Skąd się wzięła muzyka - kl 2. Scenariusz zajęć zintegrowanych

Temat: Skąd się wzięła muzyka?

Zapis w dzienniku: Słuchanie treści czytanki „Skąd się wzięła muzyka?” ze zrozumieniem Porządkowanie wyrazów w kolejności alfabetycznej. Granie i śpiewanie gamy. Nazwy solmizacyjne i literowe. dźwięków. Interpretacja ruchowa i plastyczna muzyki poważnej. Rola muzyki w wyrażaniu uczuć i komunikowaniu się. Przygotowanie koncertu muzycznego. Mnożenie przez 5. Przemienność mnożenia.

Cele lekcji:
Uczeń:
• zastanawia się nad okolicznościami powstania muzyki i jej rolą w życiu ludzi;
• nazywa co najmniej dwa instrumenty muzyczne i opisuje ich budowę;
• ilustruje muzykę klasyczną, której słucha;
• wypowiada się na temat estetycznych emocji wywołanych wysłuchaniem utworu reprezentującego muzykę klasyczną;
• zachowuje się właściwie podczas wspólnego muzykowania

Metody: pogadanka, opowiadanie, metoda analityczno-percepcyjna, percepcja muzyki
Formy pracy: indywidualna, zbiorowa.
Środki dydaktyczne: nagranie utworu „Lot Trzmiela” N. R. Korsakowa zdjęcia instrumentów, instrumenty - bębenek, fletnia Pana, grzechotka, kostki do gry, kartoniki z działaniami na dodawanie i mnożenie, liczydło lub inne liczmany, papierowe banknoty i monety 5-złotowe.

Przebieg zajęć:
• Słuchanie fragmentu nagrania „Muzyka starożytnej Grecji” – pogadanka:
- Jak myślicie, czy to była muzyka starożytna, czy nowoczesna?
- Czy to była muzyka podobna do dzisiejszej?

• Słuchanie tekstu „Skąd się wzięła muzyka?”.
– N. zaczyna opowiadać o muzyce naszych przodków.
Dziesiątki tysięcy lat temu ludzie pierwotni zaczęli tworzyć pierwsze instrumenty, takie jak bębenek, proste flety, gwizdki, czy piszczałki zrobione z kawałka drewna, tworzyli też instrument o nazwie czurynga, czyli wirująca kostka. Był to drewniany kawałek drewna umieszczony na sznurku, który podczas obracania się wydawał dźwięk w postaci charakterystycznego buczenia. W starożytności powstała też harfa. Przypuszcza się, że harfa powstała z łuku.
A jak zaczęli tworzyć muzykę?
Pierwsi ludzie zaczęły tworzyć muzykę za pomocą swojego głosu, rytmicznych ruchów i uderzeń, a dopiero później za pomocą prymitywnych instrumentów.
Skąd to wiemy?
Archeolodzy badają życie człowieka w prehistorii na podstawie przedmiotów znalezionych podczas
wykopalisk. Przypuszczają, że nasi przodkowie zaczęli tworzyć muzykę, ponieważ prawdopodobnie
chcieli naśladować dźwięki przyrody. (wyjaśnienie słowa archeolog)

• N. zaczyna czytać treść czytanki „Skąd się wzięła muzyka?”. U. odpowiadają na pytania N.:
- „O czym opowiadała muzyka ludzi pierwotnych?,
- Jak nazywa się pierwszy instrument?,
- Jakie instrumenty odnajdują archeolodzy na wykopaliskach?,
- W jaki sposób gra się na bębnie szczelinowym?,
- W jaki sposób porozumiewają się afrykańskie plemiona?,

- Jak rozumiecie zdanie, że «Muzyką można wiele opowiedzieć»?”.

• Pokaz instrumentów – slajdy.

• Ćwiczenia w budowaniu wypowiedzi ustnej.
U., wykorzystując słownictwo podane w ramce oraz treść czytanki, opowiadają historię muzyki.
Porządkują podane wyrazy w kolejności alfabetycznej i zapisują je w liniaturze.

• Dopisywanie określeń do rzeczowników.
U. na podstawie treści czytanki dopisują określenia do podanych instrumentów.

• Wyjaśnianie pojęć.
U. odczytują wyrazy z cząstką -grać i wyjaśniają powstałe pojęcia: zagrać, wygrać, odegrać, przegrać, zgrać.

