X Używamy plików cookie i zbieramy dane m.in. w celach statystycznych i personalizacji reklam. Jeśli nie wyrażasz na to zgody, więcej informacji i instrukcje znajdziesz » tutaj «.

»» ZDALNE NAUCZANIE. U nas znajdziesz i opublikujesz scenariusze ««
Numer: 15055
Przesłano:
Dział: Artykuły

Postawy rodzicielskie oraz ich wpływ na rozwój i wychowanie dziecka

Artykuł dla rodziców

Postawy rodzicielskie oraz ich wpływ na rozwój i wychowanie dziecka.
Wychowanie jest jednym z elementów życia każdej społeczności. Najważniejszym zaś elementem środowiska wychowawczego, który oddziałuje na jednostkę jest właśnie rodzina. To właśnie ona wywiera najsilniejszy wpływ na rozwój społeczny i emocjonalny dziecka, szczególnie w okresie wczesnego dzieciństwa. W rodzinie dziecko zdobywa swoje pierwsze doświadczenia społeczne, uczy się określonych zachowań, norm postępowania, poznaje różnorodne formy wzajemnych relacji. Rozwija swoją indywidualność, kształtuje osobowość. Rodzice są pierwszymi opiekunami i wychowawcami. To oni ponoszą odpowiedzialność za zaspokajanie potrzeb rozwojowych dziecka. Każda rodzina ma swój indywidualny, swoisty dla siebie styl życia wewnątrzrodzinnego. Przejawia się to w sposobie wyrażania uczuć, okazywania sobie wzajemnego zrozumienia czy postawie wobec innych. Rodzice są pierwszymi nauczycielami dziecka, uczą je zasad postępowania w życiu, wskazują różnice między dobrem a złem, wpajają normy etyczne i moralne, które uznają za właściwe. Dziecko w codziennych kontaktach przyswaja normy i wartości, oraz zwyczaje panujące w domu, uczy się współżycia z innymi i zaspokajania własnych potrzeb.
W procesie rozwoju i wychowania dziecka ważną rolę odgrywają postawy rodzicielskie.
Ziemska wyróżnia postawy rodzicielskie:
a) dobre:
- współdziałanie
- akceptacja
- rozumna swoboda
- uznanie praw
b) złe:
- unikająca
- odrzucająca
- nadmiernie chroniąca
- nadmiernie wymagająca.
Współdziałanie z dzieckiem przejawia się w zaangażowaniu rodziców w sprawy dziecka, w zainteresowaniu jego aktywnością. Rodzice dopasowują swoje zachowanie do potrzeb dziecka. Doradzają mu, nie przedstawiają gotowych rozwiązań.
Akceptacja nie jest spojrzeniem bezkrytycznym na dziecko. Rodzice dostrzegają wady i zalety dziecka, akceptując go takim jakie jest, starając się jednocześnie likwidować niektóre jego wady. Postawę tą charakteryzuje również żywe zainteresowanie dzieckiem i obdarzanie je miłością. Starają się zaspokoić potrzeby dziecka dając poczucie bezpieczeństwa.
Rozumna swoboda to postawa wyważonej ochrony dziecka przed niebezpieczeństwami oraz danej mu samodzielności. Rodzice akceptując dziecko muszą w miarę jak dorasta pozwalać mu na coraz większą swobodę działania. Uznawanie praw dziecka oznacza: szacunek dla jego działalności, poszanowania indywidualności dziecka oraz respektowanie jego tajemnic.
Unikanie. Postawa ta wynika z braku zainteresowania dzieckiem, jego problemami. Może wiązać się z zaniedbywaniem jego potrzeb biologicznych i ekonomicznych.
Odrzucenie. Rodzice nie wykazują poszanowania dla potrzeb psychicznych dziecka, zaspokajając jedynie jego potrzeby materialne. Dziecko traktują instrumentalnie (przedmiotowo)., nie podejmują prób zbliżenia się do niego. Dziecko nie odczuwa ciepła, satysfakcji w kontakcie z rodzicami.
Postawa nadmiernie chroniąca wynika często z lękowego nastawienia jednego lub obojga rodziców do otaczającego świata. Rodzice wówczas w każdej sytuacji życiowej dostrzegają zagrożenie dla dziecka i starają się przed nim chronić. Wszelkie przejawy autonomii ze strony dziecka odbierane są przez rodziców z lękiem, nie wierzą oni bowiem, że może ono funkcjonować bez wsparcia.
Postawa nadmiernie wymagająca koncentrująca się na dziecku z tendencją do ciągłego korygowania. Wiąże się niekiedy z odrzuceniem dziecka lub chęcią posiadania dziecka – ideału. Brak w tej postawie akceptacji dziecka takim jakim jest. Rodzic nie rozumie potrzeb dziecka, szczególnie samodzielności, autonomii, nie liczy się z jego możliwościami.
Zdaniem Ziemskiej „...postawy rodzicielskie są plastyczne i zmieniają się w miarę, jak zmienia się dziecko w różnych fazach swojego rozwoju” . W miarę wzrostu zmienia się stopień kontroli oraz stopień dawania swobody dziecku. Miłość rodzicielska decyduje o stylu wychowania oraz skuteczności środków wychowawczych. Silny związek emocjonalny z rodzicami ułatwia kierowanie rodzicielskie.
Funkcje wychowawcze rodzina może wypełniać realizując określony styl wychowania decydujący o ilości i jakości oddziaływań na dziecko. Można wyróżnić trzy style wychowania:
- styl autokratyczny (autorytarny),
- styl demokratyczny,
- styl liberalny.
Styl autokratyczny ma charakter konserwatywny oparty na autorytecie przemocy lub pedantyzmie. Zakłada dystans między dziećmi a rodzicami. Rodzice nie wnikają w potrzeby dziecka jego zainteresowania. Sterują i manipulują dzieckiem wydając zakazy i polecenia.
Rodzice autokratyczni dążą do kontrolowania swoich dzieci poprzez stosowanie ograniczeń, jasno ustalonych zasad postępowania. Środkami do egzekwowania ustalonych standardów jest stosowanie kar i nagród. Rodzice autorytarni przyczyniają się do rozwijania konformizmu i uległości u dzieci, ale jednocześnie przyspieszają rozwój samodzielności i wiary w siebie.

