X Używamy plików cookie i zbieramy dane m.in. w celach statystycznych i personalizacji reklam. Jeśli nie wyrażasz na to zgody, więcej informacji i instrukcje znajdziesz » tutaj «.

Numer: 48546
Przesłano:
Dział: Socjoterapia

Program zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne z elementami arteterapii dla dzieci z zaburzeniami zachowania

PROGRAM ZAJĘĆ ROZWIJAJĄCYCH KOMPETENCJE EMOCJONALNO-SPOŁECZNE Z ELEMENTAMI ARTETERAPII
DLA DZIECI Z ZABURZENIAMI ZACHOWANIA

1. CELE, ZADANIA I STRUKTURA PROGRAMU
Głównym celem stworzonego przeze mnie programu zajęć rozwijających kompetencje emocjonalno-społeczne jest poprawa funkcjonowania społecznego dzieci w wieku szkolnym: 11-14 lat, poprzez nabycie przez nie nowych umiejętności, odreagowanie napięć emocjonalnych, naukę nowych zachowań akceptowanych społecznie oraz doświadczeń korygujących ich sądy urazowe o świecie. Zajęcia są ukierunkowane na realizację celów terapeutycznych, edukacyjnych i rozwojowych.
* Cele terapeutyczne:
- zaspokojenie potrzeby przynależności, bezpieczeństwa, otwartości, akceptacji
- stworzenie okazji do uzewnętrzniania własnych uczuć, do bezpiecznego odreagowania
napięć emocjonalnych
- kształtowanie właściwej samooceny i poczucia własnej wartości
- korekta wyuczonych schematów zachowań (agresywnych, uległych), nauka zachowań
akceptowanych społecznie
- uświadomienie mocnych stron własnej osobowości
- rozwijanie umiejętności nawiązywania i utrzymywania pozytywnych relacji z innymi
ludźmi, rozwijanie pozytywnego stosunku do świata.
* Cele edukacyjne:
- rozwijanie umiejętności lepszego poznania i rozumienia siebie i innych
- nauka i doskonalenie funkcjonowania w grupie
- nauka rozpoznawania i wyrażania emocji i uczuć w sposób werbalny i niewerbalny
- nauka radzenia sobie w trudnych sytuacjach
- uświadomienie i weryfikacja hierarchii własnych wartości
- rozwijanie umiejętności sprawnej komunikacji
- nauka konstruktywnego spędzania czasu wolnego.
* Cele rozwojowe:
- wzmacnianie własnej osobowości poprzez samopoznanie: wgląd we własne potrzeby,
uświadomienie przeżywanych emocji, znajomość swoich mocnych stron i ograniczeń
- wdrażanie do przestrzegania ustalonych norm i zasad, uświadomienie potrzeby ich
istnienia, nawiązywanie pozytywnych relacji w grupie na zasadach współpracy i
poszanowania dla innych osób
- rozwijanie wyobraźni i twórczego myślenia
- zaspokojenie potrzeby ruchu, zabawy i aktywności.
Zadania programu.
1) Umożliwienie dziecku wglądu w siebie, poznania innych ludzi, rozwój empatii.
2) Nauka autoprezentacji i dowartościowanie dziecka.
3) Wprowadzenie zasad i norm oraz realizacja ich podczas spotkań.
4) Nauka współdziałania w grupie.
5) Nabycie umiejętności komunikowania się z innymi.
6) Stwarzanie okazji do nabywania przez dziecko doświadczeń, które spowodują zmianę zachowań, sądów o rzeczywistości i umożliwią odreagowanie emocjonalne.
7) Budowanie przez dziecko własnego systemu wartości.
8) Nauka radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
9) Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania własnych uczuć, nauka
radzenia sobie z negatywnymi emocjami.
10) Zaspokojenie potrzeb: bezpieczeństwa, bliskości, otwartości, akceptacji, przynależności i uznania.

Zajęcia mają charakter cotygodniowych spotkań grupowych trwających 45 minut.
Każdy z tematów może być realizowany od 1 do 2 godzin.
Każde spotkanie składa się z następujących elementów:
a) Powitanie, rundka - podzielenie się informacjami z ostatniego tygodnia, rozpoznanie stanu emocjonalnego w jakim dzieci przychodzą na zajęcia.
b) Zastosowanie zabaw: integracyjnych, twórczych, tematycznych i aktywnych metod pracy, mających na celu rozładowanie lub wyciszenie emocji, nabywanie korekcyjnych doświadczeń, pracę własną dziecka.
c) Realizacja tematu zajęć poprzez zastosowanie metod psychoedukacyjnych, służących nabywaniu nowych wiadomości i doświadczeń. Omówienie wykonanych ćwiczeń.
d) Podsumowanie zajęć, zebranie refleksji.

