Program gupowych zajęć rewalidacyjnch

Program gupowych zajęć rewalidacyjnych

Założenia programowe:
Program przeznaczony jest dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym. Opracowany został na podstawie diagnozy i zaleceń Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia oraz w oparciu o różnorodną literaturę dotyczącą terapii pedagogicznej. Program realizowany będzie na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych w ramach zajęć rewalidacyjnych. Zajęcia odbywać się będą dwa razy w tygodniu w wymiarze 60 minut każde zajęcia. Zapis poszczególnych zajęć rewalidacyjnych będzie prowadzony w oddzielnym dzienniku do tego typu zajęć.

Cele ogólne:
• Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia na miarę jego indywidualnych możliwości i predyspozycji rozwojowych.
• Wyrównywanie i kompensowanie dysharmonii rozwojowych, korygowanie zaburzonych funkcji.

Cele szczegółowe:
• Stymulowanie rozwoju w zakresie percepcji wzrokowej i słuchowej
• rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej
• doskonalenie orientacji przestrzennej i w schemacie ciała
• Usprawnianie pamięci mechanicznej, logicznej i trwałej
• Wydłużanie czasu koncentracji uwagi
• Kształtowanie i rozwijanie różnych procesów poznawczych
• usprawnianie motoryki dużej i małej
• doskonalenie sprawności manualno-graficznej
• Wspomaganie nauki pisania, czytania, liczenia

Treści i sposoby realizacji:
1. Percepcja wzrokowa( ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, rozwijanie spostrzegawczości, ćwiczenia pamięci wzrokowej)
• dobieranie elementów według wskazanych kryteriów
• wyszukiwanie właściwych elementów składowych potrzebnych do stworzenia wzoru
• układanie, budowanie, zabawy konstrukcyjne wg podanego wzoru z klocków, figur geometrycznych
• dzielenie większej figury na mniejsze, następnie scalanie
• tworzenie zbioru figur wg jednej cechy
• układanie obrazków pociętych na mniejsze kawałki
• układanie puzzli
• wyodrębnianie różnic między obrazkami pozornie identycznymi
• zabawy doskonalące pamięć wzrokową: „co tu się zmieniło?”, „czego brakuje?”
• uzupełnianie brakujących elementów w rysunkach
• odwzorowywanie i odtwarzanie figur, przedmiotów, symboli i znaków
• dobieranie par jednakowych liter
• dobieranie liter wielkich do małych, drukowanych do pisanych
• układanie sylab z podanych liter
• segregowanie sylab i wyrazów wg określonego kryterium
• podkreślanie liter wyrazach
• tworzenie wyrazów z sylab
• uzupełnianie brakujących liter, sylab w wyrazach
• zabawy typu Kto zmienił miejsce?, Co zmieniło się w pokoju?, Co zostało schowane?
• Odtwarzanie z pamięci: pozycji ciała kolegi, ruchem czynności zaprezentowanej przez kolegę
• zapamiętywanie: kolejności wykonywanych czynności, kolejności prezentowanych na obrazkach osób, przedmiotów, roślin, rzeczy, miejsc, w których ukryte zostały przedmioty, układu przedmiotów, ich wzajemnego położenia, liczby, kształtów
• usprawnianie pamięci wzrokowej w oparciu o materiał obrazkowo-geometryczny oraz gry dydaktyczne