• Zabawa ruchowa – (Batti Strauss) – podział na grających na instrumentach, tańczących, akompaniujących ciałem.

• Zapisanie tematu: Muzyczne opowiadania.

• Słuchanie muzyki klasycznej.
U. słuchają fragmentów muzyki „Lot Trzmiela” N. R. Korsakowa
U. po wysłuchaniu muzyki dzielą się wrażeniami, jakie wzbudziła w nich wysłuchana muzyka.
Kolorują nazwy wybranych uczuć.
U. do wysłuchanego utworu malują ilustrację i nadają jej tytuł. Po wykonaniu pracy N. podaje tytuły wysłuchanych utworów. U. porównują swoje tytuły z tytułami podanymi przez N.

Cd.

• Zabawa z nazwami solmizacyjnymi.
– N. przyczepia do tablicy kartoniki z nazwami solmizacyjnymi. Pod kartonikami przyczepia proste schematyczne obrazki pokazujące różne pozy.
Pod nazwą do przyczepia postać z podniesionymi rękami.
Pod nazwą re przyczepia postać z podniesionymi rękami, która porusza dłońmi.
Pod nazwą mi przyczepia postać z opuszczonymi rękami.
Pod nazwą fa przyczepia postać z opuszczonymi rękami, która porusza dłońmi.
Pod nazwą sol przyczepia postać, która podskakuje.
Pod nazwą la przyczepia postać, która kuca.
Pod nazwą si przyczepia postać, która skacze na jednej nodze.
– N. pokazuje poszczególne pozy. Następnie U. po kolei prezentują pozy przedstawione na obrazkach.
Kiedy U. zapamiętają pozy przydzielone do każdego dźwięku, N. mówi nazwy dźwięków.
U. wykonują tę czynność, która pokazana jest na obrazku.

• Rozmieszczenie dźwięków na pięciolinii – gama.
U. objaśniają położenie dźwięków na pięciolinii. Wymieniają, jakie dźwięki leżą na pierwszej (mi),
drugiej (sol) i trzeciej linii (si), jakie jest położenie dźwięków fa, la, do górnego, jakie jest położenie
dźwięku re, do dolnego. U. przepisują gamę według wzoru. Podają nazwy dźwięków solmizacyjnych
i literowych.

