Innowacja pedagogiczna "Podróż do krainy emocji"

1. Tytuł innowacji pedagogicznej: „Podróż do krainy emocji”
2. Autor innowacji : mgr Monika Ciesielska
3. Rodzaj innowacji: metodyczna
4. Zakres Innowacji: Innowacja będzie obejmować wszystkie grupy wiekowe dzieci
w Przedszkolu
5. Czas realizacji: październik 2019 do czerwiec 2020r.

I. WSTĘP
W życiu każdego człowieka emocje odgrywają istotną rolę, stanowią element naszej codzienności. Towarzyszą nam w różnych sytuacjach, odpowiadają za relacje ze światem zewnętrznym, a także biorą udział w procesie adaptacji do otoczenia oraz uczenia się.
Emocje to silne odczucia, które mogą mieć charakter pobudzenia pozytywnego np. zadowolenie, radość, miłość, związane są z przyjemnymi chwilami w naszym życiu. Jak również - pobudzenia negatywnego, np. smutek, złość, rozczarowanie, które pozwalają nam na przeżycie trudnych chwil, ich odczuwanie jest nieprzyjemne, ale potrzebne do zachowania równowagi emocjonalnej. Stanowią reakcję na osoby, wydarzenia zewnętrzne oraz sytuacje. Emocje mogą być wyrażane słowem (nazywanie emocji), głosem (ton, barwa, natężenie), mimiką twarzy oraz mową ciała (ruchy, gesty).
Świat dziecięcy cechuje spontaniczność, impulsywność, ekspresja, afektywność. Emocje u dzieci są silne i gwałtowne. Pojawiają się bez ich kontroli, stanowią reakcję na bodźce
i sytuacje, których doświadczają. Przeważnie są krótkotrwałe i skierowane na zewnątrz. Umysł dziecka jest bardzo chłonny i nie jest na tyle rozwinięty, aby mógł dokonać selekcji, co jest dobre a co złe. Z pewnością ma na to wpływ niedojrzałość układu nerwowego oraz oddziaływania środowiskowe.

II. MOTYWACJA WPROWADZENIA INNOWACJI
Okres przedszkolny to etap kształtowania się osobowości dziecka, w którym procesy emocjonalne ogrywają istotną rolę. Bardzo ważne jest, aby dzieci poznały istotę natury emocji i prawa, jakie nimi rządzą oraz ich formy regulacji. Dziecko w przedszkolu zdobywa doświadczania w wyrażaniu i odbiorze różnych stanów emocjonalnych, ich obserwacji wśród rówieśników, przyzwyczaja się do ich okazywania, a także kształtuje prawidłowe postawy i umiejętności społeczne oraz emocjonalne. Najważniejszym celem w pracy nauczyciela jest wszechstronny rozwój dziecka, ze szczególnym zwróceniem uwagi na jego potrzeby rozwojowe. Istotne, żeby w tym procesie brali udział również rodzice dzieci.
Na podstawie wieloletnich obserwacji oraz przeprowadzanych diagnoz wśród dzieci
w wieku przedszkolnym, zauważyłam, że mają trudności w sferze emocjonalnej i społecznej. Przede wszystkim z werbalizowaniem swoich uczuć, myśli, potrzeb, radzeniem sobie z emocjami w sytuacjach trudnych. Stąd jedną z przyczyn opracowania tej innowacji była potrzeba pomocy dzieciom w w/w obszarach, a także ich rodzicom, którzy podczas konsultacji indywidualnych często zgłaszali niepokojące ich zachowania u swoich dzieci.

III. ZAŁOŻENIA OGÓLNE INNOWACJI
Innowacja pedagogiczna „Podróż do krainy emocji” skierowana jest do wszystkich dzieci w wieku przedszkolnym. Jej zadaniem jest podniesienie jakości pracy przedszkola. Temat jaki będzie poruszany w innowacji jest trudny, często niezrozumiały, ale jeżeli zostanie przedstawiony w odpowiedniej formie, zgodnie z potrzebami rozwojowymi dzieci, może przynieść zamierzony sukces . W tym celu należy poszukać właściwych metod pracy. Czynny udział biorą w niej także nauczyciele, specjaliści przedszkola oraz rodzice dzieci..
Innowacja będzie realizowana od października 2019r. do czerwca 2020r. zgodnie
z harmonogramem (załącznik nr 1) z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym. Informacje o realizacji innowacji będą na bieżąco umieszczane na gazetce
w przedszkolu oraz w Internecie na stronie fanpage.