2. Percepcja słuchowa ( kształtowanie wrażliwości słuchowej, ćwiczenia słuchu fonemowego, doskonalenie spostrzegawczości słuchowej i koordynacji słuchowo-ruchowej )
• rozróżnianie dźwięków, odgłosów dochodzących z otoczenia-słuchanie odgłosów szumiących drzew, wiatru, deszczu, burzy, jadących samochodów, trąbiących pojazdów
• rozpoznawanie wytwarzanych dźwięków np. odgłosy powstałe poprzez uderzenia o różne przedmioty
• doskonalenie pamięci słuchowej w oparciu o ćwiczenia muzyczno-ruchowe, zabawy z rytmem i dźwiękiem
• odtwarzanie związku słuchowo-wzrokowego
• opowiadanie treści usłyszanych bajek, opowiadań
• analiza wyrazowa usłyszanego zdania
• analiza sylabowa usłyszanego wyrazu
• zapamiętywanie: krótkich rymowanek i wierszyków, wyliczanek, zawartych w piosence nazw i odgłosów zwierząt domowych, kolejnych słów w zdaniu,liczby wyrazów w zdaniu, liczby sylab w wyrazie
• powtarzanie: prezentowanych struktur rytmicznych, sekwencji dźwięków, ciągów słownych i zdań, wierszyków, piosenek, rymowanek
• rozpoznawanie znanych piosenek po melodii i rytmie
• rozwiązywanie zagadek zadawanych ustnie
• realizowanie ruchem (klaskaniem, tupaniem) usłyszanego rytmu
• układanie rymowanek
• łączenie w pary rymujacych się wyrazów
• słuchanie treści poleceń, pytań, dłuższych wypowiedzi
• słuchanie i powtarzanie opowiadań
• wysłuchiwanie i różnicowanie powtarzających się dźwięków tworzących proste układy rytmiczne, wyklaskiwanie słyszanego, prostego rytmu, tupanie, wystukiwanie prostego rytmu
• tworzenie szeregów rytmicznych np. układanie przedmiotów według słyszanego, podanego rytmu np: auto, klocek, auto, klocek, auto
• zabawy ruchowe z rytmem np. tupnij, podskocz, tupnij, podskocz
3. Procesy poznawcze (usprawnianie pamięci mechanicznej i logicznej, wydłużanie czasu koncentracji uwagi, doskonalenie procesów myślowych)
• rozwijanie wypowiedzi poprzez wydobywanie myślenia przyczynowo-skutkowego typu „dlaczego tak się stało?”, „co się może stać, gdy...?”
• dostrzeganie zmian odwracalnych( pory roku, zmiany w przyrodzie z tym związane, następstwo dnia i nocy) i nieodwracalnych ( potłuczony talerz, zepsute przedmioty)
• dobieranie obrazków do całości z próbą uzasadnienia wyboru( dostrzeganie związku między częścią a całością)
• dostrzeganie sytuacji nieprawdziwych(kształtowanie myślenia abstrakcyjnego i krytycznego), wyjaśnianie niedorzeczności
• układanie treści historyjki do obrazków, próby wyodrębniania elementów akcji oraz związków przyczynowo-skutkowych
• próby określenia zdarzeń, które mogły nastąpić wcześniej lub później (przewidywanie skutków i następstw)
• grupowanie przedmiotów i obrazków w zbiory , nazywanie tych grup, wymienianie cech które powodują, że poszczególne przedmioty do tych grup nie należą
• wykrywanie niedorzeczności: na obrazkach przedstawiających pojedyncze przedmioty np: marchewki rosnące na drzewie, na obrazkach sytuacyjnych np.: bałwan opalający się na plaży
• rozwiązywanie krzyżówek, rebusów, zagadek, sudoku
• rozwiązywanie prostych zadań tekstowych
• gry i zabawy dydaktyczne rozwijające umiejętności: posługiwania się kalendarzem, odczytywania godzin na zegarze, liczenia pieniędzy, wydawania reszty)
• konstruowanie brył przestrzennych
• tworzenie wyrazów z odszukanych liter np.: określenia dotyczące cech charakteru, nazwy obiektów architektonicznych, określenia związane z teatrem
• zapamiętywanie wzorów i rysowanie ich z pamięci
• odnajdowanie wyrazów w ciągach liter np.: nazwy dyscyplin sportowych, nazwy przedmiotów używanych w biurze, nazwy ras psów
• liczenie figur geometrycznych: wykonywanie zadań typu: Ile trójkątów znajduje się na planszy?, ile równoległoboków znajduje się na planszy?
• wyszukiwanie ukrytych wyrazów w diagramach
• odnajdywanie identycznych znaków graficznych, wykonywanie zadań typu: ile poszczególnych znaków graficznych znajduje się na planszy?
• wyszukiwanie ukrytych wyrazów w zdaniach np.: nazwy artykułów spożywczych, nazwy przedmiotów związanych z higieną osobistą, nazwy uczuć
• rysowanie ukrytych figur
• działanie według instrukcji nauczyciela
• przestrzeganie kolejności wykonywanych ćwiczeń
• doprowadzanie podjętej pracy do końca
• wydłużanie stopniowo czasu wysiłku umysłowego
• ukierunkowywanie uwagi uczeniów na wykonywane zadania
• przypominanie o zwróceniu uwagi i koncentrowaniu się na danej czynności

