Złudzenie optyczne - bezpieczeństwo na drodze. Scenariusz zajęć opiekuńczo - wychowawczych

TEMAT ZAJĘĆ: Złudzenie optyczne – bezpieczeństwo na drodze.
LICZBA WYCHOWANKÓW: 10 – 15 uczniów.
WIEK WYCHOWANKÓW: uczniowie klas gimnazjum specjalnego/szkoły zawodowej specjalnej (uczniowie z lekkim/umiarkowanym upośledzeniem umysłowym).
CZAS ZAJĘĆ: 45 minut.
MIEJSCE ZAJĘĆ: świetlica szkolna/sala lekcyjna.
CELE ZAJĘĆ: (wychowanek po zajęciach powinien ...)
w zakresie wiadomości:
1. uczeń potrafi swoimi słowami powiedzieć, co to jest złudzenie optyczne;
2. uczeń potrafi podać przykłady złudzeń;
3. uczeń potrafi podać przykłady zagrożeń na drodze, które spowodowane są złudzeniem;

w zakresie umiejętności:
1. uczeń wie, w jaki sposób uniknąć zagrożenia spowodowanego złudzeniem;
2. uczeń nabywa umiejętność radzenia sobie ze stresem;

w zakresie postaw i nawyków:
1. uczeń zwraca uwagę na zagrożenia występujące w ruchu drogowym;
2. uczeń potrafi poradzić sobie z napięciem emocjonalnym;

cele rewalidacyjne:
1. odreagowanie emocjonalne;
2. ćwiczenia funkcji analizatora wzrokowego;
3. ćwiczenia orientacji w schemacie własnego ciała;
4. ćwiczenia w pisaniu.

FORMY PRACY:
zbiorowa;
indywidualna.

METODY PRACY:
słowne (pogadanka, opis słowny);
praktyczne;
oglądowe (prezentacja rysunków).

POMOCE DO ZAJĘĆ:
rysunki lub zdjęcia złudzeń optycznych (wiele ilustracji dostępnych w Internecie);
kartki, przybory do pisania;
książka Dziecko na drodze. Zachowania nie do przewidzenia, S. de Korvin, B. Schneider, WSiP, Warszawa1996;
książka z ilustracjami złudzeń optycznych Na ścieżkach wiedzy. Encyklopedia. 100 Złudzeń optycznych, red. prowadzący K. Jędrzejewski, Bellona, Warszawa 2013

TOK ZAJĘĆ:

Część wprowadzająca:
1. Powitanie wychowanków i zapoznanie ich z tematem zajęć.
2. Zabawa mająca na celu odreagowanie emocjonalne. Prowadzący prosi wychowanków, aby dobrali się w pary i usiedli na krzesełkach w taki sposób, aby jedna osoba miała przed oczami plecy drugiej. Prowadzący wydaje polecenia jednocześnie demonstrując dzieciom przebieg zabawy:
idą słonie: dzieci zaciśniętymi pięściami „ugniatają” plecy kolegi,
idą konie: dzieci lekko uderzają pięściami w plecy kolegi,
idą panie na szpileczkach: dzieci palcami lekko kłują plecy kolegi,
panie mają gryzące pieski: dzieci lekko szczypią plecy kolegi.
Następnie dzieci zamieniają się rolami.
Osoba prowadząca zwraca uwagę, aby masaż pleców wykonywać lekko – tak, aby nie sprawiać bólu koledze.

3. Zabawa mająca na celu wyciszenie grupy.
Prowadzący prosi, aby wszyscy wstali i popatrzyli do góry na sufit. Następnie prosi, aby dzieci stanęły na palcach, wyciągnęły ręce w kierunku sufitu i z zamkniętymi oczami wyobraziły sobie, że dotykają sufitu.

Część zasadnicza:
4. Nawiązanie do wiedzy i doświadczenia wychowanków.
Osoba prowadząca pyta wychowanków o to, czy wiedzą co to jest złudzenie,
jakie znają złudzenia. Próba wspólnego określenia, czym jest złudzenie.

5. Prezentacja rysunków przedstawiających złudzenia optyczne (wiele ilustracji dostępnych w internecie).

6. Doświadczenie ze „ślepą plamką” – tzw. „martwym kątem widzenia” odpowiedzialnym za niektóre wypadki drogowe.
Prowadzący rozdaje uczniom kartki przedstawiające krzyżyk i czerwony kwadrat. Ślepą plamkę na siatkówce oka można odkryć w następujący sposób: należy zasłonić lewe oko i patrzyć na krzyżyk prawym okiem; widzi się wówczas równocześnie krzyżyk i czerwony kwadrat; jeśli będziemy stopniowo przybliżać głowę do kartki, w pewnym momencie prawe oko zacznie widzieć tylko krzyżyk – „martwy kąt widzenia”.

7. Podsumowanie dotychczasowych rozważań – czasami nasze zmysły płatają figle. Takimi figlami są złudzenia optyczne. Mogą one być niebezpieczne, a zagrażają szczególnie uczestnikom ruchu drogowego.

8. Prowadzący odczytuje dzieciom relację prasową z wypadku drogowego:
„ We czwartek po południu 10 – letni Stefan, wracając normalną drogą do domu, przygotowuje się do przejścia na drugą stronę ulicy Różanej. Widzi zbliżającą się furgonetkę. Niestety, wbiega gwałtownie na jezdnię i wpada pod koła pojazdu. Prawdopodobnie chłopcu, który przecież popatrzył w lewo i w prawo, zdawało się, że furgonetka już przejechała.”

9. Analiza przeczytanej notatki prasowej, pytania do uczniów:
Dlaczego Stefan padł ofiarą wypadku?
Czy gdy widzisz jakiś samochód, wydaje ci się, że kierowca tego samochodu też ciebie widzi?
Czy zdarza ci się być zaskoczonym na ulicy nagłym pojawieniem się samochodu?
Czy można jednocześnie spieszyć się i zwracać wystarczającą uwagę na ruch uliczny?

10. Podsumowanie dotychczasowych rozważań. Prowadzący uświadamia dzieciom dwa fakty:
widzieć nie musi oznaczać być widzianym,
oczy nie widzą wszystkiego, jak również mogą odebrać otaczającą nas rzeczywistość w zniekształconej postaci.

Część końcowa:

11. Zabawa mająca na celu odreagowanie emocjonalne.
Prowadzący rozdaję wychowankom kartki i prosi, aby na kartkach wpisali bądź narysowali coś, co ich martwi. Następnie prosi dzieci, aby wyobraziły sobie, iż niszcząc swoją kartkę i wyrzucając ją do kosza mogą sprawić, iż zniknie ich zmartwienie. Kto chce podchodzi do kosza, niszczy kartkę i ciska ją do kosza na śmieci.

12. Informacje zwrotne od wychowanków: co się podobało podczas dzisiejszych zajęć? Co się nie podobało?

13. Pochwała uczniów aktywnych oraz pożegnanie wychowanków.

OPRACOWAŁ:
Joński Marcin