do takich należą treści z wychowania zdrowotnego, które ściśle związane są z bezpieczeństwem dziecka. Mają one odzwierciedlenie w Nowej Podstawie Programowej Wychowania Przedszkolnego, jako poznanie i przestrzeganie zasad bezpieczeństwa na terenie przedszkola i poza nim. Realizacja owych treści jest procesem długotrwałym i złożonym, ale zajmuje priorytetowe miejsce w całokształcie edukacji małego dziecka.

WIEDZA I NAWYKI ZDOBYTE W DZIECIŃSTWIE OWOCUJĄ W PRZYSZŁOŚCI
Zdrowe życie i bezpieczeństwo stanowi dla każdego człowieka największą wartość, dlaczego więc często sami dla siebie stanowimy największe zagrożenie?
Większość wypadków na drogach wynika z nieprzestrzegania przepisów ruchu drogowego i braku przewidywania skutków naszego postępowania. Podobnie jest w przypadku pożarów, które są spowodowane bezmyślnością ludzi. Sami niszczymy własne zdrowie poprzez niewłaściwe nawyki żywieniowe, brak ruchu, siedzenie przed telewizorem lub komputerem, słuchanie głośnej muzyki czy stosowanie różnego typu używek. Zdecydowanie należy to zmienić, a zacząć należy już od bardzo małych dzieci.
Właściwe nawyki i zachowania należy wdrażać przez cały okres dzieciństwa,
aby zaowocowało to w życiu dorosłym.
Wiek przedszkolny jest najbardziej właściwy do wyrabiania u dzieci umiejętności i nawyków, a osiągnięcie znaczących efektów, kształtowanie właściwych postaw dzieci wobec problemów bezpieczeństwa wymaga działań systematycznych i długofalowych.
Dzieci w wieku przedszkolnym są bardzo podatne na przyswojenie prawidłowych nawyków i przyzwyczajeń. Własnym przykładem dajemy dzieciom wzorzec prawidłowych postaw wpływających na ich bezpieczeństwo. Kształtowanie owych postaw przyniesie oczekiwane efekty dopiero w latach następnych. Dzięki takiej pracy wychowawczo-dydaktycznej
mamy możliwość zapobiegania takim zjawiskom, jak: agresja czy narkomania.
Wiek przedszkolny to czas, w którym dzieci powinny dowiedzieć się jak najwięcej o otaczającej rzeczywistości, która może nieść szereg rozmaitych zagrożeń.
Wczesna profilaktyka powinna rozpocząć się już w przedszkolu, a nie dopiero w szkole.

WYCHOWANIE DO PRZESTRZEGANIA ZASAD BEZPIECZEŃSTWA NIE TYLKO NA DRODZE
ALE RÓWNIEŻ W NAJBLIŻSZYM OTOCZENIU
Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym w zakresie dbałości o własne bezpieczeństwo koncentruje się zwykle wokół kształtowania u dzieci umiejętności bezpiecznego poruszania się po drogach. Natomiast ostatnie lata wskazują, że nasilają się zagrożenia ze strony dorosłych oraz zwierząt hodowanych przez człowieka – np. psy.
Wiele słyszymy także o molestowaniu seksualnym dzieci, uprowadzenia ich dla okupu, a także wypadkach pogryzienia przez psy często kończących się nawet śmiercią. Wychowanie do przestrzegania zasad bezpieczeństwa nie powinno kształtować u dzieci nieufnej postawy wobec dorosłych. Pozostawiając dziecku możliwie dużo swobody, powinno się jak najwcześniej uświadomić mu różne zagrożenia, które mogą wystąpić w jego najbliższym otoczeniu. To nie tylko wdrażanie dziecka do przestrzegania zakazów i nakazów, ale przyzwyczajanie go do „pewnych” ograniczeń jego wolności. Bardzo ważne jest uwrażliwienie dzieci na niebezpieczeństwo, które może się pojawić w czasie zabawy, na kształtowanie umiejętności przewidywania sytuacji zagrożenia.
Przedszkole ma duży wpływ na kształtowanie osobowości dziecka, dlatego też należy jak najwcześniej rozpocząć systematyczne działania zmierzające do uświadomienia dzieciom grożących im niebezpieczeństw. Dzieci powinny nauczyć się oceniać okoliczności i rozpoznawać sytuacje niebezpieczne, powinny znać zagrożenia na nie czyhające. Powinny wiedzieć, przede wszystkim, w jaki sposób ich unikać, a gdy zaistnieją, jak sobie poradzić.
Rolą nauczyciela jest takie pokierowanie rozwojem dziecka, aby w pełni wykorzystując jego naturalną ciekawość poznawania świata, wyposażyć je w wiedzę dotyczącą ochrony swojego zdrowia i życia. By to osiągnąć, trzeba w sposób systematyczny i zaplanowany organizować zajęcia dotyczące bezpieczeństwa i zdrowia. Celem takich zajęć powinno być wykształcenie u dziecka umiejętności i nawyków unikania zagrożeń, umiejętności przyswojenia sobie określonych normy pozytywnych zachowań, skutków swoich działań, promowanie pomysłów na bezpieczne spędzanie wolnego czasu, pomoc dzieciom w rozumieniu reguł i norm niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w kontaktach z innymi ludźmi.
Ważne jest też poznawanie przez dziecko sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, niebezpiecznych oraz zapobieganie ich powstawaniu.

