Niemiecki rymem poznaję - rozwijanie umiejętności komunikowania się w języku niemieckim przez naukę wierszyków i rymowanek z elementami dramy i twórczością plastyczną

Rodzaj innowacji:
metodyczno – programowa
Zakres innowacji:
adresatami innowacji są dzieci w grupach 3,4,5 i 6-latków
Autor innowacji:
mgr Aneta Kołodziej
Czas trwania:
01.09.2020r. - 30.06.2021r. z możliwością kontynuowania w następnym roku szkolnym. Zajęcia odbywać się będą w ramach zajęć obowiązkowych dwa razy w tygodniu.
Źródła finansowania:
Koszty własne, zasoby przedszkola Tęczowa Kraina FILOMATY.
Miejsce wdrażania działalności innowacyjnej:
Przedszkole Tęczowa Kraina FILOMATY
ul. Wiejska 49
44-121 Gliwice
Motywacja wprowadzenia innowacji:
Motywacją do opracowania niniejszej innowacji stały się moje osobiste doświadczenia w pracy dydaktyczno – wychowawczej oraz opiekuńczej. Ucząc języków obcych dzieci w przedszkolu zauważyłam, iż lepiej zapamiętują one nowe słownictwo i ich znaczenie po usłyszeniu ich w kontekście krótkich, zabawnych wierszyków i rymowanek. Natomiast same rymowanki łatwiej zapadają w pamięć dzięki swojej strukturze - krótkich zdaniach, rymowi, zabawnemu zakończeniu. Sposób ich wypowiadania - intonacja, mimika, praca całym ciałem wzbudzają ciekawość oraz naturalną potrzebę ruchu dzieci. Całość dopełnia odegranie całej historyjki zawartej w wierszyku przez dzieci samodzielnie lub z podziałem na role oraz uzewnętrznienie skojarzeń związanych z danym wierszykiem w pracy plastycznej.

Opis innowacji:

I. Wstęp
II. Cele innowacji
III. Metody i formy
IV. Opis podejmowanych działań innowacyjnych
V. Spodziewane efekty
VI. Ewaluacja innowacji
VII. Materiały i pomoce dydaktyczne

I. Wstęp

Inspiracją do napisania innowacji pod tytułem: ,,Niemiecki rymem poznaję - rozwijanie umiejętności komunikowania się w języku niemieckim przez naukę wierszyków i rymowanek z elementami dramy i twórczością plastyczną" jest chęć rozbudzenia w dzieciach w wieku przedszkolnym świadomości językowej oraz potrzeby pogłębiania wiedzy z zakresu języka niemieckiego, języka - będącego drugim w Polsce najczęściej uczonym w placówkach oświatowych. XXI wiek niesie ze sobą potrzebę szybkiej komunikacji i znajomości więcej niż jednego języka obcego. Rozumiejąc wymogi współczesnego świata, a jednocześnie realizując forsowaną przez Komisję Europejską koncepcję wielojęzyczności (język ojczysty plus dwa języki obce), w naszym przedszkolu uczony jest właśnie język niemiecki już na etapie grupy dzieci trzyletnich, i następnie w toku dalszej nauki, aż do zerówki.
Głównym zadaniem nauczyciela języka obcego jest rozwijanie u dzieci kompetencji komunikacyjnych. By osiągnąć ten cel, nauczyciel musi stosować szereg metod pozwalających wykształcić u dzieci kluczowe umiejętności językowe. A ponieważ dzieci uczą się najlepiej przez zabawę i ruch, więc wykorzystując głównie metodę reagowania całym ciałem oraz naturalną można uzyskać najlepsze efekty. W taki sposób dzieci w przedszkolu nabywają zdolności komunikacyjne bez żadnego wysiłku i w przekonaniu, że uczestniczą w zabawie.