IV. CELE INNOWACJI
1. Cel główny:
Wspomaganie wszechstronnego rozwoju osobowości dziecka zgodnie z jego wrodzonymi predyspozycjami rozwojowymi.
2. Cele szczegółowe:
- Kształtowanie umiejętności rozpoznawania, nazywania oraz opisywania różnych stanów emocjonalnych w sferze werbalnej i niewerbalnej.
- Rozwijanie umiejętności wyrażania uczuć adekwatnych do sytuacji.
- Zachęcanie do aktywnego słuchania, komunikowania i prawidłowego odczytywania sygnałów niewerbalnych oraz udzielania informacji zwrotnych.
- Rozwijanie empatii jako formy inteligencji i dojrzałości emocjonalnej.
- Doskonalenie umiejętności rozładowywania napięcia emocjonalnego.
- Wzmocnienie poczucia własnej wartości i samooceny poprzez rozwijanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie.
- Pomoc dziecku w budowaniu pozytywnego obrazu własnego „JA”.
- Wyciszenie się i odprężenie.
- Wyrażanie emocji poprzez muzykę, taniec, sztukę.
- Uwrażliwienie.
- Rozwijanie zainteresowań własnych, zdolności czerpania z bogactw wyobraźni twórczej i umiejętności dokonywania operacji twórczych.

V. METODY I FORMY PRACY
Metody, jakie stosujemy w pracy z dziećmi zależą od celów i zadań jakie wyznaczamy
w procesie wychowania, są dostosowane do predyspozycji i możliwości rozwojowych dzieci.
Głownie poprzez zabawę dzieci wyrażają swoje potrzeby, zainteresowania, komunikują się. Dlatego też treści rozumienia świata emocji w przedszkolu powinny być wprowadzane przede wszystkim przez zabawę. Do najczęściej wykorzystywanych metod w realizacji niniejszej innowacji będą należeć:
- elementy metody Baty Strauss;
- elementy metody C. Orfa,
- elementy metody R. Labana;
- elementy muzykoterapii;
- elementy choreoterapii
- elementy bajkoterapii
- elementy arteterapii
- elementy pedagogiki zabawy Klanza;
- metody twórcze;
- metoda samodzielnych doświadczeń stawianych dziecku;
- opowieść ruchowa;
- zabawowo-naśladowcza;
- wizualizacje;
- gry i zabawy relaksacyjne.
Metody powinny być wspierane przez odpowiednio dobrane formy pracy, pobudzające do spontaniczności i aktywności. Zastosować zatem należy wszystkie formy:
- indywidualną
- grupową.

VI. ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE NIEZBĘDNE DO REALIZACJI INNOWACJI
1. UMIEJĘTNOŚCI EMOCJONLNAE:
- Rozpoznawanie , nazywanie i wyrażanie emocji.
- Ocenianie intensywności stanów emocjonalnych.
- Kierowanie emocjami.
- Panowanie nad impulsami.
- Zwiększenie poczucia własnej wartości.
- Rozumienie i akceptowanie uczuć własnych i innych ludzi.
- Poznanie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami oraz kontrolowania swoich zachowań.
- Dostarczenie pozytywnych przeżyć emocjonalnych i estetycznych, pozwalających rozładować napięcia psychiczne.
- Wzmacnianie poczucia odpowiedzialności za wspólną pracę.
- Wzmacnianie i aktywizowanie dzieci słabszych i nieśmiałych.
2. UMIEJĘTNOŚCI POZNAWCZE
- Wzbogacanie zasobu słownictwa.
- Poszerzenie wiedzy o otaczającym świecie.
- Rozwijanie zdolności twórczego myślenia.
- Stymulowanie rozwoju pamięci wzrokowej i słuchowej.
- Doskonalenie koncentracji uwagi.
- Korzystanie z poszczególnych kroków procesu skutecznego rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji.
- Pozytywne nastawienie do życia
3. UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNE
- Prawidłowa komunikacja w sposób werbalni i niewerbalny.
- Respektowanie norm i zasad.
- Rozwijanie postawy koleżeństwa i życzliwości.
- Budowanie zaufania w grupie.
- Integracja grupy w zabawach wymagających współdziałania.
- Przejawianie pożądanych postaw społecznych i eliminowanie zachowań agresywnych.
- Rozumienie norm zachowania.
- Radzenie sobie w sytuacji trudnej.
- Nawiązywanie kontaktów interpersonalnych.
VII. OCZEKIWANE REZULTATY PO ZAKOŃCZENIU INNOWACJI
- Dziecko potrafi budować pozytywny obraz siebie oraz innych.
- Dziecko ma większe poczucie pewności siebie.
- Dziecko wie, że każdy jest inny i szanuje to, jest tolerancyjny.
- Dziecko potrafi otworzyć się na innych.
- Dziecko potrafi pokonać swoje trudności, lęki.
- Dziecko przejawia zachowania prospełeczne.
- Dziecko potrafi wyrażać, rozpoznawać i nazywać emocje swoje oraz innych.
- Dziecko jest wrażliwe na uczucia innych i gotowe do pomocy.
- Dziecko potrafi współdziałać w grupie.
- Dziecko jest aktywne, otwarte w stosunku do innych ludzi i świata.
- Dziecko potrafi poprawnie i skutecznie porozumiewać się w sposób werbalny i niewerbalny.
- Dziecko potrafi kontrolować swoje zachowania, emocje.
- Dziecko lepiej rozumie przyczyny swoich emocji.
- Dziecko ma większą zdolność do koncentrowaniu się na zadaniu i skupieniu uwagi.
- Dziecko ma większą motywację do działania.
- Dziecko potrafi słuchać innych, w prawidłowy sposób komunikować się i udzielać informacji zwrotnych.

VIII. EWALUACJA
Głównym zadaniem ewaluacji będzie uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy założenia
i cele innowacji pedagogicznej zostały osiągnięte, a także czy może być kontynuowana
w następnym roku szkolnym. Metody ewaluacji:
- własna obserwacja;
- prace dzieci;
- zdjęcia;
- ankieta dla rodziców i nauczycieli.

IX. BIBLIOGRAFIA
1. Dolinski D. Mechanizmy wzbudzania emocji. Ekspresja emocji. Emocje, poznanie i zachowanie. W: J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, Gdańsk 2000.
2. Everly G. S., Rosenfeld R., Stres, przyczyny, terapia i autoterapia, Warszawa 1992.
3. Gerstmann S. Rozwój uczuć. Warszawa, 1986.
4. Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje. Zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, Warszawa 1994.
5. Małyska M. Rozmawiamy o uczuciach.
6. Montanari L., Poznajemy język ciała. Techniki animacji oraz gry i zabawy dla dzieci i młodzieży. Kielce, 2003.
7. Pfeffer S. Zrozumieć świat uczuć. Kielce 2005.
8. Przetacznikowa M., Spionek H. Wiek niemowlęcy. W: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży. Warszawa 1986.
9. Schafer R.H. Psychologia dziecka. Warszawa 2013.
10. Śnieżowska-Bielak E., Bajeczne mikstury, czyli bajki terapeutyczne, psychoedukacyjne i relaksacyjne. Warszawa, 2014.

