Dzień Arbuza - zabawy i aktywności dla dzieci w wieku przedszkolnym

KUFEREK POMYSŁÓW Z OKAZJI DNIA ARBUZA

Dzień Arbuza to doskonała okazja, by połączyć zabawę z edukacją sensoryczną, ruchową, muzyczną oraz artystyczną. Arbuz, dzięki swoim wyrazistym kolorom i charakterystycznym elementom (zielona skórka, czerwony miąższ, czarne pestki), stanowi świetną inspirację do różnorodnych aktywności rozwijających wiele umiejętności dzieci. Przedstawiam bogaty zestaw propozycji, posegregowanych tematycznie, tak aby każdy nauczyciel czy rodzic znalazł coś wartościowego dla swojej grupy dzieci.

ZABAWY RUCHOWE

1. "Zjadłam arbuza, zamieniłam się w..."
Dzieci losują karteczki z nazwami postaci lub zwierząt, np. baletnica, dinozaur, królik, ptak. Nauczyciel mówi: „Zuzia zjadła arbuza i zamieniła się w... dinozaura!”. Zadaniem dziecka jest poruszanie się i naśladowanie zachowań wylosowanej postaci, a reszta grupy stara się je naśladować. Zabawa rozwija wyobraźnię oraz ekspresję ruchową.

2. "Arbuzowy tor przeszkód"
Na sali lub na podwórku tworzymy tor przeszkód, na którym znajdują się m.in. hula-hop do przeskakiwania, piłki do toczenia oraz papierowe pestki do przeskoczenia. Po wykonaniu każdego zadania dzieci otrzymują kawałek obrazka arbuza, który na końcu wspólnie układają.

3. "Przenoszenie pestek"
Dzieci przenoszą małe czarne piłeczki, imitujące pestki, za pomocą łyżeczki lub szczypiec kuchennych do miseczki. Zabawa ta ćwiczy precyzję ruchów oraz koncentrację.

4. "Przenieś pestkę na głowie"
Dzieci balansują pestką (np. woreczkiem gimnastycznym) na głowie i starają się przejść wyznaczony odcinek drogi. Można zwiększyć trudność, dodając slalom lub chodzenie po linii. Ćwiczenie uczy równowagi i koncentracji.

5. "Zielony–czerwony–stop!"
Prosta gra w kolory: nauczyciel pokazuje kolorową kartkę – zielona oznacza „idź”, czerwona – „skacz”, a czarna – „stań”. Dzieci reagują ruchem na kolory, ćwicząc refleks i uwagę.

6. "Wyścigi pestek"
Na stole lub podłodze dzieci dmuchają przez słomki czarne koraliki, które imitują pestki. Zadaniem jest jak najszybsze dotarcie pestką do mety. Ta zabawa rozwija mięśnie oddechowe oraz koordynację wzrokowo-ruchową.

7. "Złap pestkę!"
Dzieci biegają po sali lub na świeżym powietrzu, a nauczyciel rzuca do nich woreczki gimnastyczne (pestki). Zadaniem dziecka jest złapanie woreczka i wrzucenie go do dużego papierowego arbuza z otworem. Zabawa rozwija refleks, celność i umiejętność współpracy.

8. "Wesołe arbuzy" – zabawa taneczna
Na hasło „wesołe arbuzy” dzieci tańczą do rytmicznej muzyki po sali, a gdy muzyka się zatrzymuje, zatrzymują się w zabawnych arbuzowych pozach. Można również losować pozycje z kart obrazkowych, aby urozmaicić zabawę.

9. "Arbuzowe kroki"
Na podłodze rozkładamy karteczki w trzech kolorach: zielonym, czerwonym i czarnym. Dzieci poruszają się po nich według ustalonych zasad, np. zielony oznacza skok do przodu, czerwony – obrót, a czarny – przysiad. Zabawa ćwiczy koordynację oraz orientację przestrzenną.

10. "Pestkowe rzuty"
Dzieci rzucają woreczki (pestki) do dużej obręczy lub kosza w różnych odległościach. Zabawa doskonali celność, koordynację oko-ręka i precyzję.

11. Arbuzowa piłka nożna"
Dzieci kopią dużą piłkę pomalowaną jak arbuz, starając się trafić do bramki.

ZABAWY SENSORYCZNE

1. "Co kryje arbuz?"
W misce z galaretką arbuzową (lub kisielem z dodatkiem zapachu arbuza) ukrywamy drobne przedmioty. Dzieci rękami szukają, co się w niej znajduje. Zabawa stymuluje zmysł dotyku, pobudza ciekawość i koncentrację.