II. Cele innowacji
Nadrzędnym celem innowacji jest nabywanie sprawności językowych przez dzieci poprzez zabawę, ruch, rytm, naśladowanie dźwięków i gestów w asyście krótkich wierszyków niemieckich - rymowanek. Wierszyki owe są łatwo zapadającymi w pamięć rymowanymi wyrażeniami i zwrotami, a potęgowane przez ruch, rytm i rym uczą języka obcego globalnie. Podstawowe umiejętności słuchania oraz znajomość słownictwa, które dzieci nabędą poznając wiele takich rymowanek, staną się bazą do rozwoju umiejętności komunikacyjnych na tym i następnych etapach edukacyjnych. Poszerzony zostanie zakres podstawy programowej o słownictwo występujące w wierszykach, sytuacje i funkcje komunikacyjne, odgrywanie ról (dramę), zabawy ruchowe, plastyczne i kontekst kulturowy. Innymi, choć wcale nie mniej znaczącymi celami wprowadzenia tejże innowacji są:
• rozbudzenie zainteresowania językiem niemieckim i budowanie pozytywnej motywacji do nauki języków obcych,
• osłuchanie i uwrażliwienie dziecka na język obcy,
• budowanie fundamentów wiedzy i umiejętności językowych,
• rozwijanie sprawności językowych (głównie słuchania i mówienia),
• nauczanie słownictwa i języka funkcjonalnego oraz sytuacyjnego, stymulowanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
• kształtowanie szacunku wobec innych ludzi i tolerancji wobec innych kultur,
• zapewnienie równego startu językowego wszystkim dzieciom poprzez dostęp do nauki języka obcego w przedszkolu,
• zapoznanie dzieci z formami teatralnymi - głównie dramą,
• kształtowanie umiejętności współpracy w grupie i pomagania sobie nawzajem,
• rozwijanie sprawności manualnej i percepcyjnej,
• doskonalenie umiejętności posługiwania się różnymi narzędziami i materiałami plastycznymi,
• rozwijanie twórczej inicjatywy dziecka, pomysłowości, a przede wszystkim wiary we własne siły.
• wzbogacenie oferty edukacyjnej przedszkola.
.
III. Metody i formy

Innowacja realizowana będzie w trakcie zajęć języka niemieckiego dwa razy w tygodniu w każdej grupie wiekowej przez cały rok. Czas trwania zajęć uzależniony jest od wieku dzieci uczestniczących w nich: dla 3 - letnich dzieci jest to około 15 minut, dla 4 - letnich około 20 minut, dla 5 - 6 - letnich wynosi 25-30 minut. Najczęstszą formą pracy z dziećmi jest praca w grupie i czasami praca indywidualna. Dodatkowo w ramach innowacji, przedszkolaki będą pracować w parach lub zespołach metodą projektu przy tworzeniu wspólnej pracy plastycznej wieńczącej poznanie nowego wierszyka. Po zapamiętaniu przez dzieci tekstu wierszyków nastąpi zabawa w dramę - odgrywanie historyjki zawartej w wierszu przez jedno lub grupę dzieci. Rezultaty ich pracy (np. w formie plakatów) będą publikowane na stronie internetowej szkoły, na tablicy ekspozycyjnej, w sali grupy lub w szatni. Innowacja będzie również kompatybilna z programem nauczania przedszkolnego oraz z metodami proponowanymi przez autorów Kursonline.com oraz Goethe Institut stworzonych specjalnie z myślą o małych dzieciach. Nauczyciel prowadzi zajęcia w oparciu o własny plan pracy.

IV. Opis podejmowanych działań innowacyjnych

Dziecko uczy się języka dzięki powtarzaniu krótkich rymowanych wierszyków, w których występują odpowiednio dobrane słowa i zwroty. Każdy wierszyk opowiada jakąś historię, zawiera zabawne zakończenie albo morał. Te z kolei są utożsamiane z kolorowymi i ciekawymi obrazkami. Nauce wierszyka zawsze towarzyszy ruch, zmienna intonacja, rytm i rym, dzięki czemu wierszyki łatwo zapadają w pamięć. Ważne jest również odpowiednie tempo mówionych rymowanek, a jest ono przygotowane w taki sposób, aby dzieci mogły poprawnie wymawiać słownictwo i szybko przyswajać występujące w nich słówka, wyrażenia i zwroty. Dopełnieniem nauki wierszyka będzie samodzielne wykonanie pracy plastycznej związanej z tematem tegoż, a praca jest omówiona i pokazana w kąciku języka niemieckiego w sali przedszkolnej. Ważnym elementem innowacji są zabawy teatralne - dzieci nauczą się jak pokazać i powiedzieć to, co zadziało się w rymowance.
Tematyka wierszyków jest przeróżna i uczą one liczenia, poleceń klasowych, jak się przywitać i pożegnać, dni tygodnia, alfabetu, stanów emocjonalnych, nazw zwierząt, rzeczowników, przymiotników i wielu innych. Globalne powtarzanie wierszyków bazuje na zasadach naturalnej akwizycji języka ojczystego, co oznacza ekspozycję na sprawność słuchania w pierwszej kolejności, następnie powtarzanie usłyszanego materiału językowego. Dzieci obserwują nauczyciela, jego gesty, ruchy, mimikę, wymowę dźwięków i imitują wszystkie te działania. W ten sposób domyślają się znaczenia słów w kontekście.
W nauczaniu języka niemieckiego stosowane będą również następujące metody:
• metoda naturalna - na zajęciach nauczyciel stosuje proste, krótkie sformułowania, posługując się przy tym bogatą gestykulacją i mimiką,
• nauczyciel stwarza sytuacje, w których dzieci powtarzają określone wyrażenia,
• metoda audiowizualna - dzieci uczą się kojarzenia brzmienia niemieckich słów czy dłuższych wypowiedzi z ilustracjami, rymem lub rytmem,
• metoda TPR (Total Physical Response ) - dzieci słuchają i odpowiadają ruchem na polecenia nauczyciela.