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ:
Październik 2019r. 1. Przeprowadzenie zajęć z zastosowaniem zabaw muzyczno-ruchowych w poszczególnych grupach wiekowych. 2.„Jesienne spotkania” – zajęcia dla rodziców z dziećmi.
Listopad 2019r.-1. „Zabawy przy muzyce” - zajęcia z zakresu muzykoterapii w poszczególnych grupach wiekowych. 2. Popołudniowe spotkania z rodzicami dzieci „Z poezją na Ty”.
Grudzień 2019r. - „Wycieczka do świata emocji” zajęcia
w poszczególnych grupach wiekowych
Styczeń 2020r. - „Pszczółka – odkrywanie własnych talentów
i możliwości” - Zajęcia z bajkoterapii w poszczególnych grupach wiekowych
Luty 2020r. - Zajęcia z arteterapii w poszczególnych grupach wiekowych
Marzec 2020r. - Popołudniowe spotkania z rodzicami „Z poezją na Ty”
Kwiecień 2020r. - „Wiosenne spotkania” – zajęcia dla rodziców
z dziećmi
Maj 2020r. - 1. Zajęcia z choreoterapii w poszczególnych grupach wiekowych. 2.„Chodź pomaluj mój świat” – warsztaty dla rodziców z dziećmi
Czerwiec 2020r. - „Podróże w wyobraźni” – zajęcia
w poszczególnych grupach wiekowych

PRZYKŁADY SCENARIUSZY ZAJĘĆ
Temat: Wycieczka do świata emocji
Grupa wiekowa: od 3do 6 lat
CELE:
• Zaznajomienie się z podstawowymi uczuciami
• Rozpoznawanie mimiki twarzy
• Rozmowa o uczuciach
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Powitanie: „Gdy przedszkolaki się witają to na przywitanie hura wołają”.
2. Ćwiczenie „Szumi wiatr – pada deszcz -ulewa”
Dzieci wykonuje następujące polecenia: „szumi wiatr” – wachluje dłońmi przed twarzą; „pada deszcz” – opuszkami palców delikatnie opukuje twarz; „ulewa – deszcz strumieniami spływa po twarzy” – gładzi twarz.
3. Wprowadzanie do tematu zajęć:
- Czytanie ksiązki H. Kreul „Od złości do radości. Jak rozpoznawać i okazywać uczucia”.
- Rozmowa co to są emocje?
- Rozpoznawanie na ilustracjach różnych emocji, opisywanie, co czują postacie na ilustracjach, domyślanie się co mogło być przyczyną przedstawionych na obrazkach reakcji, przeniesienie sytuacji z ilustracji na własne doświadczenia dziecka.
4. Zabawa ruchowo – muzyczna „Taniec uczuć”
Dzieci przedstawiają różne emocje w zależności jaka jest muzyka.
5. Ćwiczenie: „ Moja twarz wyraża ...”
Dziecko koloruje „buźkę” wyrażającą jego obecny nastrój.
6. Zakończenie: Iskierka

Zajęcia z zakresu bajkoterapii
Temat: Pszczółka – odkrywanie własnych talentów i możliwości
Grupa wiekowa: od 3do 6 lat
CELE:
• kształtowanie cech osobowości dziecka
• kształtowanie optymistycznego spoglądania na świat
• wdrażanie do ekspresji plastycznej i ruchowej
• rozwijanie wyobraźni i koncentracji uwagi
• kształtowanie umiejętności twórczego myślenia
• integracja i współpraca w grupie
PRZEBIEG ZAJĘCIA:
1. Powitanie
„Gdy przedszkolaki się witają na powitanie hura wołają”
2. Ćwiczenie: „Jaki jest mój nastrój?”
Każde dziecko wybiera zdjęcie wyrażające jego dzisiejszy nastrój.
3. Ćwiczenie aktywizujące: „Łapki”
Dzieci dostają różnokolorowe łapki. Następnie w rytm muzyki uderzają łapkami
o nogi i wykonują różne zadania.
4. Bajka terapeutyczna: „Pszczółka”
Dzieci słuchają bajki o charakterze terapeutycznym, pt. Pszczółka. Dzieci dzielą się refleksjami po wysłuchanej bajce, wyrażają swoje emocje.
5. Praca plastyczna
Dzieci zostają podzielone na 4,5 – osobowe grupy. Zadaniem każdej z nich jest poukładanie pociętych fragmentów obrazka, następnie przyklejenie ich na dużą kartkę papieru. Potem każda grupa wybiera spośród wielu zwierzątek, te które były przedstawione w przeczytanej bajce i przykleja je na kartkę papieru. Na koniec kolorujemy według własnych pomysłów.
6. Zakończenie: „Iskierka”