Co to jest krajobraz? Scenariusz lekcji geografii, kl. 5

Scenariusz lekcji otwartej w klasie 5 przeprowadzonej według programu nauczania geografii w szkole podstawowej – Planeta Nowa „Geografia klasa 5” nr ewidencyjny podręcznika 906/1/2018
Opracowanie: Agnieszka Besińska

Dział: KRAJOBRAZY POLSKI.

Temat lekcji: CO TO JEST KRAJOBRAZ?
Rodzaj lekcji: Podająca
Cel ogólny:
Poznanie rodzajów krajobrazów i pasów rzeźby terenu Polski oraz ich charakterystycznych cech i składników.
Wdrażanie uczniów do doskonalenia umiejętności czytania treści zadań ze zrozumieniem oraz wybierania potrzebnych informacji do rozwiązywania zadań.
Cele szczegółowe
A – Uczeń zna:
• składniki krajobrazu naturalnego i kulturowego (sztucznego),
• elementy krajobrazu najbliższej okolicy,
• nazwy pasów rzeźby terenu Polski.
B – Uczeń wyjaśnia:
• znaczenie terminu krajobraz,
• różnicę między krajobrazem naturalnym a kulturowym (sztucznym).
Umiejętności
C – Uczeń potrafi:
• wskazać pasy rzeźby terenu Polski na mapie,
• opisać cechy poszczególnych pasów rzeźby terenu,
• odczytać z mapy nazwy gór, wyżyn, nizin, pojezierzy i pobrzeży.
D – Uczeń potrafi:
• dokonać oceny krajobrazu najbliższej okolicy pod względem jego estetyki
i zagospodarowania przestrzeni.
Postawy
Uczeń doskonali umiejętność pracy w grupie.
Formy pracy
Praca indywidualna,
Praca zbiorowa:
- praca w grupach jednolita
- praca z całą klasą
Metody pracy
Rozmowa kierowana, pogadanka, praca z materiałem ilustracyjnym, praca z tekstem, praca z podręcznikiem, praca z mapą ścienną i atlasem.
Środki dydaktyczne
Zeszyt do geografii, podręcznik (s. 34–35), multibook, karty pracy, zeszyt ćwiczeń, ścienna mapa Polski, atlas geograficzny, Internet - fotografie krajobrazów Polski w postaci plików komputerowych do wyświetlenia, ilustracje (zdjęcia) krajobrazów do pracy w zespołach.

Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca
1. Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjne: sprawdza obecność, pracę domową, podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna
1. Nauczyciel wyświetla zdjęcia krajobrazów Polski. Zachęca, aby uczniowie przypomnieli sobie widoki widziane z okna swojego domu lub podczas wyjazdów klasowych lub rodzinnych.
Zadaje uczniom pytania naprowadzające na rodzaje krajobrazów na przykład:
• Co widzicie na tych ilustracjach (zdjęciach)?.
• Jak można nazwać je na podstawie charakterystycznych elementów i podzielić widziane krajobrazy?.
• Co różni te krajobrazy?.
• Czy wszystkie widziane elementy krajobrazów są wynikiem działalności „Matki Natury” czy może ktoś wprowadził zmiany?
- Podział krajobrazów na naturalne i kulturowe (sztuczne).

2. Uczniowie wykonują w grupach zadania z karty pracy. (Załącznik 1).
- dzielą wymienione elementy na naturalne i kulturowe, czytają tekst i wybierają
- Omówienie wyników pracy.
- Wykonanie zadania 1, 2 str. 22 z zeszytu ćwiczeń.

3. Zapisanie (lub wklejenie) wniosków do zeszytu - podział krajobrazów ze względu na ich charakterystyczne elementy. (Załącznik 2).

4. Praca z podręcznikiem i atlasem. Na podstawie mapy z podręcznika (s. 35), atlasu, multibooka i mapy ściennej uczniowie wpisują nazwy pasów ukształtowania powierzchni w Polsce
oraz poznają ich cechy charakterystyczne.
Zadanie 3 str. 23 zeszyt ćwiczeń. Rozpoznawanie i nazywanie krain geograficznych charakterystycznych dla poszczególnych pasów ukształtowania Polski.
(Ewentualnie wykorzystanie zdjęć – ilustracji przyniesionych przez uczniów.
-z jakiego pasa ukształtowania terenu Polski są ilustracje?)