Styl liberalny – przypomina wychowanie niekonsekwentne, ingerowanie w sprawy dziecka od przypadku do przypadku. Polega na całkowitym pozostawieniu dziecka samemu sobie, tolerowaniu przez rodziców jego aspołecznych zachowań, braku kontroli i opieki ze strony rodziców. Istotą jego jest pobłażliwy stosunek do dziecka oraz uległość (spełnianie zachcianek dziecka).
Rodzice liberalni ingerując w sprawy dziecka od czasu do czasu, są niekonsekwentni, pozostawiając dziecko samemu sobie, tolerują jego aspołeczne zachowania. Mogą mieć tendencje do wyzwalania egoizmu i niedojrzałości u dzieci poprzez swoją uległość wobec ich zachcianek, zaburzając potrzebę bezpieczeństwa i stabilności.

Styl demokratyczny – jest najkorzystniejszy dla rozwoju dziecka. Dziecko bierze udział w życiu rodziny; omawia, planuje sprawy codziennego życia, zna swój zakres obowiązków.
Wyznaczanie dzieciom stałych obowiązków w domu zaspokaja potrzebę samodzielności i autonomii dzieci, a jednocześnie uczy pokonywania trudności. Dziecko włączane w sposób naturalny w życie rodziny, czuje się potrzebne oraz uczy się dostrzegać potrzeby innych. Rodzice nie stosują kar, posługują się metodami perswazji i argumentacji, stosują zachęty. Więź między rodzicami a dzieckiem jest silna i przeważają uczucia pozytywne, stąd uważa się że ten styl wychowania jest najkorzystniejszy dla rozwoju i zaspokajania potrzeb dzieci.

Powyższe style wychowania przeważnie nie występują w postaci czystej, jednakże jeden z nich dominuje nadając swoistą atmosferę rodzinną. Styl wychowania w rodzinie jest ważnym, ale nie jedynym czynnikiem kształtującym potrzeby dziecka. Dopiero w powiązaniu z więzią emocjonalną łączącą członków rodziny, postawami rodzicielskimi i ogólną atmosferą rodziny nabiera on właściwego znaczenia


Opracowała na podstawie literatury przedmiotu::
mgr Urszula Szondelmajer

O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2024 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.