Innowacja pedagogiczna pt. "PUSTY KUBEK"

1.Podstawa prawna:

- Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59, 949) art.1 pkt 18, art.44 ust.1 pkt 3, art.55 ust.1 pkt 4, art. 68 ust.1 pkt 9, art.86 ust.1
- Rozporządzenie MEN z dnia 25 sierpnia 2017 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1646)
- Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej (III etap edukacyjny)
2.Informacje ogólne:

Temat dzieci w obozach koncentracyjnych to jedno z najbardziej poruszających zagadnień historii II wojny światowej. Innowacyjne podejście do tej historii może polegać na skupieniu się na indywidualnych losach dzieci, ich codzienności, traumach, a także formach przetrwania i późniejszej pamięci.
Idea INNOWACJI
- Historia obozów koncentracyjnych: geneza, funkcje, struktura.
- Specyfika wybranych obozów.
- Los dzieci w obozach ( deportacje, eksperymenty medyczne, głód, choroby, brak tożsamości, przymusowa praca, przeżycie jako wyjątek).
Obozy w Polsce:
Auschwitz-Birkenau – największy obóz zagłady, dzieci trafiały tu głównie jako część deportacji rodzinnych.
Majdanek – obóz koncentracyjny i zagłady, dzieci były tu wykorzystywane do pracy i eksperymentów.
Treblinka II – obóz zagłady, dzieci ginęły tu niemal natychmiast po przybyciu.
Stutthof – obóz koncentracyjny, dzieci były więzione i wykorzystywane do pracy.
Obóz przy ul. Przemysłowej w Łodzi – specjalny obóz dla polskich dzieci w wieku od 2 do 16 lat
Obozy w Niemczech:
Ravensbrück – obóz kobiecy, gdzie przebywały również dzieci, często z matkami.
Neustadt-Glewe – filia Ravensbrück, dzieci były tu więzione w końcowej fazie wojny.
Innowacja pedagogiczna stanowi również propozycję rozszerzenia treści z zakresu edukacji edukacji historycznej.
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2025/2026:
Pkt.2. Szkoła miejscem edukacji obywatelskiej - kształtowanie postaw patriotycznych, społecznych i obywatelskich, odpowiedzialności za region i ojczyznę, dbałości o bezpieczeństwo własne i innych.
Pkt. 5. Promowanie higieny cyfrowej i bezpiecznego poruszania się w sieci. Rozwijanie umiejętności krytycznej analizy informacji dostępnych w Internecie. Poprawne metodycznie wykorzystywanie przez nauczycieli nowoczesnych technologii, w szczególności opartych na sztucznej inteligencji w dydaktyce.
Pkt.8. Wspieranie aktywności poznawczej i poczucia sprawczości ucznia poprzez promowanie oceniania kształtującego i metod aktywizujących w dydaktyce.
3. Rodzaj innowacji:
- programowa - polega na korelacji pomiędzy przedmiotami ( historia, plastyka, język polski),
- metodyczna - dotyczy wszelkich metodycznych i organizacyjnych zmian w zakresie sposobów nauczania ( wykorzystanie metody myślenia obrazami i metody skojarzeń),
- przedmiotowa - obejmuje określony typ działań zmieniających charakter dotychczasowego nauczania przedmiotu o nowe cele edukacyjne oraz treści i wymagane osiągnięcia w ramach przedmiotów realizowanych w szkole.
Rodzaj innowacji ze względu na rodzaj zmian:
-uzupełniająca- związana z wprowadzeniem czegoś nowego do istniejącego stanu, czy ogółu stosowanych rozwiązań, nie podważając w istotnym stopniu ich podstawowego znaczenia i użyteczności.
4 .Cele Innowacji:
Dla uczniów:
- zrozumienie mechanizmów totalitaryzmu i ludobójstwa w XX wieku,
- poznanie losów dzieci w obozach koncentracyjnych (np. Auschwitz-Birkenau, Majdanek, Ravensbrück, Treblinka),
- uświadomienie dramatu dzieci, które straciły dzieciństwo, tożsamość i życie w obozach,
- kształtowanie empatii, postawy humanistycznej i wrażliwości społecznej,
- umiejętność analizy źródeł historycznych, dokumentów,
- rozwijanie kompetencji obywatelskich i etycznych.
Dla szkoły:
- wzbogacenie programu nauczania o treści związane z edukacją pamięci,
- współpraca z instytucjami kultury i muzeami,
- rozwijanie kultury pamięci w społeczności szkolnej,
- podniesienie jakości edukacji historycznej poprzez aktywizujące metody,