Faza podsumowująca
1. Uczniowie swobodnie wypowiadają się na temat tego, czego się dowiedzieli
o krajobrazach Polski. Dzielą się spostrzeżeniami i zdobytą wiedzą. Nauczyciel kieruje rozmową
w taki sposób, aby wypowiedzi uczniów dotyczyły tematu.
2. Nauczyciel dokonuje oceny pracy grup, jeżeli poszczególni uczniowie wykazywali się dużą aktywnością podczas lekcji to ocenia ich pracę indywidualną.
*(ewentualnie film na podsumowanie zdobytych wiadomości o krajobrazach Polski -
w zależności od tempa pracy uczniów).

Zadanie domowe
1. Dla wszystkich uczniów: zadanie 3c str.23 w zeszycie ćwiczeń.
2. Dla chętnych:
- Zaproponuj zmiany, które chciałbyś wprowadzić na terenie osiedla lub szkoły, aby zwiększyć atrakcyjność tych miejsc i dostosować je do potrzeb mieszkańców i uczniów.

EWLUACJA ZAJĘĆ:
Uczniowie otrzymują narysowane buźki:
- Zadowolona, Obojętna i Smutna – stawiają znak lub zaznaczają tę, która odpowiada na zadane pytanie:
Czy zainteresowały Cię dzisiejsze zajęcia i dowiedziałeś się czegoś nowego?.
Załącznik 1. KARTA PRACY GRUPY - ELEMENTY KRAJOBRAZÓW

KRAJOBRAZ NATURALNY KRAJOBRAZ KULTUROWY (SZTUCZNY)

Jezioro Szczyty gór Bagna Szerokie ulice Sygnalizacja świetlna Supermarket Leclerc

Szeroka plaża Park Narodowy Torfowiska Wieżowiec Domek jednorodzinny z ogródkiem Pole z uprawą żyta
Morze Wodospad górski Szlak górski Fabryka obuwia Park na Osiedlu Południe Kopalnia węgla kamiennego

KARTA PRACY GRUPY - Podkreślcie w tekście składniki krajobrazu naturalnego (na zielono) oraz elementy krajobrazu kulturowego (na niebiesko).

Przeczytajcie uważnie tekst, a następnie wykonajcie polecenie.
2 Wycieczka szkolna do Kozienickiego Parku Krajobrazowego zaczęła się od zbiórki na parkingu przed dużym marketem E Leclerc w Radomiu. Rano na ulicach jest bardzo duży ruch, więc mama odwiozła mnie tam autobusem miejskim. Wysiadłyśmy niedaleko, ale musiałyśmy przejść przez ruchliwą ulicę. Na szczęście jest tu sygnalizacja świetlna. W oddali widać było szczyty wysokich bloków na Osiedlu Południe. Kiedy już wyruszyliśmy przez ponad godzinę jechaliśmy drogą w stronę Kozienic. Mijaliśmy wiele wsi. Z ciekawością patrzyłam na domy jednorodzinne położone wzdłuż drogi. Obok niektórych były stodoły, obory i stogi zrolowanej słomy. Za budynkami rozciągały się pola uprawne i sady. Kiedy dojechaliśmy do Kozienickiego Parku Krajobrazowego na miejscu czekał już Pan Leśniczy. Najpierw szliśmy przez podmokły las, w którym było mnóstwo powalonych drzew i komarów. Gdyby nie drewniana kładka pod nogami, bylibyśmy na zupełnie dzikim terenie. Pod kładką i wszędzie dookoła była woda. Największe wrażenie zrobiło na mnie przejście ścieżką dydaktyczną „Królewskie Źródła”, zobaczyliśmy żółwie błotne żyjące w niewielkim stawie oraz wypływającą wodę ze źródełka z którego tworzył się strumyk. Słychać było śpiew ptaków i kwitło mnóstwo kwiatów. Później jechaliśmy kolejką wąskotorową. Po miłej przejażdżce wracaliśmy inną drogą. Najpierw przez brzozowy las, a później przez torfowisko. Kiedy weszliśmy na łąki, wiedziałam, że zbliża się koniec wędrówki. Wkrótce zobaczyliśmy zabudowania wsi. To była fantastyczna wycieczka, bo widzieliśmy wiele ciekawych miejsc.

Załącznik 2. NOTATKA DO ZESZYTU –PODZIAŁ KRAJOBRAZÓW

KRAJOBRAZ

NATURALNY SZTUCZNY
MORSKI GÓRSKI MIEJSKI PRZEMYSŁOWY
POJEZIERNY LEŚNY WIEJSKI