4. Motoryka mała ( doskonalenie sprawności manualno-graficznej)

• stemplowanie (stempelki konturowe zwierząt, roślin), tworzenie za pomocą stempli kompozycji z figur geometrycznych
• układanie klocków, patyczków według wzoru i własnego pomysłu
• układanie z elementów geometrycznych postaci ludzi, zwierząt, dowolnych przedmiotów
• układanie z tasiemki kwadratu, prostokąta, trójkąta oraz zapełnianie ich wnętrza
• wycinanie po linii prostej- paseczki, wstążeczki, dróżki, trawa
• wycinanie z papieru o różnej grubości z uwzględnieniem stopnia trudności
• wycinanie po linii falującej i łamanej
• wycinanie figur geometrycznych małych i dużych
• wycinanie części obrazków do składania
• kalkowanie przez kalkę techniczną określonych przedmiotów, kompozycji, według wzoru
• wypełnianie wydzieranką określonych powierzchni, wykonanie kompozycji według własnego pomysłu
• montowanie konstrukcji z gotowych elementów(klocków, krążków)
• układanki płaskie(obrazkowe, geometryczne), klockowe, wtyczkowe z zachowaniem stopnia trudności- na wzorze, według wzoru i bez wzoru
• ugniatanie plasteliny i wypełnianie nią powierzchni koła, kwadratu, trójkąta
• wałkowanie cienkich wałeczków i obwodzenie nimi figur geometrycznych liści, liter, cyfr( od prostych do bardziej skomplikowanych kształtów)
• lepienie prostych kształtów wymagających wałkowania całą dłonią(kule, wałeczki, rogaliki, węże)
• lepienie postaci zwierząt ze szczególnym zwróceniem uwagi na części składowe; głowa, tułów, szyja, nogi
• ozdabianie tekturowych talerzyków elementami z plasteliny
• wylepianie z plasteliny większych całości na płaszczyźnie np. domek, dzieci, zwierzęta
• pogrubianie konturów, czyli wodzenie po wzorze- figur geometrycznych, prostych szlaczków, konturów obrazków
• rysowanie wzorów po śladzie kropkowym lub kreskowym
• rysowanie za pomocą szablonów figur geometrycznych i nieskomplikowanych przedmiotów, według stopnia trudności: szablony wewnętrzne(wycięty otwór w tekturce lub tworzywie) i szablony zewnętrzne(wycięty kształt do obrysowania)
• kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną
• zamalowywanie kredkami małych przestrzeni(konturów geometrycznych, konturów stempelków, obrazków z książeczek do malowania)
• kreskowanie- wypełnianie konturów kolorem za pomocą równoległych kresek poziomych lub pionowych( z zachowaniem kierunków od lewej do prawej i od góry do dołu
• rysowanie szlaczków literopodobnych w liniaturze, w zmniejszającym się stopniowo wymiarze aż do liniatury zeszytu, według stopnia trudności: wodzenie po wzorze, kończenie rozpoczętego wzoru i odwzorowywanie
• rysowanie szlaczków obrazkowych, różniących się kształtem lub kolorem w liniaturze zgodnie z kierunkiem pisania
• łączenie punktów najkrótszą linią, aby powstał kontur np. domu, kwiatka
• samodzielne rysowanie szlaczków bez odrywania ręki(przedmioty, figury, znaki literopodobne
5. Orientacja przestrzenna (ćwiczenia rozwijające orientację w schemacie własnego ciała,ćwiczenia rozwijające orientację w przestrzeni)
• wskazywanie i nazywanie poszczególnych części własnego ciała
• poruszanie wskazaną częścią ciała (poruszam nogą, poruszam stopą, poruszam głową, poruszam ręką)
• pokazywanie wskazanych części ciała z rozumieniem określeń góra, dół, przód, tył, bok(we wszystkich wskazanych ćwiczeniach najpierw nauczyciel wskazuje i nazywa, następnie prosi dziecko o wskazanie określonej części ciała np." na górze mam głowę, włosy; pokaż, co masz na górze"?- dziecko wskazuje swoją głowę, włosy...
• zapoznanie z umownymi oznaczeniami stron ciała: "to jest lewa strona, bo mam tam serce"- dziecko dotyka wysłuchując bicia własnego serca; "to jest moja prawa strona- tam nie ma serca"; "oczy, nos, brzuch- są z przodu"; "plecy, pupa- są z tyłu"
• zapoznanie ze znaczeniem określeń przyimkowych: na, pod, za, obok-kładzenie rąk na głowie, na ramionach, kładzenie rąk przed siebie, kładzenie rąk za siebie, kładzenie rąk obok, chwytanie się za uszy
• patrzenie, spoglądanie zgodnie z poleceniem: góra, dół, przód, tył, bok
• unoszenie przedmiotu, rąk zgodnie z poleceniem: góra, bok
• kładzenie i podnoszenie przedmiotu zgodnie z poleceniem: góra, dół
• rzucanie woreczkiem zgodnie z poleceniem: góra, dół, przód, tył
• rzucanie woreczka i nazywanie kierunku: góra, dół, przód, tył, bok
• wykonywanie poleceń poprzez ćwiczenia z drugą osobą: stań przede mną, stań do mnie, przodem, tyłem, stań za mną, idź do przodu, idź do tyłu, rób to co ja (zabawy naśladowcze- kreślenie ruchów dłonią w powietrzu: do góry, na dół, w bok(linie poziome, pionowe, faliste, okrągłe), rób tak jak ja- odwzorowywanie ruchów, czynności wykonywanych przez drugą osobę(kreślenie, malowanie na dużej powierzchni)
• wykonywanie poleceń poprzez ćwiczenia z przedmiotem, np. z piłką: stań za piłką, stań przed piłką, stań obok piłki, unieś piłkę do góry, postaw piłkę na dół, poturlaj piłkę po podłodze, poturlaj piłkę pod krzesłem, rzuć piłkę do góry, rzuć piłkę do mnie
• układanie przedmiotów na podłożu pod dyktando(np. postaw misia na półce, postaw klocki na stole)
• budowanie, zabawy konstrukcyjne(np. poukładaj klocki jeden na drugim, jeden obok drugiego- zabawy konstrukcyjne powinien poprzedzić pokaz)
• układanie przedmiotów na podanym wzorze, obok wzoru
• nazywanie miejsca położenia przedmiotów- wdrażanie do posługiwania się wyrażeniami przyimkowymi(góra, dół, pod, nad, na, za)
• zabawy "Ciepło-zimno", "Ukryty przedmiot"
• wyodrębnianie i nazywanie przedmiotów będących na stoliku (np. co stoi z przodu?, co stoi z tyłu?, jakie zabawki stoją z prawej strony psa?,
• wykonywanie poleceń według instrukcji słownej np. postaw samochód na półce
• zabawy ruchowe z pokazywaniem i nazywaniem wykonywanej czynności: pokaż i powiedz, np. kładę piłkę przed siebie, za siebie, w bok, podnoszę do góry, opuszczam do dołu
• zabawy wdrażające do prawidłowego posługiwania się określeniami dotyczącymi kierunków w przestrzeni, np. zabawy rytmiczno- ruchowe