Założenia programu
Myślą przewodnią tego programu jest takie zorganizowanie sytuacji, zajęć i zadań, aby dzieci poprzez aktywny udział mogły poznać sposoby radzenia sobie w sytuacjach zagrożenia, a także ludzi, którzy im w tym pomogą.
Proponowany przeze mnie cykl zajęć promujący bezpieczne zachowanie, skierowany jest do przedszkolaków i rodziców, a przeznaczony do realizacji w grupie 5,6-latków. Program ma charakter otwarty a jego treści mogą być rozszerzane i zmieniane w zależności od zainteresowań i potrzeb dzieci.

CELE OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE
CELE OGÓLNE :
- uwrażliwienie dzieci na potrzebę zachowania bezpieczeństwa w sali, w domu, na spacerach i wycieczkach;
-budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiałych dla innych
-budowanie systemu wartości ,w tym wychowanie dzieci tak żeby lepiej orientowały się w tym ,co jest dobre ,a co złe
-zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności, i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości ,które są ważne w edukacji szkolnej
- zapoznanie z sytuacjami zagrażającymi bezpieczeństwu zdrowia i życia oraz sposobami reagowania w tych sytuacjach;
- uczenie unikania zagrożeń;
- wdrażanie dzieci do stosowania zasad bezpieczeństwa;
- kształtowanie poczucie odpowiedzialności za własne postępowanie
- zapoznanie z przedstawicielami służb związanych z ochroną bezpieczeństwa zdrowia

CELE SZCZEGÓŁOWE:
- rozpoznawanie poszczególnych elementów drogi: ulica, chodnik, znak drogowy, przejście dla pieszych, sygnalizator świetlny.
- znajomość podstawowych zasad ruchu drogowego i przestrzeganie ich - bezpieczeństwo i kultura ruchu pieszego: a) zakaz poruszania się po drogach bez opieki dorosłych – dzieci do lat 7, b) poznanie zasad poruszania się po chodniku i przestrzeganie ich, c) poznanie zasad obowiązujących podczas przejścia przez ulicę z sygnalizacją świetlną i bez sygnalizacji oraz przestrzeganie ich, d) poznanie zasad obowiązujących podczas poruszania się w grupie oraz przestrzeganie ich, e) rozumienie potrzeby noszenia różnych elementów odblaskowych. - poznanie znaczenia wybranych znaków drogowych: informacyjnych, ostrzegawczych, zakazu i nakazu. - poznawanie przyczyn powstawania niebezpiecznych sytuacji na drodze ( np. organizowanie zabaw na drodze lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie, przejście przez ulicę w niedozwolonym miejscu, itp.) i ich skutków. - nabywanie nawyku mycia: a) owoców i warzyw przed jedzeniem, b) rąk przed jedzeniem, po przyjściu ze spaceru, po zabawie na placu zabaw, po zajęciach plastyczno-technicznych. - zapoznanie z konsekwencjami nie przestrzegania zasad higieny. - kształcenie umiejętności kulturalnego zachowania się przy stole oraz w różnych sytuacjach. - poznanie zasad bezpiecznej zabawy na placu zabaw o każdej porze roku. - nabywanie umiejętności dbania o swoje zdrowie ( odpowiednie ubieranie się, ruch i spacer na powietrzu, zdrowo się odżywiać, odpowiedni czas na aktywność i odpoczynek ). - poznanie sposobów leczenia ( wizyta u lekarza, zażywanie lekarstw zakupionych w aptece, spożywanie produktów bogatych w witaminy i wspomagających podczas choroby ). - uświadomienie niebezpieczeństw wynikających z kontaktu dzieci: z prądem elektrycznym, zabaw z ogniem i zapałkami. - dostrzeganie umiejętności poznania numerów alarmowych i właściwego z nich korzystania. - wykształcenie nawyku ostrożności względem nieznanych osób i różnych sytuacji. - znajomość swojego nazwiska i adresu zamieszkania. - bogacenie słownika biernego i czynnego poprzez poszerzenie zakresu i treści pojęć odnoszących się do zagadnień o tematyce prozdrowotnej.