2. SCENARIUSZE ZAJĘĆ.
I. TWORZYMY GRUPĘ.
Cele:
- nauka autoprezentacji
- wzajemne poznanie się członków grupy
- radzenie sobie w nowej sytuacji
- uczenie się bycia w grupie.
Pomoce: kłębek nici, karty pracy „Znajdź osobę, która...”, kartki, mazaki.
Metody: zabawy integracyjne, zabawy grupowe, plastykoterapia.

1. Powitanie dzieci. Przedstawienie się prowadzącego. Usadzenie dzieci w kręgu. Krótka prezentacja prowadzącego na temat zajęć socjoterapeutycznych - opowiedzenie o tym, czym będziemy zajmować się na zajęciach, kiedy spotykać. Przedstawienie podstawowych zasad, które będą obowiązywały na zajęciach.
2. Zabawa kłębek. Uczestnicy siedzą w kręgu. Wyznaczona osoba otrzymuje kłębek nici, nawija sobie na palec jego nitkę i podaje do wybranej osoby mówiąc swoje imię i 2 zdania o swojej rodzinie. Każda następna osoba mówi to samo, aż do momentu, gdy nitka dotrze do ostatniego uczestnika. Ten zaczyna zwijając nitkę mówiąc, czego dowiedział się o osobie, do której nitka prowadzi.
3. Autografy. Każdy uczestnik otrzymuje kartę pracy „Znajdź osobę, która...”, oraz mazak i ma za zadanie zebrać jak najwięcej autografów, poszukując osób, które odpowiadają poleceniom na karcie. Na koniec ćwiczenia omawiamy, komu ile udało się zebrać autografów, ile osób ma ze sobą wiele wspólnego. Za sukces uznaje się zebranie co najmniej 1 wpisu.
4. Najszybsze imię na świecie. Cała grupa stoi w kręgu. Na sygnał prowadzącego każdy po kolei mówi swoje imię. Rundka imion odbywa się po kole, mierzymy przy tym czas. następnie staramy się powiedzieć swoje imiona coraz szybciej - bicie rekordów.
5. Miejsce z mojej prawej strony jest puste. Cała grupa siedzi w kręgu na krzesłach. Jedno miejsce pozostaje puste. Prowadzący zaczyna zabawę słowami: „miejsce po mojej prawej stronie jest puste, zapraszam na nie np. Ewę”. Wskazana osoba z grupy siada na puste krzesło, w ten sposób tworzy się kolejne puste miejsce obok innej osoby, która kontynuuje zabawę. Kończymy zabawę, gdy wszystkie dzieci były, co najmniej raz wywołane na puste miejsce.
6. Portret grupy. Uczestnicy otrzymują małe, kolorowe karteczki i rysują na nich własny portret. Karteczki podpisują własnym imieniem i przyklejają na wspólnym portrecie, który zawieszamy w widocznym miejscu sali.
7. Rundka na zakończenie. Dzieci siadają w kręgu. Prowadzący dziękuje za wspólne zajęcia i prosi by każdy na koniec powtórzył imiona kolegów i koleżanek.

II. ZASADY SA WAŻNE - KONTRAKT W GRUPIE.
Cele:
- nawiązywanie nowych relacji w grupie
- rozwijanie wyobraźni i twórczego myślenia
- uświadomienie ważności i przydatności zasad i norm
- zaspokojenie potrzeby przynależności i akceptacji.
Pomoce: kolorowe karteczki, duży arkusz brystolu, mazaki, karty logiczne, gry, szablony wizytówek.
Metody: zabawy integracyjne, burza mózgów, metoda „kuli śnieżnej”,zabawy grupowe, gra dramowa.
1. Powitanie. Powitanie dzieci przez prowadzącego i rundka początkowa, czyli prośba o powiedzenie kilku zdań na temat tego jak się czują i co wydarzyło się od ostatniego spotkania.
2. Lina. Cala grupa stoi w kręgu. Prowadzący bierze początek symbolicznej liny, rozwija ją i podaje uczestnikom, którzy za pomocą wyobraźni i ruchu przekazują ją sobie nawzajem. Po krótkiej rozmowie o tym, jaka jest lina, cała grupa „wiąże się” na czas trwania zajęć.
3. Wizytówka-pocztówka: „Jestem, mam, lubię, chcę...” Każde dziecko otrzymuje przygotowaną wcześniej wizytówkę w kształcie pocztówki, z miejscem na imię oraz czterema polami na wpisywanie dokończenia zdań: Jestem..., Mam..., Lubię...., Chcę..... Każdy samodzielnie uzupełnia swoją wizytówkę i prezentuje ją na rundce na forum grupy.
4. Gry. Dzielimy dzieci na 2 zespoły (w każdej jest obserwator). Każda z grup otrzymuje po 1 grze, (której nie znają) bez instrukcji i próbuje w nią zagrać. Obserwator obserwuje, co się dzieje. Po 5-10 minutach, w rundce każdy opowiada o przebiegu zabawy w swojej grupie i o własnych odczuciach.
5. Po co są zasady - burza mózgów. Po podsumowaniu poprzedniego zadania grupa próbuje wypisać pomysły określające potrzebę istnienia zasad w życiu. Wymienia znane sobie zasady np. ruchu drogowego, regulamin szkoły.
6. Kontrakt w grupie - dyskusja. Każdy z uczestników zapisuje na oddzielnych karteczkach zasady, jakie są potrzebne, by w grupie było dobrze, przyjaźnie i bezpiecznie - jeden pomysł na jednej karteczce. Następnie łączą się w pary i wybierają wspólne ważne zasady. Dwie pary łączą się w czwórki, a czwórki w jeden zespół i ustalamy wspólne zasady. Ustalamy hierarchię zasad i zapisujemy je na dużym arkuszu papieru. Uczestnicy zobowiązują się do przestrzegania zasad i każda osoba podpisuje kontrakt swoim imieniem. Kontrakt zawieszamy w widocznym miejscu.
7. Zabawa „Mafia”Prowadzący zapoznaje dzieci z zasadami gry i informuje, ze zabawa będzie przebiegała prawidłowo tylko wtedy, gdy te zasady będą przestrzegane.
Dzieci wyciągają karty, które symbolizują - członka mafii, policjanta i mieszkańców miasta. Prowadzący prowadzi jedna lub dwie rundy zabawy, następne rundy może prowadzić dziecko, które najlepiej zapamiętało zasady.
8. Węzeł gordyjski. Uczestnicy stoją blisko siebie w ciasnym kole. Zamykają oczy i wyciągają do góry ręce. Każdy chwyta jedną ręką rękę drugiej osoby, a drugą kogoś innego. Dzieci otwierają oczy i próbują rozwiązać supeł nie puszczając rąk. Następuje symboliczne rozwiązanie kręgu, który został zawiązany na początku zajęć.
Pożegnanie dzieci przez prowadzącego.

III. WSPÓŁDZIAŁAMY ZE SOBĄ.
Cele:
- rozwijanie poczucia współodpowiedzialności za innych członków grupy
- budowanie relacji zaufania i współpracy
- zaspokojenie potrzeby przynależności i akceptacji
Pomoce: kartki, mazaki, szablony, taśma, arkusze szarego papieru
Metody:-zabawy integracyjne, burza mózgów, zabawy aktywizujące

1. Plakat na wejście - „Niebo pogodnych myśli”. Dzieci wpisują w wycięte chmurki, czego życzą sobie i innym na dzisiejszy dzień i przyklejają w wyznaczonym miejscu.
2. Rundka początkowa. Prowadzący prosi dzieci o powiedzenie kilku zdań na temat tego co się wydarzyło od ostatniego spotkania i jak się czują dzisiaj.
3. „Ludzie do ludzi”. Wszyscy dobierają się w pary. Osoba, która nie ma pary lub prowadzący kontroluje i kieruje przebiegiem zabawy mówiąc np. nos do nosa, plecy do pleców, łokieć do łokcia itp.. Kiedy mówi „ludzie do ludzi”, każdy zmienia parę łącznie z osobą wydającą polecenia. Osoba, która nie ma pary, prowadzi dalej zabawę.
4. „Ślepiec”. Dzieci dobierają się parami. Jedna osoba gra rolę niewidomego, druga - jego przewodnika. Na hasło prowadzącego pary równocześnie poruszają się po sali. Przewodnik pomaga osobie z zamkniętymi oczami wymijać przeszkody. Po jakimś czasie następuje zamiana ról. Na koniec dzieci mówią o swoich doświadczeniach i o tym, jakie zachowania partnerów sprawiły, że czuły się bezpiecznie.
5. Przepis na zgraną grupę. Dzielimy grupę na 2 zespoły. Rozdajemy każdemu zespołowi arkusz szarego papieru i markery. Prosimy każdy zespół o napisanie własnego przepisu na zgraną grupę na zasadzie przepisu na jakąś potrawę. Po utworzeniu przepisy odczytujemy i umieszczamy w widocznym miejscu sali.
6. „Gufi-Gufi”. Wszyscy uczestnicy zabawy zamykają oczy. Wskazana przez prowadzącego osoba to Gufi. Gufi nie może się odzywać. Pozostali uczestnicy chodzą po sali i szukają Gufiego pytając - „Gufi”?; Inni odpowiadają - „Gufi”. Zadaniem wszystkich jest przyłączenie się do Gufiego-milczka.
7. Masażyk „Baranki”. Prowadzący zawiesza tekst masażyku w widocznym dla wszystkich miejscu. Dzieci siadają w kręgu bokiem tak, by mieć przed sobą plecy innej osoby.
Wszyscy wykonują masażyk według instrukcji prowadzącego. Następnie odwracają się w drugą stronę i powtarzają masażyk.
8. Rundka na zakończenie. Prowadzący prosi dzieci by zaznaczyły kropką na skali od 1 do 10 samopoczucie, z jakim wychodzą z dzisiejszych zajęć.

IV. KOMUNIKACJA, CZYLI SZTUKA POROZUMIEWANIA SIĘ.
Cele:
- nauka wcielania się w role społeczne i logicznego myślenia
- doskonalenie werbalnej i niewerbalnej komunikacji
- zaspokojenie potrzeby akceptacji i bezpieczeństwa
Pomoce: kolorowe kartki, mazaki, karton, kartki z nazwami zawodów i znanymi postaciami rzeczywistymi i fantastycznymi, bębenek
Metody: zabawy aktywizujące,gra dramowa, muzykoterapia, burza mózgów.

1. Pogoda nastroju. Każdy z uczestników wybiera kolorowe kółko, na którym narysowany jest nastrój – słońce, słońce zza chmur, chmurka, chmurka z deszczem, burza. Następnie w rundce każdy omawia, dlaczego wybrał taki symbol.
2. Nadajnik – Zagłuszacz - Odbiornik. Dzielimy dzieci na dwa zespoły. Jeden zespół jest Nadajnikiem i ma do przekazania informację dla zespołu Odbiorników. Trzeci zespół - Zagłuszaczy stoi między nimi i stara się przeszkadzać w wykonaniu zadania. Potem zespoły zamieniają się rolami Po zakończeniu omawiamy ćwiczenie. Pytamy dzieci jak się czuły w każdej z ról. Co sprawiło, że było trudno lub łatwo się porozumieć.
3. Cechy dobrej komunikacji. Uczestnicy podczas dyskusji ustalają, co sprawia, że możemy się dobrze porozumiewać. Zapisują zasady sprawnej komunikacji na dużym arkuszu papieru, który zawieszamy w widocznym miejscu w sali.
4. Głuchy telefon. Uczestnicy siedzą w kręgu. Jedna osoba dostaje na kartce tekst i przekazuje je kolejnej szeptem na ucho. Ta powtarza go dalej i tak do końca kręgu. Ostatnia osoba mówi tekst głośno i sprawdzamy go z tekstem na kartce. Powtarzamy ćwiczenie kilkakrotnie zmieniając osoby rozpoczynające. W przypadku zakłóceń w przekazywaniu informacji staramy się znaleźć przyczyny, dlaczego.
5. Wywiad z gwiazdą.Jedna osoba wyciąga karteczkę z nazwiskiem popularnej osoby lub nazwą zawodu. Pozostali uczestnicy zadając pytania i uzyskując na nie odpowiedzi próbują zgadnąć, o kogo chodzi. Dajemy szansę wszystkim dzieciom wcielić się w rolę „gwiazdy”.
Po zakończeniu zabawy zastanawiamy się wspólnie, jakie pytania sprawiły, że łatwiej było odgadnąć, kim jest gwiazda.
6. Magiczny bębenek. Prowadzący bierze do reki bębenek i oznajmia, że jest on magiczny. Można się poruszać tylko wtedy, gdy on bije. Następnie uderza w bębenek, a dzieci chodzą po sali, kiedy przestaje – zastygają w bezruchu. Następnie informuje dzieci, że mogą się poruszać tylko w rytmie, który wybija bębenek. Powtarzamy ćwiczenie w różnym rytmie.
7. Rundka na zakończenie.Prowadzący prosi dzieci o dokończenie zdania: „Na dzisiejszych zajęciach uświadomiłem/łam sobie, że...”.

Spotkanie V. NASZE EMOCJE.
Cele:
- nauka rozpoznawania i wyrażania emocji i uczuć w sposób werbalny i niewerbalny
- uświadomienie dzieciom, że przeżywanie przyjemnych i nieprzyjemnych emocji jest czymś naturalnym
- stworzenie okazji do bezpiecznego uzewnętrzniania emocji i uczuć
Pomoce: kartki z nazwami emocji, zdjęcia wycięte z gazet, mazaki, kredki, blok rysunkowy,
Metody: burza mózgów, drama, zabawy aktywizujące, plastykoterapia.

1. Rundka początkowa. Każdy siedząc w kręgu wypowiada się na temat tego, co się wydarzyło od ostatniego spotkania i o swoim samopoczuciu.
2. Emocje przyjemne i nieprzyjemne – burza mózgów. Prowadzący rozkłada na środku kręgu kartki z nazwami uczuć. Prosi o podzielenie ich na dwie grupy: emocje przyjemne w jednej kolumnie, a nieprzyjemne w drugiej. Po wykonaniu ćwiczenia rozmawiamy o znaczeniu emocji w życiu. O tym, że naturalnym jest przeżywanie przyjemnych i nieprzyjemnych emocji.
3. „Co wyraża ta twarz”. Prowadzący dzieli dzieci na 2 grupy. Każda z grup otrzymuje ponumerowane zdjęcia. Na oddzielnej kartce każdy zespół wypisuje uczucia, jakie ich zdaniem są na twarzach. Następnie grupy wymieniają się zdjęciami. Po zakończeniu pracy w każdej z grup omawiamy wykonane ćwiczenie.
4. Pantomimiczne wyrażanie uczuć. Dzieci po kolei losują karteczkę z nazwą emocji. Następnie przedstawiają ją mimiką i gestem. Pozostali poprzez obserwację próbują odgadnąć, o jakie uczucie chodzi.
5. Kolory uczuć. Każdy z uczestników losuje karteczkę z nazwą emocji np.: złość, strach, miłość, radość, wstyd, życzliwość, smutek. Nie pokazując karteczki innym – rysują jak sobie wyobrażają tę emocję kolorowymi kredkami. Po wykonaniu przez wszystkich, prace zostają rozłożone na sali, a karteczki zakryte.
6. Zgadnij, jaka to emocja. Dzieci oglądają rozłożone prace i próbują odgadnąć, jaką emocje przedstawiają. Kiedy wszyscy już obejrzeli rysunki i mają swoje typy, odkrywamy karteczki z nazwą. Rozmawiamy o tym, co w rysunkach wskazywało na dane uczucie.
7. Termometr uczuć.Na symbolicznym termometrze każde z dzieci zakreśla swoje samopoczucie podczas zajęć w skali od 0 do 10.

VI. JAK RADZIĆ SOBIE ZE ZŁOŚCIĄ.
Cele:
- dziecko uczy się mówić o złości i wyrażać swoją złość
- uświadomienie przez dziecko, że ma prawo odczuwać złość
- poznanie konstruktywnych sposobów radzenia sobie ze złością.
Pomoce: szablony z postacią człowieka, kartki, kredki, mazaki, kartki z sytuacjami problemowymi, stare gazety, koperty z poleceniami.
Metody: zabawy aktywizujące, burza mózgów, drama.

1. Rundka. Każde dziecko wypowiada się na temat tego, co się wydarzyło w jego życiu od ostatniego spotkania i z jakim samopoczuciem rozpoczyna dzisiejsze zajęcia.
2. Gdzie mieszka złość. Każdy uczestnik otrzymuje kartkę formatu A4 z narysowaną sylwetką ludzką. Ma za zadanie za pomocą kropek markerem zaznaczyć miejsca na tej sylwetce, w których odczuwa złość. Po wykonaniu ćwiczenia oglądamy wszystkie kartki i omawiamy podobieństwa i różnice, zaznaczając, że każdy ma prawo odczuwać złość na swój sposób, a jej przeżywanie jest czymś naturalnym.
3. Rysunek złości. Prowadzący rozdaje dzieciom kartki i kredki i prosi o narysowanie swojej złości. Po zakończeniu pracy oglądamy wykonane rysunki. Prosimy dzieci o wypowiedzenie się dzieci na temat tego, co odczuwały podczas rysowania, a jak się czują teraz po narysowaniu swojej złości.
4. Sposoby radzenia sobie ze złością – burza mózgów. Dzielimy dzieci na 2 zespoły i prosimy o wypisanie pomysłów na radzenie sobie ze złością. Po wykonaniu ćwiczenia zespoły odczytują swoje pomysły i wspólnie układamy listę sposobów radzenia sobie ze złością. Zawieszamy tę listę w widocznym miejscu sali.
5. Odgrywanie scenek. Uczestnicy zostają podzieleni na pary. Każdy zespół losuje kartkę z sytuacją problemową. Po krótkiej naradzie ma za zadanie przedstawić scenkę z konstruktywnym sposobem poradzenia sobie z opisaną sytuacją.
6. „Wojna papierowa” – zabawa z fabułą.Prowadzący dzieli dzieci na 2 zespoły. Każdy z nich zajmuje połowę sali – to jest terytorium państwa, którego są obywatelami (przedzielamy terytoria taśmą). Każde państwo dostaje wiadomość, że sąsiednie państwo wypowiedziało im wojnę. Zadaniem mieszkańców jest przygotowanie amunicji ze starych gazet. Na dany przez prowadzącego znak, rozpoczyna się „walka” na papierową amunicję – ok. 2 min.
Wygrywa ta drużyna, na terytorium, której jest najmniej amunicji. Ponieważ trudno jest obiektywnie stwierdzić, które państwo zwyciężyło – mieszkańcy dostają dodatkowe polecenie – zwycięzcą będzie najczystsze państwo i rozdaje każdemu zespołowi worek na śmieci. Po uprzątnięciu Sali prowadzący ogłasza remis i pokój między państwami. Zabawa kończy się w rundce, na omówieniu emocji i odczuć uczestników.
7. Masażyk. Dzieci wykonują masażyk „Smażenie naleśników” według instrukcji prowadzącego.
8. Rundka. Prosimy dzieci o dokończenie zdania: „Na zajęciach dowiedziałem/am się...”.

VII. UCZĘ SIĘ ASERTYWNOŚCI.
Cele:
- rozpoznawanie i nazywanie różnych rodzajów zachowań
- nauka zachowań asertywnych
- wzmacnianie poczucia własnej wartości
Pomoce: kartki z napisanymi zachowaniami, plansza na temat asertywności,
Metody: zabawy aktywizujące, praca w małych zespołach, ćwiczenie umiejętności społecznej, burza mózgów, drama.

1. Rundka.Prowadzący prosi dzieci o dokończenie zdania” „Najlepsza rzecz, jaka zdarzyła się w tym tygodniu...”.
2. „Szymon mówi”. Grupa wybiera sobie prowadzącego, „Szymona”, którego uczestnicy będą naśladowali. Przed każdą czynnością wybrana osoba rozpoczyna zdanie od słów: Szymon mówi - np. połóżcie się na brzuchu. Jeśli prowadzący wykona czynności bez słów: „Szymon mówi” - nikomu nie wolno go naśladować. Jeśli ktoś się pomyli, wypada z gry. Należy robić to coraz szybciej. Dajemy możliwość poprowadzić zabawę kilku osobom.
3. Różne rodzaje zachowań – burza mózgów. Prowadzący dzieli dzieci na 3 zespoły. Na środku kręgu wykłada karteczki z różnymi rodzajami zachowań i prosi by każda z grup odnalazła poszczególne zachowania: 1 – agresywne, 2 – uległe, 3 – stanowcze i ułożyła te karteczki przed sobą. Po wykonaniu ćwiczenia poszczególne grupy odczytują zachowania napisane na karteczkach i wspólnie ustalamy czy rzeczywiście jest to zachowanie agresywne, uległe bądź stanowcze i prosimy dzieci o uzasadnienie.
4. Mini wykład o asertywności. Prowadzący zapoznaje dzieci z terminem asertywność. Wyjaśnia, na czym polegają zachowania asertywne i jakie są warunki asertywności – zawiesza planszę na tablicy lub ścianie.
5. Odgrywanie scenek z zachowaniami asertywnymi. Każda osoba losuje opis sytuacji z zachowaniem agresywnym, uległym lub manipulacyjnym. Jej zadaniem jest pokazanie zachowania asertywnego w tej sytuacji. Omówienie scenek po zakończeniu ćwiczenia - co sprawiało trudność, co się udało.
6. „Skarb”. Dzieci dobierają się w pary. Dzielą się na „jedynki” i „dwójki”. „Jedynka” ma w ręku schowany „skarb”(każdy wymyśla własny). Jej zadaniem jest ochrona skarbu przed „dwójką”. „Dwójki” mają za zadanie dowiedzieć się, jaki to jest skarb i nakłonić „jedynki” do pokazania go. Po wykonaniu ćwiczenia następuje zamiana ról w parach.
Po zakończeniu omawiamy wspólnie, jakie zachowania sprawiły, że dowiedzieliśmy się, jaki to jest skarb.
7. Rundka na zakończenie. Prowadzący prosi o dokończenie przez uczestników zdania: „Na dzisiejszych zajęciach ważne było dla mnie...”.

VIII. TO, CO JEST WAŻNE W ŻYCIU.
Cele:
- uświadomienie przez dzieci swoich potrzeb i budowanie hierarchii wartości
- budowanie relacji zaufania
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.
Pomoce: kolorowe kartki, mazaki, symboliczna lada sklepowa, plastikowe pieniądze, kartki z nazwami potrzeb, duży arkusz papieru, cennik.
Metody: zabawy integracyjne, burza mózgów, elementy choreoterapii, zabawa tematyczna.

