Co może niepokoić rodziców i nauczycieli w rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym? (z uwzględnieniem mowy)

1. Zaburzenia w zakresie motoryki dużej:
• niezgrabność ruchowa (dziecko potyka się o własne nogi, kiwa się na boki podczas chodzenia, jest zbyt sztywne/napięte, jest zbyt wiotkie/nienapięte)
• niechętnie bawi się na placu zabaw, boi się zderzenia z innymi dziećmi, szybkich zmian w ruchu (bieg, zatrzymanie, zwrot, ponowny bieg itp.)
• lubi szybkie kręcenie się na karuzeli /unika zabaw na karuzeli
• często kręci się wokół własnej osi
• dla zabawy obija się o ściany lub inne osoby
• ma problem z chodzeniem po schodach – wchodzi / schodzi krokiem dostawnym i asekuruje się trzymaniem za poręcz (norma do 3r.ż)
• u dziecka obserwuje się niepewność grawitacyjną (czyli wzmożone napięcie i lęk przy zmianie położenia głowy i całego ciała, obawę przed oderwaniem stóp od podłoża) - nie lubi, kiedy głowa jest skierowana w dół (nie chce bawić się w robienie przewrotów, tzw. „fikołków”), raczej omija drobne przeszkody, nie podejmuje próby np. przeskoczenia
• często dąży do tego, żeby znajdować się w pozycji do góry nogami (np. zwieszając się z krzesła, zabawek na podwórku)
• jest przesadnie pobudzone ruchowo/ jest apatyczne
• ma problem z odtworzeniem pojedynczych ruchów, imitowaniem wykonywania prostych czynności (np. pokaż jak jeździ się samochodem, pokaż jak myje się zęby)
• ma problem z łapaniem i rzucaniem piłki

2. Zaburzenia w zakresie motoryki małej:
• ma duże problemy z odgryzaniem, żuciem i połykaniem pokarmów
• ma duże problemy z samodzielnym ubieraniem/ rozbieraniem się
• widoczne jest duże/ niskie napięcie w dłoni/ dłoniach podczas prac plastycznych (palce są usztywnione/ wiotkie)
• nie bawi się w budowanie wież z klocków
• ma nieprawidłowy chwyt i źle trzyma łyżkę, kredkę oraz inne przybory plastyczne
• ma duże problemy z nawlekaniem koralików
• dużą trudność sprawia mu dopasowywanie kształtów do otworów
• jego rysunek postaci ludzkiej jest bardzo ubogi

3. Mowa czynna dziecka:
• mowa dziecka jest mało zrozumiała – dochodzi do licznych zamian, przestawień, opuszczeń głosek w słowie
• potrafi wypowiedzieć w sposób zrozumiały zaledwie kilka prostych słów
• nie podejmuje prób nawiązania kontaktu innego niż słowny by się porozumieć (wykorzystując gesty, wskazując na przedmioty, prowadząc do...itp.)
• jest niezrozumiała bez kontekstu sytuacyjnego - posługuje się głównie wyrażeniami dźwiękonaśladowczymi typu: a-aaa (spać/ płakać), am-am (jeść), hau-hau (pies),si-si (siusiu)

4. Mowa - rozumienie:
• dziecko nie reaguje na swoje imię i nie potrafi powiedzieć jak ma na imię
• nie wskazuje części twarzy i ciała ani na zabawce ani na sobie
• nie wykonuje prostych poleceń, np. „przynieś książeczkę”, „podaj misia” ani poleceń dwuczłonowych np. „pozbieraj klocki do wiaderka i postaw je na półce”
• nie rozumie poleceń typu „połóż na/ pod/ w”, „włóż do”

5. Słuch:
• nie reaguje gdy rodzic/ nauczyciel mówi ciszej lub szeptem
• dziecko nie reaguje na polecenia rodziców/ nauczycieli lub prośby/ polecenia trzeba wielokrotnie powtarzać
• krótka pamięć słuchowa/ niewystarczająca koncentracja na przekazie słownym – dziecko ma problem z powtórzeniem słowa, dwóch słów w kolejności podanej przez rodzica/ nauczyciela (proste wyrazy typu: mama, tata, babcia, dziadek, lala, łapa, buda, kawa, mucha lub inne) lub powtórzeniem sylaby, głoski albo odtworzeniem tego, co się do dziecka przed chwilą powiedziało
• ma trudności z rozpoznawaniem rzeczywistych dźwięków typu: stukanie łyżeczką o kubek, dzwoneczek, bębenek, dzwonki chromatyczne (cymbałki), stukanie drewnianymi klockami, mikser, szum wody itp.
• niechętnie odtwarza wyrażenia dźwiękonaśladowcze
• zatyka uszy kiedy jest głośno, np. w kinie, w kościele
• ścisza telewizor, radio
• jego zabawy są hałaśliwe i głośne
• często prosi o powtórzenie lub dopytuje „Co? co?” , prosi o głośne nastawienie dźwięku w telewizorze

6. Inne:
• ma trudność wejścia w kontakt z dorosłym w tym problem z nawiązywaniem kontaktu wzrokowego lub kontakt wzrokowy jest bardzo krótki (przelotny)
• krótko koncentruje się na zadaniu (co nie wystarcza do wykonania zadania do końca), szybko i łatwo się rozprasza
• brak lub ubogi repertuar gestów, mimiki
• dziecko często wkłada palce czy przedmioty do buzi
• wyczuwa zapachy, które mogą być nieprzyjemne, ale występują w małym natężeniu i nie przeszkadzają pozostałym dzieciom; komentuje to głośno
• w momencie napięcia emocjonalnego ssie palec
• cały czas ma otwartą buzię, język jest wysunięty na zewnątrz
• często zapada na choroby górnych dróg oddechowych lub / i uszu/ ucha
• ma znacznie powiększone migdały podniebienne
• ma wadę zgryzu
• nadmiernie ślini się
• je tylko określony typ pokarmów (np. zupy kremy), unika jedzenia warzyw, owoców, pokarmów o mieszanej strukturze (zupa z kluskami, mięsem i cząstkami warzyw)
• nie wykazuje zainteresowania układankami
• nie chce słuchać bajek czytanych z książeczek