Hokus pokus, czary mary... - wróżby andrzejkowe w przedszkolu

Cele ogólne:
-poznawanie tradycji wiążących się z różnymi obrzędami i świętami- Andrzejki;
-rozwijanie umiejętności zgodnego współdziałania w zespole;
Cele operacyjne:
Dziecko:
-zna tradycje związane z Andrzejkami i Katarzynkami;
-wie kiedy odbywają się w/w święta i kto bierze w nich udział;
-pomaga w wykonywaniu czynności przygotowawczych do zabaw;
-wspólnie z kolegami podejmuje i realizuje proste zadania;
-zna ustalone zasady dotyczące zgodnej współpracy z innymi dziećmi;
-przestrzega zasad bezpieczeństwa;
Formy pracy:
-praca z całą grupą
-w małych zespołach;
-w parach;
-indywidualna;
-krąg;
Metody:
-czynne
-słowne
Środki dydaktyczne:
Magnetofon, nagrania (muzyka relaksacyjna), naczynia na wodę, monety, wosk, rekwizyty charakterystyczne dla poszczególnych grup zawodowych, łódeczki ze skorupek od orzechów, „cukierkowe przepowiednie”, koło przeznaczenia, czerwone serce z imionami rówieśników, jabłka, filiżanka, obrączka, listek, szpilki, lampa, sznurek, kredki, karteczki z życzeniami;

Przebieg spotkania

1.Zapoznanie dzieci z tradycją wróżb listopadowych.
Jak mówi stare polskie przysłowie Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja. Wigilia św. Andrzeja, czyli popularne Andrzejki od dawien dawna są tradycyjnym wieczorem wróżb.
Tego dnia dziewczęta próbowały dowiedzieć się czegoś o swojej przyszłości. Andrzejkowe wróżby łączą się z wierzeniami, według, których, w tym okresie z zaświatów przybywają na ziemię duchy. Możemy więc za pośrednictwem wróżb zapytać je, co nas czeka w najbliższym czasie.
Podczas, gdy św. Andrzej miał pomóc dziewczętom w odkryciu przyszłości, chłopcy spotykali się na podobne wróżby w wigilię św. Katarzyny, czyli
24 listopada.
W wigilię Andrzeja
jest dla dziewcząt nadzieja,
w dzień św. Katarzyny
są pod poduszką dziewczyny.
Jednak z czasem katarzynki uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy są połączone i obchodzone równocześnie jako tradycyjne Andrzejki.
Andrzejki stały się świętem, na którym wróżą sobie wszyscy, wszystkim
i wszystko. Na ogół nie traktujemy ich poważnie, wielu z nas uważa je tylko za zabawę (traktuje z przymrużeniem oka), ale są i tacy, którzy twierdzą, że owe wróżby czasem się sprawdzają, (więc, może warto spróbować?).
2.Nauka prostej rymowanki:
Hokus-pokus, czary mary
co nas czeka- nie do wiary!
Czas zabawę zacząć już,
Dzisiaj jest dzień wróżb.

Powtarzanie rymowanki przed rozpoczęciem każdej wróżby.
3.Omówienie staropolskich wróżb andrzejkowych (tych, które nie zostaną przeprowadzone w sali przedszkolnej).
-nasłuchiwanie wieczorem, z której strony zaszczeka pies (z tej, bowiem nadejdzie kawaler);
-oglądanie odbicia w studni lub odbicia w lustrze trzymając świeczkę w dłoni, czekając, aż ukaże się twarz ukochanego;
-pieczenie tłustych placków, układanie ich przed domem- czyj placek zostanie pierwszy zjedzony przez psa, panna, która go upiekła pierwsza miała wyjść za mąż;
-wkładanie pod poduszkę np. kamieni, męskich spodni przez dziewczęta wierząc, ze przyśnią im się wróżebne sny np. przyszły małżonek, bo jak mówiły przysłowia: Co się przyśni to przyciśnij: Święty Jędrzeju, daj znać, co się będzie ze mną dziać.
-podsłuchiwanie rozmów (usłyszenie słów idź, wyjdź, przyjdź oznaczało zamążpójście, słowa siedź, zostań- nie były dobrą wróżbą dla dziewczyny);
-wróżba z pływającymi świecami- na misce, na której ponaklejano karteczki z życzeniami lub imionami chłopców układano pływające świeczki, jeśli świeczka dopłynęła do karteczki i papier spalił się, to życzenie miało się spełnić;