1. Rundka początkowa. Powitanie. Każdy z uczestników mówi kilka zdań o sobie - co się wydarzyło, jakie ma samopoczucie i dlaczego.
2. Pokaż nastrój gestem. Prowadzący prosi o pokazanie gestem nastroju w dniu dzisiejszym (ręce wysoko -bardzo dobry, nisko – bardzo zły).
3. „Witam wszystkich, którzy...”.Grupa staje w kręgu, a prowadzący wita uczestników poprzez podane hasło, np.: „wszystkich, którzy wcześnie wstali, maja dobry humor, mają rodzeństwo, mają niebieskie oczy, itp.”. Ci, którzy czują się powitani machają do prowadzącego i do siebie w geście powitania.
4. „Ważne i najważniejsze”. Każdy z uczestników otrzymuje kartkę A4 i mazak i na zasadzie burzy mózgów wypisuje na niej wszystkie wartości ważne dla niego w życiu np.: rodzina, koledzy, pieniądze, dom, przyjaciel, itp. Następnie otrzymuje 6 kolorowych karteczek i wpisuje w nie 6 wybranych, najważniejszych wartości ze swojej listy – po jednej na każdej karteczce. Na środku sali rozłożone są duże białe kartki – dla każdego uczestnika po1. Kto skończy wybór wartości podchodzi do jednej kartki, podpisuje ją swoim imieniem i rozkłada karteczki ze swoimi napisanymi wartościami. Może to zrobić według hierarchii lub w charakterystyczny sposób. Dzieci oglądają wykonane przez innych kompozycje, a następnie wracają do swojej kartki.
Spośród swoich karteczek z wartościami wybierają dla siebie wartość, nad którą chcieliby w tej chwili dłużej się zastanowić. Otrzymują materiały plastyczne i wykonują prace plastyczne symbolizujące tę wartość, nie mówiąc o niej nikomu. Na zakończenie wymyślają jakąś myśl dotyczącą tej wartości i wpisują ją na odwrocie kartki. Na zakończenie następuje omówienie prac w rundce.
7. Sklepik z potrzebami - zabawa tematyczna.
Prowadzący przygotowuje listę rzeczy, które można zakupić w sklepiku np. potrzeby, przedmioty, lub uczucia z cenami. Rozdaje każdemu uczestnikowi taką samą określoną ilość plastikowych pieniędzy i zachęca do zakupów według uznania. Niestety, niektóre „produkty” kosztują więcej niż kwota, którą dysponuje uczestnik. Jest to celowe, by zachęcić grupę do zrzucania się na tę rzecz np. miłość, pokój, zdrowie. Wtedy zakupiony towar dostaje każdy, kto się dołożył do zakupu. Zabawa trwa do momentu wykorzystania przez uczestników pieniędzy lub stwierdzenia, że skończyli juz zakupy. Następnie omawiamy zabawę w rundce, dlaczego dokonali takich zakupów, co jeszcze chcieliby kupić itp..
8. Rundka na zakończenie. Prowadzący prosi każdą osobę o pokazanie gestem, w jakim nastroju kończy dzisiejsze zajęcia.

IX. MOJE MOCNE STRONY.
Cele:
- uświadomienie przez dzieci własnych zalet i umiejętności
- rozwijanie umiejętności lepszego poznania i rozumienia siebie
- wzmacnianie poczucia własnej wartości
- zaspokojenie potrzeby uznania i akceptacji
Pomoce: kolorowe kartki, mazaki, klej, nożyczki, kolorowy papier, kredki
Metody: zabawy aktywizujące, zabawy grupowe, biblioterapia.

1. Rundka początkowa. Każdy uczestnik siedząc w kręgu opowiada, co wydarzyło się od ostatniego spotkania. Określa swoje samopoczucie w dniu dzisiejszym.
2. Imię i gest. Wszyscy stoją po okręgu. Każda osoba wymawia swoje imię dodając do tego jakiś symboliczny gest. Następnie chodzimy swobodnie po sali i witamy się tylko za pomocą gestów.
3. Mam zalety.Uczestnicy siadają w kręgu. Prowadzący wymienia wiele cech charakteru (pozytywnych), zaś dzieci w momencie identyfikacji z którąś z nich klaszczą w dłonie po jej usłyszeniu.
4. Tarcza mocy. Prowadzący czyta tekst pt. „Cudowne tarcze”. Następnie prosi, by każde z dzieci wykonało swoją tarczę mocy, na której wypisze swoje zalety. Po wykonaniu tarcz dzieci podają swoje tarcze kolejno innym osobom, by one dopisały inne zalety i umiejętności właściciela. Następnie tarcze zostają ozdobione. Kiedy tarcze są gotowe każdy czyta swoje zalety jakie znalazły się na niej. Pozwalamy dzieciom zabrać tarcze do domu, jeśli tego chcą.
5. Zabawa „gorące krzesło”. Jedna z osób siada na krześle, a pozostali uczestnicy siedząc w kręgu zadają jej 3 pytania np. co lubi, czym się interesuje itp.. Zabawa toczy dopóki wszyscy usiądą na „gorącym krześle” (nie zmuszamy dzieci, ale zachęcamy).
6. Kolorowe karteczki. Prowadzący prosi o wybranie kartki w kolorze swojego samopoczucia.

X. MAM PRZYJACIÓŁ.
Cele:
- podniesienie samooceny
- wykorzystywanie nabytych w trakcie zajęć umiejętności
- rozwijanie pozytywnego stosunku do świata
- odczucie satysfakcji z pracy nad sobą
Pomoce: kartki, mazaki materiały plastyczne, woreczek lub pudełko, kolorowe karki, paski papieru klej, nożyczki.
Metody: zabawy aktywizujące i integracyjne, elementy kreatywnego pisania, plastykoterapia.

