Scenariusz zajęć koła teatralnego. Ćwiczenia emisji głosu, dykcji i fonacji

Temat zajęć: Samochody koło Środy. Ćwiczenia z zakresu emisji głosu i dykcji, ćwiczenia usprawniające oddech, fonację i artykulację.

Zagadnienia do realizacji (cele zajęć):
- Usprawnienie narządów mowy ( szczęki, języka , warg)
- Wydłużenie fazy wydechowej
- Ćwiczenia dykcji - wymowa samogłosek nosowych i ustnych oraz spółgłosek
- Kształtowanie swobodnej ekspresji scenicznej na podstawie nowego tekstu.
- Integrowanie zespołu

Metody pracy:
- demonstracji
- wyjaśnienia
- naśladownictwa

Pomoce wykorzystane podczas zajęć:
- lusterko dla każdego uczestnika zajęć
- tekst Jerzego Jarka pt. „Samochody koło Środy” ( „Warsztaty edukacji teatralnej” Wrocław 2001)
- makiety samochodów – schematyczne rysunki znanych marek wykonanych na szarym papierze.

Przebieg zajęć:

1. Powitanie tak, aby każdy obecny czuł się powitany np. Witam wszystkich, którzy lubią jeść lody, witam tych , którzy potrafią łowić ryby, witam tych, którzy mają w domu kota, witam tych, którzy myli dzisiaj zęby, itd.

2. Ćwiczenia narządów mowy.
Osoba prowadząca demonstruje ćwiczenia, dzieci naśladują i kontrolują własne ruchy w lusterku.

- Zabawa w rybkę: szerokie otwieranie i zamykanie ust.
- Żucie gumy bez gumy.
- Szminka: przesuwanie wysuniętym językiem wokół otwartych ust od strony wewnętrznej.
- Włączenie zębów: dotykanie na przemian językiem zębów dolnych i górnych od ich strony wewnętrznej, posuwając się ku tyłowi szczęki.
- Pukanie w sufit: uderzanie czubkiem języka w podniebienie.
- Śniadanie dietetyczne: wypychanie językiem na przemian lewego i prawego policzka.
- Mówiąca wirtualna ryba: powtarzanie podanych zestawów sylab od szeptu do krzyku, wolno i bardzo szybko:
Da – de – di – do – du
La – le – li – lo – lu
Ra – re – ri – ro – ru
Na – ne – ni – no – nu

- Uśmiechy pajaca: naprzemienne cofanie prawego i lewego kącika ust przy zaciśniętych zębach.
- Parskanie: wypuszczanie powietrza przy zamkniętych ustach.
- Smoczek: naprzemienne ssanie wag z wydawaniem dźwięków chłeptania mleka.
- Bezzębna ryba: wciąganie warg do środka otwartych ust.
- Upiorki: wagi odsłaniają szczerzone zęby.

3. Zapoznanie dzieci z tekstem Jerzego Jarka pt. „Samochody koło Środy” – czytanie tekstu przez osobę prowadzącą zajęcia, omówienie tekstu.

Raz na giełdzie koło Środy
Rozmawiały samochody:
- Niech się pan pod dach przeniesie,
Pan rdzewieje mercedesie!
- Cóż się dziwić mój hyundaiu,
Postawili mnie tu w maju.
Rzecze na to stara mazda:
- Spójrz na lancię! – jaka gwiazda!
Ford po brzuszku fiata klepie:
- Jak maluszku, trochę lepiej?
- Dzięki, dzięki mój fordziku,
Trochę prychnę i po krzyku.
Lecz syrenka, z tą jest gorzej!
Blada, chuda, spać nie może.
Biada, biada.
Jęczy łada.
Trabant od toyoty stroni,
A toyota wciąż go goni.
- Trabanciku mój czerwony,
Czy byś nie chciał takiej żony?
Trabant szybko drzwi zamyka:
- Niech no pani prędzej zmyka.
Autentyczne mama dowody:
Na to jestem wciąż zbyt młody!
Biada, biada.
Jęczy łada.
Na to wołga rzecze smutnie:
- Moi drodzy po co kłótnie?
Nie ma o co tak się spieać.
Ba każdego z nas rdza zżera.
Biada, biada.
Jęczy łada.

4. Swobodna, spontaniczna inscenizacja tekstu przez chętnych uczestników zajęć. Wykorzystanie w tym celu makiet samochodów.

5. Czytanie tekstu z „wyłączonym dźwiękiem”- bezgłośne, ale precyzyjne otwieranie ust. Zwrócenie uwagi na prawidłową pracę wag i języka.

6. Głośne czytanie (tylko ochotnicy) jedynie samogłosek z podanego tekstu z zachowaniem rytmu wiersza. (Zadanie to jest trudne dla niektórych dzieci, szczególnie młodszych, dlatego ćwiczenia tego typu pojawiają się często na naszych zajęciach).

7. A – historia: opowiadanie treści wiersza za pomocą 1 samogłoski „a”, a następnie spółgłoski „s”.

8. Zabawy dramowe motywowane przez makiety samochodów.
- Ruch na ulicy w godzinach szczytu, zachowanie ludzi w korku ulicznym.
- W warsztacie samochodowym, naprawa auta.
- Giełda samochodowa, kupowanie auta.

9. Podsumowanie zajęć. Zabawa na pożegnanie – głuchy telefon, hasło trudne dykcyjnie: każde auto rdza zżera.