OBSZARY PODSTAWY PROGRAMOWEJ WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO, NA KTÓRE POŁOŻONY JEST GŁÓWNY NACISK W TRAKCIE REALIZACJI PROGRAMU
„JESTEM BEZPIECZNY I ZDROWY ”

Niniejszy program zawiera treści z nowej Podstawy Programowej, a główny nacisk kładzie na zdrowie i bezpieczeństwo. Poniżej przedstawiam obszary z Podstawy Programowej, którym poświęciłam szczególna uwagę:

KSZTAŁTOWANIE UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH DZIECI: POROZUMIEWANIA SIĘ Z DOROSŁYMI I DZIEĆMI, ZGODNE FUNKCJONOWANIE W ZABAWIE I W SYTUACJACH ZADANIOWYCH
obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby zrozumieć to, co mówią i czego oczekują;
grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy;
przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej ( stara się współdziałać w zabawach i sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;
w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swojego zachowania;
umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje.

KSZTAŁTOWANIE CZYNNOŚCI SAMOOBSŁUGOWYCH, NAWYKÓW HIGIENICZNYCH
I KULTURALNYCH. WDRAŻANIE DZIECI DO UTRZYMYWANIA ŁADU I PORZĄDKU
umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby;
właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta
po sobie;
samodzielnie korzysta z toalety;
samodzielnie ubiera się i rozbiera, dba o rzeczy osobiste i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież;
utrzymuje porządek w swoim otoczeniu.

WYCHOWANIE ZDROWOTNE I KSZTAŁTOWANIE SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ DZIECI. DZIECKO KOŃCZĄCE PRZEDSZKOLE I ROZPOCZYNAJĄCE NAUKĘ W SZKOLE:
dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia;
dostrzega związek pomiędzy chorobą a leczeniem, poddaje się leczeniu, np. wie,
że przyjmowanie lekarstw i zastrzyki są konieczne;
jest sprawne fizycznie lub jest sprawne w miarę swoich możliwości, jeżeli
jest dzieckiem mniej sprawnym ruchowo;
uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastyczne.

WDRAŻANIE DZIECI DO DBAŁOŚCI O BEZPIECZEŃSTWO WŁASNE ORAZ INNYCH. DZIECKO KOŃCZĄCE PRZEDSZKOLE I ROZPOCZYNAJĄCE NAUKĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ:
wie jak należy zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można poprosić o pomoc, umie o nią poprosić;
orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystania ze środków transportu;
zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;
wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości);
próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu;
ma rozeznanie, gdzie można się samodzielnie bawić, a gdzie nie;

POMAGANIE DZIECIOM W ROZUMIENIU ISTOTY ZJAWISK ATMOSFERYCZNYCH I W UNIKANIU ZAGROŻEŃ. DZIECKO KOŃCZĄCE PRZEDSZKOLE I ROZPOCZYNAJĄCE NAUKĘ W SZKOLE PODSTAWOWEJ:
rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla poszczególnych pór roku;
podejmuje rozsądne decyzje i nie naraża się na niebezpieczeństwo wynikające z pogody, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki w mroźną pogodę wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radio i w telewizji, np. że będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr, stosuje się do podawanych informacji w miarę swoich możliwości

WYCHOWANIE RODZINNE, OBYWATELSKIE, PATRIOTYCZNE
wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują;
zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. strażak, policjant.


METODY PRACY
Program „JESTEM BEZPIECZNY I ZDROWY” przewiduje wykorzystanie metod, które w sposób czynny, świadomy, pobudzają i zaktywizują dzieci do działania. Odpowiedni dobór metod uatrakcyjni zajęcia, zmotywuje dzieci do działania, dzięki czemu zdobędą potrzebne wiadomości, umiejętności i nawyki. Należy nadmienić, że pobudzeniu i rozwijaniu zainteresowań sprzyjają metody aktywizujące.
Aby proces kształtowania postaw dbałości o własne zdrowie i bezpieczeństwo pozwolił odnieść sukces w realizacji wytyczonych celów konieczne jest stosowanie odpowiednich metod.
1. Metody czynne:
• samodzielnych doświadczeń
• kierowania własną aktywnością
• zadań stawianych do wykonania
• ćwiczeń utrwalających

2. Metody percepcyjne
obejmujące obserwację i pokaz zjawisk i czynności na których nauczyciel chce skupić uwagę dzieci, osobisty przykład nauczyciela i innych dorosłych jako wzór postępowania.

3. Metody słowne
rozwijają procesy poznawcze i poszerzające zasób wiadomości dziecka Objaśnienia i instrukcje będą towarzyszyć dzieciom przy nabywaniu różnego typu umiejętności i sprawności. Są zwykle stosowane przy stawianiu dzieciom różnych zadań wpływają na postępowanie dzieci, przekazują ustalone zasady , pobudzają procesy poznawcze, działają na wyobraźnię i motywację dzieci.

4. Metody twórczego rozwiązywania problemów
pozwalają dzieciom łączyć wiedzę z doświadczeniem, dyskutować, wyrażać i uzasadniać własne poglądy oraz w sposób twórczy rozwiązywać problemy.

5. Metody integracyjne to grupa metod zorientowanych na dziecko jako podmiot i indywidualność. Zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa w grupie, gwarantują poczucie tożsamości z grupą. Uczą twórczego myślenia i współpracy. Wprowadzają dobry nastrój, odprężają i relaksują ułatwiają wspólną pracę i wpływają na jej efekt.

FORMY PRACY
• Indywidualna
• Grupowa
• Zbiorowa
Różnorodne formy pracy będą stosowane w pracy dydaktyczno – wychowawczej poprzez:
Zabawy dowolne
Zabawy tematyczne
Historyjki obrazkowe
Dyskusje z grupą przy ilustracjach
Literatura dziecięca: opowiadania, wiersze, inscenizacje
Piosenki tematyczne
Projekcje edukacyjnych bajek na płytach CD
Konkursy- zagadki, rebusy, krzyżówki
Wycieczki tematyczne
Współpraca ze środowiskiem, rodzicami
Wywiady, spotkania z przedstawicielami instytucji związanych z ochroną bezpieczeństwa życia i zdrowia:
- policjantem - na temat bezpiecznego poruszania się na drodze, ograniczonego zaufania do obcych, sposobów informowania o niebezpiecznym zdarzeniu;
- lekarzem lub pielęgniarką - na temat zapobiegania wypadkom domowym, profilaktyki chorób, prawidłowej postawy ciała, racjonalnego odżywiania;
- strażakiem - na temat przeciwdziałania bezmyślnym zabawom: wodą, zapałkami, urządzeniami mogącymi wywołać pożar (zapalniczką, kuchenką gazową lub elektryczną, grzejnikiem itp.);
-psychologiem i pedagogiem - na temat zagrożeń ze strony dorosłych, takich jak przemoc w rodzinie ("Bezpieczny dom") i molestowanie seksualne nieletnich ("Zły dotyk").

ZAKRES TREŚCI PROGRAMU

Treści zawarte w programie „JESTEM BEZPIECZNY I ZDROWY” przeznaczonym dla dzieci w wieku przedszkolnym dotyczą wiedzy, umiejętności i kształtowania postaw sprzyjających odpowiedzialności za własne zdrowie i bezpieczeństwo:
• Przestrzegania przepisów ruchu drogowego
• Rozumienia niebezpieczeństw związanych z nieprawidłowym zachowaniem się w domu, przedszkolu, na ulicy
• Przestrzegania zasad bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych, niebezpiecznych przedmiotów czy substancji
• Uświadomienia dzieciom niebezpieczeństw wynikających z nieprawidłowego zachowania się: np. zabawa zapałkami, ostrymi przedmiotami; kontakt ze zwierzętami i nieznanymi roślinami
• Uświadomienia dzieciom i kształtowania umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach
• Nabywania nawyków odpowiedniego zachowania się w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia- znajomość numerów alarmowych, pierwsza pomoc

TREŚCI KSZTAŁCENIA I PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECI

ZADANIE
TREŚCI KSZTAŁCENIA
OSIĄGNIĘCIA DZIECKA
I.
DZIECKO UCZY SIĘ, JAK BYĆ BEZPIECZNYM
W PRZEDSZKOLU
Zapoznanie z rozkładem budynku przedszkolnego oraz ogrodem przedszkolnym.
 
Znajomość usytuowania pomieszczeń przedszkolnych.
 
Poznanie zasad bezpiecznego poruszania się po korytarzu przedszkolnym.
 
Poznanie zasad bezpiecznego zachowania się w różnych pomieszczeniach przedszkola: łazienka, szatnia.

Poznanie bezpiecznych zabaw w ogrodzie przedszkolnym.

Zna drogę do przedszkola; bezpiecznie ją pokonuje. 
Zna ogródek przedszkolny i sąsiedztwo przedszkola.

Bez problemu trafia do swojej sali, szatni.

Umie bezpiecznie poruszać się po korytarzu przedszkolnym i schodach.

Umie bezpiecznie zachować się w różnych pomieszczeniach przedszkolnych.

Wie, w którym miejscu ogrodu przedszkolnego można się bawić, spacerować, a gdzie nie należy się zbliżać
II.DZIECKO
UCZY SIĘ,
JAK BYĆ BEZPIECZNYM NA DRODZE
Uświadomienie dzieciom konieczności bezpiecznego poruszania się po ulicach i drogach. 
 
Poznanie zasad prawidłowego przechodzenia przez jezdnię
(z sygnalizacją świetlną i bez sygnalizacji, przez przejście dla pieszych i na pasach).
Wdrażanie do przechodzenia w miejscach oznaczonych.
 
Wyrabianie orientacji porządkowej.

Potrafi bezpiecznie
pod opieką dorosłego poruszać się po drodze. 

Stosuje zasady prawidłowego przechodzenia
przez jezdnię.

Stosuje zasadę przechodzenia prze ulicę
w miejscach oznaczonych zawsze z osobą dorosłą.

Określa kierunki: strona lewa, strona prawa.

