Sprawdzian wiadomości z języka polskiego dla klasy I gimnazjum

1. Nazwij podkreślone części mowy i określ ich formę gramatyczną.

Zrozpaczona para, która wygnana przez archanioła mieczem ognistym uchodziła z ziemskiego raju , niosła ze sobą tęsknotę za tym miejscem zakazanym na zawsze i przekazała ją swemu potomstwu. Tak można by wyobrażać sobie początki kultu ogrodów.

2. Przekształć podane wypowiedzenia na zdania o konstrukcji biernej, tak aby uniknąć dwuznaczności.
a) Zarząd firmy powołał dwóch specjalistów.
b) Bazar zastąpił stadion.
c) Działania wywołały protesty mieszkańców.
c) Hieny zjadły lwy.

3. Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej rzeczowniki: sędzia,
przyjaciel, lód. Oddziel temat od końcówki. Jeśli występują oboczności – zaznacz je.

4. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania:

Jan Kochanowski

TREN V

Jako oliwka mała pod wysokim sadem
Idzie z ziemie ku górze macierzyńskim szladem,
Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,
Sama tylko dopiro szczupłym prątkiem wschodząc;
Tę, jesli ostre ciernie lub rodne pokrzywy
Uprzątając, sadownik podciął ukwapliwy,
Mdleje zaraz, a zbywszy siły przyrodzonej,
Upada przed nogami matki ulubionej.
Takci sie mej namilszej Orszuli dostało:
Przed oczyma rodziców swoich rostąc, mało
Od ziemie sie co wznióswszy, duchem zaraźliwym
Srogiej śmierci otchniona, rodzicom troskliwym
U nóg martwa upadła. O zła Persefono,
Mogłażeś tak wielu łzam dać upłynąć płono?

Objaśnienia:
1. idzie * - rośnie; z ziemie - z ziemi; macierzyńskim szladem - śladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1).
2.. dopiro - dopiero; szczupłym prątkiem - szczupły prątek - cienki pęd.
3. sadownik - ogrodnik zajmujący się owocami (por. czasownik sadzić); ukwapliwy - skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy;
4.mdleje - traci siły, słabnie, więdnie; zbywszy - pozbywszy się, utraciwszy; przyrodzonej - naturalnej.
5. łzam - łzom; płono - daremnie, na próżno (dziś mówi się: "płonne nadzieje").
a) Kto i do kogo zwraca się w wierszu?
b) Do kogo została porównana Urszulka? Wypisz odpowiedni fragment utworu.
c) Wypisz z utworu środki stylistyczne, nazwij je oraz określ ich funkcję.
d) Które z charakterystycznych cech trenu można odnaleźć w utworze Jana Kochanowskiego?

5. Podaj definicję charakterystyki jako formy wypowiedzi pisemnej. Wypisz jej główne
wyznaczniki.

6. Zredaguj jedną spośród trzech podanych wypowiedzi pisemnych.

a) Napisz streszczenie mitu o Orfeuszu i Eurydyce.
b) Zredaguj charakterystykę wybranego bohatera lektury „Oskar i pani Róża” E.E Schmitta.( minimum 10 zdań).
c) Widok z mojego okna... - opis.