Recenzja książki "Jarmark logopedyczny" Marioli Malkiewicz

Recenzja książki ,,Jarmark logopedyczny” Marioli Malkiewicz

W swojej książce pt.,, Jarmark logopedyczny” Mariola Malkiewicz porusza problematykę kształtowania mowy w okresie dzieciństwa, jakim jest wiek przedszkolny. Nie ulega, bowiem wątpliwości, że właśnie w okresie przedszkolnym kształtuje się mowa dziecka, w późniejszych fazach rozwoju jest ona tylko szlifowana i bardziej wzbogacana. Mowa stanowi najbardziej efektywny sposób komunikowania się z innymi ludźmi i ma ogromne znaczenie dla dalszego rozwoju dziecka oraz dla jego psychicznego i społecznego przystosowania. Autorka na swoim koncie ma dwie książki dotyczące zabaw dla przedszkolaków. Swoje książki kieruje do nauczycieli, rodziców oraz innych, którzy mają kontakt z dziećmi w wieku przedszkolnym.
Książka składa się z dwóch części. Pierwsza, teoretyczna przybliża takie zagadnienia jak: sprawność językowa dzieci w grupach przedszkolnych; etapy rozwoju mowy dziecka; wady wymowy najczęściej spotykane u dzieci w wieku przedszkolnym; rola zabaw i ćwiczeń ortofonicznych we wspomaganiu prawidłowego rozwoju mowy dziecka. Autorka w dość jasny sposób stara się wyjaśnić każde z tych zagadnień. Przybliża poszczególne etapy rozwoju mowy od narodzin do jej pełnego uformowania w wieku sześciu-siedmiu lat. Szczególna jednak uwagę poświęcono rozwojowi mowy na etapie wieku przedszkolnego, z podziałem na poszczególne lata życia. Dalsza część dotyczy zaburzeń i wad wymowy, wśród których omawia takie kwestie jak: mowa nieprawidłowa, opóźnienie rozwoju mowy, dyslalie, a w nich–reranie, nieprawidłowa wymowa głoski: k, g, bezdźwięczność, nosowanie i bełkot. Przedstawia również problem jąkania. W kolejnym fragmencie autorka wyjaśnia cele grupowych zabaw ortofonicznych. Są to między innymi: usprawnianie pracy narządów mowy, rozbudzanie ciekawości aktywnością słowną, stymulowanie językowych umiejętności, wzbogacanie słownictwa; kształtowanie poczucia rytmu. Podczas tych zabaw dziecko stosuje podstawowe elementy: ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, logorytmiczne, rozwijające słuch fonemowy, artykulacyjne. Każde z tych ćwiczeń autorka również opisuje, wymienia ich cele. Na koniec części teoretycznej Mariola Malkiewicz wypisała wnioski i zalecenia dotyczące prowadzenia zabaw logopedycznych z dziećmi podsumowujące całość. Wynika z nich, że ćwiczenia ortofoniczne należy rozpoczynać od najmłodszych lat. Warunkiem sprawnego poruszania się języka i warg jest częsty trening tych narządów, a ćwiczenia ortofoniczne mogą mieć charakter zabawowy lub zadaniowy. We wszystkich zabawach czynnie powinien uczestniczyć nauczyciel, który wyjaśnia i demonstruje wykonywane ruchy narządów mowy.
W drugiej części książki autorka podaje propozycje zajęć usprawniających mowę dzieci w wieku przedszkolnym. Znajduje się tu blisko 150 zabaw podzielonych na cztery części jesień, zima, wiosna, lato. Każda z tych części zawiera zbiór zabaw nadających się właśnie dla danej pory roku. Ponadto wszystkie zabawy podzielona są w trzystopniowej skali trudności (ćwiczenia łatwe, ćwiczenia średnio trudne, ćwiczenia trudne). W zestawach można znaleźć następujące rodzaje zabaw: artykulacyjne, słuchowe, oddechowe, logorytmiczne, fonacyjne. Większość z tych zabaw zawiera elementy ruchowe. Do każdej zabawy podane są cele, potrzebne pomoce dydaktyczne, a pod koniec opisu niektórych zabaw autorka zamieściła uwagi, z których warto skorzystać. Niektóre zabawy są ciekawe inne trochę mniej, ale każde spełniają określoną funkcję w kształtowaniu poprawnej mowy u dzieci. Zabawy są opisane prostym i przystępnym językiem. Są bardzo zrozumiałe. W wykonaniu zabawy te nie sprawiają kłopotu, więc dzieci nie będą miały z nimi żadnych problemów. A nauka trudnych głosek stanie się ciekawa, dzieci z chęcią będą się ich uczyć. Zabawy są uniwersalne. Można je stosować na zajęciach zarówno w sali jak i na powietrzu. Mogą również być stosowane jako konkursy podczas jakiś zabaw.
Uważam, iż temat rozwoju mowy jest ciągle aktualny, a jego znajomość z pewnością ułatwia pracę z dziećmi, tak w wychowaniu domowym, jak i w przedszkolnym. Mowa wpływa na rozwój wszystkich procesów psychicznych i motorycznych dziecka. Rozwój mowy ma ogromne znaczenie dla całego rozwoju poznawczego dziecka w wieku przedszkolnym, a także w ogóle w życiu człowieka i nie można go w żaden sposób ominąć. Dlatego książka Marioli Malkiewicz jest źródłem doskonałych porad dla nauczycieli, czy rodziców w tej dziedzinie. Mowa jest procesem bardzo złożonym, obejmującym rozumienie tego, co mówią inni oraz umiejętność porozumiewania się w sposób zrozumiały dla innych. Dlatego ważne miejsce zajmuje wykrycie i zniwelowanie lub ograniczenie zagrożeń w tej kwestii. Niemałą rolę w kształtowaniu mowy odgrywa przedszkole, które choć nie stwarza tak dogodnych warunków indywidualnej opieki nad wymową dziecka jak rodzina, to jednak góruje nad nią pod innymi względami. W przedszkolu, istnieje świadomy program działania, stwarzane są zamierzone sytuacje do słuchania prawidłowej bogatej mowy, do zadawania pytań udzielania odpowiedzi, nawet korygowania błędów i wad. Przedszkole gwarantuje również wczesne rozpoczęcie ćwiczeń ortofonicznych, na które składają się ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, logorytmiczne, kształtujące słuch fonematyczny, usprawniające narządy mowy, artykulacyjne, które skutecznie zapobiegają późniejszym wadom wymowy i wspierają jej rozwój. Dzięki tej książce nauczyciele będą mieli dostęp do szerokiego wachlarza zabaw, aby urozmaicić dzieciom ćwiczenia i zarazem sprawić, że będą chciały brać w nich chętny udział. Książkę gorąco polecam, jest ona naprawdę warta uwagi w szczególności osób mających, na co dzień styczność z przedszkolakami.