4.Rozpoczęcie wróżb andrzejkowych od wrzucenia symbolicznego grosika do miski z wodą wypowiadając zaklęcie:
Hokus-pokus , czary- mary,
aby wróżba się spełniła złóżmy dary.
5. Zabawy i wróżby (w tle słychać muzykę relaksacyjną).
Dzieci pomagają w przygotowywaniu poszczególnych wróżb. Podejmują
i realizują proste zadania np. samodzielnie przeprowadzają niektóre wróżby. Przestrzegają zasad zgodnego współżycia w zespole np. spokojne oczekiwanie na swoja kolej, słuchanie wypowiedzi rówieśników, zachowanie bezpieczeństwa podczas zabaw.
•Lanie wosku
Przez dziurkę od klucza, rzucanie cienia odlewu na ścianę, odczytywanie kształtu woskowej figury, która będzie wróżbą na przyszłość.
Wypowiadanie zaklęcia z jednoczesnym ruchem rąk (czarowanie):
Hokus-pokus, czary-mary,
niechaj przyszłość się ukaże,
czary-mary wosku lanie,
co ma stać się niech się stanie.
•Buciki
Dzieci ustawiają wymieszane buty jeden za drugim. Następnie przekładamy buty z końca na początek. Ten, którego pierwszy przekroczy próg, najwcześniej stanie na ślubnym kobiercu.
•Kim będę w przyszłości?
W dużym koszyku umieszczamy rekwizyty charakterystyczne dla różnych zawodów np. grzebień- fryzjer, termometr- pielęgniarka, zegarek- zegarmistrz itp. dzieci z zawiązanymi oczami wybierają przedmiot. (Przedmiotów musi być tyle ile dzieci). Wspólne ustalenie przyszłego zawodu przedszkolaka.
•Łódeczki
Na stoliku ustawiamy dużą miskę z wodą. Na brzegu miski w pewnych odległościach od siebie przyklejamy karteczki z życzeniami np. cukierki, gra, lalka itp. Następnie puszczamy na wodę łódeczki np. z łupiny orzecha . Kiedy dopłyną one do brzegu, blisko jakiegoś życzenia, to powinno się ono spełnić.
•Cukierkowe przepowiednie
W papierki po cukierkach, zawijamy przepowiednie- żarciki np. nie bądź śpiochem bo, spóźnisz się do przedszkola; nie jedz dużo słodyczy, bo rozboli cię brzuszek.
•Obierka jak wąż
(Przed spotkaniem z dziećmi nauczycielka obiera jabłko tak, aby powstała, jak najdłuższa obierka).
Dzieci rzucają obierką przez lewe ramię i odczytują literę utworzoną przez leżąca na podłodze obierzynę. Poznają literę, jaką będzie rozpoczynać się imie ukochanego lub ukochanej.
•Filiżanki
Pod trzema filiżankami chowamy obrączkę, monetę, listek, a czwartą zostawiamy pustą- dziecko przestawia filiżanki i wybiera jedną z nich.
Znaczenia ukrytych przedmiotów:
-obrączka- miłość
-listek- ślub
-moneta- bogactwo
-pusta filiżanka- brak zmian w nowym roku
•Czerwone serce
Losowanie karteczki z imieniem najmilszej koleżanki lub najżyczliwszego kolegi (członkowie grupy).
•Czarodziejskie supełki
Wiązanie 7 supełków na metrowych sznurkach. Szybkość rozwiązania supłów wróży, jak kto sobie radzi z życiowymi problemami.
•Wróżba prawdy
Napisz swoje marzenie na kartce (dziecko rysuje lub pisze nauczyciel). Wrzuć wszystkie karteczki do szklanego naczynia, powoli wlewaj wodę- ta kartka, która wypłynie pierwsza- to marzenie się spełni.
•Koło przeznaczenia
Na kole narysowane są różne symbole np. korona, książka, serce, gwiazda, moneta, palma itp. Po zakręceniu kołem, śledzenie wzrokiem wędrówki strzałki
i oczekiwanie na to co przyniesie los:
KORONA- w przyszłości będziesz bardzo ważną osobą- prezydentem, ministrem, a może królem;
KSIĄŻKA- przed tobą kariera naukowa, wielkie zaszczyty i sława;
SERCE- czeka cię wielka miłość i bardzo szczęśliwe życie rodzinne;
MONETA- będziesz bardzo bogaty;
GWIAZDA- przed tobą kariera aktorska lub piosenkarska, będziesz wielkim gwiazdorem;
PALMA- czekają cię wspaniałe przygody, zostaniesz podróżnikiem, odkrywcą;
5.Podsumowanie
Rozmowa w kręgu. Ocena zabaw dzieci.
Jak podobały wam się zabawy andrzejkowe? Która wróżba była najciekawsza?
Jak czuliście się podczas tych zajęć?

Omówione wróżby prowadzący powinien:
-potraktować jako propozycję zabaw dla dzieci;
-wybrać wśród nich najciekawsze dla jego wychowanków;
-dostosować ilość przeprowadzonych zabaw do zainteresowań i możliwości dzieci.