Metoda Marii Montessori

Elwira Czapiewska
Grupa weekendowa

Metoda Montessori jest metodą obserwacji.

OTOCZENIE W KLASIE MONTESSORI

Otoczenie miało być tak przygotowane, aby zawierało impulsy odpowiadające wrażliwym fazom i umożliwiało jak najczęstszą polaryzację uwagi. Środowisko wychowawcze ma co najmniej podwójne odniesienie, powinno być rozpatrywane od strony rozwoju dziecka ( przygotowanie otoczenia dla absorbującej psychiki) oraz bardziej integralnie w aspekcie:

Materialnym – odpowiednio przygotowane otoczenie, budynek przedszkolny, znajdujące się w nim sprzęty, pomoce rozwojowe Montessori, inne pomoce dydaktyczne wspierające rozwój.

Strukturalno – dynamicznym – normy budowy przygotowanego otoczenia, zasady pracy z pomocami rozwojowymi, zasady porządku i wolności scalające teorię wychowania M.Montessori, w której zamyśle przygotowane otoczenie miało być mikroświatem makroświata (odzwierciedleniem Wszechświata w mikroświecie – sali przedszkolnej).

Osobowym :

- osoba nauczyciela, który podejmując się wychowania musi dokonać samokrytyki własnych niedoskonałości aby wyzbyć się dumy, pychy i gniewu. Powinien nauczyć się skromności, żeby odnaleźć miłość, która prowadzi do rozwoju człowieka i świata i działać w myśl zasady POMÓŻ MI SAMEMU TO ZROBIĆ;

-wymieszana wiekowo grupa dzieci (dzieci co najmniej trzech roczników). grupy mieszane wiekowo dają dzieciom możliwość rozwijania umiejętności według ich możliwości

Istotne w rozwoju społecznym dziecka jest odpowiednio przygotowane otoczenie, w którym będzie mogło znaleźć środki i drogi służące koncentracji, które stabilizują podstawy charakteru i zachowania społeczne. Dlatego tak ważne jest aby umieścić w otoczeniu materiały - jeden egzemplarz danego przedmiotu (podstawowe właściwości przedmiotów otaczających dziecko w środowisku wychowawczym: kontrola błędów, estetyka, aktywność, ograniczenie - utrwala się pojęcie respektowania i czekania), które dzieci lubią i pozostawić im swobodę wyboru.

Wszystko w klasie oddać dzieciom. Wszystko, co robimy w klasie róbmy to z dziećmi.

Obowiązkiem nauczyciela jest przygotowanie otoczenia w klasie:

Meble powinny być lekkie i ruchome nie ograniczające dostępu do materiałów tak, żebyśmy mieli możliwość dostosowywania ich do potrzeb dzieci. Półki jasne, żeby zachęcały dziecko do korzystania z materiałów.

Zwracamy uwagę na detale, nasz materiał jest przepiękny i zawsze gotowy.

Obserwujemy, co nasze dziecko robi w ciągu dnia- w których momentach potrzebuje pomocy dorosłych.

W PRZEDSZKOLU MONTESSOTI W OTOCZENIU DZIECKA:

Wszystko w klasie ma swoje miejsce.

Każdy materiał występuje tylko w jednym egzemplarzu

Każde ćwiczenie musi mieć użytkowy cel

Celem każdej prezentacji jest zachęcenie dziecka do pracy z materiałem

PRACA WŁASNA

Podczas pracy z dzieckiem, ważne jest aby nauczyciel był świadomy, iż koncentracja jest częścią życia, a nie konsekwencją wychowania. Zanim przejawia się koncentracja to my musimy być tym płomieniem, które zaprosi dziecko do działania.

Aby się uczyć dziecko nie musi słuchać na-la. To my musimy przygotować środowisko, które będzie przemawiać do dzieci - stworzyć laboratorium dla dzieci. Dzieci, które dostają możliwość bycia niezależnym i postrzegane jako osoby ludzkie będą rozkwitać i uczyć się dorastać- staną się uczniami na całe życie.

W grupie Montessori obowiązują następujące reguły pracy własnej:

1. Nie przeszkadzaj innym w pracy.

2. Nie mów głośno, wystarczy szept.

3. Doprowadź każdą pracę do końca.

4.Bądź rzetelny w samokontroli.

5. Nie przeszkadzaj, kiedy nauczyciel objaśnia coś innemu dziecku.

6. Chętnie pomagaj innym w pracy.

7. Każdą pomoc odstawiaj na stałe miejsce

Trzygodzinna praca własna

Grupy mieszane wiekowo (2.5-6)

NAUCZYCIEL MONTESSORI

Nauczycielka nie może się zmienić lecz musi ulec całkowitej transformacji, która wymaga pokory i wyzbycia się wszelakich uprzedzeń, powinna wkraczać w tajemnice dzieciństwa.