V. Spodziewane efekty
Efekty ogólne:
• rozbudzenie zainteresowania językiem niemieckim,
• rozwijanie inteligencji ogólnej dziecka i przyspieszenie rozwoju intelektualnego,
• bezpłatny dostęp do nauki języka niemieckiego w przedszkolu,
• stwarzanie sytuacji sprzyjających poznawaniu świata
Dziecko :
• uczestniczy w zabawach i zajęciach prowadzonych w języku niemieckim,
• wzbogaca sprawności komunikacyjne z najbliższym otoczeniem,
• poznaje rymowanki w języku niemieckim związane z jego otoczeniem i codziennymi czynnościami oraz nazywa obiekty znajdujące się w jego otoczeniu,
• zna większość słownictwa związanego z danym wierszykiem/rymowanką i potrafi je wymówić,
• wzmacnia wiarę we własne możliwości,
• nabiera odwagi przed występami publicznymi,
• właściwie reaguje na proste polecenia i komunikaty nauczyciela,
• poznaje kulturę i obyczaje dzieci z innych krajów,
• wzbogaca sprawności komunikacyjne z dominacją rozumienia ze słuchu,
• nabiera szacunku do innej kultury, staje się bardziej otwarte i tolerancyjne podczas odkrywania różnic i podobieństw kulturowych,
• prezentuje zdobytą wiedzę i umiejętności podczas uroczystości przedszkolnych tj.: Jasełka, Dzień Babci i Dziadka, Dzień Mamy i Taty, etc.

VI. Ewaluacja innowacji

Ewaluacja oraz analiza i weryfikacja zgromadzonych informacji prowadzona jest przez nauczyciela. Osiągnięcia dzieci oraz rezultaty omawianej tu innowacji będą przedstawiane rodzicom na forach informacyjnych i na stronie internetowej. Dodatkowo poznane wierszyki, rymowanki lub piosenki będą pokazane na uroczystościach przedszkolnych.
Nauczanie przedszkolne to czas nauki przez zabawę, nie może więc tu być mowy o jakimkolwiek ocenianiu dzieci ani testowaniu ich wiedzy. Mówimy tu raczej o docenieniu wysiłku dziecka, a nauczyciel stara się dostrzec najmniejszy nawet przejaw aktywności językowej u dzieci. Nie można przedszkolaków zniechęcać zbyt dużym naciskiem na naukę języka obcego, za to częste pochwały słowne są jak najbardziej na miejscu. Na tym poziomie edukacji nauczyciel nie powinien przekazywać dzieciom informacji o błędach czy porażkach.
Systematyczna analiza postępów dziecka będzie miała miejsce podczas każdego zajęcia poprzez obserwację dziecka przez nauczyciela oraz dostrzeganie wszelkiej aktywności językowej. Proces ten może odbywać się na wiele sposobów, np. podczas gier i zabaw ruchowych. Wtedy zadaniem dzieci jest odpowiednie reagowanie na polecenia nauczyciela, dzięki czemu możliwa jest ocena sprawności receptywnych dziecka, a podczas pracy w parach nauczyciel oceni sprawności produktywne.

VII. Materiały i pomoce dydaktyczne

W trakcie realizacji niniejszej innowacji wykorzystywane będą między innymi materiały z poniższych źródeł oraz bibliografia:

-A. Dziedzic, Drama a wychowanie, Warszawa 1999.
- M. Królica, Drama i happening w edukacji przedszkolnej, Kraków 2006.
- Małecka Z ., Wiśniewska D., Drama w edukacji przedszkolnej, Centrum Doskonalenia Nauczyciela
i Edukacji Informatycznej, Sieradz, b.d
- Pankowska K., Pedagogika dramy, Wydawnictwo Akademickie „Żak” Warszawa 2000,
- www.goethe.de
- www.deutsch.edu.
- www.kurs-online.com
- www.wdrmaus.de
- www.planet-schule.de
- www.bryk.pl
- www.superkid.pl
- www.niemieckasofa.pl
- www.songtexte.com
- youtube.com