• Śpiewanie gamy.
U. czytają informacje o gamie. N. śpiewa pojedyncze dźwięki gamy, a U. powtarzają. Następnie
N. śpiewa całą gamę wznosząco. U. powtarzają szereg dźwięków. Na koniec N. śpiewa gamę od najwyższego
do najniższego dźwięku, a U. powtarzają.
• Granie gamy na dzwonkach chromatycznych.
U. odnajdują poszczególne dźwięki na dzwonkach. Następnie grają gamę wznosząco i opadająco.
• Czytanie wiersza „Osiem nut”.
U. czytają fragment wiersza Tadeusza Kubiaka „Osiem nut”. Podkreślają w nim nazwy dźwięków.
Wyjaśniają tytuł wiersza.
• Słuchanie motywów muzycznych.
U. słuchają fragmentów „IX Symfonii e-moll Z Nowego Świata” op. 95 Antonina Dvořáka (z I czę-
ści Adagio – temat z elementami muzyki słowiańskiej; z III części Largo – temat murzyński;
z IV części Allegro – temat indiański). U. swobodnie poruszają się w takt muzyki.
• Zabawa matematyczna „Magiczna kostka”.
U. siedzą w kręgu. N. kładzie na dywanie kartoniki z działaniami na dodawanie
2 2 + 2 2 + 2 + 2 2 + 2 + 2 + 2 2 + 2 + 2 + 2 + 2 2 + 2 + 2 + 2 + 2 + 2
oraz kartoniki z mnożeniem.
1 ⋅ 2 2 ⋅ 2 3 ⋅ 2 4 ⋅ 2 5 ⋅ 2 6 ⋅ 2
Każdy U. rzuca kostką. Sprawdza liczbę wyrzuconych oczek na kostce. Liczba oczek na kostce
oznacza liczbę dodawanych dwójek. U. dobierają kartonik z działaniem do wyniku swojego rzutu,
np. U. wyrzucił 5 oczek. Do tego wyniku dobiera działanie 2 + 2 + 2 + 2 + 2. Oblicza wynik dodawania
i zastępuje je mnożeniem.
2 + 2 + 2 + 2 + 2 = 10 5 ⋅ 2 = 10
Jeśli U. wyrzuci 1 oczko, dobiera kartonik z liczbą 2.
2 1 ⋅ 2 = 2
• Pisanie działań do ilustracji.
U. podają liczbę półek z zabawkami i liczbę zabawek na każdej półce. Układają działania pozwalające
obliczyć, ile jest zabawek na półkach. Zapisują działania na dodawanie i mnożenie.
• Rozwiązywanie zadania z ilustracją.
U. oglądają ilustrację. Przeliczają liczbę bukietów i liczbę kwiatów w bukiecie. Układają działanie
na dodawanie, aby dowiedzieć się, ile kwiatów jest we wszystkich bukietach. Następnie zamieniają
dodawanie na mnożenie.
• Rozwiązywanie zadania z treścią.
U. rozwiązują zadanie z treścią na obliczenia pieniężne. N. przyczepia do tablicy kartonowe monety
5-złotowe. Chętny U. podchodzi do tablicy i wybiera tyle monet, ile tata kupił biletów (9). Pod
monetami zapisuje działanie na dodawanie i zamienia je na mnożenie. U. ustnie odpowiadają
na pytanie postawione w zadaniu.
5 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł
5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł + 5 zł = 45 zł
9 ⋅ 5 zł = 45 zł
• Układanie treści zadania do rysunku.
U. układają treść zadania do ilustracji w ćwiczeniach. Zadanie zapisują i rozwiązują w zeszycie,
np. Zosia miała w trzech torebkach po 5 patyczków. Ile patyczków było we wszystkich torebkach?
5 + 5 + 5 = 15
3 ⋅ 5 = 15
• Ćwiczenia spostrzegawczości.
U. przypatrują się ilustracji ze smokami. Wskazują cień wyróżnionego smoka (D).
• Zabawa ruchowa „Smoki o trzech głowach”.
U. naśladują poruszające się smoki. Na znak N. dobierają się w trójki, dotykają się głowami, aby
powstał trzygłowy smok. Zabawę powtarzamy kilka razy. Za każdym razem powinna być inna
kombinacja smoków.
• Przemienność mnożenia – wprowadzenie.
N. pokazuje U. dwa pudełka z serduszkami. W każdym pudełku jest 5 serduszek. U. obliczają liczbę
serduszek. Zapisują działanie na tablicy. Następnie N. pokazuje U. pięć pudełek. W każdym
pudełku są po 2 serduszka. U. obliczają liczbę serduszek. Zapisują działanie na tablicy. Porównują
wyniki. Odpowiadają na pytania N.: „Ile jest serduszek w żółtych pudełkach?, Ile jest serduszek
w pomarańczowych pudełkach?, Co zauważyliście?”.

2 ⋅ 5 = 10 5 ⋅ 2 = 10
• Zapisywanie działań do rysunków i obliczanie wyniku.
N. rysuje na tablicy dwa rysunki przedstawiające sznurki z koralikami. U. obliczają, ile koralików
jest na wszystkich sznurkach.
5 + 5 + 5 = 15
3 ⋅ 5 = 15
3 + 3 + 3 + 3 + 3 = 15
5 ⋅ 3 = 15
• Rozwiązywanie zadania na przemienność mnożenia.
U. czytają treść zadania. Wskazują właściwy rysunek do odpowiednich fragmentów zadania. Obliczają
wyniki działań.
• Rysowanie ilustracji do treści zadania.
U. na podstawie danych oraz ilustracji rozwiązują zadanie. Następnie rysują obrazek do podanej
treści nowego zadania. Ustnie odpowiadają na pytanie postawione w zadaniu.
• Zabawa matematyczna „Działania przemienne”.
U. tworzą pary. Każda z par otrzymuje komplet kartoników z działaniami, mnożeniem w zakresie
• U. odwracają kartoniki działaniami do wewnątrz, a następnie kolejno losują po dwa kartoniki.
Jeżeli działania są „przemienne” np. 3 ⋅ 5 i 5 ⋅ 3, zabierają je. W przeciwnym wypadku kartoniki
pozostają w grze. Wygrywa U., który zbierze jak najwięcej par działań.
• Przygotowanie koncertu.
U. rozmawiają na temat swojej ulubionej muzyki. Przygotowują klasowy koncert. Wykorzystują
dostępne instrumenty oraz przedmioty i rzeczy, które mogą wydawać dźwięki.
• Praca domowa: Naucz się na pamięć wiersza „Osiem nut”.