Dziecko powinno wiedzieć:
jakie są zasady ruchu drogowego dla pieszych
jakie jest znaczenie wybranych znaków drogowych: informacyjnych i ostrzegawczych
jakie niebezpieczeństwa mogą spotkać je jako uczestnika ruchu drogowego w najbliższym otoczeniu, jak ich unikać lub pokonywać
konieczności noszenia różnych elementów odblaskowych w czasie poruszania się
po drogach (szczególnie poza miastem, w czasie
od późnej jesieni do wczesnej wiosny i przy niekorzystnych warunkach atmosferycznych)
że policjant jest osobą,
do której zawsze może się zwrócić o pomoc, gdy znajdzie się w niebezpiecznej sytuacji
jak jest rola pracy policjanta w ruchu drogowym
jakie są zasady bezpiecznego podróżowania jako pasażer samochodu osobowego (zajęcie miejsca w foteliku, zapięcie pasów, zachowanie spokoju podczas jazdy)
jakie są zasady bezpiecznego i kulturalnego zachowania się w środkach komunikacji publicznej)
III.
DZIECKO STOSUJE SIĘ DO ZNAKÓW
I SYGNALIZACJI ŚWIETLNEJ

Poznanie i nazywanie podstawowych znaków drogowych (zakazu, nakazu, informacyjne, ostrzegawcze).

Doskonalenie umiejętności rozpoznawania barw sygnalizatora.
Zna i nazywa znaki drogowe.

Stosuje się do barw sygnalizacji świetlnej.

IV.
DZIECKO BEZPIECZNYM UCZESTNIKIEM RUCHU DROGOWEGO

Zapoznanie z uczestnikami ruchu drogowego: 
piesi
pasażer
kierujący pojazdem
pojazdy.

Poznanie funkcji pojazdów uprzywilejowanych w ruchu.

Rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez pojazdy.

Zwrócenie uwagi na poruszanie się dzieci po drodze w różnych warunkach pogodowych.

Rozumienie konieczności stosowania elementów odblaskowych.

Kształtowanie odpowiedzialnej postawy uczestnika ruchu drogowego.

Wyrabianie nawyków prawidłowego poruszania się w ruchu drogowym
w grupie i jako pieszy.

Zapoznanie z elementami drogi: jezdnia, chodnik, pobocze, skrzyżowanie, zakręt, przejazd kolejowy.

Zapoznanie dzieci z budową roweru, jego wyposażeniem i przeznaczeniem (oświetlenie roweru, jego elementy odblaskowe, używanie kasków ochronnych, ochraniaczy na kolana i łokcie).
Rozumie znaczenie słów: uczestnik ruchu drogowego. 
Zna rodzaje pojazdów (osobowe, ciężarowe;
ze względu na zastosowanie na ladzie, wodzie,
w powietrzu).
Zna podstawowe pojęcia związane z ruchem drogowym.

Potrafi zachować się widząc pojazd uprzywilejowany.

Rozpoznaje odgłosy wydawane przez pojazdy.

Potrafi określić trudne warunki drogowe.
Zachowuje szczególną ostrożność na drodze
w czasie złych warunków pogodowych: mgła, gołoledź, śnieg, deszcz.

Stosuje elementy odblaskowe; rozumie
jaką spełniają rolę.

Stara się być odpowiedzialnym uczestnikiem ruchu.

Umie poruszać się w zorganizowanej grupie w ruchu drogowymi jako pieszy.

Wie, co to są elementy drogi i jak należy zachować się korzystając z chodnika, przechodząc przez jezdnię

Zna budowę roweru, jego wyposażenie i przeznaczenie.

V.
DZIECKO BEZPIECZNIE KORZYSTA ZE ŚRODKÓW KOMUNIKACJI
Wdrażanie zasad kulturalnego i bezpiecznego zachowania się na drogach, przystankach, w środkach komunikacji publicznej i w samochodach osobowych, w miejscach publicznych. 

Kształtowanie zachowania się podczas wsiadania oraz jazdy w charakterze pasażera środków komunikacji.

Kulturalnie zachowuje się na drogach, przystankach, w środkach komunikacji publicznej i w samochodach osobowych, w miejscach publicznych.
Zapina pasy bezpieczeństwa. 

Sprawnie i bezpiecznie wsiada i wysiada na przykład z autobusu, z samochodu.

VI
KSZTAŁTOWANIE POSTAWY OGRANICZONEGO ZAUFANIA WZGLĘDEM NIEZNAJOMYCH
Uświadomienie dziecku, zagrożeń płynących z kontaktów z nieznajomymi dorosłymi.

Zwrócenie uwagi na podejrzane względem dziecka zachowania dorosłych.

Zwrócenie uwagi na różne niebezpieczeństwa ze strony dorosłych np. niebezpieczeństwo kradzieży.

