Obraz rodziców w piosence Wojciecha Młynarskiego "Cudownych rodziców mam"

mgr Katarzyna Duczmal
Zarys konspektu lekcji języka polskiego w klasie 5 szkoły podstawowej.

CEL OGÓLNY:
Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego w tym prawidłowych relacji między rodzicami i dziećmi

TEMAT: Obraz rodziców w piosence Wojciecha Młynarskiego Cudownych rodziców mam

CELE DYDAKTYCZNE:
• uczeń potrafi wymienić co najmniej dwa utwory, które poznał na lekcjach języka polskiego, w których przedstawiony został pozytywny obraz domu
• na podstawie poznanych utworów uczeń potrafi wskazać cechy idealnego domu
• uczeń potrafi podać cechy pamiętnika
• uczeń prawidłowo posługuje się pojęciami epitet, porównanie, przenośnia, neologizm
CELE KSZTAŁCĄCE:
• uczeń potrafi wskazać w tekście i zastosować zdobyte informacje przy opisie cudownych rodziców
• uczeń potrafi przedstawić cechy podmiotu lirycznego , które zostały ukształtowane dzięki rodzicom

GŁÓWNY CEL WYCHOWAWCZY:
Wspieranie uczniów w budowaniu normalnych relacji z rodzicami.

METODY
Praca indywidualna .
Dyskusja.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE
1. Kartki samoprzylepne.
2. Kolorowe magnesy.
3. Kolorowa kreda.
4. Zdjęcia: ks.J. Twardowskiego i jego rodziców.
5. Kartki z cytatami z Autobiografii J. Twardowskiego opisującymi dom i rodziców.
6. Karta pracy 1- przedstawiamy podmiot liryczny, cytaty i twierdzenia
7. Karta pracy 2 – ćwiczenia językowe ( tworzenie przymiotników od czasowników opisujących zachowanie rodziców)
8. Rysunek pomocniczy – na tropie metafor
9. Tak powstaje porównanie – karta ćwiczeń

PLAN OGÓLNY LEKCJI:
1.Powitanie klasy.
2. Przedstawienie tematu zajęć.
3. Nawiązanie do wiedzy zdobytej na poprzednich lekcjach.
4. Wzorowe odczytanie tekstu piosenki.
5. Poznajemy podmiot liryczny. ( karta pracy 1)
6. Ćwiczenie językowe.Wskazywanie i tworzenie epitetów.
7. Poznanie mechanizmów metafory.
8. Jak powstają porównania?
9. Podsumowanie lekcji.
10. Notatka.
11. Ocena zajęć przez uczniów.

PLAN SZCZEGÓŁOWY LEKCJI:
1.Nawiązanie do poprzedniej lekcji.
• W swoim pamiętniku ksiądz Jan Twardowski wspomina rodziców oraz dom w Warszawie.
• Materiały pomoce: zdjęcia Księdza i rodziców
• Dopasowanie cytatów.
Jak zauważycie temat domu i rodziców pojawia się w różnych utworach literackich . W przypadku księdza Twardowskiego mieliśmy do czynienia z pamiętnikiem. Przypomnijmy sobie najważniejsze cechy pamiętnika:
• zapis najważniejszych wydarzeń z życia jakiejś osoby
• narracja pierwszoosobowa, pisany w pierwszej osobie
• przedstawia przeszłość
• zawiera informacje o czasie i miejscu wydarzeń
• pojawiają się opisy przeżyć wewnętrznych, myśli autora.
2.Dzisiaj zajmiemy się tekstem piosenki , której autorem jest Wojciech Młynarski.
3. Głośne odczytanie tekstu
4. Co wiemy o osobie mówiącej w wierszu, czyli o podmiocie lirycznym?
Wybrane twierdzenia popieramy cytatami KARTA PRACY 1
5. Jak zachowują się przedstawieni w utworze rodzice? ( ćwiczenie językowe)
CUDOWNI – EPITET określenie rzeczownika w tekście literackim
6. Autor zastosował przenośnie, czyli metaforę.
METAFORA to połączenie wyrazów w taki sposób , aby zyskały nowe znaczenie inne
od dosłownego
wielkie łzy płakać w kącie
kryć wielkie łzy, ukrywać płacz
wspomnienia kołysanie
obraz kołysze do snu
(7. Aby oddać nastrój piosenki, autor stworzył nowe słowo – maić się
. Jest to neologizm artystyczny = nowy wyraz stworzony na potrzeby wiersza.)
• zależnie od szybkości pracy
8. Ćwiczenie - porównanie
zestawienie obrazków z ćwiczeń
PORÓWNANIE podkreśla cechy opisywanej osoby, rzeczy, zjawisk przez wskazanie podobieństwa do czegoś innego.
Ćwiczenie
odnajdujemy porównania w tekście
tato młody jak maj
jak motyl zastygł czas pod fotografii szkłem

8.Podsumowanie lekcji - NOTATKA
9. Ocena zajęć przez uczniów


MATERIAŁY
1.Nawiązanie do poprzedniej lekcji.

:” Mój dom był bardzo tradycyjny. Tradycja, atmosfera, wzajemny szacunek – to chyba najważniejsze”.
„ Byłem bardzo szczęśliwym dzieckiem”.
„Miałem wspaniałych rodziców.”.
„ Rodzice byli bardzo tolerancyjni dla każdego wyznania, każdej mniejszości narodowej”.