2. "Arbuzowe ślady"
Rozwijamy długi pas papieru lub folii spożywczej i przygotowujemy farby w kolorach zielonym (skórka), czerwonym (miąższ) i czarnym (pestki). Dzieci maczają stopy lub dłonie w farbach i zostawiają ślady na papierze, tworząc wspólnie ogromny arbuzowy wzór. Zabawa rozwija percepcję wzrokowo-ruchową oraz świadomość ciała.

3. "Arbuzowe woreczki"
Woreczki sensoryczne wypełnione żelem (np. z barwionego żelu do włosów lub płynu do prania) – w kolorach arbuza. Dzieci przesuwają palcami po powierzchni, rozgniatają pestki (czarne koraliki w środku). Zabawa wyciszająca, doskonała do kącika relaksu.

4. "Sensoryczne arbuzowe puzzle"
Wycinamy z grubego kartonu plasterki arbuza, podzielone na części wykonane z różnych materiałów – np. filc (miąższ), gąbka (skórka), guziczki lub koraliki (pestki). Dzieci układają puzzle, rozpoznając różne faktury dotykiem i wzrokiem, rozwijając zmysł dotyku i koordynację.

5. "Zrób własnego arbuza" – sensoryczne miseczki
Dzieci otrzymują papierowe miseczki i wypełniają je warstwami materiałów imitujących skórkę i miąższ arbuza: zielony ryż (skórka), czerwone pompony lub kuleczki (miąższ) oraz czarne fasolki (pestki). Mogą przesypywać i mieszać warstwy, ćwicząc motorykę małą oraz rozwijając zmysł dotyku.

6. "Zamrożony arbuz"
W formach do lodu zamrażamy czerwony barwnik spożywczy z małymi figurkami lub pestkami. Dzieci rozpuszczają kostki lodu rękoma lub w ciepłej wodzie, aby uwolnić ukryte w nich przedmioty. Zabawa rozwija cierpliwość i stymuluje zmysł dotyku oraz wzroku.

ZABAWY MUZYCZNE

1. "Arbuzowe rytmy"
Przygotowujemy proste grzechotki z plastikowych butelek wypełnionych pestkami lub suszonymi ziarnami. Dzieci ćwiczą granie rytmu do podkładu muzycznego, na przemian szybko i wolno, głośno i cicho. Można zorganizować „arbuzową orkiestrę”, w której każdy dziecko odgrywa swoją część.

2. "Arbuzowa piosenka – echo"
Nauczyciel śpiewa fragmenty krótkich rymowanek o arbuzie, dzieci powtarzają jako echo. Przykład: „Zielona skórka, czerwony środek!” – dzieci powtarzają z rytmem.

3. "Arbuzowy taniec z chustkami"
Każde dziecko otrzymuje chustkę w kolorze czerwonym, zielonym lub czarnym (odpowiednio miąższ, skórka, pestki). Dzieci tańczą do muzyki, unosząc chustki w rytm – falują, kręcą je lub machają. Zabawa może służyć wyciszeniu lub ekspresji emocji.

4. "Zgadnij co gram" – pestkowe dźwięki
Dzieci dostają różne pojemniki z pestkami, grają rytm znanej piosenki, a reszta grupy próbuje zgadnąć, co to za melodia. Ćwiczenie rozwija słuch muzyczny, pamięć i umiejętność naśladowania.

5. "Arbuzowy dyrygent"
Jedno dziecko zostaje dyrygentem i pokazuje za pomocą gestów tempo i natężenie gry na grzechotkach lub innych instrumentach z pestkami. Pozostałe dzieci podążają za wskazówkami, ćwicząc uwagę i współpracę.

6. "Muzyczna kanapka z arbuza"
Dzieci tworzą rytmy symbolizujące warstwy arbuza: wolne rytmy zielone (skórka), szybkie czerwone (miąższ) i pojedyncze uderzenia czarne (pestki). Następnie grupy odtwarzają całą kompozycję, rozwijając słuch, koordynację i pamięć.

ZABAWY PLASTYCZNE

1. "Arbuzowe kolaże"
Dzieci wycinają elementy z kolorowego papieru – zielone paski (skórka), czerwone plamy (miąższ) oraz czarne kropki (pestki). Następnie naklejają je na duży karton, tworząc wspólny, przestrzenny obrazek arbuza. Zabawa rozwija sprawność manualną, umiejętność wycinania oraz poczucie estetyki.

2. "Malowanie kamieni – arbuzy"
Dzieci zbierają gładkie kamyki, które następnie malują farbami na wzór plasterków arbuza – czerwony środek z czarnymi kropkami i zielona obwódka. Po wyschnięciu można kamienie wykorzystać do dekoracji kącika przyrody lub jako zabawki sensoryczne.