Wie, że niektórzy dorośli mogą być dla niego zagrożeniem:
dla zdobycia zaufania może podać się za wujka, listonosza, kominiarza, księdza, człowiek, który ma złe intencje może mieć przyjemną powierzchowność i być miły
Wie, że nie wolno ufać nieznajomemu dorosłemu który:
coś obiecuje dziecku i chce je gdzieś zaprowadzić
częstuje dziecko słodyczami i daje drobne prezenty prosi dziecko, aby gdzieś z nim poszło

Wie, że nie wolno:
podawać obcym swojego adresu domowego, gdy o to poprosząopowiadać o tym co i gdzie znajduje się w domuzostawiać swoich rzeczy na placu zabaw, w parku bez opieki


VII
DZIECKO BEZPIECZNE
W ZABAWIE
I AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ

Przestrzeganie bezpieczeństwa i stosowanie się do zakazów w zabawach: 

uświadomienie zakazu kąpieli i zabaw w miejscach niedozwolonych.
zakaz zabawy zapałkami, ogniem,

zakaz samowolnego korzystania z urządzeń elektrycznych,

zakaz zabawy lekarstwami i środkami chemicznymi (czystości, ochrony roślin)

zachowanie bezpieczeństwa w czasie zabaw zimą, latem

zachowanie bezpieczeństwa w czasie zabaw - daleko od jezdni (uświadomienie niebezpieczeństwa
na naturalnych zbiornikach wodnych, niewłaściwego korzystania z sanek),
Ustalenie zasad bezpiecznej zabawy:
zakaz samowolnego oddalania się bez zgody i wiedzy dorosłych,

sposób korzystania z zabawek, przyborów i sprzętu zgodnie z ich przeznaczeniem
zakaz zabawy ostrymi przedmiotami i używania bez nadzoru osoby dorosłej ostrych narzędzi

poznanie sposobów radzenia sobie w niebezpiecznych sytuacjach (zgubienie się, kontakt z nieznanym psem, kontakt z nieznajomym, pożar),
konieczność zgłaszania osobie dorosłej wszelkich dolegliwości, skaleczeń czy złego samopoczucia

wzbudzanie zaufania do policjanta, jako osoby mogącej pomóc dziecku w sytuacji zagrażającej
jego bezpieczeństwu, jak i innych.
Przestrzega bezpieczeństwa i stosuje się do zakazów w zabawach. 

Unika miejsc niedozwolonych do kąpieli i zabaw.
Nie bawi się zapałkami, ogniem.
Wie jak zachować się w sytuacji zagrożenia w wyniku pożaru.
Nie korzysta z urządzeń elektrycznych; wie, czym to grozi.

Nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi; wie, czym to grozi.

Unika miejsc niebezpiecznych w czasie zabaw zimą i latem.

Wie, jakie niebezpieczeństwa wynikają z zabaw w pobliżu jezdni.

Zna i przestrzega zasady bezpiecznej zabawy.
Nie odchodzi od dorosłych bez ich zgody i wiedzy.
Wie, jak można bawić się poszczególnymi zabawkami,

Wie, jakie są zasady bezpiecznego posługiwania się przyborami: nożyczki, dziurkacz, zszywacz, do czego służą różne przybory i sprzęty.

Zna sposoby radzenia sobie w niebezpiecznych sytuacjach. Wykorzystuje je w życiu.

Ufa policjantowi i prosi go o pomoc w sytuacjach kryzysowych.
VIII
KSZTAŁTOWANIE POSTAWY OGRANICZONEGO ZAUFANIA WZGLĘDEM ZWIERZĄT I OSTROŻNOŚCI WZGLĘDEM ROŚLIN

Poznanie elementarnych zasad postępowania z niebezpiecznymi, nieznajomymi lub chorymi zwierzętami

Uświadomienie dzieciom, które rośliny są szczególnie niebezpieczne dla człowieka

Zna i przestrzega zasady kontaktu ze zwierzętami:
Nie wolno podchodzić do dzikich zwierząt i dotykać ich
Nie wolno bez zgody i obecności właściciela podchodzić do psa, karmić go, drażnić
Wchodzić na teren, którego pilnuje pies
Wie, jak wygląda tabliczka informująca, że teren jest strzeżony przez psa
Wie, jak zachować się na widok biegnącego w jego kierunku psa, aby uniknąć pogryzienia
Wie, jak zachowuje się chory gołąb, wiewiórka

Zna i przestrzega zasady kontaktu z roślinami:
Nie wolno wkładać do ust i jeść ani dotykać nieznajomych roślin
Wie, które rośliny w najbliższym otoczeniu są niebezpieczne dla człowieka
Wie, co może zdarzyć się, gdy człowiek zje coś trującego i jak ważna jest wtedy szybka pomoc medyczna

IX.
DZIECKO UDZIELA PIERWSZEJ POMOCY

Poznanie elementarnych zasad postępowania przy wypadkach. 

Uświadomienie potrzeby informowania dorosłych o wypadkach.
Konieczność zgłaszania osobie dorosłej zauważonego niebezpieczeństwa

Poznanie elementarnych zasad udzielenia pierwszej pomocy.
Rozpoznaje i nazywa elementy wyposażenia apteczki.

Informuje dorosłych o wypadkach.