- promowanie działalności innowacyjnej szkoły na stronach internetowych, np. edux.pl
5. Forma zajęć:
lekcje historii, oglądanie filmów, wycieczka edukacyjna (np. do muzeum Kulmhoff lub do miejsca pamięci), spotkanie z historykiem.
6. Zadania po stronie nauczyciela
- przedstawienie genezy powstania obozów koncentracyjnych
- omówienie prezentacji multimedialnej pod tytułem „Pusty kubek”.
Link do prezentacji:
https://www.canva.com/design/DAGwgC258YM/ht5NuK6IlE_iR_-QEo3BiQ/watch?utm_content=DAGwgC258YM&utm_campaign=designshare&utm_medium=link2&utm_source=uniquelinks&utlId=ha247d68a0d
7. Propozycja działań dla uczniów:
PUSTY KUBEK
Zadaniem każdego ucznia będzie wybór konkretnego obozu koncentracyjnego, umiejscowienie go na mapie, podanie daty powstania i wyszukanie informacji o przebywających tam dzieciach, sposób traktowania dzieci, opis warunków w obozach.
Zebranie informacji i przedstawienie ich w postaci fiszek, które uzupełnią pusty kubek.
Wykonanie instalacji artystycznej z kubków wypełnionych fiszkami, dziecięcych listów, rysunków i wspomnień.
Współpraca z ekspertami
Zaproszenie historyka lub pracownika muzeum do przeprowadzenia wykładu na temat losów dzieci w obozach.
8. Efekty innowacji:
Efekty działań (przewidywane osiągnięcia)- Uczestniczy innowacji:
- poszerzą swoją wiedzę z przedmiotu historia,
- zrozumieją, że historia to nie tylko daty i fakty, ale przede wszystkim ludzkie ( dziecięce) dramaty,
- udoskonalą swoje umiejętności organizatorskie,
- zdobędą umiejętność porządkowania swojej wiedzy.
9.Metody pracy:
a) wg F. Szloska:
• eksponujące : oglądanie wystawy
• programowe – z użyciem aparatu fotograficznego, komputera i sprzętu multimedialnego w celu przygotowania fotorelacji, prezentacji multimedialnej
• podające : miniwykład, dyskusja
b) wg W. Okonia :
- waloryzacyjne (uczenie się przez przeżywanie) – odczuwanie emocji , rozwijanie wrażliwości emocjonalnej oraz wyrabianie poczucia estetyki
10. Ramy czasowe: Rok szkolny 2025/26
11. Miejsce innowacji: Szkoła Podstawowa im.A. Delonga w Kunach, sala nr 3
12.Beneficjenci: Uczniowie klasy VIII, z możliwością włączenia rodziców.
13. Osoby odpowiedzialne: mgr Agnieszka Lipska
14. Proponowana literatura i źródła oraz filmy:
- Helena Kubica, Dzieci w KL Auschwitz- https://lekcja.auschwitz.org/dzieci_PL/
- Anna Kasperowicz, Eksperymenty na dzieciach w Auschwitz - https://wielkahistoria.pl/eksperymenty-na-dzieciach-w-auschwitz/
- Henryk Grynberg, Dzieci z Brzezinki: Zbiór świadectw i opowiadań o losach dzieci w Auschwitz.
- https://muzeumdziecipolskich.pl/oboz-dla-polskich-dzieci-w-lodzi-byl-obozem-koncentracyjnym
Filmy:
1.Film dokumentalny „To się nie kończy... Historia dzieci z obozu na Przemysłowej”
https://www.youtube.com/watch?v=PdGQPKM_NII
– opowieść o dzieciach z obozu przy ul. Przemysłowej w Łodzi, ukazuje ich losy i pamięć o nich.
2. "O Auschwitz" (8): Los dzieci w obozie Auschwitz
https://www.youtube.com/watch?v=iSUJYZxHnGo
szczegółowa analiza losów dzieci deportowanych do Auschwitz.
3. Historia dziecka w 3 obozach koncentracyjnych. Wspomnienia Janiny Iwańskiej 3/3
https://www.youtube.com/watch?v=R0M6ExWjex8
poruszające wspomnienia osoby, która przeszła przez Auschwitz, Ravensbrück i Neustadt-Glewe.
4. Niemiecki obóz dla dzieci przy Przemysłowej w Łodzi. "Niektóre nie potrafiły jeszcze siedzieć"
https://www.youtube.com/watch?v=-uBiC0qb4n4
rozmowa z przedstawicielem Muzeum Dzieci Polskich, ukazująca realia życia dzieci w obozie.
5. To było tu...
https://www.youtube.com/watch?v=1tPCtnqqzns
dokumentalna rekonstrukcja miejsca obozu dziecięcego w Łodzi, z naciskiem na pamięć i edukację.
6. „Nie poznałam Ciebie syneczku – historia Jurka Rutkowskiego”
https://www.youtube.com/watch?v=JuSCHkntCXw
historia Jurka Rutkowskiego” to najnowszy film dokumentalny produkcji Muzeum Dzieci Polskich – ofiar totalitaryzmu
15. Ewaluacja:
-prezentacja efektów pracy na forum szkoły,
- dokumentacja fotograficzna, multimedialna.