„ Moja matka(...) jest najbardziej wzruszającym wspomnieniem mojego życia”.
„ Po ślubie zajmowała się prowadzeniem domu i wychowywaniem czwórki dzieci”.
„Mamusia jest dla nas do dziś żywym wspomnieniem i wzorem”.
„ Była piękna kobietą”.
„ Bardzo byłem z nią związany”.
„ Zachowałem w pamięci również jej codzienną krzątaninę”.

”Ojciec był bardzo religijny i niesłychanie szlachetny”.
„ Choć rzadko był w domu, bo musiał nas wszystkich utrzymać, starał się znajdować czas dla nas, dla mnie i moich sióstr”.
„ Pokazywał nam zabytki i różne ciekawe historyczne miejsca”.
Najważniejsze cechy pamiętnika:
• zapis najważniejszych wydarzeń z życia jakiejś osoby
• narracja pierwszoosobowa, pisany
• w pierwszej osobie
• przedstawia przeszłość
• zawiera informacje o czasie i miejscu wydarzeń
• pojawiają się opisy przeżyć wewnętrznych, myśli autora.

KARTA PRACY 1
Wojciech Młynarski
Cudownych rodziców mam
Kto mi tuż przed snem nucił bajki baj, baj
I kto przybiegał z bzem, kiedy maił się maj
Kto wybaczał mi każdą złość, każdy błąd
Gdy kryłam wielkie łzy, w domu najmniejszy kąt

Co wieczór obraz ten, kołysze mnie do snu
tato młody jak maj i mama wśród bzów

Ref.
Cudownych rodziców mam, cudownych rodziców mam
odkryli mi każdą z dróg, po której szłam
Mam cudownych rodziców bo, przyjaciółmi moimi są
w porę rzekli mi: "dalej to idź drogą swą"

Sama idę więc, ale po drogach mych
będą wciąż za mną biec i mnie strzec myśli ich
/solo/

Jak motyl zastygł czas pod fotografii szkłem
Patrzę na nie nie raz i jedno wiem:

Ref.

Co wiemy o osobie mówiącej w wierszu, czyli o podmiocie lirycznym?
Wybrane twierdzenia popieramy cytatami .
To mała dziewczynka
To mężczyzna
To dorosła kobieta
To osoba, która bardzo kocha swoich rodziców
To osoba, która miała bardzo nieszczęśliwe dzieciństwo
To osoba, która cały czas możne liczyć na wsparcie rodziców
To osoba która ma dobre wspomnienia z dzieciństwa

Co wieczór obraz ten, kołysze mnie do snu
tato młody jak maj i mama wśród bzów

Sama idę więc, ale po drogach mych
będą wciąż za mną biec i mnie strzec myśli ich
/solo/

Kto mi tuż przed snem nucił bajki baj, baj
I kto przybiegał z bzem, kiedy maił się maj
Kto wybaczał mi każdą złość, każdy błąd
Gdy kryłam wielkie łzy, w domu najmniejszy kąt
*****************************************************
Jak zachowują się przedstawieni w utworze rodzice?
( ćwiczenie językowe)
- nucą bajki
- przynoszą kwiaty
- wybaczają każdą złość i błąd
- odkrywają przed dzieckiem świat
- przyjaźnią się z dzieckiem
- troszczą się
Jacy są rodzice?
- szczęśliwi
- wybaczający
- ciekawi
przyjaźni
troskliwi
CUDOWNI – EPITET określenie rzeczownika w tekście literackim

METAFORA to połączenie wyrazów w taki sposób , aby zyskały nowe znaczenie inne od dosłownego

wielkie łzy płakać w kącie
„kryć wielkie łzy” - ukrywać płacz

wspomnienia kołysanie
„obraz ten kołysze mnie do snu”


PORÓWNANIE podkreśla cechy opisywanej osoby, rzeczy, zjawisk przez wskazanie podobieństwa do czegoś innego.

Ksero ćwiczeń.

Przykładowa notatka
1.Temat domu , opisy relacji między dziećmi i rodzicami pojawia się w różnych utworach literackich np.
w pamiętniku lub piosence.
2.Poznajemy podmiot liryczny w piosence „ Cudownych rodziców mam”:
To dorosła kobieta.
To osoba, która bardzo kocha swoich rodziców.
To osoba, która cały czas może liczyć na wsparcie rodziców.
To osoba która ma dobre wspomnienia z dzieciństwa.
3. Rodzice zostali określeni epitetem cudowni ponieważ:
- nucą bajki
- przynoszą kwiaty
- wybaczają każdą złość i błąd
- odkrywają przed dzieckiem świat
- przyjaźnią się z dzieckiem
- troszczą się
4. Autor stworzył METAFORY, czyli takie połączenia wyrazów, aby zyskały nowe znaczenie inne od dosłownego
-„kryć wielkie łzy” - ukrywać płacz
- „obraz ten kołysze mnie do snu”- wspomnienia dzieciństwa pojawiają się przed zaśnięciem
5. Aby wzbogacić wspomnienia dzieciństwa , autor zastosował porównania.
PORÓWNANIE podkreśla cechy opisywanej osoby, rzeczy, zjawisk przez wskazanie podobieństwa do czegoś innego.
tato młody jak maj – radosny, kolorowy
jak motyl zastygł czas pod fotografii szkłem – czas, chwile z dzieciństwa utrwalono na zdjęciach
****************************************************************
Podaj trzy rzeczy, których dowiedziałeś się na lekcji.
........................................
Co najbardziej spodobało Ci się w trakcie lekcji?
........................................
Czy według Ciebie była to ciekawa lekcja? Wystaw ocenę prowadzącemu nauczycielowi.
........................................