3. "Arbuzowe stempelki"
Przygotowujemy stemple z ziemniaka lub gąbki, wycinając je na kształt plasterków arbuza lub małych pestek. Dzieci maczają stemple w farbie i odbijają wzory na papierze, tworząc własne arbuzowe kompozycje.

4. "Własny arbuz z plasteliny"
Dzieci lepią z plasteliny kształt arbuza, tworząc zieloną skórkę, czerwony miąższ i czarne pestki. Można tworzyć zarówno całe arbuzy, jak i plasterki. Ta aktywność rozwija motorykę małą oraz zdolności przestrzenne.

5. "Arbuzowe korale"
Z kolorowej modeliny lub masy solnej dzieci wykonują małe koraliki w kolorach arbuza: zielone, czerwone i czarne. Po wyschnięciu koraliki nawleka się na sznurek, tworząc ozdobne naszyjniki lub bransoletki.

6. "Malowanie na folii"
Dzieci malują farbami na przezroczystej folii spożywczej, tworząc kolorowe wzory i kształty arbuza. Gotowe prace można powiesić na oknach, gdzie będą pięknie się mienić w świetle.

7. "Arbuzowe mozaiki z papieru"
Z zielonych, czerwonych i czarnych kawałków papieru dzieci układają mozaiki w kształt arbuza, przyklejając je na karton lub brystol. Zabawa ćwiczy cierpliwość, precyzję i kreatywność.

8. "Arbuzowe maski"
Dzieci wycinają i kolorują papierowe maski przedstawiające plasterki arbuza, które potem mogą nosić podczas zabaw tematycznych lub tańców. Maski można wzbogacić o elementy ruchome, np. ruchome pestki przyczepione na sznureczkach.

9. "Kolorowe malowanie palcami"
Dzieci malują palcami na dużych arkuszach papieru, tworząc abstrakcyjne wzory w kolorach arbuza. Ta swobodna technika rozwija ekspresję artystyczną i integruje sensorycznie.

10. "Arbuzowe prace z naturalnych materiałów"
Dzieci zbierają liście, gałązki, pestki i inne naturalne materiały, z których tworzą kompozycje na papierze lub kartonie na wzór arbuza. Zabawa łączy edukację przyrodniczą z twórczością plastyczną.

ZABAWY RELAKSACYJNE

1. "Arbuzowy oddech"
Dzieci siadają wygodnie i zamykają oczy. Nauczyciel mówi, aby wyobraziły sobie, że trzymają w rękach małego, zielono-czerwonego arbuza i będą go dmuchać, aby stał się wielki. Nabierają głęboko powietrze i na wydechu powoli „nadmuchują” arbuza tak, żeby zrobił się wielki i okrągły. Ćwiczenie powtarzamy kilka razy, wspierając prawidłowe oddychanie i wyciszenie.

2. "Kolorowe światło arbuza"
W zaciemnionym pomieszczeniu dzieci siedzą w kole. Nauczyciel używa latarki i kolorowych foli (zielonej, czerwonej i czarnej), przez które przepuszcza światło. Dzieci obserwują zmieniające się barwy i relaksują się, skupiając na kolorach. Można w tle puścić spokojną muzykę relaksacyjną.

3. Wyciszające arbuzowe woreczki sensoryczne
Dzieci delikatnie ugniatają woreczki sensoryczne wypełnione żelem barwionym na kolory arbuza oraz czarnymi koralikami (pestkami). Uciskanie i przesuwanie dłoni po woreczku działa kojąco i pomaga wyciszyć emocje.

4. "Arbuzowe opowieści na dobranoc"
Nauczyciel opowiada spokojną, krótką historyjkę z motywem arbuza, np. o małym arbuziku, który marzył o wielkiej podróży. Dzieci słuchają, leżąc lub siedząc wygodnie, skupiając się na opowieści i wyobrażeniach.

ZABAWY BADAWCZE

1. Eksperyment "Pływa czy tonie?"
Dzieci wrzucają do dużego pojemnika z wodą różne części arbuza – plasterki miąższu, skórkę i pestki. Obserwują, które elementy unoszą się na powierzchni, a które toną. Następnie formułują proste hipotezy dotyczące ich obserwacji. Zabawa rozwija myślenie przyczynowo-skutkowe i wprowadza dzieci w świat nauki.

2. "Co kryje arbuz?"
Przygotowujemy świeżego arbuza, który dzieci wspólnie kroją pod nadzorem nauczyciela lub oglądają jego przekrój. Obserwują kolory, faktury, liczą pestki, badają kształty i zapach. Można użyć lupy do bliższego przyjrzenia się pestkom. Zabawa wspiera rozwój zmysłów i wiedzę przyrodniczą.