Nauczyciel powinien być osobą, która nie okazuje nerwowości, emocji - gniewu. Musi się charakteryzować spokojem, pewnością, cierpliwością, wiarą w dziecko, powinien służyć dziecku , przejść z ucisku do radości.

Powinien badać swoje ruchy, aby były tak łagodne i pełne wdzięku, oszczędny w ruchach, cichy, czysty i pełen godności. Jego głos powinien docierać do dziecka razem z pochwałą i akceptacją.

Nauczyciel montessoriański pełni rolę przewodnika, nie powinien nigdy źle myśleć o dziecku. Musi on zobaczyć już dziecko, którego jeszcze nie ma, które ujawni się poprzez pracę. Mamy służyć dziecku i czuć się jednością, służyć duchowi, który musi wyzwolić samego siebie.

Na-l musi pobudzać wyobraźnię. Cały czas szuka dziecka, które jeszcze nie powstało.

Podejmując się wychowania musi dokonać samokrytyki własnych niedoskonałości aby wyzbyć się dumy, pychy i gniewu. Powinien nauczyć się skromności, żeby odnaleźć miłość, która prowadzi do rozwoju człowieka i świata i działać w myśl zasady POMÓŻ MI SAMEMU TO ZROBIĆ;

Nauczyciela powinno cechować ...spróbujmy złączyć w jednej duszy umysł zdolny do poświęceń człowieka nauki ze wzniosłą ekstazą mistyka. Nauczyciel od samego dziecka nauczy się metod wychowawczych przez co stopniowo udoskonali teorię i praktykę swojej pracy.

To postawa nauczyciela wobec dziecka jest bardzo ważna, jego sposób mówienia, poruszania się, stosunek do drugiego człowieka, umiejętność słuchania i poznania indywidualnych potrzeb dziecka. Miałam takie przeczucie; i sądzę, że nie moje specjalne przyrządy, lecz raczej głos mój zbudził ze snu dzieci i nauczył je posługiwać się przyrządami i wychowywać się samymi.”...”Oto wprowadzę w was ducha, a ożyjecie”- to stosuje się do nauczyciela, który wlewa odwagę, nawołuje, pomaga uczniowi i przygotowuje go do wychowania.”

Nie reagowanie, zachować spokój, czekać, aby pozwolić dziecku zakończyć to co dziecko robi.

Kolejną ważną rzeczą połączoną z umiarkowaniem w mówieniu jest prostota: liczyć się ze słowami znaczy tyle, co wybierać najprostsze, najprawdziwsze. Im więcej oszczędza się słów, tym lekcja będzie lepsza; podczas przygotowania należy dołożyć specjalnych starań, aby liczyć i ważyć słowa, z których ma się składać.

ROLA NAUCZYCIELA

Nie uczy ale podąża za dzieckiem

Jego głównym zadaniem jest wspomaganie samodzielnych wysiłków dziecka

Nie narzuca swojej obecności

Pomaga gdy jest o to poproszony

Nie wyręcza

Pokazuje i pozwala spróbować

Daje dziecko możliwość doświadczania

GRANICE W KLASIE MONTESSORI

Rola wolności w klasie Montessori - dziecko w centrum wolności. Powinniśmy jednakże modelować zachowania, które pragniemy zauważyć u dziecka.

I etap - Na początku nauczyciel powinien być stanowczy, ale miły – jasno określać ramy zachowań. Z czasem rozszerzamy granice, ale tylko wtedy, kiedy dziecko jest na to gotowe. Pamiętajmy jednak, że możemy kontrolować otoczenie i siebie, a nie dzieci i rodziców. Bardzo ważne na początku jest jasne ustalenie granic i ograniczeń, czyli: co dzieci mogą robić; gdzie i z kim dzieci mogą iść; ile wymaga się od nich pracy i etap gdy jesteśmy bardzo stanowczy
II etap łagodni
III etap dajemy wolność. Pamiętajmy jednak, że dzieci przedszkolne mogą być wszędzie, gdzie jest dorosły. Dzieci, którym pozostawia się wolność, są obojętne wobec kar i nagród. Jedną z największych zdobyczy wolności psychicznej jest umiejętność dostrzegania i skontrolowania własnych błędów (kontrola błędu) bez niczyjej pomocy. Dziecko musi samo uzmysłowić sobie, co robi i wraz z możliwością rozwijania się trzeba również umożliwić mu kontrolę własnych błędów.