6. Wspomaganie nauki pisania i czytania ( doskonalenie techniki pisania, usprawnianie techniki czytania i rozumienia tekstów)
• ćwiczenia w kształtnym, czytelnym, płynnym pisaniu ze zwróceniem uwagi na prawidłową konstrukcję liter, połączenia między literami, odstępy między wyrazami, utrzymywanie pisma w liniaturze
• zamienianie pisma drukowanego na pisane
• pisanie znanych wyrazów z pamięci
• pisanie pojedynczych zdań
• przepisywanie zdań, tekstów według wzoru ze zwróceniem uwagi na kształt liter i ich łączenie
• przepisywanie życzeń okolicznościowych według wzoru
• podpisywanie obrazków
• układanie i pisanie wyrazów z rozsypanek sylabowych
• układanie i pisanie krótkich, spójnych wypowiedzi
• uzupełnianie liter, sylab w wyrazach
• uzupełnianie tekstów z lukami
• samodzielne redagowanie zdań
• opisywanie historyjek obrazkowych
• układanie odpowiedzi na pytania nauczyciela
• czytanie krótkich zdań i odpowiadanie na pytania do nich
• ćwiczenia w zakresie tempa, płynności, poprawności czytania
• układanie pytań i odpowiedzi do przeczytanych tekstów
• wypowiadanie się na temat przeczytanych tekstów
• wyodrębnianie postaci wystepujących w tekście
• wykonanie ilustracji do przeczytanych tekstów
7. Wspomaganie nauki liczenia ( doskonalenie umiejętnosci dodawania i oodejmowania )
• organizowanie sytuacji zadaniowych i wykorzystanie naturalnych okoliczności do nauki dodawania i odejmowania
• zabawy tematyczne z liczeniem obiektów: grupowanie i nazywanie, a następnie liczenie przedmiotów
• gry dydaktyczne wymagające umiejętności dodawania i odejmowania
• dodawanie i odejmowanie liczb bez przkroczenia i z przekroczeniem progu dziesiątkowego
• rozwiązywanie prostych zadań tekstowych z zastosowaniem czynności manipulacyjnych, związanych z dodawaniem i odejmowaniem
• rozpoznawanie i nazywanie monet i banknotów będacych w obiegu
• płacenie za kilka produktów podczas robienia zakupów
• wykonywanie działań w zakresie używania monet: rozmienianie, sumowanie wydatków, obliczanie reszty

Uwagi:

Przedstawiony program zajęć rewalidacyjnych będzie modyfikowany i uzupełniany
w zależności od sytuacji i potrzeb, z równoczesnym uwzględnianiem postępów czynionych przez uczniów. Ćwiczenia umieszczone w programie są przykładowymi rodzajami oddziaływań usprawniających poszczególne funkcje i mogą być one zamieniane, wzbogacane lub pomijane w zależności od potrzeb.
W przypadku wcześniejszego opanowania danych umiejętności przez uczniów możliwe będzie wprowadzanie nowych zadań w procesie rewalidacyjnym. Należy dokonać wówczas oceny efektywności podejmowanych działań, zapisać wnioski i wprowadzić modyfikacje/zalecenia do dalszej pracy.

Nazwisko i imię osoby realizującej program: