Numer: 53401
Przesłano:

Plan rozwoju zawodowego nauczyciela kontraktowego ubiegającego się o stopień zawodowy nauczyciela mianowanego

ANEKS PLANU ROZWOJU ZAWODOWEGO
NAUCZYCIELA KONTRAKTOWEGO
UBIEGAJĄCEGO SIĘ O STOPIEŃ NAUCZYCIELA MIANOWANEGO

Patrycja Michalik

Nazwa placówki: Przedszkole nr

Okres stażu: 1 września 2024 r. – 31 maja 2025 r.

Dyrektor:

Opiekun stażu:

Nazwa placówki: Przedszkole nr

Okres stażu: 1 września 2023 r. – 31 sierpnia 2024 r.

Dyrektor:

Opiekun stażu:

Warszawa 2024

Plan pracy opracowany na podstawie:

Ustawa Karta Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982r. (Dz. U. z 2018 r. poz.967 i 2245 oraz Dz. U. z 2019 r. poz. 730 i 1287;

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. poz. 1574 ze zmianami z dnia 23 sierpnia 2019 r.);

Cel ogólny:

Uzyskanie w wyniku postępowania kwalifikacyjnego stopnia awansu zawodowego nauczyciela mianowanego.

Cele szczegółowe:

Pogłębienie wiadomości i umiejętności w różnych dziedzinach pracy zawodowej

Realizowanie zadań służących podniesieniu jakości pracy przedszkola

Podniesienie efektywności działań dydaktyczno – wychowawczych

Podejmowanie działań mających na celu doskonalenie warsztatu i metod pracy

§ 7 ust. 2 pkt 1. Uzyskanie pozytywnych efektów w pracy dydaktycznej, wychowawczej lub opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Nawiązanie współpracy z opiekunem stażu

zawarcie kontraktu i omówienie zasad współpracy;

opracowanie planu rozwoju zawodowego;

złożenie planu rozwoju zawodowego do dyrektora placówki;

ustalenie terminów spotkań z opiekunem stażu;

obserwacja zajęć prowadzonych przez opiekuna stażu;

prowadzenie zajęć w obecności opiekuna stażu;

prowadzenie zajęć w obecności Dyrektora Przedszkola 216 i Przedszkola 422;

ustalenie z opiekunem stażu terminów obserwacji;

ewaluacja- omówienie przebiegu i efektów zajęć;

prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców;

wrzesień 2024

podczas całego okresu trwania stażu

Udział w wewnątrz-przedszkolnych i zewnętrznych formach doskonalenia zawodowego

udział w wewnątrzprzedszkolnych formach doskonalenia zawodowego – uczestniczenie w szkoleniowych zebraniach Rady Pedagogicznej:

- Szkolenie BHP;

- AAC budowanie narzędzia do komunikacji,

- Szkolenie z pierwszej pomocy;

udział w zewnętrznych formach doskonalenia zawodowego – szkoleniach, warsztatach, kursach, konferencjach m.in. organizowanych przez WCIES, MSDCN – tematyka skupiająca się w dużej mierze na rozwoju sensorycznym dzieci:

45 zabaw sensorycznych dla dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym,

Kolaż - techniki plastyczne w pracy twórczej z dzieckiem;

Sensodydaktyka w przedszkolu

Zabawy rozwijające kreatywność i integrację sensoryczną;

propozycje rad szkoleniowych, WDN, m.in. przeprowadzenie rady pedagogicznej na temat:

- „Dobra komunikacja i zarządzanie emocjami (w zespołach, gronie nauczycieli, w relacjach z rodzicami)”

- „Kreatywne zajęcia z masami plastycznymi – inspiracje i techniki pracy z dziećmi w przedszkolu”;

podczas całego okresu trwania stażu

wrzesień 2024

30 października 2034

6 listopada 2024

28 października 2024

16 listopada 2024

18 kwiecień 2024

10 marzec 2025

Doskonalenie własnego warsztatu   pracy, podwyższanie własnych kwalifikacji

stworzenie i wdrożenie programu własnego: „Maluszkowa sensoryka”;

podjęcie studiów magisterskich na kierunku pedagogika wczesnoszkolna i przedszkolna na uczelni Wszechnica Polska Akademia Nauk Stosowanych w Warszawie;

tworzenie własnych materiałów dydaktycznych tj. kart pracy, gier dydaktycznych, materiałów multimedialnych (prezentacji, ćwiczeń interaktywnych), itp....;

wykorzystywanie pozyskanej wiedzy podczas rozwiązywania problemów wychowawczych i dydaktycznych; 

grudzień 2024

październik 2024

podczas całego okresu trwania stażu

Pogłębianie wiedzy z zakresu pedagogiki, psychologii i socjologii

gromadzenie i aktualizacja własnej biblioteki przedmiotowej,

analiza literatury o tematyce pedagogicznej, psychologicznej, socjologicznej;

korzystanie z portali oraz stron internetowych poświęconych edukacji;

podczas całego okresu trwania stażu

Organizacja i przygotowanie wychowanków do udziału w konkursach

przygotowywanie dzieci do udziału w konkursach organizowanych w przedszkolu oraz przez inne placówki i instytucje:

- Ogólnopolski Konkurs Techniczny "Książeczka sensoryczna", organizowanego przez Szkołę Podstawową im. Jana Pawła II w Bylicach – Kolonii;

zorganizowanie konkursów:

- Ogólnopolski Konkurs Plastyczny „Z uśmiechem Ci do twarzy”;

- Wewnątrzprzedszkolny Konkursu Sensorycznego „Misiowe Zmysły i Kolory”;

- Konkurs „Sensoryczna pomoc logopedyczna”;

listopad 2024

kwiecień 2025

luty 2025 marzec 2025

Prowadzenie dokumentacji przedszkolnej

systematyczne uzupełnianie wpisów w dzienniku; 

tworzenie planów miesięcznych;

prowadzenie arkuszy obserwacji i diagnozy gotowości szkolnej oraz zeszytu obserwacji dzieci;

sporządzanie notatek z rozmów z rodzicami;

podczas całego okresu trwania stażu

Podejmowanie dodatkowych wewnątrz-przedszkolnych działań

uczestnictwo w interesujących programach i projektach edukacyjnych m.in.:

- Ogólnopolski Projekt Edukacyjny "Bajki-Pomagajki";

- Ogólnopolski Projekt Edukacyjny ,,FA-LA- MI”

- „Mały miś w świecie literatury”;

- „Witaminki”;

- „Sensosmyki”:

napisanie artykułu na stronę urzędu dzielnicy dotyczącego promocji obchodów Dnia Tolerancji w ramach projektu „Świętowania Dni UNESCO”;

pełnienie funkcji koordynatora kampanii społeczno-edukacyjnej „Rowerowy Maj” w przedszkolu;

udział w pracy zespołu zadaniowego – współopracowanie i wdrożenie do realizacji Regulaminu Rady Pedagogicznej;

pełnienie funkcji koordynatora do spraw zmian w prawie oświatowym

koordynatora odpowiedzialnego za organizację wewnątrzprzedszkolnego doskonalenia nauczycieli zwanego liderem WDN;

wrzesień 2023-czerwiec 2024

wrzesień 2024-czerwiec 2025

grudzień 2024-czerwiec 2025

listopad 2024

maj 2025

styczeń 2025

grudzień 2024

styczeń 2025

Publikowanie prac własnych

opublikowanie planu rozwoju zawodowego na stronie: www.edux.pl;

publikowanie scenariuszy z wybranych wydarzeń przedszkolnych na stronie:

www.eduzabawy.com

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 2. Umiejętność rozpoznawania potrzeb rozwojowych uczniów i uwzględniania ich w pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Diagnoza umiejętności i wiadomości dzieci

prowadzenie obserwacji pedagogicznych i diagnozy przedszkolnej zakończonej wnioskami do dalszej pracy;

opracowanie informacji o gotowości szkolnej dzieci.

kierowanie dzieci na badania do poradni psychologiczno–pedagogicznej.

podczas całego okresu trwania stażu

marzec-kwiecień 2024

Poznanie środowiska rodzinnego dzieci

zapoznanie z rodzicami i dzieckiem podczas adaptacji;

systematyczna obserwacja dzieci w grupie;

rozdanie rodzicom ankiety informacyjnej o dziecku;

wrzesień 2023/ wrzesień 2024

podczas całego okresu trwania stażu

Współpraca z rodzicami

wspieranie rodziców w działaniach wychowawczych;

prowadzenie spotkań z rodzicami;

prowadzenie zajęć otwartych dla rodziców:

- warsztaty „Ozdabianie pierniczków”;

- warsztaty sensoryczne dla dzieci i rodziców „Sensoryczne inspiracje”;

organizowanie i uczestnictwo w uroczystościach o charakterze rodzinnym;

zachęcanie rodziców do pracy na rzecz przedszkola (włączenie w organizowanie uroczystości, wycieczek);

podczas całego okresu trwania stażu

14 grudzień 2023

17 grudnia 2024

20 stycznia 2025

podczas całego okresu trwania stażu

Współpraca ze specjalistami

współpraca z pedagogiem specjalnym, psychologiem przedszkolnym, logopedą;

kierowanie dzieci na zajęcia ze specjalistami;

udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej w ramach zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów oraz bieżącej pracy z dzieckiem we współpracy z nauczycielami, wychowawcami grup oraz specjalistami;

podczas całego okresu trwania stażu

Współpraca z instytucjami

współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną

- nr 20 ( psycholog Olga Leoniak)

- nr 10 ( psycholog Tomasz Krzak)

celem rozpoznania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci;

przygotowywanie opinii na wniosek Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, MOPS-u, sądu;

uczestniczenie w spotkaniach zespołu interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie;

wrzesień 2023- sierpień 2024

wrzesień 2024-maj 2025

podczas całego okresu trwania stażu

21 stycznia 2025

Praca z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

wnioskowanie o pomoc psychologiczno–pedagogiczną dla dzieci jej potrzebujących;

udzielanie pomocy psychologiczo-pedagogicznej zgodnie z obowiązującym prawem;

współtworzenie WOFU i IPET dla dzieci z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego;

wspieranie rodziców poprzez wskazywanie sposobów wspierania rozwoju dziecka oraz przekazywanie materiałów do pracy z dzieckiem w celu ujednolicenia oddziaływań dydaktyczno–wychowawczych;

tworzenie pomocy dydaktycznych dedykowanych dzieciom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;

praca indywidualna z dzieckiem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi;

podczas całego okresu trwania stażu

wrzesień 2023-czerwiec 2024

podczas całego okresu trwania stażu

Praca z dzieckiem zdolnym

ukierunkowanie i stworzenie warunków dzieciom uzdolnionym do wszechstronnego i harmonijnego rozwoju, który może doprowadzić do pełnego rozkwitu ich uzdolnień i zainteresowań, np.: poprzez kierowanie na zajęcia dodatkowe takie jak piłka nożna, zajęcia plastyczne, śpiew w chórze dziecięcym;;

podejmowania działań uwzględniających w procesie edukacji indywidualne predyspozycje dzieci;

tworzenie pomocy dydaktycznych dedykowanych dzieciom uzdolnionym;

praca indywidualna z dzieckiem zdolnym;

podczas całego okresu trwania stażu

Indywidualizacja procesu nauczania

uwzględnieniu różnic w poszczególnych umiejętnościach, zdolnościach czy zainteresowaniach dzieci w procesie dydaktyczno-wychowawczym;

dostosowanie celów, treści oraz metod i środków dydaktycznych do możliwości uczenia się dzieci oraz ich stanu psychofizycznego;

wykorzystanie wielozmysłowości w nauczaniu;

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 3. Umiejętność wykorzystania w pracy metod aktywizujących ucznia

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Stosowanie aktywizujących metod pracy w codziennej pracy z dzieckiem.  

opracowanie scenariuszy, pomocy dydaktycznych, gier dydaktycznych, kart pracy do prowadzonych zajęć z wykorzystaniem metod aktywizujących;

wykorzystywanie w pracy metod aktywizujących tj.

- Metoda projektu – Projekt „Drzewo” (realizowany w Przedszkolu nr 216)

– Projekt „Pies przyjacielem człowieka” (realizowany w

Przedszkolu nr 422;

- elementy Metody Klanza;

- elementy Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne;

- elementy Metody Dobrego Startu;

- elementy Metody Batii Strauss;

- gry dydaktyczne;

podczas całego okresu trwania stażu

9-13 października 2023

marzec 2024

Szukanie inspiracji oraz innowacyjnych rozwiązań metodycznych do prowadzenia zajęć

studiowanie literatury fachowej: artykuły naukowe, badania i publikacje ukazujące najnowsze trendy i badania dotyczące metodyki nauczania:

- Charęzińska A. Sensoryka dla smyka [Pomoce dydaktyczne]: 30 rozwijających zabaw sensorycznych, Tata Robi Książki, Warszawa 2022;

uczestniczenie w konferencjach i szkoleniach pedagogicznych, które są doskonałą okazją do wymiany doświadczeń z innymi nauczycielami i zdobywania nowych pomysłów:

- Konferencja dedykowana nauczycielom przedszkolnym: Nauczyciel Wychowania Przedszkolnego- ważny zawód. Współczesne potrzeby i wyzwania.;

badanie trendów w edukacji: czytanie raportów i analizowanie trendów w edukacji, takie jak raporty UNESCO czy OECD:

-„Technologia jako narzędzie w edukacji. Na czyich warunkach?” (Global Education Monitoring Report 2023);

podczas całego okresu trwania stażu

26 lutego 2024

wrzesień 2024

Organizacja zajęć poza salą przedszkolną

przeprowadzenie zajęć przyrodniczych: „Szukamy oznak wiosny”;

organizacja wycieczek tematycznych: tworzenie okazji do poznania przez dziecko najbliższego środowiska lokalnego, instytucji publicznych, pracy ludzi w różnych zawodach;

marzec 2025

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 4. Umiejętność dokonywania ewaluacji własnej pracy i wykorzystywania jej wyników do doskonalenia warsztatu pracy

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Ewaluacja zajęć prowadzonych

regularne prowadzenie zajęć oraz weryfikacja zgodności ich przebiegu z wcześniej ustalonymi celami dydaktycznymi, wychowawczymi i opiekuńczymi;

analizowanie i refleksja na temat zajęć prowadzonych w obecności opiekuna stażu, Dyrektora i innych nauczycieli;

uwzględnienie wniosków wynikających z ewaluacji prowadzonych zajęć do dalszej pracy;

podczas całego okresu trwania stażu

Dokonywanie ewaluacji własnej pracy

obserwacje dzieci w różnych sytuacjach, wyciąganie wniosków;

zbieranie informacji zwrotnych od dzieci po zajęciach:

- metoda „pięciu palców”,

- kciuka,

- buźki,

- „TAK/NIE,;

analiza i wdrażanie wskazówek udzielanych przez opiekuna stażu i dyrektora po obserwacji zajęć;

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 5. Umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Dzielenie się z nauczycielami wiedzą zdobytą w czasie szkoleń

dzielenie się wiedzą zdobytą na szkoleniach w ramach zespołów dydaktyczno–wychowawczych;

dzielenie się materiałami uzyskanymi podczas szkoleń;

wykorzystywanie zdobytej wiedzy podczas szkoleń na zajęciach koleżeńskich i hospitowanych;

zaprezentowanie efektów realizacji programu własnego „Maluszkowa sensoryka” Radzie Pedagogicznej;

podczas całego okresu trwania stażu

maj 2025

Dzielenie się swoimi zasobami

udostępnianie nauczycielom materiałów dydaktycznych, ciekawych scenariuszy oraz artykułów;

udostępnianie nauczycielom pomocy dydaktycznych, plansz, ilustracji, kart pracy, itp.;

udostępnianie nauczycielom scenariuszy zajęć;

udostępnianie nauczycielom informacji i materiałów na temat wybranych projektów, programów i innych przedsięwzięć oraz zachęcanie do wzięcia w nich udziału;

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 6. Umiejętność uwzględniania w pracy problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Rozpoznawanie problemów środowiska dzieci i współczesnych problemów społeczno- cywilizacyjnych.

zapoznanie z orzeczeniami oraz opiniami Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej;

dostosowanie wymagań edukacyjnych;

podczas całego okresu trwania stażu

Kształtowanie prospołecznych postaw dzieci

udział w akcjach charytatywnych organizowanych przez różne organizacje na rzecz ludzi lub zwierząt:

- Paczka inna niż zwykle;

- Zbiórka dla fundacji „Serce dla zwierząt”;

- Zbiórka artykułów dla zwierząt dla organizacji „Pies na zakręcie” Wolontariat na Rzecz Zwierząt Dotkniętych Bezdomnością;

podczas całego okresu trwania stażu

listopad 2023

listopad 2024

kwiecień 2024

luty 2025

Preorientacja zawodowa

przybliżenie dzieciom podczas zajęć edukacyjnych wybranych zawodów;

zapraszanie rodziców do przedszkola w celu prezentacji swojego zawodu;

podczas całego okresu trwania stażu

Kształcenie postaw obywatelskich i patriotycznych

zajęcia edukacyjne rozwijające wiedzę na temat naszego kraju, jego symboli oraz swojego miasta;

udział w akademii z okazji Święta Niepodległości;

zapoznawanie dzieci z tradycjami i zwyczajami związanymi np. ze Świętami Bożego Narodzenia, Nowym Rokiem, Wielkanocą, Świętem Niepodległości, Świętem Konstytucji 3 Maja, np. podczas zajęć edukacyjnych, uroczystości przedszkolnych;

podczas całego okresu trwania stażu

Edukacja proekologiczna

prowadzenie zajęć edukacyjnych uświadamiających dzieciom potrzebę dbania o środowisko naturalne

zachęcanie rodziców i dzieci do udziału w akcji „Godzina dla Ziemi”