4. "Zapachy arbuza"
Przygotowujemy różne produkty o zapachu arbuza (np. sok, galaretka, żel do mycia). Dzieci zamykają oczy i próbują rozpoznać zapach. Zabawa rozwija zmysł węchu i koncentrację.

5. "Obserwacje pestek"
Dzieci oglądają pestki arbuza pod lupą, zauważają ich kształt, kolor, fakturę. Można prowadzić rozmowy o tym, jak z pestki wyrasta roślina, łącząc zabawę z edukacją przyrodniczą.

6. "Sianie pestek"
Dzieci sadzą pestki arbuza w doniczkach lub pojemnikach z ziemią. Obserwują wzrost rośliny przez kolejne dni i tygodnie, dokumentując zmiany na prostych rysunkach lub zdjęciach. Aktywność uczy cierpliwości i podstaw biologii.

7. "Arbuzowa tęcza kolorów"
Dzieci mieszają różne barwniki spożywcze z wodą i tworzą kolory odpowiadające arbuzowi (czerwony, zielony, czarny). Następnie eksperymentują, mieszając je w różnych proporcjach, obserwując powstawanie nowych odcieni. Zabawa rozwija wyobraźnię i rozumienie kolorów.

ZABAWY MATEMATYCZNE

1. "Liczymy pestki"
Dzieci dostają kartonowe plasterki arbuza z namalowanymi czarnymi pestkami. Liczą pestki na każdym plasterku i podają liczbę. Można porównywać plasterki – który ma więcej, który mniej pestek? Zabawa ćwiczy liczenie i porównywanie.

2. "Układamy arbuzy według wielkości"
Dzieci mają różnej wielkości papierowe arbuzy lub piłki. Układają je od najmniejszego do największego lub odwrotnie. Można wprowadzić także pojęcia „większy”, „mniejszy”, „największy”, „najmniejszy”.

3. "Pestkowe wzory"
Na kartkach lub dywanie układamy czarne kropki (pestki) w różnych wzorach (np. linie, kółka, trójkąty). Dzieci odtwarzają wzory lub tworzą własne, powtarzając sekwencje. Ćwiczenie rozwija umiejętności wzrokowo-przestrzenne i logiczne myślenie.

4. "Arbuzowe sortowanie"
Dzieci dostają mieszankę elementów w kolorach arbuza: czerwone kulki, zielone listki, czarne pestki (np. koraliki, klocki). Zadaniem jest posegregować je na odpowiednie grupy według koloru lub kształtu. Zabawa uczy klasyfikowania i porządkowania.

5. "Dodaj pestki"
Na dużym kartonie narysowany jest arbuz z pustymi miejscami na pestki. Dzieci mają za zadanie policzyć, ile pestek należy dodać do każdej części, by było ich określona liczba (np. do 5 lub 10). Zadanie ćwiczy dodawanie i orientację liczbową.

6. "Arbuzowe skoki na liczbach"
Na podłodze układamy kolorowe kartoniki z liczbami od 1 do 10. Dzieci skaczą po nich, nazywając kolejno liczby lub wykonując polecenia: „skocz na liczbę większą o 2 niż 3”, „skocz na liczbę mniejszą niż 5”. Zabawa rozwija orientację przestrzenną i liczenie.

7. "Puzzle liczbowo-arbuzowe"
Przygotowujemy puzzle, gdzie każda część to plasterek arbuza z narysowanymi pestkami. Dzieci układają puzzle, dopasowując liczby do odpowiedniej liczby pestek. To świetne ćwiczenie na rozpoznawanie liczby i dopasowanie.

8. "Który arbuz jest cięższy?"
Dzieci ważą różnej wielkości arbuzy lub ich modele na prostych wagach szalkowych. Porównują, który jest cięższy, a który lżejszy. To ćwiczenie rozwija pojęcie masy i porównywania wielkości.

9. "Arbuzowe labirynty z liczbami"
Na kartce rysujemy labirynt z numerowanymi punktami. Dzieci mają za zadanie przejść po kolei przez liczby od 1 do 10, odgadując drogę. Zabawa ćwiczy koncentrację i umiejętność sekwencji.

10. "Dodawanie pestek z historyjką"
Nauczyciel opowiada krótką historyjkę: „Mały arbuz miał 3 pestki, a dołączyły do niego 2 kolejne pestki. Ile pestek ma teraz?”. Dzieci rozwiązują zadanie, układając pestki lub pokazując palcami. To ćwiczenie łączy liczenie z rozumieniem sytuacji.