1. Rundka. Każdy z uczestników mówi kilka zdań o tym, co się wydarzyło od ostatniego spotkania. W jakim nastroju przychodzi dzisiaj na zajęcia.
2. Harmonijki. Dzieci składają kartkę papieru w kształcie harmonijki. Następnie podpisują ją swoim imieniem. Jeżeli imiona się powtarzają prosimy o wpisanie pierwszej litery nazwiska. Po kręgu podają harmonijkę osobie siedzącej na prawo. Wszyscy wpisują na kartkach swoich kolegów pozytywne ich cechy charakteru lub miłe słowo związane z pobytem na zajęciach. Harmonijki są podawane, aż każda wróci do swego właściciela. Omawiamy ćwiczenie w rundce.
3. Zgadnij, o kogo chodzi. Jedna z osób staje tyłem do pozostałych, a ktoś inny opisuje jednego z uczestników grupy. Ważne jest, żeby opis dawał pozytywny obraz tej osoby. W ciągu określonego czasu, osoba stojąca tyłem musi zgadnąć, o kogo chodzi. Kiedy zgadnie, wybiera następną osobę, która ma się odwrócić.
4. List gończy. Każda osoba wpisuje na karteczce swoje imię. Karteczki składamy i wrzucamy do woreczka lub pudełka. Następnie każdy losuje karteczkę z czyimś imieniem, stara się nikomu nie zdradzić, kogo wylosowała i ma za zadanie napisać krótką charakterystykę danej osoby – wygląd zewnętrzny, sposób zachowania, zaistniała sytuacja z życia grupy itp. Opis zaczyna od słów: „Poszukuje się osoby, która...”. Napisane „listy gończe” znowu składamy i wrzucamy do woreczka. Następuje losowanie i osoby próbują odgadnąć, kogo „list” opisuje. Grupa pomaga w trudnych przypadkach. Autor listu potwierdza na koniec, czy właściwie wskazana została osoba. „List” zostaje przekazany opisywanej osobie na pamiątkę.
5. Prezent. Każdy indywidualnie wykonuje ozdoby z różnych materiałów plastycznych: koralików, modeliny, kolorowego papieru, nici itp. w formie klipsów, korali, bransoletek, kotylionu lub innej, symbolizujące pozytywne cechy charakteru lub zachowania ludzi. Następnie każdy ofiarowuje te ozdoby różnym osobom z grupy. Na zakończenie dzieci wypowiadają się jak się czuli ofiarowując prezenty innym, a jak gdy sami zostali obdarowani.
6. Łańcuch radości. Dzieci otrzymują pocięte paski kolorowego papieru jak na łańcuch choinkowy. Na wewnętrznej stronie każdego paska piszą jakąś pozytywną myśl o sobie lub innym, czy zdanie wyrażające radość. Jeżeli ktoś chce może przeczytać kilka swoich myśli na głos. Następnie każdy skleja swój łańcuch, po czym łańcuchy łączymy w jeden wspólny i dekorujemy nim salę. Po zakończeniu dzieci dzielą się odczuciami: jak czuli się zapisując dobre myśli, z czym mieli trudności, co czuli, gdy powstawał jeden wspólny łańcuch.
Opracowanie programu - mgr Irena Maksymiuk, socjoterapeuta.

LITERATURA I ŹRÓDŁA:
Domagała, J., Kuban, W., Nowicka, M. .Żyć w zgodzie. Zabawy zapobiegające agresji, wzmacniające psychikę dziecka. (2006).
Grudziewska E. (red.), Socjoterapia dzieci i młodzieży. Programy zajęć., Difin, Warszawa 2015.
Geldard K., Geldard D.: Jak pracować z dziecięcymi grupami terapeutycznymi. GWP, Gdańsk 2005.
Jagieła J.: Socjoterapia w szkole. Krótki poradnik psychologiczny. Rubikon, Kraków 2007.
Sawicka K. (red.): Socjoterapia. CMPPP MEN, Warszawa 2004.
Strzemieczny J.: Zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci i młodzieży. PTP, Warszawa 1993.
McGinnis E., Goldstein A.P.: Skillstreaming. Kształtowanie umiejętności ucznia. Nowe strategie i perspektywy nauczania umiejętności prospołecznych. KARAN, Warszawa 2001.
Portmann R.: Gry i zabawy przeciwko agresji. Jedność, Kielce 2003.
Strzemieczny J.: Program zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci ze szkół podstawowych. MEN, Warszawa 1988.
Szmidt, K. . Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych.(2007).
Vopel K.W.: Gry i zabawy interakcyjne dla dzieci i młodzieży.( oraz inne pozycje tego autora) zawierające zestawy ćwiczeń i zabaw). Jedność, Kielce
Vopel K.W.: Poradnik dla prowadzących grupy. Jedność, Kielce 2006.
Zieliński P., Relaksacja w teorii i praktyce pedagogicznej, Wydawnictwo Akademii im. Jana Długoszaw Częstochowie, Częstochowa 2011.

O nas | Reklama | Kontakt
Redakcja serwisu nie ponosi odpowiedzialności za treść publikacji, ogłoszeń oraz reklam.
Copyright © 2002-2024 Edux.pl
| Polityka prywatności | Wszystkie prawa zastrzeżone.
Prawa autorskie do publikacji posiadają autorzy tekstów.