Rozumie potrzebę udzielania pierwszej pomocy. Zna i stosuje podstawowe elementy udzielania pierwszej pomocy.
X.
DZIECKO ZAPAMIĘTUJE NUMERY ALARMOWE
I KORZYSTA Z NICH

Poznanie numerów telefonów instytucji niosących pomoc w sytuacjach zagrożenia
Uświadamianie znaczenia znajomości telefonów alarmowych.

Nauka przekazywania informacji właściwym służbom.

Uświadomienie konsekwencji fałszywych alarmów.

Znajomość swojego imienia i nazwiska. 
 
Znajomość nazwy miejsca zamieszkania, dokładnego adresu.

Zna numery telefonów alarmowych: 997,998,999 oraz 112.

Potrafi podać zwięzłą informację o zdarzeniu dorosłym i służbom ratowniczym.

Jest świadomy konsekwencji fałszywych alarmów; nie zachowuje się w taki sposób.
Zna swoje imię i nazwisko; przedstawia się. 

Zna nazwę swojego miasta oraz dokładny adres.

XI.
WSPÓŁPRACA Z RODZICAMI I INSTYTUCJAMI

Poznanie pracy policjanta i wykonywanych przez niego czynności, narzędzia i charakterystyczny ubiór. 

Poznanie pracy strażakai wykonywanych przez niego czynności, narzędzia i charakterystyczny ubiór.

Uczestniczenie w przygotowywaniu spotkań z ciekawymi ludźmi na terenie przedszkola i poza nim.

Zorganizowanie przedszkolnego konkursu plastycznego przy współpracy z rodzicami: „Jestem ostrożny na drodze”.

Branie udziału w quizach,konkursach o tematyce bezpieczeństwa, o zasadach poruszania się w ruchu drogowym.

Zna pracę policjanta. 


Zna pracę strażaka.


Czynnie uczestniczy w przygotowaniach do spotkań z ciekawymi ludźmi.

Bierze udział w konkursie plastycznym.

Bierze udział w quizach, konkursach związanych z wychowaniem komunikacyjnym.

EWALUACJA PROGRAMU
Ewaluacja tego programu będzie miała na celu sprawdzenie, czego dzieci nauczyły się na zajęciach z zakresu kształtowania postaw bezpiecznego zachowania się i w jakim stopniu potrafią unikać zagrożeń w domu, na podwórku oraz jakie umiejętności nabyły w związku z niebezpieczeństwami wynikającymi z bycia uczestnikiem ruchu drogowego. Jak opanowały zasady ,które ograniczają ryzyko wypadków i urazów i czy wyrobiły w sobie postawę asertywności w kontaktach z nieznajomymi. Na ile te zajęcia pozwoliły nabyć umiejętność opanowania się w sytuacji stresu podczas niebezpieczeństwa. Wykaże czy zajęcia były atrakcyjne dla dzieci, a także jak postrzegają potrzebę udziału swoich dzieci rodzice.
Ocena przydatności programu przybierze różne formy:
• Prezentację umiejętności dzieci podczas konkursów, quizów w grupie w trakcie zajęć
Konkurs plastyczny dla dzieci i rodziców
Zdobycie dyplomu Małego Ratownika Medycznego po cyklu szkoleń z zakresu pierwszej pomocy z Ratownikiem Medycznym
• Ankiety skierowanej do rodziców
• Ankiety skierowanej do dzieci


LITERATURA
1. Frątczakowie J. i P. „Edukacja dzieci w wieku przedszkolnym do uczestnictwa w ruchu drogowym” TPD ZG Warszawa 1987.
2. Goliszek. G „ Pierwsza pomoc w klasach I-III ” Życie szkoły nr2/ 2004
3. Gruszczyk –Kolczyńska E , Zielińska E ,Grabowska G. „Program wychowania i kształcenia oraz wspomaganie rozwoju sześciolatków w przedszkolu ,klasach zerowych i placówkach integracyjnych z komentarzem metodycznym”.
4. Klus- Stańska D., Nowicka M. „Bezpieczeństwo dzieci” Impuls Kraków 1999.
5. Kwaśniewska M., Żaba- Żabińska W. „Nasze przedszkole” Program edukacji przedszkolnej, Grupa Edukacyjna S. A., Kielce 2009.
6. Kwiatkowska M. ( red.): „Podstawy pedagogiki przedszkolnej”, WSiP, Warszawa 1985.
7. Łojewska B. „W świecie przedszkolaka” Program wychowania przedszkolnego, Koba, Kraków 2001r.
8. Podstawa Programowa Wychowania Przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych w Dz. U. 15 styczeń 2009r nr 4, poz. 17.
9. Stabelski M. „ Mały ratowniczek” Podręcznik pierwszej pomocy dla klas I-III szkoły podstawowej Warszawa 2000 Dom Wydawniczy Elipsa

