Program edukacji ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym "Eko-przedszkolak"

Eko-przedszkolak – program edukacji ekologicznej dla dzieci w wieku przedszkolnym.


Charakterystyka programu:
Eko-przedszkolak jest to program edukacji przedszkolnej. Treści w nim zawarte mogą być realizowane w dowolnej kolejności i modyfikowane przez nauczycieli.

W przedszkolu jest wiele okazji do kształtowania u dzieci wrażliwości ekologicznej. Uwrażliwianie dzieci na piękno i konieczność ochrony przyrody sprawia, że czują się oni odpowiedzialni za otaczające środowisko. Rozbudzanie u małych przedszkolaków postaw ekologicznych jest jedną z ról nas - nauczycieli.

Program opracowany został dla dzieci w wieku przedszkolnym. Treści w nim zawarte mają na celu rozwijanie u małych uczestników zainteresowań środowiskiem przyrodniczym, a także wpływają na kształtowanie postaw ekologicznych.

Cele główne:
1. Rozbudzanie potrzeby kontaktu z przyrodą i poczucia odpowiedzialności za nią.
2. Obserwacje, eksperymenty i odkrywanie przyrody każdą porą roku.
3. Rozumienie zależności człowieka od przyrody i przyrody od człowieka.
4. Skuteczne i efektywne kształtowanie postaw dzieci zgodnych z etyką ekologiczną.

Cele operacyjne:
dziecko:
- dostrzega piękno przyrody;
- posiada właściwy stosunek do ochrony środowiska naturalnego i rozumie jego ścisły związek ze zdrowiem i bezpieczeństwem;
- czuje potrzebę kontaktu z przyrodą;
- chętnie uczestniczy w bezpośrednich kontaktach i obserwacjach przyrodniczych;
- racjonalnie korzysta z zasobów przyrody;
- właściwie reaguje na niszczenie środowiska przez innych;
- rozumie zależność człowieka od przyrody i przyrody od człowieka;
- wyciąga właściwe wnioski i przewiduje skutki określonej działalności człowieka;
- rozumie, że troska o przyrodę jest troską o nas samych, nasze zdrowie a nawet życie;
- preferuje aktywne formy wypoczynku na łonie natury;
- wie, jak zdrowo żyć.

Formy realizacji:
Do podstawowych form edukacji ekologicznej w przedszkolu zaliczamy:
1. Organizowanie zabaw badawczych.
2. Wycieczki i spacery do różnych ekosystemów.
3. Konkursy o tematyce ekologicznej.
4. Czynny udział w akcjach ochrony środowiska naturalnego.
5. Stosowanie metod aktywizujących, plastycznych, muzycznych, technicznych podczas realizacji programu.
6. Propagowanie idei ochrony i kształtowanie naturalnego środowiska człowieka.


Treści programowe:

1. Człowiek i przyroda:
wielozmysłowe poznawanie otaczającego nas świata,
dostrzeganie piękna w otaczającym nas środowisku przyrodniczym,
poznanie pracy ludzi w polu, ogrodzie, sadzie w różnych porach roku,
wybór ubrania w zależności od stanu pogody,
zapoznanie z cyklem produkcyjnym cukru, mąki,
różnice w sposobie przechowywania i przyrządzania warzyw i owoców ( w postaci surowej, smażonej, gotowanej).
2. Bogactwo przyrody:
opieka nad ptakami zimą,
poznawanie zwierząt leśnych oraz zagrożonych gatunków ptaków i zwierząt;
poznawanie drzew i krzewów rosnących w najbliższej okolicy;
obserwacja zmian wielkości, wyglądu i ubarwienia liści w zależności od pory roku;
uprawa wybranych roślin w kąciku przyrody.
3. Zjawiska i procesy przyrodnicze:
Woda – badanie właściwości wody, krążenie wody w przyrodzie, przyczyny opadów; badanie zjawisk związanych z temperaturą powietrza (śnieg, lód).
Powietrze – zabawy z wykorzystaniem siły wiatru, wprowadzanie w ruch różnych przedmiotów; znaczenie wiatru w świecie roślin (wykorzystanie wiatru przez rośliny do rozmnażania się);
Poznawanie bogactw naturalnych ziemi – węgiel i sól. Zjawisko krystalizacji soli, rozpuszczalność w wodzie.
4. Środowisko naturalne:
Segregacja odpadów; rozpoznawanie kolorów pojemników do segregacji odpadów;
Chronimy środowisko naturalne – śmieci w lesie.
Przetwarzanie odpadów.
Ewaluacja: Istotny elementem w pracy pedagogicznej jest ewaluacja. Współczesne rozumienie ewaluacji to nie tylko kontrola, ocena, zbieranie danych, to przede wszystkim refleksja własna ukierunkowana na rozwój. Kryterium oceny nie jest stan wiedzy dziecka w danym momencie, ale jego praca , włożony wysiłek, zaangażowanie i postępy. To właśnie te walory będą podlegały kontroli i ocenie, która będzie dokonywana poprzez kompleksową obserwację dziecka.

Realizując program zakładamy sobie:
1. Przeprowadzenie jednego zajęcia trwającego ok. 30 minut raz w tygodniu.
2. Wykonanie biblioteczki z książkami i czasopismami i tematyce ekologicznej;
3. Zorganizowanie konkursu plastycznego i uroczystości z okazji Święta Ziemi;
4. Czynny udział w akcjach ochrony środowiska naturalnego człowieka.
5. Nawiązanie kontaktu z leśniczym, przeprowadzenie akcji „Kasztany i żołędzie na wagę złota”;
6. Opracowywanie scenariuszy zajęć i zabaw przyrodniczo-ekologicznych.
7. Wspólnie z dziećmi ułożenie Kodeksu Młodego Ekologa;
8. Wykonanie albumów z roślinami i zwierzętami chronionymi w Polsce;
9. Wykonanie plakatu informacyjnego „Źródła brudnej wody”;
10. Segregacja odpadów w domu i przedszkolu;
11. Wykonanie planszy w niektórymi znakami ekologicznymi z opakowań.

Bibliografia:
1. Podstawy programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych; (zał. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 grudnia 1999 r.),
2. Dymara B., Michałowski S., Wollman-Mazurkiewicz L. (2000): Dziecko w świecie przyrody; Impuls, Kraków,
3. Chauvel D.P. (2000): Środowisko w wychowaniu przedszkolnym; Wydawnictwo Cyklady, Warszawa,
4. Janik E. (1980): Przyroda przeżywana i obserwowana z dziećmi przedszkolnymi ; WSiP, Warszawa.


Opracowały:
mgr Barbara Golian
mgr Milena Krajewska