budzenie szacunku do zwierząt np. podczas wycieczek, warsztatów, itp

wykorzystywanie odpadków (butelki, kartony, rolki tekturowe, nakrętki, itd.) do prac plastycznych, wykonania pomocy dydaktycznych

podczas całego okresu trwania stażu

Edukacja prozdrowotna

prowadzenie zajęć edukacyjnych na temat zdrowego odżywiania oraz potrzeby ruchu dla utrzymania zdrowia;

uświadamianie dzieciom szkodliwych skutków zbyt częstego korzystania z telewizora, telefonu lub komputera;

codzienne prowadzenie zajęć ruchowych, ćwiczeń gimnastycznych,

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 7. Umiejętność posługiwania się przepisami prawa dotyczącymi odpowiednio oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Poznanie procedury awansu zawodowego

analiza aktów prawnych dotyczących awansu zawodowego nauczycieli:

- Ustawa Karta Nauczyciela z dnia 26 stycznia 1982r. (Dz. U. z 2018 r. poz.967 i 2245 oraz Dz. U. z 2019 r. poz. 730 i 1287;

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. poz. 1574 ze zmianami z dnia 23 sierpnia 2019 r.);

opracowanie planu rozwoju zawodowego;

sporządzenie sprawozdania z realizacji planu rozwoju zawodowego;

wrzesień 2023

podczas całego okresu trwania stażu

Zapoznanie się z aktami prawnymi dotyczącymi systemu oświaty

analiza aktów prawnych dotyczących pracy nauczyciela (Karta Nauczyciela, ustawa o systemie oświaty, rozporządzenia)

bieżące śledzenie zmian w prawie oświatowym;

znajomość praw dziecka zawartych w konwencji o prawach dziecka;

pełnienie funkcji koordynatora do spraw zmian w prawie oświatowym;

podczas całego okresu trwania stażu

Analiza funkcjonowania i organizacji przedszkola

analiza dokumentów wewnętrznych przedszkola dotyczących awansu zawodowego:

- Statut przedszkola nr 422 „Kolorowa Sowa” w Warszawie

- procedury awansu;;

uczestniczenie w posiedzeniach Rady Pedagogicznej;

utrwalenie znajomości i przestrzeganie przepisów BHP;

wrzesień 2023/

wrzesień 2024

podczas całego okresu trwania stażu

§ 7 ust. 2 pkt 8. Umiejętność korzystania w pracy, zwłaszcza w trakcie prowadzonych zajęć, z narzędzi multimedialnych i informatycznych

Zadanie

Forma realizacji

Termin

Wykorzystanie technologii komputerowej w pracy pedagogicznej

wykorzystywanie tablicy multimedialnej podczas zajęć dydaktycznych;

przygotowanie dokumentów oraz materiałów dydaktycznych na komputerze (prezentacje multimedialne, scenariusze, karty pracy, sprawozdania,);

przygotowywanie ogłoszeń i dyplomów;

wymiana doświadczeń z nauczycielami na forach czy portalach poświęconych edukacji;

uczestnictwo w e-konferencjach i webinariach;

opracowanie i przeprowadzanie zajęć z wykorzystaniem technologii komputerowej;

podczas całego okresu trwania stażu

Wykorzystanie technologii informacyjnej w pracy dydaktycznej.

korzystanie ze stron poświęconych pracy nauczyciela;

korzystanie z zasobów internetowych portali edukacyjnych oraz edytora tekstu Word;

wykorzystywanie programów graficznych i generatorów do tworzenia m.in kart pracy, pomocy dydaktycznych, dyplomów, gier, plansz edukacyjnych;

podczas całego okresu trwania stażu

Zwiększenie atrakcyjności zajęć.

korzystanie z interaktywnych ćwiczeń oraz gier dydaktycznych, a także tworzenie zadań oraz gier;

wykorzystywanie na zajęciach filmów edukacyjnych i prezentacji multimedialnych;

podczas całego okresu trwania stażu

Uczestnictwo w formach dokształcania w zakresie technologii informacyjnej i komunikacyjnej.

uczestniczenie w kursach z zakresu technologii komputerowej i informacyjnej:

- CANVA DLA EDUKACJI – Progresowania

podczas całego okresu trwania stażu

grudzień 2024

Dokumentacja z przebiegu stażu będzie prowadzona zgodnie z zaleceniami Dyrektora Przedszkola. 

Powyższy Plan Rozwoju Zawodowego jest otwarty i podlega ewaluacji 

Opracowała: Patrycja Michalik 

........................................ 

Zatwierdzam do realizacji 

Warszawa, ..............................

(data) ........................................ 

(podpis i pieczęć Dyrektora Przedszkola) 

O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2025 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.