Artykuły:
1. „Wiadomości przedszkolaka” Łojewska B. nr 10/2005 i nr 4/2006 RODN „WOM”, Bielsko – Biała.
2. „Bezpieczeństwo dzieci” Małgorzata Delo Wychowanie w Przedszkolu nr2/ 2008
3. „ Bezpieczne dziecko” Elżbieta Lorenc –Mytnik Edukacja dla bezpieczeństwa nr4/ 2004
4. „ Bezpiecznie w przedszkolu” Helena Prus- Wiśniewska Wychowanie w Przedszkolu nr5/ 2008
5. „Bezpiecznie za progiem domu i w przedszkolu” Helena Prus-Wiśniewska Wychowanie w Przedszkolu nr5/ 2008
6. „Bezpieczny przedszkolak” Renata Kamieńska Wychowanie w Przedszkolu nr10/ 2006
7. „Jak ustrzec dzieci przed niebezpieczeństwami grożącymi ze strony dorosłych” Helena Prus –Wiśniewska Wychowanie w Przedszkolu nr3/ 2008
8. „Ogród bezpieczny i wesoły” Iwona Szlachtowska Wychowanie w przedszkolu nr6/ 2006

ZAŁĄCZNIKI
Ankieta dla rodziców
Szanowni Państwo,
Zabierzecie głos w sprawach ważnych dla rozwoju Waszych dzieci. Uzyskane informacje pozwolą mi ocenić na ile Program „Jestem bezpieczny i zdrowy”, spełnia Państwa oczekiwania i potrzeby Waszych dzieci. Dziękuję za wypełnienie poniższej ankiety.
1. Czy słyszał(a) Pan (Pani) o prowadzonych w przedszkolu zajęciach związanych z programem „Jestem bezpieczny i zdrowy”.
Tak Nie
2. Od kogo uzyskał(a) Pan (Pani) informacje o realizacji zajęć w przedszkolu?
a) od własnego dziecka
b) od wychowawcy
c) od kogoś innego ,kogo?....................................
3. Czy rozmawia Pan(Pani) ze swoim dzieckiem na temat jego zachowania się :
a) w przedszkolu ?
Tak Nie
b) w czasie przechodzenia przez jezdnię ?
Tak Nie
c) zachowania bezpieczeństwa zabaw w domu?
Tak Nie
d) zachowania się w stosunku do osób obcych?
Tak Nie
4. Czy uważa pan(Pani) ,że tematyka poruszana w ramach zajęć jest przydatna w podnoszeniu bezpieczeństwa dzieci?
Tak Nie
5. Co zdaniem Pana(Pani) stanowi główne zagrożenie bezpieczeństwa dzieci w wieku przedszkolnym?
a) w domu ........................................
........................................
b) w przedszkolu ........................................
........................................
6. Jaki inny temat Pana(Pani) zdaniem powinien być ujęty w programie?

2. Ankieta dla dzieci
Ankieta dla dzieci 5-6 letnich realizujących program własny „Jestem bezpieczny i zdrowy”

1. Podaj swoje imię i nazwisko
IX 2014 ........................................
VI 2015 ........................................

2. Podaj swój adres
IX 2014 ........................................
VI 2015 ........................................ ........................................

3. Podaj numer telefonu:
IX 2014
VI 2015
Domowy ...................................... ......................................
Mamy .................................... ......................................
Taty ...................................... ......................................
Kogoś bliskiego ................................ ......................................
Straży pożarnej ................................. ......................................
Policji ...................................... ......................................

4. Jak powinieneś się zachowywać w przedszkolu, by nie zrobić krzywdy sobie i innym?
........................................
........................................
5. Co możesz robić w domu, gdy jesteś sam, by nie przydarzyło Ci się nic złego?
IX 2014
VI 2015
a) bawić się zabawkami .................. ............................
b) używać nożyczek, noży, ostrych przedmiotów ...................................... ......................................
c) oglądać telewizję....................... ...................................
d) rysować ...................................... ....................................
e) bawić się odkurzaczem, mikserem ..................... .................
f) używać gazu........................ ................................
g) wyglądać przez okno........................ .........................
h) otwierać drzwi, gdy ktoś puka ..................... ........................

6. Jesteś sam w domu, komu otworzysz drzwi?
IX 2014
VI 2015
a) mamie, tacie ...................................... ......................................
b) cioci, wujkowi ...................................... ......................................
c) listonoszowi ...................................... ......................................
d) sąsiadce ...................................... ......................................
e) policjantowi ...................................... ......................................
f) bratu, siostrze ...................................... ......................................
g) babci, dziadkowi ...................................... ......................................
h) ładnej, miłej pani ...................................... ......................................
i) strażakowi ...................................... ......................................
j) księdzu ...................................... ......................................

7. Czy wolno Ci samemu przechodzić przez jezdnię?
IX 2014 .................. VI 2015 .....................................

8. Co trzeba zrobić, aby bezpiecznie przejść na drugą stronę po „zebrze”?
IX 2014
VI 2015

Wie .......... Nie wie .......... Wie.......... Nie wie..........

9. Co oznaczają kolory sygnalizatora?

IX 2014
VI 2015
Zielony ...................................... .....................................
Żółty ...................................... ...................................
Czerwony ...................................... ......................................